Μίνας Ζεράις

Η Μίνας Ζεράις (πορτογαλικά: Minas Gerais) είναι μία από τις 26 ομόσπονδες πολιτείες της Βραζιλίας, από τις σημαντικότερες, αφού έρχεται δεύτερη σε πληθυσμό, τρίτη σε μέγεθος οικονομίας και τέταρτη σε έκταση. Η πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της, το Μπέλο Οριζόντε, είναι ένα σημαντικό αστικό και οικονομικό κέντρο για ολόκληρη τη Νότια Αμερική, με την τρίτη μεγαλύτερη μητροπολιτική περιοχή στη Βραζιλίας μετά το Σάο Πάολο και το Ρίο ντε Τζανέιρο[2]. Ως προς το ιστορικό της βάθος, είναι ενδεικτικό ότι η Μίνας Ζεράις είναι η βραζιλιανή πολιτεία στην οποία έχουν γεννηθεί περισσότεροι πρόεδροι της Βραζιλίας από οποιαδήποτε άλλη (μεταξύ τους η σημερινή πρόεδρος Ντίλμα Ρούσεφ). Το μότο της πολιτείας είναι: Libertas Quae Sera Tamen, δηλαδή «Ελευθερία, έστω και αργά».

Η έκταση της Μίνας Ζεράις είναι 586.528 km² (σχεδόν 4,5 φορές μεγαλύτερη από την έκταση της Ελλάδας) και ο πληθυσμός της 19.855.332 κάτοικοι (το 2012). Η Μίνας Ζεράις είναι ο κυριότερος παραγωγός καφέ και γάλακτος στη χώρα. Είναι γνωστή για την αρχιτεκτονική της κληρονομιά και την αποικιακή τέχνη σε ιστορικές πόλεις όπως οι Σάου Ζουάου ντελ Ρέι, Κονγκόνας, Όρου Πρέτου, Ντιαμαντίνα, Τιραντέντες και Μαριάνα. Στον νότο υπάρχουν λουτροπόλεις και τα ορεινά εθνικά πάρκα Καπαραό και Σέρα ντα Κανάστρα. Το τοπίο της πολιτείας περιλαμβάνει τόσο βουνά και κοιλάδες, όσο και μεγάλες εκτάσεις γόνιμης γης. Φυσικά τουριστικά αξιοθέατα αποτελούν τα σπήλαια (από τα γνωστότερα στη Βραζιλία) και οι καταρράκτες της. Τις πρόσφατες δεκαετίες η Μίνας Ζεράις αναδείχθηκε σε σημαντική οικονομική δύναμη, εκμεταλλευόμενη τις μεγάλες πλουτοπαραγωγικές πηγές της. Σημερινός (2014) κυβερνήτης της πολιτείας είναι ο Αντόνιο Αναστάσια.

Ετυμολογία

Υπάρχουν δύο ερμηνείες για την προέλευση του ονόματος της πολιτείας[3]. Η πρώτη και απλούστερη είναι η συνέχιση του ονόματος της παλαιάς αποικιακής επαρχίας, Minas dos Matos Gerais, που σημαίνει είτε «Ορυχεία των γενικών δασών», είτε «Γενικά Ορυχεία των Δασών» (ανάλογα με το ποιο ουσιαστικό προσδιορίζεται από το επίθετο Gerais). Μία άλλη ερμηνεία είναι οι δύο μεγάλοι γεωγραφικοί χώροι που σχημάτισαν ιστορικώς την πολιτεία: η περιοχή των ορυχείων και η περιοχή «Gerais» (είτε Matos Gerais, είτε Campos Gerais, δηλαδή κάτι σαν «Γενικοί Κάμποι»). Η δεύτερη, μακρύτερα από την ακτή και με δυσκολότερη την πρόσβαση, στήριζε την οικονομία της στη γεωργία και την κτηνοτροφία, ενώ η πρώτη στον ορυκτό της πλούτο[4].

Γεωγραφία

Η Μίνας Ζεράις βρίσκεται στον βορρά της νοτιοανατολικής περιφέρειας της Βραζιλίας, η οποία περιλαμβάνει επίσης τις πολιτείες του Σάο Πάολο, του Ρίο ντε Τζανέιρο και του Εσπίριτου Σάτου. Συνορεύει με τις πολιτείες Μπαΐα (βόρεια), Γκοϊάς (βορειοδυτικά), Μάτου Γκρόσου ντου Σου (δυτικά), Σάο Πάολο και Ρίο ντε Τζανέιρο (νότια), και την Εσπίριτου Σάτου (ανατολικά). Επίσης, έχει μικρά σύνορα και με το Ομοσπονδιακό Διαμέρισμα στα βορειοδυτικά. Οι ακραίες γεωγραφικές συντεταγμένες της Μίνας Ζεράις είναι 14°13΄58΄΄ με 22°54΄00΄΄ Νότιο πλάτος, και 39°51΄32΄΄ με 51°02΄35΄΄ Δυτικό μήκος. Είναι μεγαλύτερη σε έκταση από ολόκληρη την Ισπανία.

Την πολιτεία διαρρέουν μερικοί από τους μακρύτερους ποταμούς της Βραζίλίας, κυρίως οι Σάου Φρατσίσκου, Παρανά και (λιγότερο) ο Ντόσε. Υπάρχουν πολλά υδροηλεκτρικά εργοστάσια, όπως το Φούρνας. Κάποιες από τις υψηλότερες βουνοκορφές της Βραζιλίας βρίσκονται στις οροσειρές που εκτείνονται στο νότιο μέρος της πολιτείας, όπως τα Όρη Μαντικέιρα και η Σέρα ντου Σέρβου, που αποτελούν το σύνορο με τις πολιτείες του Σάο Πάολο και Ρίο ντε Τζανέιρο. Το υψηλότερο σημείο της Μίνας Ζεράις είναι η Πίκου ντα Μπαντέιρα, το τρίτο σε ύψος βουνό ολόκληρης της Βραζιλίας, με ύψος 2890 μέτρα, στα όρια με την πολιτεία Εσπίριτου Σάτου.

