.
Ελβετία
Τα είκοσι έξι καντόνια της Ελβετίας είναι οι διοικητικές υποδιαιρέσεις της ομοσπονδιακής Ελβετίας. Ιστορικά και μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, κάθε καντόνι στην τότε συνομοσπονδία ήταν κυρίαρχο κράτος, με τα σύνορα, το στρατό, και το νόμισμά του. Η ομοσπονδιακή δομή καθιερώθηκε το 1848. Κατά τη διάρκεια του δέκατου έκτου αιώνα, η ελβετική συνομοσπονδία αποτελούταν από δέκα τρία αυτοκυβερνώμενα κράτη. Αυτά τα κράτη κλήθηκαν καντόνια, και υπήρξαν δύο διαφορετικά είδη καντονίων: έξι δασικά καντόνια και επτά αστικά καντόνια. Τα έξι δασικά καντόνια ήταν λαϊκές δημοκρατίες, ενώ τα επτά αστικά καντόνια κυβερνούνταν από τα συμβούλια πόλεων. Εντούτοις, αυτά τα συμβούλια πόλεων ελέγχονταν από τις μικρές ολιγαρχίες των πλούσιων πολιτών. Τα αστικά καντόνια περιέλαβαν τη Ζυρίχη, τη Βέρνη, και τη Βασιλεία.
Κάθε καντόνι έχει το σύνταγμα, το νομοθετικό σώμα, την κυβέρνηση και τα δικαστήριά του. Τα περισσότερα από τα νομοθετικά σώματα των καντονίων είναι τα Κοινοβούλια, το μέγεθός των οποίων ποικίλλει μεταξύ πενήντα οκτώ και διακοσίων εδρών. Μερικά νομοθετικά σώματα είναι γενικές συνελεύσεις (Landsgemeinden).
Οι καντονικές κυβερνήσεις αποτελούνται από πέντε ή επτά μέλη, ανάλογα με το καντόνιο. Όλα τα θέματα που δεν εμπίπτουν ρητά στη συνομοσπονδία σύμφωνα με το ελβετικό σύνταγμα ρυθμίζονται από τα καντόνια, που επίσης καθορίζουν και το βαθμό αυτονομίας των δήμων. Τα μεγέθη των καντονίων ποικίλλουν, από ακριβώς 37 έως 7.105 τετραγωνικά χλμ. και ο πληθυσμός τους από 14.900 έως 1.244.400. Σε καντονικά θέματα, η άμεση δημοκρατία υπό μορφή γενικών συνελεύσεων (Landsgemeinde) είναι τώρα περιορισμένη στα καντόνια Appenzell Innerrhoden και Glarus. Σε όλα τα άλλα καντόνια τα δημοκρατικά δικαιώματα εκφράζονται μέσω ψηφοφορίας.
Μετα από τη δημιουργία του καντονίου Jura το 1978 δεν έχει υπάρξει κανένα νέο καντόνι. Σύμφωνα με το σύνταγμα του 1999, ο αριθμός καντονίων είναι επίσημα είκοσι έξι, αλλά ο αριθμός κρατών (Stände) σχετικών για την εκλογή του Συμβουλίου των κρατών (Ständerat) και της ψηφοφορίας στις ομοσπονδιακές πρωτοβουλίες, είναι είκοσι τρία: τα καντόνια Unterwalden, Appenzell, και της Βασιλείας μετριούνται ως δύο ημι-καντόνια. Το Unterwalden διαιρείται σε Obwalden και Nidwalden, το Appenzell σε Innerrhoden και Ausserrhoden, και η Βασιλεία διαιρείται σε Βasel - Stadt και Βasel - Landschaft.
