Ατόλλη Ρόκας

Το Πίκου ντα Νεμπλίνα (Pico da Neblina), που στην πορτογαλική γλώσσα σημαίνει «Κορυφή της Καταχνιάς», είναι το υψηλότερο βουνό στη Βραζιλία, με κορυφή σε υψόμετρο 2.995,3 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Βρίσκεται στα σύνορα Βραζιλίας-Βενεζουέλας, στη Σέρο ντε λα Νεμπλίνα, μέρος της οροσειράς Σέρα Ιμέρι του Υψιπέδου της Γουιάνας. Οι γεωγραφικές συντεταγμένες της κορυφής είναι πλάτος 0° 48΄ 17΄΄ Β και μήκος 66° 00΄ 24΄΄ Δ. Καθώς προσδιορίστηκε από μία τοπογραφική συνοριακή αποστολή το 1962, η υψηλή κορυφή του βρίσκεται μέσα σε βραζιλιάνικο έδαφος, σε οριζόντια απόσταση μόλις 687 μέτρων από τη συνοριακή γραμμή, που περνά από τη χαμηλότερη κορυφή Πίκου Τρίτα-γιου ντι Μάρσου.

Καθώς υποδεικνύει και το όνομα, η κορυφή κρύβεται μέσα σε σύννεφα τον περισσότερο καιρό. Οι πρώτοι άνθρωποι που ανέβηκαν σε αυτή ήταν μέλη μιας αποστολής του στρατού της Βραζιλίας το 1965, δηλαδή 12 χρόνια μετά την πρώτη ανάβαση στην κορυφή του Έβερεστ.

Θέση

Τυπικά το Πίκου ντα Νεμπλίνα βρίσκεται στον Δήμο Σάντα Ισαμπέλ ντου Ρίου Νέγκρου, της πολιτείας Αμαζόνας. Ωστόσο, αυτό έχει ελάχιστη πρακτική σημασία, καθώς το βουνό είναι απροσπέλαστο από την έδρα του δήμου, που απέχει περί τα 180 km, ενώ οι ομοσπονδιακές εξουσίες του εθνικού δρυμού, της περιοχής των Ινδιάνων Γιανομάμι και της συνοριακής περιοχής ασφαλείας υπερβαίνουν τις εξουσίες του δήμου σε όλα τα πρακτικά θέματα. Η κοντινότερη πόλη είναι το Σάου Γκαμπριέλ ντα Κατσουέιρα, περίπου 140 km μακριά σε ευθεία γραμμή, από την οποία αναχωρούν σχεδόν όλες οι ορειβατικές εκδρομές για το βουνό.

Η κορυφή περιέχεται στον ομώνυμο εθνικό δρυμό της Βραζιλίας, ενώ και οι βόρειες υπώρειες προστατεύονται ως μέρος του Εθνικού Δρυμού Σεράνια δε λα Νεμπλίνα της Βενεζουέλας. Οι δρυμοί των δύο κρατών, μαζί με τον γειτονικό Εθνικό Δρυμό Παρίμα Ταπιραπέκο της Βενεζουέλας, σχηματίζουν ένα συγκρότημα προστατευμένων περιοχών με έκταση περίπου 80 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων, πιθανώς το μεγαλύτερο σε τροπικά δάση στον κόσμο. Το βουνό βρίσκεται επίσης, όπως προαναφέρθηκε, μέσα στο έδαφος της περιοχής των Ινδιάνων Γιανομάμι.
Συνηθισμένες παρανοήσεις

Αναφέρεται συχνά ότι το Πίκου ντα Νεμπλίνα βρίσκεται ακριβώς πάνω στη συνοριακή γραμμή της Βραζιλίας με τη Βενεζουέλα. Αυτό αληθεύει για το σύνολο του ορεινού όγκου, αλλά η κύρια κορυφή βρίσκεται εξ ολοκλήρου μέσα στη Βραζιλία, σε απόσταση 687 μέτρων από τη συνοριακή γραμμή[1]. Η κορυφή αναφέρεται επίσης κάποιες φορές ως το υψηλότερο σημείο στη Νότια Αμερική εκτός της οροσειράς των Άνδεων, αλλά ούτε κι αυτό αληθεύει: ο τίτλος αυτός ανήκει στη Σιέρα Νεβάδα δε Σάντα Μάρτα στην Κολομβία, που έχει σχεδόν το διπλάσιο ύψος από το Πίκου ντα Νεμπλίνα και είναι τελείως αποκομμένη από τις Άνδεις. Ωστόσο, το Πίκου ντα Νεμπλίνα είναι πράγματι το υψηλότερο σημείο της Νότιας Αμερικής ανατολικά της οροσειράς των Άνδεων και επομένως του μεγαλύτερου τμήματος της ηπείρου. Η γειτονική κορυφή Πίκου Τρίτα-γιου ντι Μάρσου, ακριβώς στη συνοριακή γραμμή, είναι επίσης το υψηλότερο σημείο της Βενεζουέλας εκτός των Άνδεων.

