Άνθρωπος

 

 

.

Ο Άνθρωπος είναι το μόνο σωζόμενο υποείδος του Homo sapiens (άνθρωπος ο σοφός), ο Homo sapiens sapiens. Το δεύτερο υποείδος του Homo sapiens είναι ο Homo sapiens idaltu που έχει εξαφανιστεί. Ο Homo sapiens αποτελεί το μόνο επιζών μέλος του γένους Homo των Ανθρωποειδών, δηλαδή της υπεροικογένειας των μεγάλων πιθήκων. Περιστασιακά ο όρος χρησιμοποιείται και ως αναφορά σε κάθε είδος του γένους Homo.

Αναπαράσταση κατά την Χρυσή Πλάκα του Πάϊονηρ

Ο ιδιαίτερα ανεπτυγμένος εγκέφαλος του ανθρώπου, ο οποίος του προσδίδει ανεπτυγμένη διανοητική ικανότητα, σε συνδυασμό με τη δίποδη όρθια στάση του, που του απελευθερώνει τα χέρια, καθιστούν τον άνθρωπο το μόνο είδος ικανό να κάνει εκτεταμένη χρήση εργαλείων συγκριτικά με τα άλλα ζώα. Έρευνες στο DNA του ανθρώπου δείχνουν πως οι πρώτοι άνθρωποι με σύγχρονη ανατομία έζησαν στην Αφρική πριν 200.000 χρόνια.[2]

Άνθρωπος[1] Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων: Πλειστόκαινο - σήμερα 0.2–0Ma
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia) Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata) Υποσυνομοταξία: Σπονδυλωτά (Vertebrata) Υπερομοταξία: Τετράποδα (Tetrapoda) Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia) Τάξη: Πρωτεύοντα (Primates) Υπεροικογένεια: Ανθρωπoειδή (Hominoidea) Οικογένεια: Ανθρωπίδαι (Hominidae) Οικογένεια: Ανθρωπίναι (Homininae) Φύλο: Ανθρωπίνοι (Hominini) Γένος: Άνθρωπος (Homo) Είδος: Άνθρωπος ο σοφός (Η. sapiens)
Διώνυμο
Homo sapiens Linnaeus, 1758
Υποείδη
† Homo sapiens idaltu Homo sapiens sapiens

Όπως και τα περισσότερα πρωτεύοντα, οι άνθρωποι είναι κοινωνικοί από την φύση τους. Παρόλα αυτά, είναι το μόνο είδος που έχει αξιοποιήσει συστήματα επικοινωνίας για αυτοέκφραση, για ανταλλαγή ιδεών, και για την οργάνωση. Οι άνθρωποι δημιουργούν πολυσύνθετες κοινωνικές κατασκευές από οικογένειες μέχρι έθνη. Η κοινωνική αλληλεπίδραση έχει καθιερώσει μία μεγάλη ποικιλία αξιών, κοινωνικών θεσμών, και διαδικασιών, οι οποίες σχηματίζουν τα θεμέλια μίας κοινωνίας.

Οι άνθρωποι χαρακτηρίζονται για την επιθυμία τους να κατανοήσουν και να επεξεργαστούν το περιβάλλον τους, αναζητώντας απαντήσεις σε διάφορα φαινόμενα μέσω της επιστήμης, της φιλοσοφίας, της μυθολογίας και της θρησκείας. Η φυσική περιέργεια έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη εξελιγμένων εργαλείων και δεξιότητα τους να εργάζονται, να ντύνονται και να χρησιμοποιούν διάφορες τεχνολογίες

Ετυμολογία

Επί πολλά χρόνια η ακριβής ετυμολογική ανάλυση του όρου έχει αποτελέσει πρόβλημα και στο παρελθόν διατυπώθηκαν αρκετές μη επιστημονικές (παρετυμολογικές) εικασίες.

Σύμφωνα με την πιθανότερη εκδοχή, στην οποία συγκλίνουν τα πορίσματα της ιστορικής γλωσσολογίας, η αρχαία λέξη ἄνθρωπος απαντά ήδη με τον μυκηναϊκό τύπο a-to-ro-qo, παρουσιάζοντας παραγωγικό επίθημα το οποίο εμφανίζουν λέξεις που προέρχονται από το αρχ. ὄψ «πρόσωπο».[3]

Η ανάλυση ἄνδρ-ωπος «αυτός που έχει όψη ή πρόσωπο άνδρα» είναι αυτή που τείνει να γίνει περισσότερο αποδεκτή στη σύγχρονη γλωσσολογία. Το αρχαίο ουσιαστικό ἀνήρ, ἀνδρός σήμαινε συγχρόνως «άνδρας, άνθρωπος», πράγμα που αποτελεί κοινό τόπο για πολλές σύγχρονες γλώσσες (λ.χ. αγγλ. man, γαλ. homme, γερμ. Mann «άνδρας» - man «κάποιος (άνθρωπος)», ισπ. hombre, ιταλ. uomo κ.α.), που όλα συνδυάζουν τις σημασίες «άνδρας, άνθρωπος», αντανακλώντας έτσι το γνωσιακό σύστημα των ομιλητών.

