Ο Μόργκαν Τσανγκιράι (Morgan Richard Tsvangirai, 1952-2018) ήταν πολιτικός από τη Ζιμπάμπουε, πρωθυπουργός της αφρικανικής χώρας από τις 11 Φεβρουαρίου 2009 ως τις 11 Σεπτεμβρίου 2013. Υπήρξε αρχηγός του Κινήματος για τη Δημοκρατική Αλλαγή- Τσανκιράι (MDC-T) και σημαντική προσωπικότητα της αντιπολίτευσης προς τον πρόεδρο Ρόμπερτ Μουγκάμπε.
Ήταν υποψήφιος με το MDC στις αμφιλεγόμενες προεδρικές εκλογές του 2002, όπου ηττήθηκε από τον Μουγκάμπε. Αργότερα έλαβε μέρος στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών του 2008, ως υποψήφιος του MDC-T και έλαβε 47,8% των ψήφων σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα, που τον ήθελαν να έχει προβάδισμα από τον Μουγκάμπε, ο οποίος έμεινε στο 43,2%. Ο Τσανγκιράι ισχυρίστηκε ότι ήταν ο πραγματικός νικητής των εκλογών και ότι είχε κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία, ενώ στο μήνα που είχε μεσολαβήσει ανάμεσα στις εκλογές και μέχρι την ανακοίνωση των επισήμων αποτελεσμάτων, τα αποτελέσματα πιθανόν να είχαν αλλάξει.[6] Ο Τσανγκιράι αρχικά σκόπευε να αναμετρηθεί με τον Μουγκάμπε σε δεύτερο γύρο, ωστόσο λίγο πριν τη διεξαγωγή του κατήγγειλε ότι οι εκλογές δε θα ήταν ελεύθερες λόγω της τρομοκράτησης και της διάχυτης βίας από κυβερνητικούς οπαδούς προς τους υποστηρικτές της αντιπολίτευσης. Έπειτα από συνομιλίες συμφωνήθηκε να γίνει πρωθυπουργός σε κυβέρνηση συνεργασίας, με τον Μουγκάμπε να παραμένει πρόεδρος.
Πρώτα χρόνια
Γεννήθηκε στην περιοχή Γκουτού της τότε Νότιας Ροδεσίας στις 10 Μαρτίου του 1952.[7] Ο πατέρας του ήταν ξυλουργός και οικοδόμος και είχε άλλα 8 παιδιά. Ο Μόργκαν εγκατέλειψε το σχολείο του νωρίς, για να εργαστεί επί 10 χρόνια στην κεντρική Μασοναλάνδη σε ορυχείο νικελίου.[8] Μέχρι τον θάνατό του ζούσε στην Μπουχέρα, στα ανατολικά της Χαράρε.
Πολιτική δράση
Μόλις η Ζιμπάμπουε έγινε ανεξάρτητη το 1980 ο Τσανγκιράι έγινε μέλος του νικηφόρου και δημοφιλούς τότε κόμματος Αφρικανική Εθνική Ένωση της Ζιμπάμπουε- Πατριωτικό Μέτωπο (Zanu-PF), του οποίου ηγείται ο μετέπειτα αντίπαλός του, Μουγκάμπε. Υπήρξε αρχικά θερμός οπαδός του Μουγκάμπε και ανέβηκε στην ιεραρχία του κόμματος.,[9] για να γίνει τελικά ένας από τα ανώτερα στελέχη του.[10] Ο Τσβανγκιράι έγινε πρόεδρος της Εργατικής Ένωσης των Μεταλλωρύχων και το 1989 ανέλαβε Γενικός Γραμματέας του Κογκρέσου των Συνδικάτων της Ζιμπάμπουε, της πανεθνικής συνδικαλιστικής παράταξης. Απομάκρυνε το συνδικαλιστικό αυτό όργανο από την επιρροή του που του ασκούσε το κόμμα Zanu PF. Ενώ η συνδικαλιστική του δράση μεγάλωνε, ταυτόχρονα επιδεινώνονταν οι σχέσεις του με την κυβέρνηση. Μάλιστα είχε γλιτώσει από τρεις τουλάχιστον δολοφονικές απόπειρες, σε μία από τις οποίες το 1997, κακοποιοί όρμησαν στο 10ο όροφο του γραφείου του και προσπάθησαν να τον ρίξουν κάτω από το παράθυρο.[11][12]
