ART


αγγλικά : Typeface
γαλλικά : Police d'écriture
γερμανικά : Schriftart

Η γραμματοσειρά (αγγλ. font) είναι σύνολο τυπογραφικών χαρακτήρων (γλυφών),[1] σχεδιασμένων με γνώμονα τη μεταξύ τους αρμονία και ομοιομορφία για να αναπαραστήσουν ένα αλφάβητο. Συνήθως περιλαμβάνει τα γράμματα ενός ή περισσοτέρων αλφαβήτων, αλλά και μια σειρά αριθμών, σημείων στίξης και συμβόλων. Μπορεί, επίσης, να αποτελείται εξ ολοκλήρου από ιδεογράμματα και σύμβολα, π.χ. μαθηματικά σύμβολα ή σύμβολα χαρτογράφησης.

Είδη και μορφές των γραμματοσειρών

Οι γραμματοσειρές διακρίνονται βάσει του σχεδιασμού τους σε δύο βασικές ομάδες: τις γραμματοσειρές με πατούρες (ακρεμόνες, serif) και αυτές χωρίς πατούρες. Γραμματοσειρά με ακρεμόνες είναι η Palatino και χωρίς ακρεμόνες η Univers 55 στην εικόνα 1, αντίστοιχα. Άλλες κατηγορίες είναι οι καλλιγραφικές, οι διακοσμητικές, οι γοτθικές και άλλες.

Ένας δεύτερος σημαντικός διαχωρισμός είναι σε ισοπαχείς, οι οποίες θεωρούνται ότι προέρχονται από το ελληνικό αλφάβητο, και ανισοπαχείς, που θεωρείται ότι προέρχονται από τις ρωμαϊκές επιγραφές.[2]

Στον εικοστό αιώνα υπήρχε μία ακόμα σημαντική ταξινόμηση, σε οικογένειες, που δημιουργήθηκε από τον Γάλλο Thibaudeau και χρησιμοποιούνταν από τους τυπογράφους.[2]

Ισοπαχή (le Bâton)
Αιγυπτιακά (l'Égyptienne)
Ελζεβίρ (l'Elzevir)
Διδότου (le Didot)

Η αναλογία του πάχους των κάθετων γραμμών προς το ύψος καθορίζει την ονομασία των γραμμάτων ως προς το μαύρο. Υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες:[2]

Λευκά
Ημίμαυρα
Μαύρα και
Πολύ μαύρα

Στις απλές ψηφιακές γραμματοσειρές που περιέχονται στα σύγχρονα υπολογιστικά περιβάλλοντα υπάρχουν μόνο δύο: τα κανονικά και τα έντονα (bold). Σε πολλές από αυτές, τα έντονα (όπως και τα πλάγια), είναι σχεδιασμένα και βρίσκονται σε ξεχωριστό αρχείο ενώ σε πιο απλές ή φτηνές γραμματοσειρές, δεν υπάρχουν. Μερικά λειτουργικά συστήματα και προγράμματα επεξεργασίας κειμένου ή γραφικών δίνουν τη δυνατότητα να σχεδιάζονται αυτόματα, τη στιγμή που χρειάζονται, αλλά το αποτέλεσμα δεν είναι πάντα ικανοποιητικό.
Ιστορία

Μέχρι το 1985 οι σχεδιαστές γραμματοσειρών ήταν υπάλληλοι των επιχειρήσεων που παράγουν τις μηχανές στοιχειοθεσίας ή τις μηχανές εκτύπωσης είτε, παλαιότερα, οι ίδιοι οι τυπογράφοι. Με την ψηφιοποίηση, όμως η όλη διαδικασία της εκτύπωσης άλλαξε. Σήμερα οι επιχειρήσεις όπως η Linotype και η Monotype μόνο εμπορεύονται γραμματοσειρές και οι σχεδιαστές εργάζονται ελεύθερα. Στην αγορά υπάρχει, επίσης, λογισμικό που επιτρέπει τη δημιουργία γραμματοσειρών.

Με την κυριαρχία της ηλεκτρονικής τυπογραφίας στον εκδοτικό χώρο ο παραδοσιακός τρόπος δημιουργίας γραμματοσειρών αντικαταστάθηκε από τον σχεδιασμό τους σε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Οι σύγχρονες γραμματοσειρές δεν είναι πλέον απτά αντικείμενα, όπως τα μεταλλικά τυπογραφικά στοιχεία, αλλά ένας συνδυασμός γραφικού σχεδίου και προγραμματισμού.

Τρεις διαφορετικοί τύποι γραμματοσειρών για υπολογιστές που συναντώνται σήμερα είναι:

Postscript Type 1 (T1)
TrueType (TT)
OpenType (OTF)

Η τεχνολογία OpenType τείνει να αντικαταστήσει τις δύο πρώτες, καθώς είναι πιο εξελιγμένη και πιο ευέλικτη όσον αφορά τις πλατφόρμες που μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Είναι αποτέλεσμα σύμπραξης της Microsoft με την Adobe.
Δημοφιλείς γραμματοσειρές

Σε παρένθεση το έτος σχεδίασης


Γραμματοσειρές που διανέμονται μαζί με τα MS Windows

Arial
Calibri
Cambria
Consolas
Lucida Sans Unicode
Microsoft Sans Serif
Palatino Linotype
Tahoma
Times New Roman
Verdana
Trebuchet MS
Wingdings

Γραμματοσειρές που διανέμονται με τα Mac OS

Apple Garamond
Apple Chancery
Arial
Baskerville
Comic Sans
Futura
Georgia
Gill Sans
Helvetica
Palatino
Symbol
Zapf Dingbats

Γραμματοσειρές με συστήματα τύπου Unix

Bitstream Vera
GNU freefont
Thryomanes
DejaVu
URW

Δείτε επίσης

Unicode
Κατάλογος γραμματοσειρών

Εταιρείες παραγωγής και εμπορίας γραμματοσειρών
Διεθνείς

Linotype
Monotype
Itcfonts

Ελληνικές

Cannibal
Parachute
Atypical
Magenta

Προγράμματα δημιουργίας ψηφιακών γραμματοσειρών

FontLab Studio
Fontographer [1]
FontCreator 5.6
Scanahand RC1
MainType 2.1.1
font editor (υπό ανάπτυξη) [2]
FontForge

Παραπομπές

Bringhurst, Robert (2001). Στοιχεία της τυπογραφικής τέχνης. Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. ISBN 960-524-078-8 Check |isbn= value: checksum (βοήθεια).

Κατσουλίδης Τάκης, επιμ. (1993). «Η Ελληνική γραφή» Το Σχέδιο του Γράμματος. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη. ISBN 960-03-0838-1.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Γραμματοσειρές MgOpen
Γραφίς: Ελληνικές γραμματοσειρές για X-windows
Luc Devroye Εκτενής λίστα σχετικά με την Τυπογραφία (πάνω από 100 διαφορετικές κατηγορίες) - Συγκέντρωση και ταξινόμηση των στοιχείων από: Luc Devroye.
Counterspace: Ένα website αφιερωμένο στην Τυπογραφία (typography) και στην ιστορία της
Εταιρεία Ελληνικών Τυπογραφικών Στοιχείων

Εγκυκλοπαίδεια Πληροφορικής

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License