.
Τα στρουθιόμορφα (passeriformes) είναι τάξη πτηνών που περιλαμβάνει πάνω από τα μισά είδη πουλιών, περίπου 5.000 είδη. Περιλαμβάνει 110 οικογένειες πτηνών, και με αυτό τον αριθμό έρχεται δεύτερη σε μέγεθος από όλες τις άλλες τάξεις των τετραπόδων (πρώτη έρχεται η τάξη των φολιδωτών). Μόνο τα περκόμορφα περιλαμβάνουν περισσότερες οικογένειες. Τα μέλη της λέγονται πασσερίνες. Το όνομα προέρχεται από το Στρούθιο το κοινό (Passer domesticus), το επιστημονικό όνομα του οποίου είναι σπιτοσπουργίτης.
| Στρουθιόμορφα | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||
|
||||||||
| Υπόταξη | ||||||||
|
||||||||
Χαρακτηριστικά
Η τάξη χωρίζεται σε τρεις υποτάξεις, τους Τυράννους (υποωδικά), τα Στρούθια (ωδικά) και τους Ακανθισίττες. Τα ωδικά έχουν το καλύτερο έλεγχο των μυών της σύριγγας απ' όλα τα πουλιά, και παράγουν ένα ευρύ φάσμα τραγουδιών και άλλων φωνητικών (αν και μερικά από αυτά, όπως τα κοράκια, δεν βγάζουν ήχο μουσικό για τον άνθρωπο). Μερικά, όπως το αποδημητικό πτηνό της Αυστραλίας, είναι επιτυχημένοι μιμητές. Οι Ακανθισιττίδες, ή τρωγλοδύτες της Νέας Ζηλανδίας, είναι μικροσκοπικά πουλιά που περιορίζονται στη Νέα Ζηλανδία, τουλάχιστον στη σύγχρονη εποχή. Είχαν για πολύ καιρό τοποθετηθεί στα Στρουθία. Η ταξινομική θέση τους είναι αβέβαιη, αν και φαίνεται να αποτελούν μια ξεχωριστή και πολύ αρχαία ομάδα.
Τα περισσότερα στρουθιόμορφα είναι μικρότερα από τα χαρακτηριστικά μέλη άλλων τάξεων πτηνών. Το βαρύτερο και συνολικά μεγαλύτερο στρουθιόμορφο είναι το κοράκι με παχύ ράμφος και οι μεγαλύτερες φυλές του κοινού κορακιού, όπου το καθένα ζυγίζει πάνω από 1,5 κιλό κι έχει μέγεθος 70 εκατοστά. Μερικά πουλιά του παραδείσου, με μήκος 110 εκατοστά λόγω της πολύ μακριάς ουράς, είναι συνολικά μακρύτερα. Το μικρότερο των στρουθιόμορφων είναι ο πυγμαίος τύραννος με τη μικρή ουρά, με μήκος 6,5 εκατοστά και 4,2 γραμμάρια βάρος.
Το πόδι ενός στρουθιόμορφου έχει τρία δάχτυλα στραμμένα προς τα εμπρός και ένα δάχτυλο του ποδιού προς τα πίσω. Αυτό ονομάζεται ανισοδάκτυλη ρύθμιση. Η ρύθμιση αυτή δίνει τη δυνατότητα στα στρουθιόμορφα πουλιά να κουρνιάζουν πάνω σε κάθετες επιφάνειες, όπως δέντρα και βράχια. Τα δάχτυλα δεν έχουν πλέγμα ή αρθρώσεις, αλλά σε ορισμένα είδη (cotinga) το δεύτερο και το τρίτο δάχτυλο είναι ενωμένα στο πρώτο τριτημόριο. Το πίσω δάχτυλο ενώνεται στο πόδι στο ίδιο επίπεδο με το μπροστινό μέρος των ποδιών. Σε άλλες τάξεις πουλιών η ρύθμιση των δακτύλων είναι διαφορετική. Ο μυς των ποδιών των στρουθιόμορφων πουλιών διαθέτει μια ειδική προσαρμογή για κούρνιασμα. Ο τένοντας σφίγγει αυτόματα και γίνεται σκληρός μόλις το πόδι του πουλιού διπλωθεί. Έτσι το πόδι συστρέφεται και ακινητοποιείται μόλις το πουλί αρπάξει το κλαδί του δέντρου. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στα στρουθιόμορφα να κοιμούνται, ενώ κουρνιάζουν χωρίς να πέφτουν, κάτι ιδιαίτερα χρήσιμο για στρουθιόμορφα πουλιά που αναπτύσσουν νυχτερινό τρόπο ζωής.
Τα περισσότερα στρουθιόμορφα πουλιά αναπτύσσουν δώδεκα φτερά στην ουρά, αν και το αποδημητικό πτηνό της Αυστραλίας έχει δεκαέξι. Ορισμένα είδη στρουθιόμορφων έχουν δύσκαμπτα φτερά στην ουρά, τα οποία βοηθούν τα πουλιά να ισορροπούν όταν κουρνιάζουν σε κάθετες επιφάνειες.
Οι νεοσσοί των στρουθιόμορφων είναι τυφλοί, χωρίς φτερά και αβοήθητοι, όταν εκκολάπτονται από τα αβγά τους. Επομένως οι νεοσσοί χρειάζονται άφθονη γονική φροντίδα. Τα περισσότερα στρουθιόμορφα κάνουν χρωματιστά αβγά, σε αντίθεση με τα μη στρουθιόμορφα, τα περισσότερα από τα οποία γεννούν λευκά, εκτός από κάποια που φωλιάζουν στο έδαφος όπως τα χαραδριόμορφα, όπου το καμουφλάζ είναι απαραίτητο, και μερικοί παρασιτικοί κούκοι, οι οποίοι ταιριάζουν με το αβγό των στρουθιόμορφων που τα κλωσούν.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