Υψομετρία

Επί 39 έτη, με βάση μία μέτρηση του 1965 από τον τοπογράφο Χοσέ Α. ντε Μιράντα Πόμπου, το υψόμετρο της κορυφής θεωρείτο ότι ήταν 3.014 μέτρα, αλλά μία πολύ ακριβέστερη μέτρηση το 2004 με χρήση σύγχρονου εξοπλισμού GPS από τον χαρτογράφο του βραζιλιάνικου στρατού Μάρκου Αουρέλιου ντε Αλμέιντα Λίμα, το έβγαλε 2.993,78 μέτρα. Η τιμή αυτή αναγνωρίσθηκε και επισήμως από το Ινστιτούτο Γεωγραφίας και Στατιστικής της Βραζιλίας (IBGE), που οργάνωσε τη σχετική αποστολή από κοινού με τον βραζιλιάνικο στρατό[2].

Τον Φεβρουάριο του 2016 το IBGE αναθεώρησε ελαφρώς και πάλι το υψόμετρο της κορυφής του Πίκου ντα Νεμπλίνα σε 2995,30 μέτρα, μία διαφορά 1,52 μέτρου. Δεν υπήρξε επιτόπου αποστολή ή μέτρηση αυτή τη φορά: η νέα τιμή είναι απλώς ένας μαθηματικός επανυπολογισμός του υψομέτρου με βάση τα προηγούμενα δεδομένα GPS, λαβαίνοντας υπόψη μια νέα, ακριβέστερη χαρτογράφηση του εδάφους της Βραζιλίας ως προς το γεωειδές.
Γεωολογία και τοπογραφία
Το Πίκου ντα Νεμπλίνα στο βάθος καλυμμένο με σύννεφα, όπως συνήθως (παρά το ότι η ημέρα, όπως φαίνεται, είναι κατά τα άλλα αίθρια).

Ο ορεινός όγκος Σέρο ντε λα Νεμπλίνα απότελείται από μία κεκλιμένη πλάκα ψαμμίτη που επικάθεται πάνω σε προκάμβρια μεταμορφωσιγενή πετρώματα. Το Πίκου ντα Νεμπλίνα είναι μία εντυπωσιακή αιχμηρή πυραμίδα, που υψώνεται ψηλά επάνω από τις γειτονικές χαμηλές περιοχές της βραζιλιάνικης πλευράς, καθώς η οροσειρά Ιμέρι ανέρχεται από τα μόλις 100 περίπου μέτρα υψόμετρο σε περίπου 2.000 μέτρα στη βάση της κορυφής μέσα σε λίγα χιλιόμετρα. Από εκεί η κορυφή υψώνεται απότομα.

Η πλευρά της Βενεζουέλας είναι λοφώδης και η γενική κλίση μικρότερη, παρότι υπάρχουν και απότομα τοπικά χάσματα και ορθοπλαγιές. Η γειτονική Πίκου Τρίτα-γιου ντι Μάρσου (Pico 31 de Março) μπορεί να θεωρηθεί ως δευτερεύουσα κορυφή του Πίκου ντα Νεμπλίνα, με στρογγυλευμένο σχήμα, και είναι μερικές φορές δύσκολο να διακριθεί καθαρά από την κύρια κορυφή σε φωτογραφίες, αναλόγως της γωνίας και της αποστάσεως. Εξαιτίας του τροπικού γεωγραφικού πλάτους (απέχει μόλις 89 χιλιόμετρα από τον ισημερινό της Γης), παρά το ότι μπορεί να επικρατεί ψύχος στην κορυφή, θερμοκρασίες υπό το μηδέν και πάγος εμφανίζονται σπανίως (δεν υπάρχουν τακτικές μετρήσεις), και ποτέ χιόνι. Μία ανεπίσημη πηγή δίνει μέση θερμοκρασία 20 °C κατά τη διάρκεια της ημέρας και 6 °C κατά τη διάρκεια της νύχτας[3].

Ανακάλυψη

Υπάρχει περιορισμένη τεκμηρίωση που να είναι διαθέσιμη σήμερα σχετικά με την ανακάλυψη του Πίκου ντα Νεμπλίνα, παρά το ότι το όρος ανακαλύφθηκε μάλλον πρόσφατα, κατά τα μέσα του 20ού αιώνα, πλην βεβαίως των άγνωστων γνώσεων των ιθαγενών της περιοχής. Αυτό μπορεί να γίνει κατανοητό με βάση το εξαιρετικά απόμακρο, το απροσπέλαστο και το ακατοίκητο (ακόμα και σήμερα) αυτού του τμήματος της Αμαζονίας. Δύσκολα θα μπορούσε να αναμένεται ότι ένα τόσο ψηλό βουνό (για τα δεδομένα της Βραζιλίας) θα στεκόταν δίπλα στην απέραντη χαμηλή Λεκάνη του Αμαζονίου, αν και ήταν γνωστό ότι υπήρχαν βουνά σε εκείνη την περιοχή. Επιπλέον, όπως δείχνει και η ονομασία του, το Πίκου ντα Νεμπλίνα είναι κρυμμένο μέσα σε σύννεφα τον περισσότερο καιρό.

