Φοινί

.

Κύπρος

Το Φοινί είναι χωριό της επαρχίας Λεμεσού στην Κύπρο. Διοικητικά αποτελεί κοινοτικό συμβούλιο.

Φοινί – Λεμεσός, Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος

Τοποθεσία

Φοινί
Χωριό της Κύπρου Κοινοτικό συμβούλιο
Φοινί
Χώρα	Κύπρος[1]
Διοικητική μονάδα	Επαρχία Λεμεσού[1]
Διοίκηση
• Σώμα	Κοινοτικό Συμβούλιο Φοινιού[1][2]
• Κοινοτάρχης[1][2]	Φυλακτής Ηρακλέους (από 2017)[1][2]
• Μέλος του/της	Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου[1]
Έκταση	22,191 9 km²[3]
Υψόμετρο	910 μ.[4]
Πληθυσμός	391 (2011)[5]
Γ.Κ.	5352[6]
Τ.Κ.	4814[7]
Ζώνη ώρας	UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα)
Ιστοσελίδα	Επίσημος ιστότοπος

Το Φοινί είναι κτισμένο στην οροσειρά του Τροόδους σε μέσο υψόμετρο 910 μέτρων.[8]Το χωριό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 365 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.[9] Βρίσκεται 44 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης της Λεμεσού. Στα ανατολικά συνορεύει με τις Πλάτρες, στα νότια με τις Κάτω Πλάτρες, στα νοτιοδυτικά με το Όμοδος, στα δυτικά με τον Άγιο Νικόλαο Πάφου, στο βορειοδυτικά με τα Καμινάρια και τον Άγιο Δημήτριο και στα βόρεια με τον Παλαιόμυλο και τον Πρόδρομο. Συνδέεται με ασφαλτόστρωτους δρόμους στα βορειοδυτικά με το χωρίο Άγιος Δημήτριος, στα νότια με τις Κάτω Πλάτρες και στα ανατολικά με τις Πλάτρες.[8]

Φυσικό περιβάλλον και κλίμα

Το Φοινί είναι τοποθετημένο σε απότομες πλαγιές και ψηλές βουνοκορφές καταπράσινες τα πεύκα. Μεγάλο μέρος της διοικητικής του έκτασης καταλαμβάνεται από τα κρατικά δάση του Τροόδους και της Πάφου. Στο χωριό υπάρχει ο καταρράκτης του Φοινιού, στην περιοχή «Χαντάρας».[8]

Στη γη του χωριού καλλιεργούνται αμπέλια οινοποιήσιμων ποικιλιών, διάφορα είδη φρούτων (μήλα, αχλάδια, κεράσια, ροδάκινα, δαμάσκηνα), καρυδιές, λίγα λαχανικά και εσπεριδοειδή.[8]

Από το Φοινί περνάει ο ποταμός Διαρίζος που πηγάζει από το Φοινί και καταλήγει στο φράγμα της Αρμίνου και μετά στο φράγμα του Κούρη.[10] Στις όχθες του Διόριζου στο Φοινί έχουν σχηματιστεί σταλακτίτες.[11]

Ονομασία

Δεν είναι γνωστή η προέλευση της ονομασία του χωριού. Σύμφωνα με μία εκδοχή το Φοινί πήρε το όνομα του την εποχή της Φραγκοκρατίας από το επώνυμο ενός Φράγκου φεουδάρχη, του Τζουάν τε Φενίου ή Φινίου, ο οποίος είχε συνοδεύσει το βασιλιά της Κύπρου Πέτρο τον Α΄ στην Ευρώπη (1359-1369). Δεν είναι απόλυτα εξακριβωμένος ότι ο φεουδάρχης αυτός υπήρξε πράγματι κάτοχος του χωριού επειδή το χωριό δεν αναφέρεται σε κάποια πηγή ως φέουδο. Είναι πιθανότερο ο φεουδάρχης (αν πράγματι το Φοινί υπήρξε φέουδο) να υιοθέτησε ως επώνυμο του το όνομα του χωριού, πράγμα συνηθισμένο για εκείνη την εποχή.[8]