Η κάθε περιοχή της πολιτείας έχει ένα ξεχωριστό γεωγραφικό χαρακτήρα και, ως κάποιο βαθμό, και ξεχωριστή πολιτιστική ταυτότητα:

Η κωμόπολη Bom Jesus de Matosinhos περ. 1821-1825

Η κεντρική και ανατολική περιοχή είναι λοφώδης και βραχώδης, με λίγη βλάστηση στα βουνά. Γύρω από Λαγκόα Σάντα και τις Σέτε Λαγκόας η τοπογραφία είναι καρστική, με σπήλαια και λίμνες. Κάποια από τα βουνά αποτελούνται σχεδόν εξ ολοκλήρου από σιδηρομετάλλευμα, πράγμα που οδήγησε σε εκτεταμένη εξόρυξη (σε κάποιες τοποθεσίες σε βάρος του περιβάλλοντος). Πρόσφατες αλλαγές στην περιβαλλοντική πολιτική έθεσαν όρια στις εξορύξεις. Περίπου 200 χιλιόμετρα στα ανατολικά του Μπέλο Οριζόντε βρίσκεται η δεύτερη μητροπολιτική περιοχή της πολιτείας, η Βάλι ντου Άσου («Κοιλάδα του Ατσαλιού»), με σιδηρουργίες και χαλυβουργίες κατά μήκος του ποταμού Ντόσε και των παραποτάμων του. Οι μεγαλύτερες πόλεις της Βάλι ντου Άσου είναι οι Ιπατίνγκα, Κορονέλ Φαμπριτσιάνου και Τιμότεου. Τελευταία, με τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν στις εξορύξεις, μεγάλες εκτάσεις δάσους κόβονται για ξυλεία, ξυλοκάρβουνο και για να δημιουργηθεί γη για την κτηνοτροφία βοοειδών. Η αρχική δασοκάλυψη αυτών των μεσόγειων λόφων είναι πλέον πολύ αποσπασματική. Η πόλη Γκουβερναντόρ Βαλαντάρες σημαδεύει το όριο αυτής της περιοχής με τον φτωχότερο βορρά.
Ο νότος της Μίνας Ζεράις είναι λοφώδης και πράσινος, με παραγωγή καφέ και γάλακτος. Το κλίμα είναι αξιοσημείωτα ψυχρότερο από αυτό της υπόλοιπης πολιτείας και σε κάποιες τοποθεσίες οι θερμοκρασίες φθάνουν τους 0°C τον χειμώνα. Η περιοχή φημίζεται επίσης για το μεταλλικό νερό και τις λουτροπόλεις της, όπως οι Πόκους ντε Κάλντας, Σάου Λουρένσου και Καξαμπού. Πολλές βιομηχανίες βρίσκονται στη Βαρτζίνα και στο Πούσου Αλέγκρε.
Το νοτιοανατολικό μέρος της πολιτείας, γνωστό ως Ζόνα ντα Μάτα («Ζώνη του δάσους») ήταν το πλουσιότερο μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα και σήμερα η μεγαλύτερη πόλη του (και τέταρτη σε πληθυσμό σε όλη την πολιτεία), το Ζουίζ ντι Φόρε, παραμένει ένα σημαντικό βιομηχανικό, πνευματικό και εκπαιδευτικό κέντρο. Οι μικρότερες πόλεις της περιοχής βασίζονται στη γεωργία, την υφαντουργία και τον ορυκτό τους πλούτο. Η πόλη της κυριότερης περιοχής με φυτείες καφέ στη Μίνας Ζεράις είναι η Σάου Ζουάου ντου Μανουάτσου.
Η δυτική Μίνας Ζεράις, γνωστή και ως Triângulo Mineiro (δηλαδή το «Τρίγωνο της Μίνας», εξαιτίας του σχήματος της περιοχής), αποτελείται από ένα ιδιαίτερο τύπο σαβάνας, που είναι γνωστός ως σεράδο. Αυτή η περιοχή είχε αρχικά πολλά μεγάλα ράντσα εκτροφής βοοειδών, που είναι ακόμα σημαντικά για την οικονομία της. Μετά το 1990 μεγάλες φυτείες σόγιας και καλαμποκιού κατέλαβαν μεγάλο μέρος της διαθέσιμης γης. Το σεράδο είναι επίσης μία από τις κυριότερες περιοχές φυτειών καφέ της χώρας. Οι κυριότερες πόλεις αυτής της περιοχής είναι οι Ουμπερλάντια, Ουμπεράμπα και Πάτους ντι Μίνας.
Ο βορράς της Μίνας Ζεράις είναι ξηρός, υποκείμενος σε συχνές ξηρασίες. Πρόσφατα αρδευτικά προγράμματα αντλούν νερό από τον ποταμό Σάου Φρανσίσκου για τη γεωργία. Τα αδαμαντωρυχεία της περιοχής, κυρίως στη Ντιαμαντίνα, προσέλκυσαν κάποτε εδώ πολλούς, αλλά σήμερα έχουν εξαντληθεί και ο πληθυσμός ζει φτωχικά, ιδίως στην κοιλάδα του ποταμού Ζεκιτσινόνε. Ωστόσο, η περιοχή είναι γνωστή για την υψηλή ποιότητα του κασάσα που παράγει, ιδιαίτερα η πόλη Σαλίνας. Οι κυριότερες πόλεις αυτής της περιοχής είναι οι Μόντες Κλάρους, Τεόφιλου Οτόνι, Πιραπόρα και Ζαναούμπα.