Το 1983 ο Μουγκάμπε διέταξε την 5η Ταξιαρχία , στρατιωτική ομάδα που είχε εκπαιδευτεί στη Βόρεια Κορέα να διεξάγει τη σφαγή στη Ματαμπελελάνδη, εξαιτίας υποψίας για αντεπανάσταση από τους υποστηρικτές του Τζόσουα Νκόμο. Η όλη επιχείρηση είχε την κωδική ονομασία Γκουκουραχούντι. Ο Τσανγκιράι, που ήταν τότε στέλεχος του Zanu-PF , καταδίκασε τις ενέργειες του Μουγκάμπε το 1984.[13] Ο ίδιος επισκέφτηκε τους μαζικούς τάφους των θυμάτων της επιχείρησης και εξέφρασε τη λύπη του για το συμβάν και τη μετάνοιά του'.[14][15]
Πολιτική καριέρα
Θήτευσε ως πρόεδρος της Εθνικής Συντακτικής Συνέλευσης (NCA) το 1997, που περιελάμβανε εργατικά κινήματα γυναικείες, φοιτητικές και σπουδαστικές οργανώσεις, εκκλησίες, επιχειρηματικές ομάδες και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στόχος τους ήταν η αλλαγή στο Σύνταγμα. Παραιτήθηκε μετά την εκλογή του στην ηγεσία του MDC.[16]
Το 2001 τιμήθηκε με το βραβείο Αργυρό Ρόδο (Solidar Silver Rose Award).[17]
Πρόεδρος του Κινήματος για τη Δημοκρατική Αλλαγή
Το 1999 ιδρύθηκε και οργανώθηκε από τον Τσβανγκιράι το αντιπολιτευόμενο κόμμα με την ονομασία Κίνημα για τη Δημοκρατική Αλλαγή. Συνετέλεσε στο να καταψηφιστεί σε ποσοστό 54,68% σε δημοψήφισμα (12-13 Φεβρουαρίου 2000) το προτεινόμενο Σύνταγμα του 2000 έναντι 47,32% που ήταν το υπέρ.[18]
Ο Τσβανγκιράι ηττήθηκε στις προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 9-11 Μαρτίου του 2002, καθώς έμεινε στο 42% , πίσω από τον αντίπαλό του, Μουγκάμπε, ο οποίος έλαβε το 56,2% των ψήφων. Οι εκλογές συνοδεύτηκαν από καταγγελίες για νοθεία και παρατυπίες υπέρ του Μουγκάμπε.
Συλλήψεις
Έπειτα από τις εκλογές του 2002 ο Τσανγκιράι συνελήφθη και κατηγορήθηκε για προδοσία. Η κατηγορία αυτή στη συνέχεια καταρρίφθηκε.[19][20] Το 2004 κρίθηκε αθώος από τις κατηγορίες για απόπειρα δολοφονίας του Μουγκάμπε μετά τις προεδρικές εκλογές του 2002.
Τον Οκτώβριο του 2000 είχε συλληφθεί ξανά, επειδή σε πορεία οπαδών του κόμματός του είχε απειλήσει τον πρόεδρο Μουγκάμπε ότι θα τον απομάκρυναν με τη βία αν δεν παραιτούνταν μέχρι τη διεξαγωγή των εκλογών του 2002. Τα δικαστήρια απέρριψαν τις κατηγορίες.[21] Το Μάιο του 2003 ο Τσανγκιράι συνελήφθη ξανά έπειτα από συνέντευξη Τύπου, στην οποία μεταξύ άλλων είχε πει ότι ο Μουγκάμπε επί 4 ολόκληρες ημέρες δεν είχε τον έλεγχο της χώρας'.[22]
Μια μέρα μετά τα 55α του γενέθλια, στις 11 Μαρτίου του 2007, ο Τσανγκιράι συνελήφθη ξανά, ενώ μετέβαινε σε πορεία στη Χαράρε.[23] Η σύζυγός του τον επισκέφτηκε στη φυλακή και ανέφερε ότι τον είδε άσχημα τραυματισμένο από βασανιστήρια, με πρησμένο μάτι και ουλές.[24] Το γεγονός προκάλεσε διεθνή κατακραυγή. Είχε υποβληθεί σε βασανιστήρια από τις Ειδικές Δυνάμεις της χώρας μετά τη σύλληψη και κράτησή του σε αστυνομικό σταθμό στη Ματσιπίσα της Χαράρε.
