Όμοδος
Χωριό της Κύπρου Κοινοτικό συμβούλιο
Χώρα	Κύπρος[1]
Διοικητική μονάδα	Επαρχία Λεμεσού[1]
Γεωγραφική περιοχή	Κρασοχώρια Επαρχίας Λεμεσού[2]
Διοίκηση
• Σώμα	Κοινοτικό Συμβούλιο Ομόδους[1][3]
• Κοινοτάρχης[1][3]	Μιχαήλ Ευγένιος (από 2012)[1][3]
• Μέλος του/της	Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου[1]
Έκταση	13,726 3 km²[4]
Υψόμετρο	575 μ.[5]
Πληθυσμός	322 (2011)[6]
Γ.Κ.	5330[7]
Τ.Κ.	4760[8]
Ζώνη ώρας	UTC+02:00 (επίσημη ώρα) UTC+03:00 (θερινή ώρα)
Ιστοσελίδα	Επίσημος ιστότοπος

Τοποθεσία

Το Όμοδος βρίσκεται 42 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Λεμεσού, στη γεωγραφική περιφέρεια των Κρασοχωρίων Επαρχίας Λεμεσού.[9] Βρίσκεται σε υψόμετρο 575 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.[10] Είναι κτισμένο στη δυτική όχθη του ποταμού Χα ποτάμι.[11] Ανατολικά συνορεύει με το Κοιλάνι, βορειοανατολικά με τα Μανδριά και τις Κάτω Πλάτρες, βόρεια με το Φοινί, δυτικά με τον Άγιο Νικόλαο, νοτιοδυτικά με το Άρσος και τη Βάσα Κοιλανίου, νότια με την Ποταμιού και νοτιοανατολικά με το Βουνί.

Φυσικό περιβάλλον

Οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις του χωριού περιλαμβάνουν μηλιές, δαμασκηνιές, αχλαδιές, ροδακινιές και χρυσομηλιές. Ένα μικρό μέρος του χωριού, στο βόρειο τμήμα του, αποτελεί μέρος του κρατικού δάσους Πάφου.[9][11]

Στενό σοκάκι στο ΄Ομοδος – Λεμεσός, Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος

Φτιάχνοντας κεντήματα με το παραδοσιακό βελονάκι. Όμοδος – Λεμεσός Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος

Εκκλησία Τιμίου Σταυρού – Όμοδος – Λεμεσός, Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος

Είσοδος εκκλησίας Τιμίου Σταυρού Ομόδους - Επαρχία Λεμεσού, Αυγούστα Στυλιανού, ζωγράφος
Κάρβουνο σε χαρτί.

΄Ομοδος – Λεμεσός

Ιστορία

Η περιοχή του χωριού κατοικείτο από την αρχαιότητα. Αυτό συμπεραίνεται από την εύρεση αρχαίων αντικειμένων αλλά και από τα τοπωνύμια της περιοχής, τα οποία έχουν αρχαία προέλευση (βουνό Αφάμης, γκρεμός της Ήρας).[9][11]

Το Όμοδος δημιουργήθηκε, πιθανότατα, στα τέλη της Βυζαντινής περιόδου ή στις αρχές της Φραγκοκρατίας. Αιτία ίδρυσης του οικισμού αποτελεί η διάλυση των οικισμών Πάνω και Κάτω Κούπετρα. Οι κάτοικοι δημιούργησαν έναν νέο οικισμό γύρω από το αρχικό μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού, το οποίο ονομάστηκε Όμοδος.[9][11]

Ο Λουί ντε Μας Λατρί αναφέρει ότι το χωριό ήταν φέουδο την εποχή της Φραγκοκρατίας. Ο Λεόντιος Μαχαιράς αναφέρει ότι το Όμοδος είχε παραχωρηθεί στον ευγενή Ιωάννη ντε Μπρι από τον βασιλιά της Κύπρου Ιάκωβο Α΄, όταν αυτός ανέλαβα την εξουσία το 1382.[9]

Ονομασία

Για την προέλευση της ονομασίας του χωριού υπάρχουν τρεις εκδοχές:[9][11]

Η ονομασία προέρχεται από τη λέξη μόδος που σημαίνει με την ησυχία σου, με τρόπο, προσεκτικά. Η παράδοση λέει ότι οι κάτοικοι των Κουπέτρων έβλεπαν κάθε βράδυ ένα φως στο απέναντι βουνό. Πηγαίνοντας να δουν τι συμβαίνει, έπρεπε να περάσουν μέσα από ένα πυκνό και δύσβατο βάτο. Χρειάστηκε να τον κόψουν λέγοντας ο ένας στον άλλο «με τον μόδο σου». Τελικά εντόπισαν μια σπηλιά στην οποία υπήρχε ένα αναμμένο καντήλι και ένας ξύλινο σταυρός. Εκεί έφτιαξαν τη Μονή του Τιμίου Σταυρού.
Από το Όμοδος ξεκινούν πολλοί δρόμοι για τα γύρω χωριά. Η ονομασία Όμοδος σχηματίστηκε από το επίρρημα ομού και τη λέξη οδός.
Έγγραφα από την εποχή της Φραγκοκρατίας αναφέρουν ότι στην περιοχή κατοικούσε ο φεουδάρχης Homodeus, από τον οποίο το χωριό πήρε το όνομα του.