Τα Όρη Μαντικέιρα
Το Εθνικό Πάρκο Σέρα Κανάστρα
Λουλούδια στη Σέρα ντου Σιπό
Καταρράκτης στη Σέρα Κανάστρα
Καταρράκτης, Σέρα ντου Σιπό

Γεωλογία

Η πολιτεία έχει τεράστια κοιτάσματα σιδηρομεταλλευμάτων και σημαντικές ποσότητες χρυσού και πολύτιμων λίθων, όπως είναι τα σμαράγδια, τα τοπάζια και η ακουαμαρίνα.

Παλαιοντολογία
Μαξακαλίσαυρος

Η ανακάλυψη απολιθωμάτων του Maxakalisaurus topai, ενός σαυρόποδου δεινοσαύρου, υπήρξε μία σημαντική ανακάλυψη για την παλαιοντολογία: σχεδόν πλήρης σκελετός του βρέθηκε 45 χιλιόμετρα από την πόλη Πράτα στο «Τρίγωνο της Μίνας» το 1998. Συγγενής του σαλτάσαυρου, ο μαξακαλίσαυρος έφερε οστέινες αμυντικές πλάκες στο δέρμα του. Tο γένος πήρε το όνομά του από την τοπική φυλή των Μαξακάλι (Topa είναι μία από τις θεότητές τους).

Ο σκελετός του Maxakalisaurus που ανακαλύφθηκε ανήκε σε ένα ζώο μήκους περίπου 13 μέτρων και εκτιμώμενου βάρους 9 τόνων, παρότι σύμφωνα με τον παλαιοντολόγο Αλεξάντερ Κέλνερ μπορούσε να φθάσει σε μήκος σχεδόν 20 μέτρων. Είχε μακρύ λαιμό και ουρά, και έζησε πριν από περίπου 80 εκατομμύρια χρόνια. Επειδή τα σαυρόποδα φαίνεται ότι δεν αντιμετώπιζαν μεγάλο ανταγωνισμό στη Νότια Αμερική, εξελίχθηκαν εκεί σε πιο ποικίλες μορφές και πιο ασυνήθεις τάσεις. Από το 2006 ένα ομοίωμα του σκελετού εκτίθεται στο Εθνικό Μουσείο του Ρίο ντε Τζανέιρο[5].

Ιστορία
Ο Βαρούχ, τέχνη μπαρόκ του 18ου αιώνα από τον Αλεϊζαντίνου

Η Μίνας Ζεράις δημιουργήθηκε ουσιαστικά από αποίκους που αναζητούσαν φλέβες χρυσού (πρωτοανακαλύφθηκαν το 1693), πολύτιμων λίθων και αργότερα διαμαντιών, που υπάρχουν στο φυσικά απαντώμενο πέτρωμα ιτακολουμίτης (είδος πορώδους, κίτρινου ψαμμίτη), το οποίο αφθονεί στην περιοχή. Αυτές οι φλέβες βοήθησαν στην οικονομική ανάπτυξη των περιοχών που βρίσκονταν μακριά από τη θάλασσα και προκάλεσαν την ίδρυση πολλών νέων χωριών. Το 1697 οι Πορτογάλοι, χρησιμοποιώντας Αφρικανούς σκλάβους για εργάτες, άρχισαν να κατασκευάζουν τη «Βασιλική Οδό» (Estrada Real) για τη σύνδεση των λιμανιών του Ρίο ντε Τζανέιρο και του Παράτσυ με τις πλούσιες στα πολύτιμα αυτά ορυκτά περιοχές, μέχρι τη Ντιαμαντίνα[6]. Η πρώτη πρωτεύουσα και έδρα του τοπικού επισκόπου ήταν η πόλη Μαριάνα. Αργότερα, η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε στη Βίλα Ρίκα. Στα τέλη του 18ου αιώνα η Βίλα Ρίκα ήταν η μεγαλύτερη πόλη της Βραζιλίας και μία από τις μεγαλύτερες σε ολόκληρη την Αμερική. Καθώς τα χρυσωρυχεία εξαντλήθηκαν τον 19ο αιώνα, η πόλη έχασε τη σημασία της, παρέμεινε ωστόσο η πρωτεύουσα της πολιτείας μετονομαζόμενη σε `Ορου Πρέτου (= «Μαύρος Χρυσός»), μέχρι την οικοδόμηση της ολοκαίνουργιας, σχεδιασμένης πόλεως Μπέλο Οριζόντε περί το 1900. Ο «κύκλος» του χρυσού άφησε τα ίχνη του στις προαναφερθείσες πόλεις, όπως και σε άλλες της περιοχής. Η σχετική απομόνωση από την ευρωπαϊκή επιρροή, προστιθέμενη στον πλούτο από τα πολύτιμα ορυκτά, βοήθησαν τους κατοίκους να αναπτύξουν τη δική τους, ξεχωριστή τέχνη, που έγινε γνωστή ως Barroco Mineiro. Καλά παραδείγματα αυτής της περιόδου αποτελούν οι πλούσια διακοσμημένες εκκλησιές των αποικιακών πόλεων. Ο σημαντικότερος καλλιτέχνης εκείνης της περιόδου ήταν ο Αντόνιου Φρανσίσκου Λίσμποα, γνωστός με το ψευδώνυμο Αλεϊζαντίνου. Τα γλυπτά του και η αρχιτεκτονική του εκτιμώνται ιδιαίτερα από τους ειδικούς ως μία από τις πλέον εκλεπτυσμένες καλλιτεχνικές εκφράσεις έξω από την Ευρώπη εκείνης της περιόδου.

