Χουάν Κάρλος Α΄ της Ισπανίας

Ο Χουάν Κάρλος Α΄ (ισπανικά: Juan Carlos Alfonso Víctor María de Borbón y Borbón-Dos Sicilias, 5 Ιανουαρίου 1938) ήταν βασιλιάς της Ισπανίας από το 1975 έως την παραίτησή του το 2014.

Τα πρώτα χρόνια

Γεννήθηκε στη Ρώμη στις 5 Ιανουαρίου του 1938, και είναι γιος του Χουάν των Βουρβόνων, εγγονός του βασιλιά της Ισπανίας Αλφόνσου ΙΓ΄ και τρισέγγονος της βασίλισσας Βικτωρίας της Μεγάλης Βρετανίας. Είναι απόγονος από την πλευρά του πατέρα του, του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΔ΄ της Γαλλίας. Μητέρα του είναι η Μαρία δε λας Μερθέδες των Βουρβόνων-Δύο Σικελιών, του Οίκου των Βουρβόνων-Δύο Σικελιών, επίσης απόγονος του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΔ΄ της Γαλλίας.
Πρίγκιπας της Ισπανίας

Η οικογένεια του Χουάν Κάρλος ζούσε εξόριστη στην Πορτογαλία. Αν και επισήμως η Ισπανία ήταν βασίλειο, ο θρόνος ήταν κενός, και χρέη αρχηγού κράτους εκτελούσε ο Φρανθίσκο Φράνκο. Ο Φράνκο δέχθηκε να εγκατασταθεί ο Χουάν Κάρλος στην Ισπανία το 1948 και να σπουδάσει εκεί. Το 1957 έκανε στρατιωτική εκπαίδευση στη Σαραγόσα. Το 1956 πέθανε ο νεότερος αδερφός του, ινφάντης Αλφόνσος, από σφαίρα όπλου στο Εστορίλ της Πορτογαλίας. Η επίσημη εκδοχή είναι ατύχημα, όμως είναι αβέβαιο αν τράβηξε τη σκανδάλη ο Αλφόνσος ή ο Χουάν Κάρλος. Το 1961 ο Χουάν αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Κομπλουτένσε και εγκαταστάθηκε στο ανάκτορο της Θαρθουέλα.

Ο πατέρας του Χουάν Κάρλος, Χουάν των Βουρβόνων, νόμιμος διάδοχος του θρόνου, ήταν φανατικά εναντίον του καθεστώτος του Φράνκο. Το ποιος θα ήταν όμως ο διάδοχος του ισπανικού θρόνου ήταν καθαρά απόφαση του καθεστώτος. Υπήρχαν σκέψεις ακόμα και για κατάργηση της μοναρχίας, όπως έκανε το στρατιωτικό καθεστώς στην Πορτογαλία. Τελικώς, στις 22 Ιουλίου του 1969, ο 76χρονος Φράνκο ανακοίνωσε την απόφασή του να ορίσει δικό του διάδοχο, και επομένως διάδοχο του ισπανικού θρόνου, τον ηλικία 31 ετών Χουάν Κάρλος, δισέγγονο του τελευταίου βασιλιά της Ισπανίας, Αλφόνσου ΙΓ'[1]. Ο δικτάτορας έθεσε έτσι οριστικά τέρμα στη διαμάχη μεταξύ των "καρλιστών", που υποστήριζαν τον άλλο διεκδικητή του θρόνου, Κάρολο-Ούγο των Βουρβόνων-Πάρμας, λίγο φλύαρο σε ό,τι αφορά τις δημοκρατικές ελευθερίες, και των "ισαβελλιστών", που στήριζαν τον σιωπηλό Χουάν Κάρλος, ο οποίος και τελικά απέσπασε την εύνοια του δικτάτορα. Στις 23 Ιουλίου, ο Χουάν Κάρλος έδωσε τον όρκο νομιμοφροσύνης προς τον αρχηγό του κράτους, το εθνικό κίνημα και τους θεμελιώδεις νόμους του φασιστικού καθεστώτος[2]. Του δόθηκε όμως ο τίτλος του πρίγκιπα της Ισπανίας και όχι του πρίγκιπα των Αστουριών, που είχαν πάντα οι διάδοχοι του ισπανικού θρόνου.
Βασιλιάς της Ισπανίας
Προσφωνήσεις του
Βασιλιά Χουάν Κάρλος Α΄
Escudo de Juan Carlos I de España.svg
Προσφώνηση αναφοράς Μεγαλειότατος
Προφορική προσφώνηση Μεγαλειότατε
Εναλλακτική προσφώνηση Δ/Δ

Στις 30 Οκτωβρίου του 1975, ο ετοιμοθάνατος Φράνκο τον όρισε προσωρινό αρχηγό κράτους (ήδη τον είχε χρίσει διάδοχό του το 1969[3]). Δύο ημέρες μετά το θάνατο του δικτάτορα Φρανθίσκο Φράνκο, στις 22 Νοεμβρίου 1975, ο Χουάν Κάρλος ανακηρύχθηκε βασιλιάς βάσει του νόμου της διαδοχής που είχε συντάξει ο Φράνκο. Ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος αποκατέστησε τη δημοκρατία στη χώρα του και διόρισε πρωθυπουργό τον Αδόλφο Σουάρεθ. Οι πρώτες δημοκρατικές εκλογές διεξήχθησαν στη χώρα στις 15 Ιουνίου του 1977 και ένα νέο Σύνταγμα σχεδιάστηκε το 1978.