Μια άλλη εκδοχή αναφέρει ότι η ονομασία πιθανόν να προέρχεται από το χρώμα του εδάφους της περιοχής. Στα αρχαία ελληνικά η λέξη φοινός σημαίνει εκείνος που έχει κοκκινωπό χρώμα. Λόγω του χώματος αυτού τα αγγεία που κατασκεύαζαν και κατασκευάζουν οι κάτοικοι του χωριού έχουν κοκκινωπό χρώμα. Επιπλέον, και άλλα τοπωνύμια της περιοχής έχουν ονομασία σχετική με το κόκκινο χρώμα του εδάφους, όπως η Κόκκινη και ο Κοκκινοκάμπος.[12]

Ασχολίες κατοίκων

Η μορφολογία του εδάφους, η περιορισμένη καλλιεργήσιμη γη, ανάγκασε τους κατοίκους του Φοινιού να ασχοληθούν και με διάφορες άλλες εργασίες για να μπορέσουν να επιβιώσουν. Έτσι με την πάροδο του χρόνου, το Φοινί έγινε γνωστό για την αγγειοπλαστική του, την κατασκευή παραδοσιακών επίπλων και για την κατασκευή του φοινιώτικου λουκουμιού.[8]
Αγγειοπλαστική

Το Φοινί υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα αγγειοπλαστικής τέχνης στην Κύπρο.[13] Για αιώνες κάθε σπίτι ήταν και ένα αγγειοπλαστείο. Η αγγειοπλαστική αποτέλεσε ένα προσοδοφόρο επάγγελμα για μεγάλο αριθμό κατοίκων. Ολόκληρες οικογένειες ζούσαν από το επάγγελμα αυτό. Οι άνδρες ήταν κυρίως πιθαράδες.[13] Οι γυναίκες κατασκεύαζαν ως επί το πλείστον αντικείμενα για τη μεταφορά και φύλαξη των γεωργικών προϊόντων και του νερού (όπως στάμνες, κούζες, κηροπήγια, βάζα).[13] Σήμερα η τέχνη αυτή έχει επικρατήσει σαν γυναικείο επάγγελμα.[13] Η ευημερία και η ανάπτυξη του χωριού από τα εισοδήματα της τέχνης αυτής έγινε αφορμή για επέκταση της αργότερα και στα γειτονικά χωριά Καμινάρια και Άγιο Δημήτριο.[13] Το κέρμα των 10 σεντς της κυπριακής λίρας (το νόμισμα της Κύπρου πριν την εισαγωγή του ευρώ) κοσμούσε ένα γνωστό φοινιώτικο αγγείο.[13][14]

Η παράδοση του χωριού στον τομέα της αγγειοπλαστικής οδηγεί ντόπιους και ξένους στο χωριό ώστε να γνωρίσουν από κοντά την τέχνη αυτή.[8] Τα αγγεία που κατασκευάζονται μέχρι σήμερα στο χωριό είναι κόκκινα πορώδη και όμοια με αυτά του Κόρνου.[13]

Φοινί – Λεμεσός, Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος

Πλατεία του χωριού Φοινί – Λεμεσός, Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος

Αρχιεπίσκοπος  Κύπρου Σοφρώνιος  Γ΄ Φοινιεύς (1865-1900 )

Φοινί – Λεμεσός

Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος

Οι ήρωες του απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-1959, Δήμος Ηροδότου και Ευστάθιος Ξενοφώντος. Φοινί – Λεμεσός , Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος

Ηροδότου Δήμος (1923 Φοινί - 21 Ιανουαρίου 1957)

Μοναστήρι Τροοδίτισσας

Πληθυσμός

Σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο, ο πληθυσμός του χωριού έφτασε στο αποκορύφωμα του την εικοσαετία 1940-1960. Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται μείωση του. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του Φοινιού όπως καταγράφηκε στις απογραφές που έγιναν στην Κύπρο.