Μεταξύ άλλων, η αστυνομία παραδέχθηκε ότι είχαν χτυπήσει τον ηγέτη της αντιπολίτευσης με όπλα, ζώνες και άλλα όργανα, μέχρι λιποθυμίας.[25]
Δικηγόρος που επισκέφτηκε τον πολιτικό στο μέρος όπου κρατούνταν επιβεβαίωσε τα βασανιστήρια και ανάμεσα στα άλλα ανέφερε ότι ο Τσβανγκιράι αντιμετώπιζε και προβλήματα όρασης.[26]
Ένας ελεύθερος εικονολήπτης κατάφερε και έβγαλε προς τα έξω εικόνες με τον βαριά τραυματισμένο Τσβανγκιράι, που πέρασαν τα σύνορα της χώρας. Λίγο αργότερα απήχθη από την οικία του και το πτώμα του βρέθηκε κοντά σε χωριό, δυτικά της Χαράρε. Ακολούθησαν πολλές ακόμα απαγωγές και ξυλοδαρμοί ακτιβιστών της αντιπολίτευσης και των συγγενών τους απί συμμορίες της κυβέρνησης.[27]
Παρά το γεγονός ότι τα γεγονότα αποδόθηκαν στην κυβέρνηση, ελάχιστη ήταν η υποστήριξη άλλων αφρικανικών κρατών προς τον Τσβανγκιράι.[28]
Ο συνδικαλιστής απελευθερώθηκε στις 28 Μαρτίου του 2007 και η αστυνομία εισέβαλε στα γραφεία του κόμματός του και τον συνέλαβε ξανά προτού μιλήσει στα ΜΜΕ αναφορικά με την πρόσφατη πολιτική βία στη χώρα.[29]
Οι διεθνείς αντιδράσεις στα γεγονότα ήταν έντονη καταδίκη και μάλιστα οι ΗΠΑ έκαναν γνωστή την πρόθεσή τους να επεκτείνουν τις κυρώσεις εναντίον του καθεστώτος της Ζιμπάμπουε.[30]
Τον Οκτώβριο ανακοινώθηκε ο θάνατος του προσωπικού σωματοφύλακα του Τσανγκιράι, ο οποίος είχε ξυλοκοπηθεί από την αστυνομία και ξερνούσε αίμα επί μέρες.[31]
Το Μάιο του 2008 αποκαλύφθηκε απόπειρα δολοφονίας του ηγέτη της Αντιπολίτευσης, ενώ εκείνος βρισκόταν στην Ευρώπη. Αποτέλεσμα ήταν να καθυστερήσει η επιστροφή του.[32][33]
Στις 4 Ιουνίου του 2008 συνελήφθη κανά με 14 ακόμα στελέχη του κόμματός του, αφού τον σταμάτησαν πρώτα σε μπλόκο της αστυνομίας. Όλοι οδηγήθηκαν σε αστυνομικό τμήμα στο Λουπάνε. Όπως τόνισαν οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, υιοθετώντας τον ισχυρισμό του Τσανγκιράι, η τακτική αυτή αποσκοπούσε στο να καταστραφεί η προεκλογική εκστρατεία για τις εκλογές που θα διενεργούνταν στις 27 Ιουνίου.[34] Ο πολιτικός κατηγορήθηκε από την αστυνομία για απειλή κατά της δημόσιας ασφάλειας, επειδή μίλησε σε συγκέντρωση χωρίς προηγουμένως να εξασφαλίσει την άδεια της κυβέρνησης. Η νέα φυλάκισή του προκάλεσε την οργή των ΗΠΑ και πολλών κυβερνήσεων της Ευρώπης. Εκείνη την περίοδο ο Μουγκάμπε ήταν στη Ρώμη σε διεθνή διάσκεψη για την ασφάλεια των τροφίμων. Έπειτα από οκτώ ώρες ο Τσβανγκιράι απελευθερώθηκε.[35] Αργότερα συνελήφθησαν και τέθηκαν για λίγο υπό κράτηση Αμερικανοί και Βρετανοί διπλωμάτες.
