.
Το καντόνι του Γκριζούν (ραιτορωμανικά: Chantun Grischun [ɡʁiˈʒun]) ή Γκραουμπύντεν (γερμανικά: Kanton Graubünden [ɡraʊˈbʏndn̩]) ή Γκριτζόνι (ιταλικά: Cantone dei Grigioni [ɡriˈdʒoːni]) ή Γκριζόν (γαλλικά: Canton des Grisons [ɡʁizɔ̃]) είναι το μεγαλύτερο και ανατολικότερο καντόνι της Ελβετίας, καθώς και το πιο αραιοκατοικημένο. Έχει διεθνή σύνορα με την Ιταλία, την Αυστρία και το Λίχτενσταϊν. Το γερμανικό του όνομα, Graubünden (μεταφράζεται ως «Γκρίζες Ενώσεις»), αναφέρεται στην αφετηρία του καντονίου ως ομοσπονδίας (από το 1471) τριών τοπικών συμμαχιών, της «Ένωσης του Οίκου του Θεού», της «Γκρίζας Ένωσης» και της «Ένωσης των Δέκα Δικαιοδοσιών». Το ρομανσικό όνομα του καντονιού, Grischun, μεταφράζεται ως «Μεγάλο Γκρι», ενώ το La Grischa μεταφράζεται ως «Η Γκρι», αναφερόμενο στην Γκρίζα Ένωση. Το εραλδικό σύμβολο του καντονιού είναι ο αλπικός αίγαγρος.
Η πρωτεύουσα και μοναδική μεγάλη πόλη του καντονίου είναι η Κουρ, η αρχαιότερη πόλη της Ελβετίας (λατινικά: Curia Raetorum, Κουρία των Ραιτών). Είναι το μοναδικό επίσημα τρίγλωσσο καντόνι και το μόνο με επίσημη γλώσσα τα ρομανσικά. Οι κύριες μητρικές γλώσσες των γηγενών κατοίκων είναι τα ελβετικά γερμανικά (της πλειοψηφίας των κατοίκων από το 1920), τα ρομανσικά (της πλειοψηφίας των κατοίκων όταν έγινε καντόνι της Ελβετίας το 1803) και τα ελβετικά ιταλικά. Η ποικιλομορφία του καντονιού συχνά συγκρίνεται με την ποικιλομορφία συνολικά της Ελβετίας, γι' αυτό και αποκαλείται «Μικρή Ελβετία». Το 2019 το καντόνι είχε πληθυσμό 199.021 κατοίκους.
Μία από τις πατρίδες των χειμερινών αθλημάτων, το καντόνι αποτελεί σημαντικό τουριστικό προορισμό καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου, καθώς εκεί βρίσκονται πολλά αλπικά θέρετρα, με γνωστότερα το Νταβός και το Σανκτ Μόριτς.
Διοίκηση
Από την 1η Ιανουαρίου 2025 ο Μάρκους Κάντουφ τελεί πρόεδρος της κυβέρνησης.
Παραπομπές
«Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Kanton, definitive Jahresergebnisse, 2018». στατιστική υπηρεσία. Federal Statistical Office. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2019.
|
Χώρες της Ευρώπης
|
|||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Κυρίαρχα κράτη |
Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία3 | Γερμανία | Γεωργία1 | Δανία | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο3 | Ιρλανδία | Ισλανδία | Ισπανία3 | Ιταλία | Καζακστάν1 | Κροατία | Κύπρος2 | Λετονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία3 | Ολλανδία3 | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία | |
|
|||||||
| Εξαρτημένα εδάφη |
|
||||||||
| Μερικώς αναγνωρισμένα κράτη | |||||||||
|
1. Διηπειρωτικές χώρες με επικράτεια στην Ευρώπη και στην Ασία. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Κράτη που περιλαμβάνουν υπερπόντια εδάφη και σε άλλες ηπείρους με τη μητροπολιτική περιοχή να βρίσκεται στην Ευρώπη.
|
|||||||||
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