Το σύνολο των παραπάνω παραγόντων οδήγησε στην ανακάλυψή του μόλις κατά τη δεκαετία του 1950. Το έτος και οι συνθήκες δεν είναι τεκμηριωμένες, αλλά σύμφωνα με μία διήγηση που ακούγεται συχνά στη Βραζιλία, έγινε για πρώτη φορά ορατό και αναφέρθηκε από έναν κυβερνήτη αεροσκάφους τακτικών αερογραμμών που πέταξε από επάνω κατά τη διάρκεια μιας από τις σπάνιες στιγμές που δεν καλυπτόταν από σύννεφα. Ωστόσο, ο ορεινός όγκος ήταν γνωστός από πολύ παλαιότερα από την πλευρά της Βενεζουέλας, με το όνομα Θέρο Χιμέ (Cerro Jimé). Το 1954 την περιοχή επισκέφθηκε από τον βορρά μία αποστολή υπό τον Αμερικανό βοτανολόγο Μπάσετ Μαγκουάιρ, που έφθασε στο μικρό οροπέδιο βόρεια της κορυφής και την παρατήρησε, εκτιμώντας το ύψος της στα «8.000 ως 9.000 πόδια». Καθώς θεώρησαν ότι αποτελούσε ξεχωριστό σχηματισμό από την οροσειρά Σέρα Ιμέρι, οι Μαγκουάιρ και Ρέυνολντς ονόμασαν το βουνό Θέρο δε λα Νεμπλίνα.

Λίγο μετά την αποστολή αυτή, η υψηλότερη κορυφή, που παρέμενε απάτητη, βαφτίστηκε από τους Αμερικανούς «Πίκο Φελπς», προς τιμή του διακεκριμένου ορνιθολόγου Γουίλιαμ Χ. Φελπς (υιού). Εκείνη την εποχή, η κορυφή πιστευόταν ότι βρισκόταν καθαρά επί του εδάφους της Βενεζουέλας. Κατά τη βραζιλιάνικη αποστολή του 1962, προσδιορίσθηκε ότι η υψηλότερη κορυφή βρίσκεται από την άλλη πλευρά των συνόρων. Η βραζιλιάνικη αποστολή μετονόμασε το βουνό και την υψηλότερη κορυφή του σε Πίκου ντα Νεμπλίνα, προκαλώντας κάποια σύγχυση με την ονομασία Θέρο δε λα Νεμπλίνα, που χρησιμοποιείται στη Βενεζουέλα για τον ευρύτερο ορεινό όγκο. Η δευτερεύουσα κορυφή πάνω στην συνοριακή γραμμή ονομάσθηκε Πίκου Τρίτα-γιου ντι Μάρσου στη Βραζιλία, ενώ στη Βενεζουέλα είναι σήμερα γνωστή ως Πίκο Φελπς (Pico Phelps).

Επειδή μέχρι το 1965 το υψόμετρο ήταν τελείως άγνωστο, μέχρι τότε οι Βραζιλιανοί εξακολουθούσαν να πιστεύουν ότι το υψηλότερο βουνό της χώρας τους ήταν το Πίκου ντα Μπαντέιρα (2.891 μέτρων), στην άλλη άκρη της χώρας, σε μία πολύ πιο κατοικημένη, ανεπτυγμένη και εύκολα προσβάσιμη περιοχή.

Πρόσβαση

Εξαιτίας της τοποθεσίας του εντός εθνικού δρυμού και της περιοχής των Ινδιάνων Γιανομάμι, η πρόσβαση στο βουνό επιτρέπεται μόνο μετά από ειδική άδεια του αρμόδιου κρατικού οργάνου της Βραζιλίας για τους εθνικούς δρυμούς, του Chico Mendes Institute for Biodiversity Conservation (ICMBio). Η άδεια εκδίδεται στο γραφείο του ICMBio στο Σάου Γκαμπριέλ ντα Κατσουέιρα και οι επίδοξοι ορειβάτες πρέπει να συνοδεύονται από έναν πιστοποιημένο τοπικό οδηγό. Χρειάζεται μία πεζοπορία 4 ημερών από εκεί κατά μέσο όρο, οι τρεις από τις οποίες μέσα στη ζούγκλα και εξίσου απαιτητικές όσο και η ανάβαση.