Στις 6 Ιουνίου του 2008 τον σταμάτησαν ξανά σε μπλόκο και τον εμπόδισαν να παρακολουθήσει προεκλογική πορεία στο Χάου Μάιν.[36]
Προεδρικές εκλογές 2008
Στις 29 Μαρτίου 2008 διεξήχθησαν προεδρικές και ταυτόχρονα βουλευτικές εκλογές.[37][38] Οι τρεις κύριοι υποψήφιοι ήταν οι Μουγκάμπε, Τσανγκιράι και η ανεξάρτητη Σίμπα Μακόνι.[39]
Τα επίσημα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών ανακοινώθηκαν στις 2 Μαΐου 2008. Με βάση αυτά ο Μουγκάμπε ήταν 2ος με 43,2% των ψήφων, ενώ ο Τσβανγκιράι προηγούνταν με 47,9 αλλά χρειαζόταν η διεξαγωγή δευτέρου γύρου.[40] Το MDC αμφισβήτησε έντονα το αποτέλεσμα και αξίωσε να ανακηρυχθεί νικητής ο υποψήφιός του, που ίχε πάρει στην πραγματικότητα 50,3% των ψήφων στον πρώτο γύρο.[41]
Έπειτα από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων ο ευρισκόμενος στο εξωτερικό - κυρίως στη Νότια Αφρική- Τσβανγκιράι ανακοίνωσε ότι θα λάμβανε μέρος στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, θέτοντας όμως και όρους, που συμπεριελάμβαναν την ελεύθερη πρόσβαση των ΜΜΕ.[42]
Ζήτησε επίσης να αποσταλούν ανεξάρτητοι εκλογικοί παρατηρητές.[43] Τελικά, ανακοινώθηκε ότι ο δεύτερος γύρος θα διεξαγόταν στις 27 Ιουνίου, Το MDC καταδίκασε την καθυστέρηση.[44] Η επιστροφή του Τσανγκιράι από το εξωτερικό καθυστέρησε λόγω φόβων για τη ζωή του, καθώς, όπως ανακοίνωσε το κόμμα του, αποκαλύφθηκε και νέο σχέδιο για δολοφονία του πολιτικού .[45] Η κυβέρνηση αρνήθηκε τις κατηγορίες.[46] Ο Τσανγκιράι επέστρεψε στη Ζιμπάμπουε, προερχόμενος από τη Νότια Αφρική, στις 24 Μαΐου.[47]
Ο Τσανγκιράι και οι συνεργάτες του συνελήφθησαν ξανά στις 4 Ιουνίου.[48] Αργότερα την ίδια ημέρα , με τη Γερμανία και άλλες χώρες να καταδικάζουν τη σύλληψη, αφέθηκε ελεύθερος.[49]
Στις 22 Ιουνίου του 2008 ο Τσβανγκιράι ανακοίνωσε σε συνέντευξη Τύπου την απόσυρσή του από το δεύτερο γύρο, καταγγέλλοντας τη βίαιη και εκφοβιστική τακτική της κυβέρνησης.[50] Λίγο μετά κατέφυγε στην ολλανδική πρεσβεία στη Χαράρε αλλά δε ζήτησε πολιτικό άσυλο.[51]
Πολιτικές συνομιλίες
Έπειτα από μεσολάβηση του προέδρου της Νότιας Αφρικής, Τάμπο Μπέκι, ο Τσβανγκιράι συναντήθηκε για πρώτη φορά και αντάλλαξε χειραψία με τον Μουγκάμπε στη Χαράρε, στις 22 Ιουλίου του 2008. Παράλληλα, ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις για το σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας ανάμεσα στο MDC και στο ZANU-PF.[52]