Πέρα από τις εικαστικές τέχνες, υπήρξε μία έκρηξη της μουσικής δραστηριότητας στη Μίνας Ζεράις τον 18ο αιώνα. Ταλαντούχοι μουσικοί αποτόλμησαν το ταξίδι μέχρι την περιοχή με τυπωμένες παρτιτούρες της ευρωπαϊκής μουσικής και σύντομα γεννήθηκε μία τοπική σχολή συνθέσεως και εκτελέσεως που πέτυχε αξιοσημείωτα αποτελέσματα. Αρκετοί συνθέτες συνέθεταν μουσική στη Μίνας Ζεράις τον 18ο αιώνα, κυρίως στη Βίλα Ρίκα, τη Σαμπαρά, τη Μαριάνα και άλλες πόλεις. Κάποια από τα ονόματα που έχουν διασωθεί είναι των Emerico Lobo de Mesquita, Marcos Coelho Netto, Francisco Gomes da Rocha και Ignácio Parreiras Neves, που καλλιέργησαν ένα ύφος σχετικό με το κλασικό ευρωπαϊκό της εποχής, αλλά με ένα περισσότερο ομοφωνικό ήχο. Συνήθως έγραφαν μουσική για μικτές ομάδες φωνών και οργάνων.

Η περιοχή βόρεια από τη Ντιαμαντίνα άρχισε να εποικίζεται (με βίαιες συγκρούσεις με τους μεγάλους πληθυσμούς Ινδιάνων που ζούσαν σε ορισμένα μέρη, ιδίως στην κοιλάδα του Ζεκιτσινόνε) αργότερα ξεκινώντας από τη Μπαΐα προς τα βόρεια, γεγονός που έκανε τον βασιλιά της Πορτογαλίας να ενσωματώσει την περιοχή στη Μίνας Ζεράις προκειμένου να αποτρέψει τη λαθρεμπορία χρυσού και διαμαντιών από όσους ήθελαν να αποφύγουν την αποικιακή φορολόγηση και επίβλεψη. Η Μίνας Ζεράις εποπτευόταν στενά από το Στέμμα εξαιτίας των εσόδων από φόρους (το 1/5 όλου του χρυσού πήγαινε στον βασιλιά).

Κάτοικοι της Μίνας Ζεράις περί το 1820-1825

Αρκετές εξεγέρσεις έγιναν από τους αποίκους, αντιμετωπιζόμενες πάντοτε δυναμικά από το Στέμμα. Μία από τις σημαντικότερες ήταν αυτή του Φελίπε ντος Σάντος, που έληξε με την εκτέλεσή του, αλλά και με τον διαχωρισμό της Μίνας Ζεράις από το Σάο Πάολο. Η πλέον αξιοσημείωτη ωστόσο ήταν η «Συνωμοσία της Μίνας» (Inconfidência Mineira), που άρχισε το 1789 από μία ομάδα αποίκων από τη μεσαία τάξη, κυρίως διανοούμενους και νεαρούς αξιωματικούς, εμπνευσμένους από την Αμερικανική Επανάσταση και τα ιδεώδη του γαλλικού Διαφωτισμού. Η συνωμοσία απέτυχε και οι επαναστάτες εξορίσθηκαν, ενώ ο διασημότερος από αυτούς, ο Ζουακίμ Ζουζέ ντα Σίβα Σαβιέρ (γνωστός ως Τιραντέντες), που απαγχονίστηκε με διαταγή της βασίλισσας Μαρίας Α΄, καθιστάμενος τοπικός ήρωας και εθνομάρτυρας της Βραζιλίας. Η σημαία της πολιτείας Μίνας Ζεράις, ένα κόκκινο τρίγωνο σε λευκό φόντο με το λατινικό σύνθημα Libertas Quae Sera Tamen («Ελευθερία, έστω και αργά»), βασίζεται στο σχέδιο για την εθνική σημαία που προτάθηκε από τους «Inconfidentes», όπως έγιναν γνωστοί οι επαναστάτες.

Η ιστορική (και σημερινή) σημαία της Μίνας Ζεράις

Στην οικονομική ιστορία της Βραζιλίας η Μίνας Ζεράις διαδραμάτισε ένα ρόλο-κλειδί στο να μετατοπίσει τον οικονομικό άξονα από τις βορειοανατολικές περιοχές της χώρας (βασισμένες στο ζαχαροκάλαμο, που άρχισε να παρακμάζει τον 18ο αιώνα) στα νοτιοανατολικά, όπου και παραμένει το οικονομικό κέντρο. Οι μεγάλες ποσότητες χρυσού που βρέθηκαν στην πολιτεία προσέλκυσαν την προσοχή της Πορτογαλίας πίσω στη Βραζιλία, καθιστώντας προοδευτικά το Ρίο ντε Τζανέιρο σημαντικό λιμάνι, από το οποίο ο χρυσός απέπλεε για τη μητρόπολη και το οποίο θα γινόταν και έδρα της πορτογαλικής κυβερνήσεως το 1808, όταν ο Μέγας Ναπολέων εισέβαλε στην Πορτογαλία.