Η ογκοκερκίαση ή «τύφλωση των ποταμών», μία παρασιτική ασθένεια που μπορεί να προκαλέσει μόνιμη τύφλωση και μεταδίδεται από μία μαύρη μύγα, είναι ενδημική στην περιοχή, αν και με περιορισμένη συχνότητα κρουσμάτων. Η ελονοσία και ο κίτρινος πυρετός υπάρχουν επίσης στον βαθμό των άλλων τροπικών περιοχών. Για τον λόγο αυτό, οι επίδοξοι ορειβάτες προειδοποιούνται όχι απλώς να παίρνουν μεγάλες προφυλάξεις αποφυγής τσιμπημάτων εντόμων, αλλά και να συζητούν προληπτικές και/ή θεραπευτικές στρατηγικές με ιατρούς εξοικειωμένους με τις τροπικές ασθένειες.

Ο Robson Czaban, ένας Βραζιλιάνος φωτογράφος που αναρριχήθηκε στην κορυφή το 1998, αναφέρει στην αφήγηση της εκδρομής του (στην πορτογαλική γλώσσα) ότι υπάρχουν πάντοτε μερικοί χρυσοθήρες που αναζητούν ψήγματα χρυσού στα ιζήματα των ρυακιών, σε ένα μικρό υψίπεδο μόλις κάτω από την κορυφή (σε περίπου 2.000 μέτρα υψόμετρο) που ονομάζεται Γκαρίμπου ντου Τουκάνου και χρησιμεύει ως κατασκήνωση βάσης για το τελευταίο τμήμα της ανόδου προς την κορυφή. Παρά το ότι η παρουσία τους εκεί είναι τυπικά παράνομη, γίνονται σε μεγάλο βαθμό ανεκτοί από τις αρχές της Βραζιλίας και ο Czaban εικάζει ότι αυτό συμβαίνει επειδή σε μία τόσο απομακρυσμένη περιοχή η παρουσία τους προφυλάσσει τα σύνορα και τη φύση φθηνότερα από όσο θα κόστιζε η παρουσία φυλάκων του δρυμού και στρατιωτών. Ο Czaban αναφέρει ότι είναι πολύ φιλικοί και έτοιμοι να βοηθήσουν.

Παραπομπές

http://www.summitpost.org/neblina-peak/663648
«Brazilian peaks have their altitude changed». Brazilian Institute of Geography and Statistics. 13 Σεπτεμβρίου 2004. Ανακτήθηκε στις 2016-01-13.

«Pico da Neblina». SuaPesquisa.com. Ανακτήθηκε στις 2016-03-02.

Πηγές

Maguire, Bassett & Reynolds, Charles D. (1955): «Cerro de la Neblina, Amazonas, Venezuela: A Newly discovered Sandstone Mountain», Geographical Review, τόμος 45(1), σσ. 27–51
Instituto Brasileiro de Desenvolvimento Florestal (1979): Plano do Sistema de Unidades de Conservação do Brasil. Ministério da Agricultura (MA), Instituto Brasileiro de Desenvolvimento Florestal (IBDF), Fundação Brasileira para a Conservação da Natureza (FBCN), Brasília, D.F., OCLC 6944034. Στην πορτογαλική, καλύπτει τη γεωλογία, τη γεωμορφολογία, το κλίμα, τη χλωρίδα και την πανίδα του Εθνικού Δρυμού Πίκου ντα Νεμπλίνα.
Gentry, A.H. (1986): «Exploring the Mountain of the Mists», Science Year: The World Book Science Annual σσ. 124–139

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Η αφήγηση της εκδρομής του Robson Czaban (1998) και της αναβάσεώς του στην κορυφή (στην πορτογαλική γλώσσα) με το δικό του φωτογραφικό άλμπουμ
Η εκστρατεία του João Paulo Barbosa το 1999 - μία ακόμα λεπτομερής περιγραφή (στην πορτογαλική)

Διοικητική διαίρεση της Βραζιλιάς Πολιτείες Άκρε | Αλαγκόας | Αμαζόνας | Αμαπά | Γκοϊάς | Εσπίριτο Σάντο | Μαρανιάο | Μάτο Γκρόσο ντο Σουλ | Μάτο Γκρόσο | Μίνας Ζεράις | Μπαΐα | Παρά | Παραΐμπα | Παρανά | Περναμπούκο | Πιαουί | Ρίο Γκράντε ντο Νόρτε | Ρίο Γκράντε ντο Σουλ | Ρίο ντε Τζανέιρο | Ροντόνια | Ροράιμα | Σάντα Καταρίνα | Σάο Πάολο | Σεαρά | Σερζίπε | Τοκαντίνς Ειδική διοικητική ενότητα : Ομοσπονδιακό Διαμέρισμα

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License