Πληθυσμός

Σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο, ο πληθυσμός του χωριού έφτασε στο υψηλότερο σημείο του το 1946. Στη συνέχεια ο πληθυσμός ξεκίνησε να μειώνεται λόγω αστυφιλίας.[9] Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό του Ομόδους όπως καταγράφηκε στις απογραφές πληθυσμού που έγιναν στην Κύπρο.

Ιστορικό απογραφών
Απογραφή Πληθυσμός %± Άνδρες Γυναίκες 1881 572[12] —   288 284 1891 630[13] 10.1% 322 308 1901 660[14] 4.8% 330 330 1911 813[15] 23.2% 430 383 1921 895[16] 10.1% 459 436 1931 906[17] 1.2% 445 461 1946 1 006[18] 11.0% 1960 942[19] -6.4% 455 487 1973 762[20] -19.1% 369 393 1976 764[21] 0.3% 373 391 1982 549[22] -28.1% 263 286 1992 396[23] -27.9% 182 214 2001 284[24] -28.3% 124 160 2011 322[6] 13.4% 148 174
Πληροφορίες για τον πληθυσμό και το διάγραμμα από τα δεδομένα.

Δείτε επίσης

Μονή του Τιμίου Σταυρού (Όμοδος)

Παραπομπές

«Ένωση Κοινοτήτων Επαρχίας Λεμεσού». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2018.
«Πιλοτικό Τοπικό Αναπτυξιακό Σχέδιο Κρασοχωριών Λεμεσού». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2018.
«Κοινοτικό Συμβούλιο». (Ελληνικά) Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2018.
«ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΘΜΟ ΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ». (Αγγλικά, Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Μαΐου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
«Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών». (Ελληνικά, Αγγλικά) Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2018. σελ. 5.
«Απογραφή πληθυσμού 2011». (Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2011 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟΙ ΚΩΔΙΚΟΙ ΔΗΜΩΝ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΝΟΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2015». (Αγγλικά, Ελληνικά) Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 13 Ιανουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2018.
«Omodos». (Αγγλικά, Ελληνικά) Ταχυδρομικός Κώδικας Έρευνα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2018.
«Ιστορία». www.omodos.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-27. Ανακτήθηκε στις 2018-06-27.
«Κατάλογος κοινοτήτων επιλέξιμων μειονεκτικών περιοχών» (PDF). Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών. σελ. 5. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 2018-04-04. Ανακτήθηκε στις 2018-04-04.
«Όμοδος». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-27. Ανακτήθηκε στις 2018-06-27.
«Census of Cyprus, 1881». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1881 (Κύπρος). 4 Απριλίου 1881. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 14.
«Census of Cyprus, 1891». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1891 (Κύπρος). 6 Απριλίου 1891. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 12.
«Census of Cyprus, 1901». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1901 (Κύπρος). 31 Μαρτίου 1901. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
«Census of Cyprus, 1911». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1911 (Κύπρος). 2 Απριλίου 1911. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
«Census of Cyprus, 1921». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1921 (Κύπρος). 24 Απριλίου 1921. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 11.
«Census of Cyprus, 1931». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1931 (Κύπρος). 27 Απριλίου 1931. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 9.
«Census of Population and Agriculture 1946». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1946 (Κύπρος). 10 Νοεμβρίου 1946. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 8.
«Census of Population and Agriculture 1960». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1960 (Κύπρος). 11 Δεκεμβρίου 1960. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 15.
(Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1973 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
«Απογραφή νοικοκυριών, 1976». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1976 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 30 Σεπτεμβρίου 1976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«Census of housing, 1982». (Αγγλικά) Απογραφή Πληθυσμού 1982 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 1982. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.
«Απογραφή πληθυσμού 1992». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 1992 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 1992. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018.

«Απογραφή πληθυσμού 2001». (Αγγλικά, Ελληνικά) Απογραφή Πληθυσμού 2001 (Κύπρος). Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας. 1 Οκτωβρίου 2001. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2018. σελ. 63.

Πηγές

«Όμοδος». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-27. Ανακτήθηκε στις 2018-06-27.
«Ιστορία». www.omodos.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-27. Ανακτήθηκε στις 2018-06-27.
«7+1 λόγοι για μία μίνι εξόρμηση στο Όμοδος». 2017-09-14. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-27. Ανακτήθηκε στις 2018-06-27.
«Χωριό Όμοδος». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-27. Ανακτήθηκε στις 2018-06-27.
«Το χωριό ΟΜΟΔΟΣ στην Κύπρο». www.thevillagexpress.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-27. Ανακτήθηκε στις 2018-06-27.
«Όμοδος». www.omodoscrossxenionrace.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-06-27. Ανακτήθηκε στις 2018-06-27.

Βιβλιογραφία

Καρούζης, Γιώργος (2001). Περιδιαβάζοντας την Κύπρο: Λεμεσός (πόλη και επαρχία) (πρώτη έκδοση). Λευκωσία: ΣΕΛΑΣ Κεντρο Μελετων Ερευνων & Εκδοσεων, σελ. 224-229. ISBN 9963-566-67-7.

Εξωτερικοί συνδέσμοι

Ιστοσελίδα Κοινοτικού Συμβουλίου

Επαρχία Λεμεσού, Φωτογραφίες