Εξαιτίας της οικονομικής σημασίας της και του πληθυσμού της (που ήταν ονομαστός για τον μετρημένο και ισορροπημένο χαρακτήρα του), η Μίνας Ζεράις διαδραμάτισε επίσης σημαντικό ρόλο στην κεντρική πολιτική σκηνή της Βραζιλίας. Τον 19ο αιώνα, πολιτικοί όπως ο Ζουσέ Μπονιφάσιο ντε Αντράντα ε Σίβα ήταν από τους πρωταγωνιστές στην ίδρυση της Βραζιλιανής Αυτοκρατορίας με αυτοκράτορα τον Πέτρο Α΄. Μετά την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας στις αρχές του 20ού αιώνα, η Μίνας Ζεράις μοιράσθηκε τον έλεγχο της εθνικής πολιτικής σκηνής με το Σάο Πάολο στον λεγόμενο πολιτικό κύκλο του «καφέ-ο-λαι» (café com leite, όπου ο καφές συμβολίζει το Σάο Πάολο και το γάλα ή κρέμα τη γαλακτοκομική βιομηχανία της Μίνας Ζεράις, παρότι όπως προαναφέρθηκε η δεύτερη είναι σημαντικός παραγωγός και καφέ). Η Μίνας Ζεράις υπήρξε η πατρίδα δύο από τους σημαντικότερους Βραζιλιανούς πολιτικούς του β΄ μισού του 20ού αιώνα: Ο Ζουσελίνου Κουμπίτσεκ ήταν πρόεδρος της χώρας από το 1956 ως το 1961 και μετέφερε την πρωτεύουσα της Βραζιλίας από το Ρίο ντε Τζανέιρο στη Μπραζίλια, ενώ ο Τανκρέντο Νέβες είχε μία μακρά πολιτική σταδιοδρομία.
Το Όρου Πρέτου με την αποκιακή πορτογαλική αρχιτεκτονική του

Χάρτης της Μίνας Ζεράις του 1865

Το ιερό του Μπομ Ζεσούς ντε Ματοζίνους στην πόλη Κονγκόνας
Η Ντιαμαντίνα
Το Σάου Ζουάου ντελ Ρέι
Δημογραφία
Η εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, έργο του Όσκαρ Νίεμαϊερ, στο Μπέλο Οριζόντε.

Η αύξηση του πληθυσμού της Μίνας Ζεράις μεταξύ του 1991 και του 2000 ήταν 1,4%. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, από άποψη φυλής το 46% των Μινέιρος (όπως ονομάζονται οι κάτοικοι της πολιτείας) είναι λευκοί, το 45% πάρντο (μιγάδες), το 9% μαύροι, 40.000 είναι Ασιάτες (0,2%) και μόλις 37.000 ιθαγενείς Ινδιάνοι (0,18%).[7]

Εκτός από τους ιθαγενείς και τους αφρικανικής και πορτογαλικής καταγωγής Μινέιρος, άλλες σημαντικές εθνικές ομάδες στην πολιτεία είναι οι ιταλικής καταγωγής, οι γερμανικής καταγωγής και οι λιβανέζικης καταγωγής Βραζιλιάνοι.

Ωστόσο, η φυλετική σύσταση ποικίλλει πολύ από πόλη σε πόλη. Π.χ. στην κωμόπολη Κορέγκο ντο Μπομ Ζεσούς, τη νοτιότερη της Μίνας Ζεράις, το 98,7% του πληθυσμού είναι λευκοί[8]. Ο νότος της πολιτείας αποτελεί το πιο «ευρωπαϊκό» και το πλέον πυκνοκατοικημένο τμήμα της. Από την άλλη πλευρά, στη Σετουμπίνα, που βρίσκεται στα βορειοανατολικά, το 71,8% είναι πάρντο και το 14,7% μαύροι[8].
Το κέντρο της Ουμπερλάντια, της μεγαλύτερης πόλης στην πολιτεία μετά το Μπέλο Οριζόντε

Το μικρό ποσοστό των Ινδιάνων στον πληθυσμό εξηγείται από την εξολόθρευση μεγάλου μέρους του αρχικού πληθυσμού τους (περίπου 97.000 το έτος 1500) από ασθένειες που έφεραν μαζί τους οι Ευρωπαίοι άποικοι και, ιδιαίτερα στη Μίνας Ζεράις, από τον μαζικό εποικισμό.

Κατά τη διάρκεια της αποικιακής περιόδου η δυσαναλογία ανάμεσα στον αριθμό των ανδρών και στον αριθμό των γυναικών ήταν οξύ πρόβλημα. Η απογραφή του 1738 στο Σέρο ντο Φρίου, που περιελάμβανε και τη Ντιαμαντίνα, σημείωσε ότι από τους 9681 κατοίκους το 83,5% ήταν άνδρες και το 16,5% γυναίκες. Ανάμεσα στους σκλάβους, οι γυναίκες ήταν μόλις το 3,1%.

Η μονογαμική οικογενειακή δομή που προσπάθησε να αναπτύξει η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία στην αποκιακή Βραζιλία ήταν μάλλον εξαίρεση στη Μίνας Ζεράις. Εκεί κυριαρχούσαν οι προσωρινές σχέσεις και η συγκατοίκηση. Η μονογαμία και οι γάμοι στην εκκλησία ρίζωσαν τον 19ο αιώνα, κατά τα ηθικά πρότυπα που επέβαλλε η θρησκεία. Ο ρόλος των γυναικών στην πολιτεία ήταν πολύ δυναμικός για τα δεδομένα της εποχής: πολλές ζούσαν μόνες ή ήταν αρχηγοί μονογονεϊκών οικογενειών και εργάζονταν, ιδίως οι απελεύθερες σκλάβες «έγχρωμες» γυναίκες. Πολλοί πρώην δούλοι μπόρεσαν να συγκεντρώσουν περιουσία και αρκετοί από αυτούς έγιναν οι ίδιοι ιδιοκτήτες δούλων.

