Θερμοκρασία Hagedorn
αγγλικά : Hagedorn temperature
γαλλικά :
γερμανικά :
Η θερμοκρασία Hagedorn, TH, είναι η θερμοκρασία στη θεωρητική φυσική όπου η αδρονική ύλη (δηλ. Η συνηθισμένη ύλη) δεν είναι πλέον σταθερή και πρέπει είτε να "εξατμιστεί" είτε να μετατραπεί σε ύλη κουάρκ. ως τέτοια, μπορεί να θεωρηθεί ως το «σημείο βρασμού» της αδρονικής ύλης. Η θερμοκρασία του Hagedorn υπάρχει επειδή η διαθέσιμη ενέργεια είναι αρκετά υψηλή ώστε τα ζεύγη σωματιδίων ύλης (quark – antiquark) να μπορούν να τραβηχτούν αυθόρμητα από το κενό. Έτσι, θεωρούμε αφελώς, ένα σύστημα σε θερμοκρασία Hagedorn μπορεί να φιλοξενήσει όσο περισσότερη ενέργεια μπορεί να βάλει κάποιος, επειδή τα διαμορφωμένα κουάρκ παρέχουν νέους βαθμούς ελευθερίας, και έτσι η θερμοκρασία του Hagedorn θα ήταν μια αδιάβατη απόλυτη μλέγιστη θερμοκρασία . Ωστόσο, εάν αυτή η φάση αντιμετωπίζεται ως κουάρκ, γίνεται προφανές ότι η ύλη έχει μετατραπεί σε ύλη κουάρκ, η οποία μπορεί να θερμανθεί περαιτέρω.
Η θερμοκρασία του Hagedorn, TH, είναι περίπου 150 MeV ή περίπου 1,7 × 1012 K, [1] ίδια με τη μάζα-ενέργεια των ελαφρύτερων αδρονίων, το πι'ονιο. [2] Η ύλη σε θερμοκρασία Hagedorn ή παραπάνω θα εκτοξεύσει τις βολίδες νέων σωματιδίων, οι οποίες μπορούν να παράγουν και πάλι νέες βολίδες και τα εξαγόμενα σωματίδια μπορούν στη συνέχεια να ανιχνευθούν από ανιχνευτές σωματιδίων. Αυτη η κουάρκ ύλη έχει ανιχνευθεί σε συγκρούσεις βαρέων ιόντων στο SPS και στο LHC στο CERN (Γαλλία και Ελβετία) και στο RHIC στο Εθνικό Εργαστήριο Brookhaven (ΗΠΑ).
Στη θεωρία χορδών, μια ξεχωριστή θερμοκρασία Hagedorn μπορεί να οριστεί για χορδές και όχι αδρόνια. Αυτή η θερμοκρασία είναι εξαιρετικά υψηλή (1030 Κ) και επομένως έχει κυρίως θεωρητικό ενδιαφέρον. [3]
Η θερμοκρασία του Hagedorn ανακαλύφθηκε από τον Γερμανό φυσικό Rolf Hagedorn στη δεκαετία του 1960 ενώ εργαζόταν στο CERN. Η δουλειά του σχετικά με το στατιστικό μοντέλο bootstrap της παραγωγής αδρονίων έδειξε ότι επειδή η αύξηση της ενέργειας σε ένα σύστημα θα προκαλέσει την παραγωγή νέων σωματιδίων, μια αύξηση της ενέργειας σύγκρουσης θα αυξήσει την εντροπία του συστήματος και όχι τη θερμοκρασία και "η θερμοκρασία κολλάει σε περιοριστική τιμή ". [4] [5]
Gaździcki, Marek; Gorenstein, Mark I. (2016), Rafelski, Johann (ed.), "Hagedorn's Hadron Mass Spectrum and the Onset of Deconfinement", Melting Hadrons, Boiling Quarks – From Hagedorn Temperature to Ultra-Relativistic Heavy-Ion Collisions at CERN, Springer International Publishing, pp. 87–92, doi:10.1007/978-3-319-17545-4_11, ISBN 978-3-319-17544-7
Cartlidge, Edwin (23 June 2011). "Quarks break free at two trillion degrees". Physics World. Retrieved 27 January 2014.
Atick, Joseph J.; Witten, Edward (1988). "The Hagedorn transition and the number of degrees of freedom of string theory". Nuclear Physics B. 310 (2): 291. Bibcode:1988NuPhB.310..291A. doi:10.1016/0550-3213(88)90151-4.
Ericson, Torleif; Rafelski, Johann (4 September 2003). "The tale of the Hagedorn temperature". CERN Courier. Retrieved 2016-12-09.
Rafelski, Johann, ed. (2016). Melting Hadrons, Boiling Quarks – From Hagedorn Temperature to Ultra-Relativistic Heavy-Ion Collisions at CERN. Cham: Springer International Publishing. doi:10.1007/978-3-319-17545-4. ISBN 978-3-319-17544-7.
Tyson, Peter (December 2007). "Absolute Hot: Is There an Opposite to Absolute Zero?". NOVA. Retrieved 2008-12-21.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