Στο τέλος της 4ης ημέρας των συνομιλιών, ο Μπέκι ανακοίνωσε ότι οι πλευρές υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας.[53] Με βάση τη συμφωνία θα παρέμεινε πρόεδρος ο Μουγκάμπε και πρωθυπουργός θα γινόταν ο Τσανγκιράι. ο οποίος όμως θα είχε και την ουσιαστική εξουσία.[54][55][56] Ωστόσο, νοτιοαφρικανικά ΜΜΕ μετέδωσαν ότι ο Μουγκάμπε αρνήθηκα να υπογράψει συμφωνία που περιόριζε τις εξουσίες του.[57] Εκπρόσωπος του Κινήματος για τη Δημοκρατική Αλλαγή ανακοίνωσε ότι με βάση τη συμφωνία η εκτελεστική εξουσία θα ασκούνταν από τον πρόεδρο, από τον πρωθυπουργό και από το υπουργικό συμβούλιο μαζί.[58]
Στις 15 Σεπτεμβρίου του 2008 υπογράφηκε η συμφωνία για σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας με μοίρασμα της εξουσίας ενώπιον των ηγετών από τα 14 κράτη-μέλη της Αναπτυξιακής Κοινότητας της Νότιας Αφρικής. Η συμφωνία υπογράφηκε με μια συμβολική χειραψία και με χαμόγελα από τους Μουγκάμπε και Τσανγκιράι στη Χαράρε και με βάση αυτήν θα τερματιζόταν και η πολιτική κρίση. Ο Μουγκάμπε θα παρέμενε πρόεδρος και πρωθυπουργός θα γινόταν ο Τσανγκιράι.[59] Το MDC θα αποκτούσε τον έλεγχο της αστυνομίας, το Zanu (PF) τη διοίκηση του στρατού και ο Άρθουρ Μουταμπάρα θα γινόταν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης.[60][61]
Πρωθυπουργός
Τον Ιανουάριο του 2009 ο Τσανγκιράι ανακοίνωσε ότι θα συμμετείχε στην κυβέρνηση ως πρωθυπουργός με πρόεδρο τον αντίπαλό του, Ρόμπερτ Μουγκάμπε.[62] Στις 11 Φεβρουαρίου του 2009 ο Τσανγκιράι ορκίστηκε στην πρωθυπουργία του κράτους.[63] Την εκλογή του επισκίασε το δυσάρεστο γεγονός της απώλειας της συζύγου του, Σούζαν, στις 6 Μαρτίου σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα.[64] Στο ίδιο συμβάν ο πρωθυπουργός τραυματίστηκε και μετέβη αεροπορικώς στη γειτονική Μποτσουάνα προκειμένου να αναρρώσει.[65] Λίγες εβδομάδες αργότερα, ο Τσανγκιράι θρήνησε και τον 4χρονο εγγονό του, Σιν, ο οποίος πνίγηκε σε πισίνα στο σπίτι του στη Χαράρε.[66]
Γενικές εκλογές 2013
Ο Ρόμπερτ Μουγκάμπε επανεξελέγη στις προεδρικές εκλογές στις 31 Ιουλίου 2013 με ποσοστό 61% των ψήφων έναντι 33,9% για τον Τσανγκιράι και το κόμμα Αφρικανική Εθνική Ένωση της Ζιμπάμπουε – Πατριωτικό Μέτωπο κέρδισε τα 2/3 των εδρών στη Βουλή.[67] Ο Τσανγκιράι χαρακτήρισε "τεράστια παρωδία" τις εκλογές και κατήγγειλε ότι περισσότεροι από 1 εκατομμύριο ψηφοφόροι εμποδίστηκαν να ψηφίσουν στα εκλογικά κέντρα, αναφέροντας παράλληλα ότι το Κίνημα για τη Δημοκρατική Αλλαγή δεν θα εργαζόταν πλέον στο πλευρό του Μουγκάμπε ούτε θα συμμετείχε σε κυβερνητικούς οργανισμούς.[68] Ο Μουγκάμπε ορκίστηκε ξανά πρόεδρος σε τελετή στη Χαράρε, στις 22 Αυγούστου 2013. Ο Τσανγκιράι αποχώρησε από την πρωθυπουργία στις 11 Σεπτεμβρίου 2013, οπότε η θέση καταργήθηκε.
