.
Περιφέρεια : Θεσσαλίας
Νομός : Καρδίτσας
-- Δήμος Ιθώμης --
Ο Άγιος Ακάκιος είναι χωριό και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας Ιθώμης, του δήμου Μουζακίου, της περιφερειακής ενότητας (τέως νομού) Καρδίτσας, στην περιφέρεια Θεσσαλίας, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης.[2][3]
Πριν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία και νομού Καρδίτσης, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Θεσσαλίας.[4][5]
Στην τοπική κοινότητα Αγίου Ακακίου ανήκει και οι οικισμός Λιβάδια.[2]
Μέχρι το 1927 ο οικισμός ονομαζόταν Γόλιτσα.[3]
Γεωγραφία
Ο Άγιος Ακάκιος είναι χωριό στο δυτικοκεντρικό τμήμα του νομού Καρδίτσας, βορειοδυτικά της λίμνης Πλαστήρα, και σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 320. Απέχει 27 χλμ. περίπου Δ. της Καρδίτσας. Η τοπική κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ημιορεινός οικισμός, με έκταση 8,118 χμ² (2011).
Το χωριό διασχίζουν τρία ποτάμια που καταγράφονται με διαφορετικά ονόματα, ανάλογα με την βιβλιογραφική πηγή και την προφορική παράδοση: Γκουρλίγκας, Καρκατούνας, Μαυρόρεμα, Μέγας (Νέδας), Μπακατσιάνο (Μπακατσιάκο), Ποταμιά.
[2][4][5][6][7][8]
Πληθυσμός
Μόνιμος [2]
Έτος Πληθυσμός
1991 290 (321)
2001 221 (229)
2011 187 (199)
Πραγματικός (de facto) [2][4][5]
Έτος Πληθυσμός
1961 580
1971 490
1981 320 (401)
1991 291 (324)
2001 251 (259)
2011 238 (254)
(σε παρένθεση ο πληθυσμός της τοπικής κοινότητας)
Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»
Ως Γόλιτσα
Ο οικισμός αναγνωρίστηκε το 1883 και προσαρτήθηκε στον δήμο Ιθώμης του νομού Τρικάλων. Το 1899 πέρασε στον νομό Καρδίτσης και, το 1909, ξανά στον νομό Τρικάλων. Το 1927 μετονομάστηκε σε Άγιος Ακάκιος
Ως Άγιος Ακάκιος Το 1944 υπήχθη οριστικά στον νομό Καρδίτσης
Με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 αποσπάστηκε από την κοινότητα Αγίου Ακακίου και προσαρτήθηκε στον δήμο Ιθώμης
Με το ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010 αποσπάστηκε από τον δήμο Ιθώμης και προσαρτήθηκε στον δήμο Μουζακίου
(Πηγή:[3])
Ιστορικά στοιχεία
Χρονολογία ίδρυσης ή επανίδρυσης του χωριού θεωρείται ο 14ος αιώνας, από Σέρβους ηγεμόνες και Αρβανιτόβλαχους. Η πρώην ονομασία Γκόλιτσα, (Γκόλτσα ή Γκόπλα για τους ντόπιους) έχει σλαβική προέλευση και σημαίνει «γούρνα». Επί Τουρκοκρατίας είχε πολλούς κατοίκους που διέμεναν σε τρεις συνοικισμούς. Το 1601-2 κάηκε από τους Τούρκους.[9]
Γενικά
Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την γεωργία (σιτηρά, οπωροκηπευτικά) και την κτηνοτροφία, ενώ υπήρξαν ανέκαθεν ονομαστοί κτιστάδες. Ο πρώτος οικισμός τους βρισκόταν στην περιοχή «Γκούρλιγκα».[9]
Αξιοθέατα
Η σκήτη και το σπήλαιο του Αγίου Ακακίου (1630?-1730), όπου ασκήτεψε ο Όσιος Ακάκιος ο Νέος, ο Καυσοκαλυβίτης (1680) και έδωσε το όνομά του στο χωριό.
Η εκκλησία του Αγίου Ακακίου, τρίκλιτη βασιλική του 1850, με ασημένια σκευοθήκη λειψάνων του ασκητή. Εορτάζει την Πέμπτη της Διακαινησίμου.
Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, μονόχωρη, μεταβυζαντινή βασιλική (14ος αιώνας) και κοιμητηριακή, δομημένη από ελαφρόπετρα που υπάρχει στην περιοχή. Διασώζει λίγες τοιχογραφίες
Η εκκλησία των Αγίων Μαξίμου και Ακακίου, στη βόρεια είσοδο του χωριού
Το σπήλαιο «Τρύπα» ή «Αετοφωλιά» μήκους 2,09 χλμ., βορειοδυτικά του χωριού, με καλή πρόσβαση. Έχει σταλακτίτες και σταλαγμίτες ηλικίας 40.000 ετών, ενώ είναι κατοικία πληθυσμού νυχτερίδων
Η πηγή «Βουλγαρέλια» με αιωνόβια πλατάνια
Ο καταρράκτης που σχηματίζεται τους χειμερινούς μήνες, στη θέση «Βρονταριά»
Το δάσος του Άη Λια, έκτασης 500 στρεμμάτων
Ο παλαιός νερόμυλος, ο μόνος από τους επτά που είχε κάποτε το χωριό
Το Αγροτικό Μουσείο του χωριού
[6][10][9][11]
Εκδηλώσεις
Τα πανηγύρια της εκκλησίας των Αγίων Μαξίμου και Ακακίου, την Πέμπτη της Διακαινησίμου και στις 13 Αυγούστου, ημέρα ανακομιδής των λειψάνων του Οσίου Μαξίμου του Ομολογητού.
Η εορτή της 23ης Οκτωβρίου, ημερομηνίας ανακομιδής των ιερών λειψάνων του Αγίου Ακακίου από το Άγιο Όρος.[9]
Χώρα | Ελλάδα[1] |
---|---|
Περιφέρεια | Θεσσαλίας |
Περιφερειακή Ενότητα | Καρδίτσας |
Δήμος | Μουζακίου |
Δημοτική Ενότητα | Ιθώμης |
Γεωγραφία | |
Γεωγραφικό διαμέρισμα | Θεσσαλία |
Νομός | Καρδίτσας |
Υψόμετρο | 320 |
Πληθυσμός | |
Μόνιμος | 167 |
Έτος απογραφής | 2021 |
Πληροφορίες | |
Παλαιά ονομασία | Γόλιτσα |
Ταχ. κώδικας | 43 060 |
Παραπομπές
GEOnet Names Server. 11 Ιουνίου 2018. -815274.
https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=11941
ΠΛ 1:167
ΠΛΜ 1:448
Εκδόσεις «Ελλάδα»
Δομή 1:209
Χάρτες «ROAD»
http://www.520greeks.com/articles/o-agios-akakios-me-mia-matia/
https://www.facebook.com/groups/114743671983233/
https://el.wikiloc.com/spelaiologia-diadromes/spelaio-aetopholias-agios-akakios-karditsa-44578877
Πηγές
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ)
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963 (ΠΛ)
Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 2002-4
Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς)
Χάρτες «ROAD» (Άγραφα 1:50.000)
eetaa.gr
ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΘΩΜΗΣ |
---|
Τοπική Κοινότητα Αγίου Ακακίου |
Άγιος Ακάκιος, ο |
Λιβάδια, τα |
Τοπική Κοινότητα Ελληνοπύργου |
Ελληνόπυργος, ο |
Ζωγραφία, η |
Τοπική Κοινότητα Καναλίων |
Κανάλια, τα |
Λυγαριές, οι |
Τοπική Κοινότητα Καππά |
Καππάς, ο |
Τοπική Κοινότητα Λοξάδας |
Λοξάδα, η |
Τοπική Κοινότητα Πύργου Ιθώμης |
Πύργος Ιθώμης, ο |
Τοπική Κοινότητα Φαναρίου |
Κόμπελος, ο |
Φανάριον, το |
Τοπική Κοινότητα Χάρματος |
Χάρμα, το |
Νομός Καρδίτσας: Δήμος, Κοινότητα Καρδίτσας | Αργιθέας | Άρνης | Αχελώου | Ιθώμης | Ιτάμου | Καλλιφώνου | Κάμπου | Μενελαΐδας | Μητρόπολης | Μουζακίου | Νεβρόπολης Αγράφων | Παλαμά | Παμίσου | Πλαστήρα | Ρεντίνας | Σελλάνων | Σοφάδων | Ταμασίου | Φύλλου Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Καρδίτσας. |
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License