ART

.

Ελβετία


Τα είκοσι έξι καντόνια της Ελβετίας είναι οι διοικητικές υποδιαιρέσεις της ομοσπονδιακής Ελβετίας. Ιστορικά και μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, κάθε καντόνι στην τότε συνομοσπονδία ήταν κυρίαρχο κράτος, με τα σύνορα, το στρατό, και το νόμισμά του. Η ομοσπονδιακή δομή καθιερώθηκε το 1848. Κατά τη διάρκεια του δέκατου έκτου αιώνα, η ελβετική συνομοσπονδία αποτελούταν από δέκα τρία αυτοκυβερνώμενα κράτη. Αυτά τα κράτη κλήθηκαν καντόνια, και υπήρξαν δύο διαφορετικά είδη καντονίων: έξι δασικά καντόνια και επτά αστικά καντόνια. Τα έξι δασικά καντόνια ήταν λαϊκές δημοκρατίες, ενώ τα επτά αστικά καντόνια κυβερνούνταν από τα συμβούλια πόλεων. Εντούτοις, αυτά τα συμβούλια πόλεων ελέγχονταν από τις μικρές ολιγαρχίες των πλούσιων πολιτών. Τα αστικά καντόνια περιέλαβαν τη Ζυρίχη, τη Βέρνη, και τη Βασιλεία.

Κάθε καντόνι έχει το σύνταγμα, το νομοθετικό σώμα, την κυβέρνηση και τα δικαστήριά του. Τα περισσότερα από τα νομοθετικά σώματα των καντονίων είναι τα Κοινοβούλια, το μέγεθός των οποίων ποικίλλει μεταξύ πενήντα οκτώ και διακοσίων εδρών. Μερικά νομοθετικά σώματα είναι γενικές συνελεύσεις (Landsgemeinden).

Οι καντονικές κυβερνήσεις αποτελούνται από πέντε ή επτά μέλη, ανάλογα με το καντόνιο. Όλα τα θέματα που δεν εμπίπτουν ρητά στη συνομοσπονδία σύμφωνα με το ελβετικό σύνταγμα ρυθμίζονται από τα καντόνια, που επίσης καθορίζουν και το βαθμό αυτονομίας των δήμων. Τα μεγέθη των καντονίων ποικίλλουν, από ακριβώς 37 έως 7.105 τετραγωνικά χλμ. και ο πληθυσμός τους από 14.900 έως 1.244.400. Σε καντονικά θέματα, η άμεση δημοκρατία υπό μορφή γενικών συνελεύσεων (Landsgemeinde) είναι τώρα περιορισμένη στα καντόνια Appenzell Innerrhoden και Glarus. Σε όλα τα άλλα καντόνια τα δημοκρατικά δικαιώματα εκφράζονται μέσω ψηφοφορίας.

Μετα από τη δημιουργία του καντονίου Jura το 1978 δεν έχει υπάρξει κανένα νέο καντόνι. Σύμφωνα με το σύνταγμα του 1999, ο αριθμός καντονίων είναι επίσημα είκοσι έξι, αλλά ο αριθμός κρατών (Stände) σχετικών για την εκλογή του Συμβουλίου των κρατών (Ständerat) και της ψηφοφορίας στις ομοσπονδιακές πρωτοβουλίες, είναι είκοσι τρία: τα καντόνια Unterwalden, Appenzell, και της Βασιλείας μετριούνται ως δύο ημι-καντόνια. Το Unterwalden διαιρείται σε Obwalden και Nidwalden, το Appenzell σε Innerrhoden και Ausserrhoden, και η Βασιλεία διαιρείται σε Βasel - Stadt και Βasel - Landschaft.
Κατάλογος και χάρτης

Σήμα Καντόνι Έτος ένταξης
στην ομοσπονδία
Πρωτεύουσα Έκταση (χλμ2) Πληθυσμός (2023)[7] Κοινότητες
ZH Ζυρίχη 1351 Ζυρίχη 1728,8 1.605.508 171
BE Βέρνη 1353 Βέρνη 5958,9 1.063.533 398
LU Λουκέρνη 1332 Λουκέρνη 1493,5 432.744 103
UR Ούρι 1291 Άλτντορφ 1076,6 37.931 20
SZ Σβυτς 1291 Σβυτς 908,3 167.403 30
OW Όμπβαλντεν 1291 Ζάρνεν 490,5 39.272 7
NW Νίντβαλντεν 1291 Στανς 276,1 45.016 11
GL Γκλάρους 1352 Γκλάρους 685,2 42.056 27
ZG Τσουγκ 1352 Τσουγκ 238,8 132.556 11
FR Φράιμπουργκ 1481 Φράιμπουργκ 1670,8 341.537 182
SO Σόλοτουρν 1481 Σόλοτουρν 790,7 286.844 126
BS Μπάζελ-Στατ 1501 Βασιλεία 037,1 200.031 3
BL Μπάζελ-Λάντσαφτ 1501 Λίσταλ 517,5 298.837 86
SH Σαφχάουζεν 1501 Σαφχάουζεν 298,5 87.111 33
AR Άπεντσελ Άουσερχοντεν 1513 Χέρισαου 243,0 56.495 20
AI Άπεντσελ Ίνερχοντεν 1513 Άπεντσελ 172,5 16.585 6
SG Σανκτ Γκάλλεν 1803 Σανκτ Γκάλλεν 2025,6 535.114 89
GR Γκραουμπύντεν 1803 Κουρ 7105,2 204.888 208
AG Άαργκαου 1803 Άαραου 1403,7 726.894 231
TG Τούργκαου 1803 Φραουενφέλντ 990,9 295.220 80
TI Τιτσίνο 1803 Μπελλιντσόνα 2812,5 357.720 201
VD Βω 1803 Λωζάνη 3212,1 845.870 382
VS Βαλαί 1815 Σιόν 5224,5 365.844 158
NE Νεσατέλ 1815 Νεσατέλ 803,1 178.291 62
GE Γενεύη 1815 Γενεύη 282,2 524.410 45
JU Γιούρα 1979 Ντελεμόντ 838,6 74.548 83

Σημειώσεις: 1 31 Δεκέμβριου 2001, Εθνικές στατιστικές, 2 km², 3 per km², με βάση τον πληθυσμό του 2000 4 έδρα της κυβέρνησης και του Κοινοβουλίου, η έδρα των δικαστικών αρχών είναι η πολη Trogen.