Θάνατος
Ο Τσανγκιράι απεβίωσε στις 14 Φεβρουαρίου 2018 από καρκίνο του παχέος εντέρου.[69]
Περαιτέρω βιβλιογραφία
Sarah Hudleston, Face of Courage: Morgan Tsvangirai, ISBN 978-1770130050 (2005)
Stephen Chan, Citizen of Africa: Conversations with Morgan Tsvangirai, ISBN 1-933146-22-2 (2005)
George Bizos, Odyssey to Freedom, ISBN 978-0-9584195-8-1 (2007)
Παραπομπές
(Γερμανικά) Munzinger-Archiv. 00000023347. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
(Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. tsvangirai-morgan. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
Freebase Data Dumps. Google.
«Zimbabwe opposition leader Morgan Tsvangirai dies aged 65».
LIBRIS. 26 Μαρτίου 2018. libris.kb.se/katalogisering/c9pszlsw25gx6bx. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2018.
Zimbabwe opposition challenges election results - USATODAY.com, 02/05/2008
Robertson, Denise (11-2-2009). «Tsvangirai Sworn In as Zimbabwe's Prime Minister». Voice of America. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-06-30. Ανακτήθηκε στις 11-2-2009.
Βιογραφία στο answers.com
«The bravery and naivety of Morgan Tsvangirai». Sunday Telegraph].
«Is Tsvangirai a leader?». New Statesman.
Zimbabwe's Morgan Tsvangirai - a Profile
«Morgan Tsvangirai - Ιστότοπος του MDC». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2009.
«'We're not seeking retribution'». The Guardian.
«Tsvangirai tours mass graves of Gukurahundi victims for the third time». Daily News . 10-04-2001.
«Tsholotsho Villagers defy war vets to listen to Tsvangirai». The Zimbabwe Situation Newsurl=http://www.zimbabwesituation.com/apr16_2001.html#link5.
«NCA task force». NCA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2004-07-10.
«Solidar Award nominations invited». NCA.
Εκλογές στη Ζιμπάμπουε
BBC News. «Profile: Morgan Tsvangirai».
«Tsvangirai denies he plotted to eliminate Mugabe».
«Police consider Tsvangirai arrest». BBC.
«Morgan Tsvangirai arrested on Friday afternoon». Zvakwana. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2005-02-15.
«Zimbabwe opposition leader arrested». Al Jazeera English.
«Zimbabwe police accused of torture». Associated Press. 12 Μαρτίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-03-14. Ανακτήθηκε στις 2009-02-12.
«Zimbabwe: Tsvangirai assault was 'attempted murder'». Μail & Guardian. 13-03-2007]. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-09-30. Ανακτήθηκε στις 2019-09-28.
«Zimbabwe: Zimbabwe's Tsvangirai beaten, hurt in custody: lawyer». Reuters. 12-03-2007.
«Zimbabwe: Zimbabwe journalist murdered 'over leaked Tsvangirai pictures'». The Independent. 04-04-2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-10-01. Ανακτήθηκε στις 2009-02-12.
BBC NEWS | World | Africa | Unbowed Tsvangirai urges defiance
«Zimbabwe Opposition Leader Seized». Associated Press. 28 Μαρτίου 2007.
Additional Zimbabwe Sanctions Possible, State Department Says Αρχειοθετήθηκε 2008-01-11 στο Wayback Machine.. USINFO. 14 Μαρτίου 2007
«MDC activist Nhamo Musekiwa dies». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2009.
«Tsvangirai postpones return to Zimbabwe». RTE.
«Συνέντευξη Τύπου στο Μπέλφαστ». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2009.
"Report: Zimbabwe releases opposition leader", MSNBC, 4 Ιουνίου 2008
" Zimbabwe opposition leader freed", BBC News, 4 Ιουνίου 2008
Zimbabwe opposition leader stopped again by police Αρχειοθετήθηκε 2011-07-18 στο Wayback Machine., Agence France-Presse, 6 Ιουνίου 2008.
