Ανεξάρτητη μεταβλητή
αγγλικά : Independent variable
γαλλικά :
γερμανικά : Unabhängige Variable
Ο όρος ανεξάρτητη μεταβλητή ουσιαστικά είναι ένας μαθηματικός όρος διάκρισης μεταβλητών που έχει ευρύτητα χρήσης στην επιστημονική πειραματική έρευνα και κυρίως στη στατιστική.
Γενικά ως ανεξάρτητη μεταβλητή χαρακτηρίζεται κάθε είδους ερεθισμός που προέρχεται από το περιβάλλον (οπτικός, ακουστικός, αφής, γεύσης κλπ.), καθώς και κάθε έννοια υπόθεσης που εισέρχεται σε ερευνητικό πεδίο, εξ ου και το μεγάλο πλήθος συνώνυμων όρων με τους οποίους απαντάται όπως π.χ. μεταβλητή ερεθισμού, μεταβλητή υπόθεσης, μεταβλητή εισαγωγής, πειραματική μεταβλητή, μεταβλητή έκθεσης, δραστική μεταβλητή, ή και πρόβλεψης, παλινδρόμησης, ελεγχόμενη κ.ά.
Στην παρατήρηση ή πειραματική έρευνα προσδιορίζουμε το χαρακτηριστικό αυτό που μας ενδιαφέρει, δηλαδή την κύρια μεταβλητή, και το οποίο στη συνέχεια θα μετρήσουμε απομονώνοντας έτσι άλλα χαρακτηριστικά (μεταβλητές). Μπορούμε με τον τρόπο αυτό να ισχυριστούμε ότι ελέγχουμε το όλο πείραμα - έρευνα αφού αποκλείουμε οποιαδήποτε συμπεριφορά άλλων μεταβλητών. Για παράδειγμα εξετάζουμε το βάρος ενός οχήματος αποκλείοντας τη συνθήκη κίνησης ή των κλιματολογικών συνθηκών που επικρατούν κατά την έρευνα, ή εξετάζουμε μια στατιστική μονάδα (φοιτητή, ή στρατιώτη) ανεξάρτητα των μεταβλητών ύψους βάρους, οικογενειακής κατάστασης κλπ.
Αντίθετα όμως αυτού μπορούμε να κρατήσουμε σταθερές όλες τις άλλες μεταβλητές που μπορεί να επηρεάζουν εκτός από μία της οποίας και εξετάζουμε τη συμπεριφορά επί της κυρίας, στη περίπτωση αυτή λέμε ότι εξετάζουμε μια εξαρτώμενη ή εξαρτημένη μεταβλητή που μπορεί να μεταβάλλεται σε κάθε μεταβολή της ανεξάρτητης.
Στη μαθηματική γλώσσα η παραπάνω τελευταία συμπεριφορά, (σχέση), αποδίδεται ως συνάρτηση ανεξάρτητης μεταβλητής (χ) της εξαρτημένης (y) όπου \( {\displaystyle y=f(x)} \).
Στη στατιστική ως ανεξάρτητη μεταβλητή μπορεί να είναι οποιαδήποτε ποσοτική ή ποιοτική μεταβλητή.
Πηγές
UNESCO "Λεξικό Κοινωνικών Όρων" (Ελληνική Έκδοση) 3 τόμοι, Εκδ. Ελληνική Παιδεία Αθήναι 1972, τομ.2ος, σελ.551-553.
Θρασ. Μπέλλας "Η Έρευνα στις Επιστήμες της Συμπεριφοράς" - Αθήνα 1977. τομ.1ος, σελ.71-72.
Συλλογ. έργο των Π. Κικιλίας, Δ. Παλαμούρδας, Α. Πετράκης, Δ. Τσουκαλάς "Στατιστική - Πιθανότητες" Εκδ. Δηρος - Αθήνα 2001, ISBN 960-8271-07-X, σελ.15-16.a
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