Κατά την περίοδο του «πυρετού του χρυσού» περίπου 600 χιλιάδες Πορτογάλοι μετανάστευσαν στη Βραζιλία, με τους περισσότερους να πηγαίνουν στη Μίνας Ζεράις[9]. Το βιβλίο αναφοράς για ένα μεγάλο αριθμό αυτών των οικογενειών είναι το Velhos Troncos Mineiros («Παλαιοί Κλάδοι των Μινέιρος») του Raimundo Trindade.

Θρήσκευμα
Θρήσκευμα Ποσοστό Αριθμός πιστών
Καθολικοί 79% 14.091.479
Προτεστάντες 14% 2.437.186
άθρησκοι 4,6% 822.855
Σπιριτιστές 1,6% 284.336
Ουμπαντιστές 0,1% 20.223

Πηγή: IBGE 2000.[10]

Το δόγμα του σπιριτισμού έχει πολλές χιλιάδες πιστούς στη Μίνας Ζεράις, εν μέρει εξαιτίας της επιρροής του Σίκου Σαβιέρ, του γνωστότερου μέντιουμ της Βραζιλίας, ο οποίος γεννήθηκε και έζησε στην πολιτεία ολόκληρη τη ζωή του, και επιπλέον έκανε πολλές φιλανθρωπίες εκεί.

Οικονομία
Φωτογραφία της δυτικής Μίνας Ζεράις από δορυφόρο που δείχνει την ποικιλία των καλλιεργειών.

Ο τομέας παροχής υπηρεσιών είναι η μεγαλύτερη συνιστώσα του ΑΕΠ της Μίνας Ζεράις με 47,1%, ακολουθούμενος από τη βιομηχανία (44,1%). Η αγροτική παραγωγή αντιπροσωπεύει το 8,8% του ΑΕΠ (2004). Κυριότερες εξαγωγές είναι: τα ορυκτά προϊόντα (44,4%, κυρίως σιδηρομετάλλευμα), τα μη πολύτιμα μέταλλα (15,8%), τα οπωροκηπευτικά (13%) και τα πολυτιμα μέταλλα (5,5%).[11]

Η οικονομία της Μίνας Ζεράις αποτελεί το 9% της βραζιλιάνικης οικονομίας (2005).

Εκτός των άλλων, η πολιτεία παράγει και ηλεκτρονικά προϊόντα, ενώ οι αυτοκινητοβιομηχανίες Fiat και Mercedes-Benz διατηρούν εργοστάσια. Ο τουρισμός συνιστά επίσης μία σημαντική πηγή εσόδων για τη Μίνας Ζεράις: ιστορικές πόλεις όπως οι Όρου Πρέτου, Μαριάνα, Σαμπαρά, Κονγκόνας, Ντιαμαντίνα, Τιραντέντες και Σάου Ζουάου ντελ Ρέι, συνιστούν πόλο έλξεως για επισκέπτες που ενδιαφέρονται για την αποικιακή αρχιτεκτονική. Λουτροπόλεις όπως οι Αρασά, Πόκους ντε Κάλντας, Λαμπαρί, Κασάμπου, κ.ά. προσελκύουν τον ιαματικό τουρισμό. Ο οικοτουρισμός είναι μία αναπτυσσόμενη δραστηριότητα, ιδίως στις ορεινές περιοχές (σέρας) της πολιτείας.

Η Μίνας Ζεράις εμφανίζει σημαντική οικονομική διαφοροποίηση κατά περιοχή. Το νότιο τμήμα (κοντά στα σύνορα με το Σάο Πάολο και το Ρίο ντε Τζανέιρο) έχει αρκετές πόλεις μεσαίου μεγέθους με συμπαγή βιομηχανική οικονομία, αλλά και πιο βορειοανατολικά υπάρχει η Ιταμπίρα, θεωρούμενη ως η μητρική πόλη της εξορυκτικής εταιρείας Vale, εισηγμένης στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Ο βορράς της πολιτείας είναι φτωχότερος, αλλά οι πόλεις Γκουβερναντόρ Βαλαντάρες[12] και Τεόφιλου Οτόνι προσελκύουν ξένους εμπόρους πολύτιμων και ημιπολύτιμων λίθων, κυρίως τοπαζιών και ζαφειριών. Η κεντρική περιοχή έχει τεράστια αποθέματα σιδηρομεταλλεύματος και χρυσού που εξορύσσονται ακόμα. Το δυτικό τμήμα της Μίνας Ζεράις, το «Τρίγωνο της Μίνας», είναι πιο αραιοκατοικημένο και σήμερα προσελκύει επενδύσεις βιοτεχνολογίας, ιδίως στις πόλεις Ουμπερλάντια, Ουμπεράμπα και Πάτους ντι Μίνας, με έρευνα αιχμής στα βοοειδή, τη σόγια και το καλαμπόκι.
Τηλεπικοινωνίες

Σύμφωνα με στοιχεία του Απριλίου 2007, υπάρχουν 4,2 εκατομμύρια σταθερά και 11,3 εκατομμύρια κινητά τηλέφωνα εγγεγραμμένα στην πολιτεία.[13]

Οι τηλεφωνικοί κωδικοί (DDD) της Μίνας Ζεράις (MG) είναι οι αριθμοί από το 31 μέχρι το 38.[14]
Εκπαίδευση

Πολλά είναι τα Α.Ε.Ι. της Μίνας Ζεράις, από τα οποία τα σημαντικότερα είναι τα εξής:

Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο της Μίνας Ζεράις
Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Μίνας Ζεράις
Ομοσπονδιακό Κέντρο Τεχνολογικής Εκπαιδεύσεως της Μίνας Ζεράις (CEFET-MG)
Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του Λάβρας (Ufla)
Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του `Ορου Πρέτου (Ufop)
Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του Ζουίζ ντι Φόρε (UFJF)
Ποντιφικικό Καθολικό Πανεπιστήμιο της Μίνας Ζεράις (PUC-MG)
Ιατρική Σχολή του Μίνας Ζεράις (Faculdade de Ciências Medicas de Minas Gerais, FCMMG)
Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Μόντες Κλάρος («Unimontes»)
Πανεπιστήμιο της Ιταούνα

Πολιτισμός
Εκκλησίες μπαρόκ στη Μαριάνα

Η Μίνας Ζεράις μπορεί να αποκληθεί «Βαθιά Βραζιλία». Διαθέτει ένα σαφώς πιο τοπικό και παραδοσιακό χρώμα από τις κοσμοπολίτικες πολιτείες του Σάο Πάολο και του Ρίο ντε Τζανέιρο, ενώ είναι και πιο «πορτογαλική» από τον νότο της χώρας.
Οι άνθρωποι

Οι κάτοικοι της πολιτείας έχουν μία διακριτή προφορά που τους ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους Βραζιλιάνους. Θεωρούνται (σε σχέση βέβαια με τους λοιπούς Βραζιλιάνους) επιφυλακτικοί, σώφρονες, λιγομίλητοι, αλλά υποδέχονται καλά τους ξένους.

Κουζίνα

Η Μίνας Ζεράις είναι γνωστή σε όλη τη χώρα για την κουζίνα της. Η πολιτιστική βάση της είναι το μικρό αγρόκτημα και πολλά πιάτα της χρησιμοποιούν τοπικής παραγωγής λαχανικά και κρέατα, ιδίως κοτόπουλο και χοιρινό. Το παραδοσιακό μαγείρευμα γίνεται με φούρνους ξύλων ή κάρβουνου και τηγάνια από χυτοσίδηρο.

Πολλά παραδοσιακά τοπικά γλυκά και ορεκτικά φτιάχνονται από αλεύρι καλαμποκιού ή ταπιόκας (που είναι γνωστή εκεί ως «μαντιόκα»), καθώς το σιτάρι δεν τα πήγε καλά με το τοπικό κλίμα. Το γνωστότερο φαγητό της Μίνας Ζεράις είναι το pão de queijo, ένα μικρό ρολό φούρνου (γνωστό διεθνώς ως «Brazilian cheese roll») με τυρί και αλεύρι ταπιόκας, το οποίο μπορεί να σερβιριστεί ζεστό ως ορεκτικό ή για πρωινό.

Η πολιτεία είναι ο πλέον παραδοσιακός παραγωγός τυριού στη Βραζιλία. Το «τυρί της Μίνας» είναι γνωστό σε όλη τη χώρα ως το «ξεχωριστό» βραζιλιάνικο τυρί.

Η τοπική μαγειρική επιδεικνύεται σε διάφορα φεστιβάλ όλο τον χρόνο και σε πολλές τοποθεσίες σε όλη την πολιτεία, αλλά το μεγαλύτερο φεστιβάλ είναι το μηνιαίας διάρκειας Comida de Buteco στο Μπέλο Οριζόντε, όπου 41 μπαρ και εστιατόρια επιλέγονται για να δημιουργήσουν ένα πιάτο με χρήση παραδοσιακών τοπικών πρώτων υλών. `Ανθρωποι από όλη τη χώρα και το εξωτερικό βαθμολογούν τα φαγητά, τη θερμοκρασία της μπίρας, το περιβάλλον και την εξυπηρέτηση. Το 2007, πάνω από 400.000 άνθρωποι πήραν μέρος στην εκδήλωση.

Μουσική

Η μουσική είναι ένα από τα πλέον κτυπητά ιδιαίτερα στοιχεία της Μίνας Ζεράις και έχει μία ιστορία που ανάγεται στον 16ο αιώνα, με ισχυρή παράδοση από τον 18ο (βλ. την ενότητα «Ιστορία»). Στον χώρο της κλασικής μουσικής, η πολιτεία ανεβάζει παραγωγές και εκτελέσεις διάφορων ορχηστρών και χορωδιών: Υπάρχει η Συμφωνική Ορχήστρα της Μίνας Ζεράις και η «Λυρική Χορωδία» (Coral Lírico de Minas Gerais), μία κρατική χορωδία που συντηρείται από το ίδρυμα Clovis Salgado (ίδρυμα υπό το πολιτειακό υπουργείο Πολιτισμού). Αυτά και άλλα σύνολα διατηρούν μία ισχυρή παρουσία στην πρωτεύουσα και σε όλη την πολιτεία, εργαζόμενα για την εκλαΐκευση και τον «εκδημοκρατισμό» της κλασικής μουσικής. Μία από τις πιο παραγωγικές σύγχρονες μορφές της μουσικής, ο συνθέτης και καθηγητής Andersen Viana, έχει γεννηθεί στην πολιτεία.

Οι πιο ποικίλοι ρυθμοί και ήχοι της μουσικής προήλθαν από Μινέιρος, όπως ο Ary Barroso, που το 1939 έγραψε ένα από τα γνωστότερα διεθνώς τραγούδια της Βραζιλίας, το «Aquarela do Brasil».

Από το 1960 μέχρι και μετά το 1980, οι δρόμοι στην παραδοσιακή συνοικία Σάντα Τερέζα του Μπέλο Οριζόντε, έγιναν το σκηνικό για ένα από τα σημαντικότερα κινήματα εθνικής μουσικής: το Clube da Esquina. Με ένα μοναδικό μίγμα βραζιλιάνικης δημοτικής μουσικής, ποπ και τζαζ, το Clube συγκέντρωσε ταλέντα όπως οι Milton Nascimento, Wagner Tiso, Toninho Horta, Fernando Brant, Lô Borges, Beto Guedes και Flávio Venturini.