"Mugabe has slapped Mbeki's efforts", Sapa-AFP (IOL), 25 Ιανουαρίου 2008.
"Zimbabwe sets March date for poll", BBC News, 25 Ιανουαρίου 2008.
"Zimbabwe presidential candidates confirmed", AFP, 15 Φεβρουαρίου 2008.
AP: Zimbabwe's opposition questions electoral commission tally[νεκρός σύνδεσμος]
BBC: Zimbabwe announces poll results
"Zimbabwe MDC accept run-off vote", Al Jazeera, 10 May 2008.
"Zimbabwe MDC says regional observers enough for run-off", Reuters (International Herald Tribune), 13 Μαΐου 2008.
"Zimbabwe run-off set for 27 June", Sapa-Associated Press (IOL), 16 Μαΐου 2008.
Nelson Banya, "Tsvangirai's life in danger", Reuters (IOL), 17 Μαΐου 2008.
Nelson Banya, "Army plots to kill Tsvangirai - MDC", Reuters (IOL), 19 Μαΐου 2008.
"Opposition leader returns to Zimbabwe"[νεκρός σύνδεσμος], Associated Press, 24 Μαΐου 2008.
"Tsvangirai held by Zimbabwe police", Sapa-AFP (IOL), 4 Ιουνίου 2008.
Basildon Peta and agencies, "World stands up for Tsvangirai", The Star (IOL), 5 Ιουνίου 2008, page 1.
Angus Shaw, "Zimbabwe opposition leader pulling out of election"[νεκρός σύνδεσμος], Associated Press, 22 Ιουνίου 2008.
"Zimbabwe opposition leader seeks refuge with Dutch" Αρχειοθετήθηκε 2008-07-06 στο Wayback Machine. Associated Press, 23 Ιουνίου 2008.
Zimbabwe Rivals Meet in Bid to End Crisis, New York Times, 22 Ιουλίου 2008
newsnet.co, Deal finally sealed[νεκρός σύνδεσμος]
guardian.co.uk, Zimbabwe deal gives power to Tsvangirai
capetimes.co.za, Zimbabwe rivals reach historic power deal
«hararetribune.com, GNU deal between Mugabe and Tsvangirai agreed on». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2009.
www.dispatch.co.za, Zimbabwe leaders ‘closing in on deal’
nytimes.com, Zimbabwe Rivals Strike a Bargain to Share Power
edition.cnn.com, Rivals sign Zimbabwe power-share deal
timesonline.co.uk, Power-sharing deal signed in Zimbabwe
www.msnbc.msn, Zimbabwe power-sharing deal signed
«Opposition Party to Join Zimbabwe's Government - NYTimes.com».
«Tsvangirai sworn in Zimbabwe PM». BBC News. BBC. 11 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2009.
«Zimbabwe PM's wife dies in crash». BBC News. BBC. 6 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2009.
Εξπρές[νεκρός σύνδεσμος] , Ζιμπάμπουε. Ο πρωθυπουργός Μόργκαν Τσβανγκιράι μετέβη αεροπορικώς για ανάρρωση στην Μποτσουάνα, μετά το τροχαίο κατά το οποίο σκοτώθηκε η γυναίκα του και τραυματίστηκε ελαφρά ο ίδιος, 7 Μαρτίου -2009.
BBC News, Tsvangirai grandson dies in pool , 5 Απριλίου 2009.
«Zimbabwe President Mugabe re-elected amid fraud claims». BBC. 2013-08-03. Ανακτήθηκε στις 2013-08-03.
Harding, Andrew. «BBC News – Zimbabwe election was huge farce – Morgan Tsvangirai». BBC. Ανακτήθηκε στις 2 Αυγούστου 2013.
«Zimbabwe opposition leader Tsvangirai dies» (στα αγγλικά). BBC News. 14 Φεβρουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 14 Φεβρουαρίου 2018.
Εξωτερικές συνδέσεις
Ιστότοπος του MDC
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