Κατάλογος και χάρτης
| Έμβλημα |
Καντόνι |
Καντoνική
ψήφος |
Πρωτεύουσα |
Προσχώρηση |
Έκταση2 |
Πληθυσμός1 |
Πυκνότητα3 |
Δήμοι1 |
Επίσημες
γλώσσες |
 |
Ζυρίχη (ZH) |
1
|
Ζυρίχη |
1351
|
1.729 |
1.228.600 |
701 |
171
|
γερμανικά |
 |
Βέρνη (BE) |
1
|
Βέρνη |
1353
|
5.959 |
947.100 |
158 |
399
|
γερμανικά, γαλλικά |
 |
Λουκέρνη (LU) |
1
|
Λουκέρνη |
1332
|
1.493 |
350.600 |
233 |
107
|
γερμανικά |
 |
Ούρι (UR) |
1
|
Άλτντορφ |
1291
|
1.077 |
35.000 |
33 |
20
|
γερμανικά |
 |
Σβυτς (SZ) |
1
|
Σβυτς |
1291
|
908 |
131.400 |
143 |
30
|
γερμανικά |
 |
Όμπβαλντεν (OW) |
0,5
|
Ζάρνεν |
1291
|
491 |
32.700 |
66 |
7
|
γερμανικά |
 |
Νίντβαλντεν (NW) |
0,5
|
Στανς |
1291
|
276 |
38.600 |
138 |
11
|
γερμανικά |
 |
Γκλάρους (GL) |
1
|
Γκλάρους |
1352
|
685 |
38.300 |
51 |
28
|
γερμανικά |
 |
Τσουγκ (ZG) |
1
|
Τσουγκ |
1352
|
239 |
100.900 |
416 |
11
|
γερμανικά |
 |
Φριμπούρ (FR) |
1
|
Φριμπούρ |
1481
|
1.671 |
239.100 |
141 |
242
|
γαλλικά, γερμανικά |
 |
Σόλοτουρν (SO) |
1
|
Σόλοτουρν |
1481
|
791 |
245.500 |
308 |
126
|
γερμανικά |
 |
Μπάζελ-Στατ (BS) |
0,5
|
Βασιλεία |
1501
|
5.072 |
186.700 |
37 |
3
|
γερμανικά |
 |
Μπάζελ-Λάντσαφτ (BL) |
0,5
|
Λιέσταλ |
1501
|
518 |
261.400 |
502 |
86
|
γερμανικά |
 |
Σάφχαουζεν (SH) |
1
|
Σάφχαουζεν |
1501
|
298 |
73.400 |
246 |
34
|
γερμανικά |
 |
Άπενζελ Αούσερχοντεν (AR) |
0,5
|
Έρισαου /
Τρόζεν4 |
1513
|
243 |
53.200 |
220 |
20
|
γερμανικά |
 |
Άπενζελ Ίνερχοντεν (AI) |
0,5
|
Άπενζελ |
1513
|
173 |
15.000 |
87 |
6
|
γερμανικά |
 |
Στ. Γκάλεν (SG) |
1
|
Στ. Γκάλεν |
1803
|
2.026 |
452.600 |
222 |
90
|
γερμανικά |
 |
Γκράουμπυντεν (GR) |
1
|
Τσουρ |
1803
|
7.105 |
185.700 |
26 |
211
|
γερμανικά,
ιταλικά, ραιτορομανικά |
 |
Άαργκαου (AG) |
1
|
Άαραου |
1803
|
1.404 |
550.900 |
755 |
232
|
γερμανικά |
 |
Τουγκάου (TG) |
1
|
Φρόενφελντ |
1803
|
991 |
228.200 |
229 |
80
|
γερμανικά |
 |
Τιτσίνο (TI) |
1
|
Μπελλιντσόνα |
1803
|
2.812 |
311.900 |
110 |
244
|
ιταλικά |
 |
Βω (VD) |
1
|
Λωζάνη |
1803
|
3.212 |
626.200 |
188 |
382
|
γαλλικά |
 |
Βαλαί (VS) |
1
|
Σιόν |
1815
|
5.224 |
278.200 |
53 |
160
|
γαλλικά, γερμανικά |
 |
Νεσατέλ (NE) |
1
|
Νεσατέλ |
1815
|
803 |
166.500 |
206 |
62
|
γαλλικά |
 |
Γενεύη (GE) |
1
|
Γενεύη |
1815
|
282 |
414.300 |
1.442 |
45
|
γαλλικά |
 |
Ζουρά (JU) |
1
|
Ντελεμόν |
1979
|
838 |
69.100 |
82 |
83
|
γαλλικά |
 |
Ελβετική Συνομοσπονδία (CH) |
23
|
Βέρνη |
1291
|
41.285 |
7.261.200 |
174 |
2.890
|
γερμανικά, γαλλικά,
ιταλικά, ραιτορομανικά |
Σημειώσεις: 1 31 Δεκέμβριου 2001, Εθνικές στατιστικές, 2 km², 3 per km², με βάση τον πληθυσμό του 2000 4 έδρα της κυβέρνησης και του Κοινοβουλίου, η έδρα των δικαστικών αρχών είναι η πολη Trogen.