Το 1977 ο πατέρας του, τυπικά και δυναστικά ο νόμιμος διάδοχος του βασιλιά Αλφόνσου ΙΓ΄, παραιτήθηκε επίσημα των δικαιωμάτων του στο θρόνο υπέρ του γιου του, και ο Χουάν Κάρλος του απένειμε τον τίτλο του κόμη της Βαρκελώνης.

Στις 23 Φεβρουαρίου του 1981, με τηλεοπτική παρέμβασή του, κατέστειλε την απόπειρα πραξικοπήματος από τον συνταγματάρχη Τεχέρο, που είχε καταλάβει το Κοινοβούλιο. Βάσει του Συντάγματος ο Χουάν Κάρλος δεν έχει απόλυτες εξουσίες αλλά είναι αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων. Το 1987 έγινε ο πρώτος βασιλιάς της Ισπανίας που επισκέφθηκε το Πουέρτο Ρίκο.

Το 1972 ο Χουάν Κάρλος, δεινός ιστιοπλόος, έλαβε μέρος στην Ολυμπιάδα του Μονάχου, στην κατηγορία σκαφών «Ντράγκον».
Απόπειρα δολοφονίας

Τον Ιούλιο του 2000 ο Χουάν Κάρλος διέφυγε απόπειρα δολοφονίας του, με δράστη το Χουάν Μαρία Φερνάντεθ ι Κρον (Juan María Fernández y Krohn),[4] ο οποίος νωρίτερα είχε αποπειραθεί να δολοφονήσει και τον πάπα Ιωάννη Παύλο τον Β΄.
Παραίτηση

Στις 2 Ιουνίου 2014 ο Χουάν Κάρλος ανακοίνωσε (μέσω του πρωθυπουργού) ότι παραιτείται από το θρόνο υπέρ του γιου του, Φίλιππου και ότι θα ζητηθεί να τροποποιηθεί το Σύνταγμα ώστε να επιτρέπει την παραίτηση του βασιλιά από το θρόνο.[5]
Προσωπική ζωή

Παντρεύτηκε στην Αθήνα, στις 14 Μαΐου του 1962, την τότε πριγκίπισσα Σοφία της Ελλάδας, πρωτότοκη κόρη των βασιλέων Παύλου και Φρειδερίκης. Απέκτησαν τρία παιδιά:

την ινφάντα Ελένα (Ελένη Μαρία Ελισαβέτ Δομινίκη του Σίλος, των Βουρβόνων και της Ελλάδος, γεννήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 1963 (55 ετών) στη Μαδρίτη), δούκισσα του Λούγο, παντρεύτηκε τον Χάιμε ντε Μαριτσαλάρ στις 18 Μαρτίου 1995 στη Σεβίλλη, απέκτησαν :
τον δον Φελίπε Χουάν (Φίλιππο Ιωάννη, γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου 1998 (20 ετών))
την δόνια Βικτόρια Φεδερίκα (Βικτωρία Φρειδερίκη, γεννήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2000 (18 ετών))
την ινφάντα Κριστίνα (Χριστίνα Φρειδερίκη Βικτωρία Αντωνία της Παναγίας Τριάδος, των Βουρβόνων και της Ελλάδος, γεννήθηκε στις 13 Ιουνίου 1965 (53 ετών) στην Μαδρίτη), δούκισσα της Πάλμα ντε Μαγιόρκα, παντρεύτηκε τον Ινιάκι Ουρντανγκαρίν στις 4 Οκτωβρίου 1997 στη Βαρκελώνη, απέκτησαν:
τον δον Χουάν Βαλεντίν (Ιωάννη Βαλεντίνο, γεννήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 1999 (19 ετών))
τον δον Πάβλο Νικολάς (Παύλο Νικόλαο, γεννήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2000 (18 ετών))
τον δον Μιγκέλ (Μιχαήλ, γεννήθηκε στις 30 Απριλίου 2002 (16 ετών))
την δόνια Ιρένε (Ειρήνη, γεννήθηκε στις 5 Ιουνίου 2005 (13 ετών))
τον βασιλιά Φελίπε ΣΤ΄ (Φίλιππο Ιωάννη Παύλο Αλφόνσο των Αγίων Πάντων, των Βουρβόνων και της Ελλάδος), πρίγκιπα των Αστουριών (γεννήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 1968 (51 ετών) στην Μαδρίτη), παντρεύτηκε στις 22 Μαΐου 2004 στη Μαδρίτη, τη Λετίθια Ορτίθ, απέκτησαν:
την πριγκίπισσα Λεονόρ (Ελεονόρα, πριγκίπισσα των Αστουριών (γεννήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2005 (13 ετών))
την ινφάντα Σοφία της Ισπανίας (γεννήθηκε στις 29 Απριλίου 2007 (11 ετών))

Εικόνες

Ο Χουάν Κάρλος με τον υπερρεαλιστή ζωγράφο Αουγκούστο Φερρέρ Νταλμάου

Ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος επιθεωρεί στρατεύματα στην Πλατεία των Όπλων στο Βασιλικό Παλάτι της Μαδρίτης το 2009.

