Αβαρή ρευστά

Τα αβαρή ρευστά ήταν έννοια που χρησιμοποιήθηκε από τους χημικούς του 17ου και 18ου αιώνα. Θεωρούνταν ουσίες που είχαν φυσικές ιδιότητες αλλά δεν ήταν κανονική ύλη και μπορούσαν να κινηθούν μεταφέροντας τις φυσικές τους ιδιότητες, χωρίς να μεταφέρουν μάζα.[1]

Κατά μια έννοια, η έννοια των αβαρών ρευστών ήταν επιστροφή στα αλχημιστικά στοιχεία, αλλά σε αντίθεση με εκείνα, τα αβαρή ρευστά μπορούσαν να υποστούν ποσοτικές μετρήσεις, εξελίσσοντας έτσι την πειραματική φυσική.[2] Η επιστήμη φιλοδοξούσε να είναι υλιστική και αυτές οι θεμελιώδεις παραδοχές χρησίμευαν ως φυσικοί φορείς φαινομένων που δεν μπορούσαν να εξηγηθούν διαφορετικά.[3] Αυτό συνέβαινε γιατί δεν ήταν δυνατό να γίνουν μετρήσεις σχετικές με τις δυνάμεις μεταξύ των ατόμων προκειμένου να στηριχθεί η ποσοτική πειραματική φυσική.[4]

Η θεωρία των αβαρών ρευστών ήταν βολική γιατί επέτρεψε στους φυσικούς να προσδιορίζουν, ποσοτικά, νέες φυσικές έννοιες. Γι' αυτό και ήταν ουσιαστική στα αρχικά στάδια της ποσοτικής πειραματικής φυσικής. Οι φυσικοί του 18ου αιώνα, όμως, ανακάλυψαν ότι μπορούσαν να προσδιορίζουν ποσοτικά τις φυσικές έννοιες και χωρίς να τις συνδέουν με κάποιο αβαρές ρευστό, απελευθερώνοντας την φυσική από τους περιορισμούς των ρευστών.[5] Η έννοια των αβαρών ρευστών δεν εξαφανίστηκε μονομιάς. Σταδιακά αποδυναμώθηκε με την κατάρριψη θεωριών όπως του φλογιστού και ολοκληρωτικά εγκαταλείφθηκε με την πρόοδο της θερμοδυναμικής, τον 19ο αιώνα.
Παραπομπές

Hankins, σ. 73.
Hankins, σ. 75.
Gillispie, σ. 190.
Hankins, σ. 74.

Hankins, σ. 78.

Πηγές άρθρου

Gillispie, C.C. (1986), Στην Κόψη της Αλήθειας: Η εξέλιξη των επιστημονικών ιδεών από το Γαλιλαίο ως τον Einstein, μετάφραση Δ. Κούρτοβικ, Αθήνα: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
Hankins T.L. (1998), Επιστήμη και Διαφωτισμός, μετάφραση Γ. Γκουνταρούλης, Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.