Μετά το 1980, μία σκηνή μουσικής χέβι μέταλ δημιουργήθηκε στο Μπέλο Οριζόντε, γενέτειρα σημαντικών βραζιλιάνικων συγκροτημάτων του είδους, μερικά από τα οποία είναι και διεθνώς γνωστά, όπως οι Sepultura.

Η σύγχρονη εποχή βλέπει την εμφάνιση μιας νέας γενιάς καλλιτεχνών, όπως οι Skank, Pato Fu, Jota Quest, Uakti και Amaranto.

Το σημαντικό Διεθνές Φεστιβάλ Αποικιακής Βραζιλιανικής και Αρχαίας Μουσικής γίνεται στο Ζουίζ ντι Φόρε από το 1989.

Το υψηλότερου κύρους μπαλέτο της χώρας, το Grupo Corpo, έχει επίσης έδρα τη Μίνας Ζεράις (Μπέλο Οριζόντε).
Μουσεία
Το Yayoi Kusama στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης στο Μπρουμαντίνο

Το Μουσείο Mariano Procópio στο Ζουίζ ντι Φόρε και το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης (Centro de Arte Contemporânea Inhotim) στο Μπρουμαντίνο είναι ίσως τα δύο σπουδαιότερα μουσεία στην πολιτεία.

Προσωπικότητες

Πολλοί διάσημοι Βραζιλιάνοι συγγραφείς γεννήθηκαν στη Μίνας Ζεράις: οι Κάρλος Ντράμοντ ντε Αντράντε, Φερνάντου Σαμπίνου, Μουρίλου Μέντες και Γκιμαράες Ρόζα. Ο πρωτοπόρος της αεροπορίας Αλμπέρτου Σάντους-Ντουμό γεννήθηκε στη Μίνας Ζεράις, όπως και αρκετοί πολιτικοί, όπως οι Πρόεδροι Αφόνσου Πένα, Βεσίζλαου Μπρας, Ντελφίμ Μορέιρα, Αρτούρ Μπερνάρντες, Ζουσελίνου Κουμπίτσεκ, Τανκρέντου Νέβις και Ντίλμα Ρούσεφ. Η Μίνας Ζεράις αναγνωρίζεται συχνά στο εξωτερικό ως η πολιτεία όπου γεννήθηκε ο ποδοσφαιριστής Πελέ, αν και έζησε από την παιδική του ηλικία στο Σάο Πάολο.

Παραπομπές

ftp.ibge.gov.br/Estimativas_de_Populacao/Estimativas_2017/estimativa_TCU_2017_20180618.pdf.
«Sala de imprensa | notícias | IBGE divulga as estimativas populacionais dos municípios em 2012». IBGE. Ανακτήθηκε στις 2013-06-08.
João Batista de Almeida Costa. Os Berços de Minas Gerais
João Antônio de Paula: Raízes da Modernidade em Minas Gerais. Belo Horizonte: Editora Autêntica, 2000
http://acd.ufrj.br/~museuhp/CP/Bol-Geol/Bol%20Geol%20Kellner%20-%20PDF.pdf
Cheney, Glenn Alan, Journey on the Estrada Real: Encounters in the Mountains of Brazil, (εκδ. Academy Chicago, Σικάγο 2004) ISBN 0-89733-530-9
«Sistema IBGE de Recuperação Automática - SIDRA». Sidra.ibge.gov.br. Ανακτήθηκε στις 2013-06-08.
«Sistema IBGE de Recuperação Automática - SIDRA». Sidra.ibge.gov.br. Ανακτήθηκε στις 2013-06-08.
«Brasil 500 anos». Ibge.gov.br. Ανακτήθηκε στις 2013-06-08.
«Sistema IBGE de Recuperação Automática - SIDRA». Sidra.ibge.gov.br. Ανακτήθηκε στις 2013-06-08.
Exports of Minas Gerais (2012). DataViva. Retrieved on 01/10/14.
Agrogemeos. «Governador Valadares MG Mapa e Imagens». 18.8635692596,-41.9568710327: Agrogemeos.com.br. Ανακτήθηκε στις 2013-06-08.
Πηγή: IBGE.

«DDD cidades Minas Gerais (MG)» (στα Portuguese). Códigos DDD. Ανακτήθηκε στις 10 October 2016.

Βιβλιογραφία

Cheney, Glenn Alan: Journey on the Estrada Real: Encounters in the Mountains of Brazil, εκδ. Academy Chicago, Σικάγο 2004, ISBN 0-89733-530-9

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ιστοσελίδα της Κυβερνήσεως της Μίνας Ζεράις (στην πορτογαλική)
Ιστοσελίδα της Βουλής της Μίνας Ζεράις (στην πορτογαλική)

Διοικητική διαίρεση της Βραζιλιάς Πολιτείες Άκρε | Αλαγκόας | Αμαζόνας | Αμαπά | Γκοϊάς | Εσπίριτο Σάντο | Μαρανιάο | Μάτο Γκρόσο ντο Σουλ | Μάτο Γκρόσο | Μίνας Ζεράις | Μπαΐα | Παρά | Παραΐμπα | Παρανά | Περναμπούκο | Πιαουί | Ρίο Γκράντε ντο Νόρτε | Ρίο Γκράντε ντο Σουλ | Ρίο ντε Τζανέιρο | Ροντόνια | Ροράιμα | Σάντα Καταρίνα | Σάο Πάολο | Σεαρά | Σερζίπε | Τοκαντίνς Ειδική διοικητική ενότητα : Ομοσπονδιακό Διαμέρισμα

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License