Ο Χουάν Κάρλος κατά τη διάρκεια ομιλίας στη Λετονία, έπειτα από τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό της χώρας

Βιβλιογραφία

Paul Preston, Juan Carlos: Steering Spain from Dictatorship to Democracy, W. W. Norton, June 2004. ISBN 0-393-05804-2.
Ronald Hilton, SPAIN: King Juan Carlos.

Παραπομπές

The reign in Spain of King Juan Carlos The Whig
Ο Χουάν Κάρλος διάδοχος του Φράνκο, Ιστορικό Λεύκωμα 1969, σελ. 105, Καθημερινή (1998)
"Those Apprentice Kings and Queens Who May -- One Day -- Ascend a Throne", New York Times. 14 Νοεμβρίου 1971.
Hans Cardyn, 'Belager' koning Albert komt er goedkoop vanaf, Het Belgische Koningshuis, στα ολλανδικά .

Παραιτείται από τον "θρόνο" ο Juan Carlos, Capital.gr, 2-6-2014.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επίσημος ιστότοπος της Βασιλικής Οικογένειας της Ισπανίας

Παραλήπτες του Βραβείου Καρλομάγνος
1950-1969

Ρίχαρντ Νικολάους Γκραφ Κουντενχόβε- Καλλέργης (1950) Χέντρικ Μπρούγκμανς (1951) Αλτσίντε ντε Γκάσπερι (1952) Ζαν Μονέ (1953) Κόνραντ Αντενάουερ (1954) Ουίνστον Τσόρτσιλ (1956) Πολ Ανρί Σπάακ (1957) Ρομπέρ Σουμάν (1958) Τζορτζ Μάρσαλ (1959) Γιόζεφ Μπεκ (1960) Βάλτερ Χαλστάιν (1961) Έντουαρντ Χιθ (1963) Αντόνιο Σένι (1964) Γιενς Ότο Κραγκ (1966) Τζόζεφ Λουνς (1967) Ευρωπαϊκή Επιτροπή (1969)

1970-1989
Φρανσουά Σεϊντού ντε Κλοζόν (1970) Ρόι Τζένκινς (1972) Ντον Σαλβαδόρ ντε Μανταριάγα (1973) Λέο Τίντεμανς (1976) Βάλτερ Σέελ (1977) Κωνσταντίνος Καραμανλής (1978) Εμίλιο Κολόμπο (1979) Σιμόν Βέιλ (1981) Χουάν Κάρλος Α' της Ισπανίας (1982) Καρλ Κάρστενς (1984) Λαός του Λουξεμβούργου (1986) Χένρυ Κίσινγκερ (1987) Φρανσουά Μιτεράν \ Χέλμουτ Κολ (1988) Αδερφός Ροζέ (1989)
1990-2009
Γκιούλα Χορν (1990) Βάτσλαβ Χάβελ (1991) Ζακ Ντελόρ (1992) Φελίπε Γκονθάλεθ (1993) Γκρο Χάρλεμ Μπρούντλαντ (1994) Φραντς Βρανίτσκι (1995) Βεατρίκη της Ολλανδίας (1996) Ρόμαν Χέρτσογκ (1997) Μπρόνισλαβ Γκέρεμεκ (1998) Τόνι Μπλερ (1999) Μπιλ Κλίντον (2000) Γκιόργκι Κόνραντ (2001) Ευρώ (2002) Βαλερί Ζισκάρ ντ' Εστέν (2003) Πατ Κοξ \ Ειδικό Βραβείο: Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ (2004) Κάρλο Ατζέλιο Τσιάμπι (2005) Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ (2006) Χαβιέρ Σολάνα (2007) Άνγκελα Μέρκελ (2008) Αντρέα Ρικάρντι (2009)
2010-σήμερα
Ντόναλντ Τουσκ (2010) Ζαν-Κλοντ Τρισέ (2011) Βόλφγκανγκ Σόιμπλε (2012) Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε (2013) Χέρμαν βαν Ρομπέι (2014) Μάρτιν Σουλτς (2015) Πάπας Φραγκίσκος (2016) Τίμοθι Γκάρτον Ας (2017) Εμμανυέλ Μακρόν (2018)

Ισπανοί

Εγκυκλοπαίδεια Ισπανίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License