Διάφορα

Σήμερα στο Φοινί λειτουργεί ιδιωτικό μουσείο λαϊκής τέχνης στο οποίο εκτίθενται πολλά είδη λαϊκής τέχνης του χωριού, όπως είδη αγγειοπλαστικής, παραδοσιακά είδη γεωργικών εργαλείων, παραδοσιακά είδη νοικοκυριού και διάφορα άλλα. Στο χωριό υπάρχουν δύο εργαστήρια αγγειοπλαστικής, καθώς επίσης και δύο εργαστήρια κατασκευής του φοινιώτικου Λουκουμιού. Επίσης στο χωριό υπάρχουν σήμερα αρκετές παραδοσιακές ταβέρνες οι οποίες προσφέρουν πλούσια και εύγευστη κυπριακή κουζίνα. Το κέντρο νεότητας του χωριού λειτουργεί και σαν καφετέρια. Στο Φοινί λειτουργεί και ιχθυοτροφείο πέστροφας.[8]
Εκκλησίες και μονές

Στα βόρεια του χωριού βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας της Τροοδίτισσας, από τις γνωστότερες μονές της Κύπρου.[8] Επιπλέον, στο χωριό υπάρχουν οι εξής θρησκευτικοί τόποι λατρείας:[28]

Εκκλησία Τιμίου Σταυρού
Μοναστήρι των Αγίων Αναργύρων
Εξωκλλήσι της Αγίας Μαρίνας
Παρεκκλήσι της Αγίας Άννας
Παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου

Παραπομπές

«Ένωση Κοινοτήτων Επαρχίας Λεμεσού». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018.
«Κοινοτικό Συμβούλιο». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2018.
«ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ». (Αγγλικά, Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
«Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών». (Ελληνικά, Αγγλικά) Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018. σελ. 4.
«Απογραφή πληθυσμού 2011». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». (Αγγλικά, Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 13 Ιανουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
«Foini». (Αγγλικά, Ελληνικά) Ταχυδρομικός Κώδικας Έρευνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2018.
«Τοποθεσία». www.phinivillage.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-04. Ανακτήθηκε στις 2018-07-01.
«Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών» (PDF). Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. σελ. 4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 2018-04-04. Ανακτήθηκε στις 2018-04-04.
«Μεσαιωνικά Γεφύρια». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-04. Ανακτήθηκε στις 2017-05-04.
«Η μαγεία της φύσης στους Σταλακτίτες του Φοινιού». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-04. Ανακτήθηκε στις 2017-05-04.
«Το χωριό της Λεμεσού, που πήρε το όνομά του από το κατακόκκινο χώμα του». allaboutlimassol.com. 2017-011-06. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-01. Ανακτήθηκε στις 2018-07-01. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |date= (βοήθεια)
«Η αγγειοπλαστική τέχνη στην Κοινότητα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-04. Ανακτήθηκε στις 2017-05-04.
«10 σεντ - Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-04. Ανακτήθηκε στις 2017-05-04.
«Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881 (Κύπρος). 4 Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 12.
«Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891 (Κύπρος). 6 Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 12.
«Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901 (Κύπρος). 31 Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
«Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911 (Κύπρος). 2 Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
«Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921 (Κύπρος). 24 Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
«Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931 (Κύπρος). 27 Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 9.
«Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946 (Κύπρος). 10 Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 8.
«Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960 (Κύπρος). 11 Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 15.
(Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1973 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
«Απογραφή νοικοκυριών, 1976». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30 Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«Census of housing, 1982». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1982 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 1982. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«Απογραφή πληθυσμού 1992». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«Απογραφή πληθυσμού 2001». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 64.

«Φοινί / Phini village». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-04. Ανακτήθηκε στις 2017-05-04.

Πηγές

«Τοποθεσία». www.phinivillage.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-05-04. Ανακτήθηκε στις 2018-07-01.
«Φοινί». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-01. Ανακτήθηκε στις 2018-07-01.

Βιβλιογραφία

Καρούζης, Γιώργος (2001). Περιδιαβάζοντας την Κύπρο: Λεμεσός (πόλη και επαρχία) (πρώτη έκδοση). Λευκωσία: ΣΕΛΑΣ Κεντρο Μελετων Ερευνων & Εκδοσεων, σελ. 301-305. ISBN 9963-566-67-7.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Ιστοσελίδα Κοινοτικού Συμβουλίου
Φοινί-Κύπρος ένα ταξίδι-ΡΙΚ1 στο YouTube
«Παραμυθένιες φωτογραφίες από το ανεξερεύνητο φαράγγι». ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ. 2017-09-24. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-07-01. Ανακτήθηκε στις 2018-07-01.

Διαρίζος

Επαρχία Λεμεσού, Φωτογραφίες

Κατάλογος δήμων και κοινοτήτων Κύπρου

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License