Τα δύο γραμματα για τα ελβετικά καντόνια χρησιμοποιούνται ευρέως, π.χ. στις πινακίδες κυκλοφορίας αυτοκινήτων και στους κωδικούς ISO 3166-2 (με το πρόθεμα "CH-", π.χ. CH-SZ για το καντόνι Schwyz).
Ονόματα των καντονίων σε διάφορες γλώσσες
| Τοπική γλώσσα |
ISO
/ K.z. |
γερμανικά
1 |
γαλλικά
1 |
ιταλικά
1 |
ραιτορομανικά
1 |
Ελληνικά
2 |
| Aargau (Άαργκαου) |
AG |
Aargau |
Argovie |
Argovia |
Argovia |
|
| Appenzell Ausserrhoden (Άπεντσελ Άουσερροντεν) |
AR |
Appenzell Ausserrhoden |
Appenzell Rhodes-Extérieures |
Appenzello Esterno |
Appenzell dador |
|
| Appenzell Innerrhoden (Άπεντσελ Ίνερροντεν) |
AI |
Appenzell Innerrhoden |
Appenzell Rhodes-Intérieures |
Appenzello Interno |
Appenzell dadens |
|
| Basel-Landschaft (Μπάζελ-Λάντσαφτ) |
BL |
Basel-Landschaft |
Bâle-Campagne |
Basilea-Campagna |
Basilea-Champagna |
|
| Basel-Stadt (Μπάζελ-Στατ) |
BS |
Basel-Stadt |
Bâle-Ville |
Basilea-Città |
Basilea-Citad |
|
| Bern (Μπερν) |
BE |
Bern |
Berne (Μπερν) |
Berna |
Berna |
|
| Fribourg (Φριμπούρ) |
FR |
Freiburg (Φράιμπουργκ) |
Fribourg |
Friburgo |
Friburg |
|
| Genève (Ζενέβ) |
GE |
Genf |
Genève |
Ginevra |
Genevra |
|
| Glarus (Γκλάρους) |
GL |
Glarus |
Glaris |
Glarona |
Glaruna |
|
| Graubünden (Γκράουμπυντεν) |
GR |
Graubünden |
Grisons |
Grigioni (Γκριτζιόνι) |
Grischun (Γκρισούν) |
|
| Jura (Ζυρά) |
JU |
Jura |
Jura |
Giura |
Giura |
|
| Luzern (Λουτσέρν) |
LU |
Luzern |
Lucerne |
Lucerna |
Lucerna |
|
| Neuchâtel (Νεσατέλ) |
NE |
Neuenburg(Νόιενμπουρκ) |
Neuchâtel |
Neuchâtel |
Neuchâtel |
|
| Nidwalden (Νιντβάλντεν) |
NW |
Nidwalden |
Nidwald |
Nidvaldo |
Sutsilvania |
|
| Obwalden (Ομπβάλντεν) |
OW |
Obwalden |
Obwald |
Obvaldo |
Sursilvania |
|
| Sankt Gallen (Ζάνκτ Γκάλλεν) |
SG |
St. Gallen |
Saint-Gall |
San Gallo |
Son Gagl |
|
| Schaffhausen (Σάφχάουζεν) |
SH |
Schaffhausen |
Schaffhouse |
Sciaffusa |
Schaffusa |
|
| Schwyz (Σβίιτς) |
SZ |
Schwyz |
Schwyz |
Svitto |
Sviz |
|
| Solothurn (Ζόλοτουρν) |
SO |
Solothurn |
Soleure |
Soletta |
Soloturn |
|
| Thurgau (Τούργκαου) |
TG |
Thurgau |
Thurgovie |
Turgovia |
Turgovia |
|
| Ticino (Τιτσίνο) |
TI |
Tessin |
Tessin |
Ticino |
Tessin |
|
| Uri (Ούρι) |
UR |
Uri |
Uri |
Uri |
Uri |
|
| Valais (Βαλέ) |
VS |
Wallis (Βάλις) |
Valais |
Vallese |
Vallais |
|
| Vaud (Βω) |
VD |
Waadt |
Vaud |
Vaud |
Vad |
|
| Zug (Τσούκ) |
ZG |
Zug |
Zoug |
Zugo |
Zug |
|
| Zürich (Τσύριχ) |
ZH |
Zürich |
Zurich |
Zurigo |
Turitg |
|
Εγκυκλοπαίδεια Ελβετίας
Ελβετία
Κόσμος
Αλφαβητικός κατάλογος
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