Τα δύο γραμματα για τα ελβετικά καντόνια χρησιμοποιούνται ευρέως, π.χ. στις πινακίδες κυκλοφορίας αυτοκινήτων και στους κωδικούς ISO 3166-2 (με το πρόθεμα "CH-", π.χ. CH-SZ για το καντόνι Schwyz).
Ονόματα των καντονίων σε διάφορες γλώσσες

Τοπική γλώσσα ISO
/ K.z.
γερμανικά
1
γαλλικά
1
ιταλικά
1
ραιτορομανικά
1
Ελληνικά
2
Aargau (Άαργκαου) AG Aargau Argovie Argovia Argovia
Αργοβία
Appenzell Ausserrhoden (Άπεντσελ Άουσερροντεν) AR Appenzell Ausserrhoden Appenzell Rhodes-Extérieures Appenzello Esterno Appenzell dador
Άπεντσελ Έξω-Περιοχή
Appenzell Innerrhoden (Άπεντσελ Ίνερροντεν) AI Appenzell Innerrhoden Appenzell Rhodes-Intérieures Appenzello Interno Appenzell dadens
Άπεντσελ Έσω-Περιοχή
Basel-Landschaft (Μπάζελ-Λάντσαφτ) BL Basel-Landschaft Bâle-Campagne Basilea-Campagna Basilea-Champagna
Βασιλεία-Εξοχή
Basel-Stadt (Μπάζελ-Στατ) BS Basel-Stadt Bâle-Ville Basilea-Città Basilea-Citad
Βασιλεία-Πόλη
Bern (Μπερν) BE Bern Berne (Μπερν) Berna Berna
Βέρνη
Fribourg (Φριμπούρ) FR Freiburg (Φράιμπουργκ) Fribourg Friburgo Friburg
Φράιμπουργκ
Genève (Ζενέβ) GE Genf Genève Ginevra Genevra
Γενεύη
Glarus (Γκλάρους) GL Glarus Glaris Glarona Glaruna
Γκλάρους
Graubünden (Γκράουμπυντεν) GR Graubünden Grisons Grigioni (Γκριτζιόνι) Grischun (Γκρισούν)
Γκραουμπίντεν
Jura (Ζυρά) JU Jura Jura Giura Giura
Ιούρα
Luzern (Λουτσέρν) LU Luzern Lucerne Lucerna Lucerna
Λουκέρνη
Neuchâtel (Νεσατέλ) NE Neuenburg(Νόιενμπουρκ) Neuchâtel Neuchâtel Neuchâtel
Νεσατέλ
Nidwalden (Νιντβάλντεν) NW Nidwalden Nidwald Nidvaldo Sutsilvania
Νίντβαλντεν
Obwalden (Ομπβάλντεν) OW Obwalden Obwald Obvaldo Sursilvania
Ομπβάλντεν
Sankt Gallen (Ζάνκτ Γκάλλεν) SG St. Gallen Saint-Gall San Gallo Son Gagl
Σενκτ Γκάλλεν
Schaffhausen (Σάφχάουζεν) SH Schaffhausen Schaffhouse Sciaffusa Schaffusa
Σάφχαουζεν
Schwyz (Σβίιτς) SZ Schwyz Schwyz Svitto Sviz
Σβίιτς
Solothurn (Ζόλοτουρν) SO Solothurn Soleure Soletta Soloturn
Ζόλοτουρν
Thurgau (Τούργκαου) TG Thurgau Thurgovie Turgovia Turgovia
Τούργκαου
Ticino (Τιτσίνο) TI Tessin Tessin Ticino Tessin
Τιτσίνο
Uri (Ούρι) UR Uri Uri Uri Uri
Ούρι
Valais (Βαλέ) VS Wallis (Βάλις) Valais Vallese Vallais
Βαλαί
Vaud (Βω) VD Waadt Vaud Vaud Vad
Βω
Zug (Τσούκ) ZG Zug Zoug Zugo Zug
Τσουκ
Zürich (Τσύριχ) ZH Zürich Zurich Zurigo Turitg
Ζυρίχη

Εγκυκλοπαίδεια Ελβετίας

Χώρες της Ευρώπης
Κυρίαρχα κράτη

Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία3 | Γερμανία | Γεωργία1 | Δανία | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο3 | Ιρλανδία | Ισλανδία | Ισπανία3 | Ιταλία | Καζακστάν1 | Κροατία | Κύπρος2 | Λετονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία3 | Ολλανδία3 | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία |

Εξαρτημένα εδάφη
Δανία
Ηνωμένο Βασίλειο
Νορβηγία
Φινλανδία
Μερικώς αναγνωρισμένα κράτη
1. Διηπειρωτικές χώρες με επικράτεια στην Ευρώπη και στην Ασία. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Κράτη που περιλαμβάνουν υπερπόντια εδάφη και σε άλλες ηπείρους με τη μητροπολιτική περιοχή να βρίσκεται στην Ευρώπη.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License