Δημοφιλείς παραμένουν ορισμένες εσφαλμένες (παρετυμολογικές) αναγωγές, οι οποίες δεν στηρίζονται σε επιστημονικά κριτήρια. Περισσότερο γνωστή είναι η λανθασμένη αναγωγή σε ἄνω + θρώσκω («αναπηδώ») + ὄπωπα (αρχαϊκός παρακείμενος του ὁρῶ, «βλέπω»), βάσει της οποίας ο άνθρωπος είναι το ον που κοιτάζει και κινείται προς τα εμπρός, άρα είναι γεμάτος αισιοδοξία και στόχους. Η άποψη αυτή προσκρούει στους μορφολογικούς κανόνες τής Ελληνικής, διότι παρουσιάζει τονισμό που δείχνει ότι πρόκειται για παράγωγο και όχι για σύνθετο, το δε ρήμα θρώσκω δεν έχει δώσει παράγωγα επίθετα τέτοιας μορφής. Εξίσου αβάσιμη είναι η παρετυμολογική εκδοχή που αναφέρεται στον πλατωνικό διάλογο «Κρατύλος», ότι η λέξη προέρχεται από συγχώνευση της φράσης ἀναθρῶν ᾰ ὄπωπε «(αυτός που) αναλογίζεται αυτά που βλέπει», παραγωγή που επίσης αντιβαίνει στους μορφολογικούς κανόνες τής Ελληνικής και δεν συμφωνεί με τον τρόπο λειτουργίας του συμφυρμού.

Η ονομασία Ηomo, που εμφανίστηκε τον 18ο αιώνα στους επιστημονικούς κύκλους ως επιστημονικός όρος αναφοράς στο γένος Homo, προέρχεται από το λατινικό homō «άνθρωπος».
Εξέλιξη

Κύριο λήμμα: Ανθρώπινη εξέλιξη
Δείτε επίσης: Φυσική ανθρωπολογία, Homo και Χρονολόγιο της ανθρώπινης εξέλιξης

Μία αναπαράσταση του Australopithecus afarensis, πρόγονο του ανθρώπου που είχε αναπτύξει τη δίποδη, όρθια στάση, αλλά ο εγκέφαλος του υστερούσε συγκριτικά με αυτόν του σύγχρονου ανθρώπου.

Η επιστημονική μελέτη της ανθρώπινης εξέλιξης περιλαμβάνει τόσο την πορεία εξέλιξης του γένους Homo, όσο και τη μελέτη άλλων Ανθρωπίδων και Ανθρωπίνων, όπως τον Αυστραλοπίθηκο. Ως "σύγχρονος άνθρωπος" ορίζεται το είδος Homo sapiens, του οποίου το μόνο επιζών υποείδος είναι γνωστό ως Homo sapiens sapiens. Ο Homo sapiens idaltu, το άλλο υποείδος Homo Sapiens έχει εκλείψει.[4] Ο Homo neanderthalensis (Νεάντερταλ), ο οποίος αφανίστηκε 30.000 χρόνια πριν, θεωρείται από μερικούς ως το τρίτο υποείδος Homo Sapiens και ονομάζεται "Homo sapiens neanderthalensis". Σύμφωνα με γενετικές μελέτες ο Νεάντερταλ διαχωριστικέ από την εξελικτική πορεία του Homo sapiens περίπου 500.000 χρόνια πριν.[5] Ομοίως, ο Homo rhodesiensis αναφέρεται περιστασιακά ως υποείδος του Homo Sapiens, αν και αυτός ο ισχυρισμός δεν βρίσκει σύμφωνη την πλειονότητα της επιστημονικής κοινότητας. Οι ανατομικά σύγχρονοι άνθρωποι εμφανίστηκαν στην Αφρική περίπου 195.000 χρόνια πριν, και διάφορες έρευνες υποστηρίζουν πως ο τελευταίος κοινός πρόγονος όλων των σύγχρονων ανθρώπων έζησε περίπου 200.000 χρόνια πριν.[6][7][8][9][10]

Η εξελικτική ιστορία όλων των πρωτευόντων αρχίζει 65 εκατομμύρια χρόνια πριν, και αποτελεί μία από τις παλαιότερες εξελικτικές πορείες πλακουντοφόρων θηλαστικών. Το αρχαιότερο πρωτεύον θηλαστικό που έχει εντοπιστεί, ο Πλησιαδάπης, καταγόταν από τη Βόρεια Αμερική, αλλά μετανάστευσε στην Ευρασία και την Αφρική κατά τη διάρκεια της Παλαιοκαίνου και Ηωκαίνου εποχής. Μοριακές μελέτες υποστηρίζουν πως ο τελευταίος κοινός πρόγονος μεταξύ ανθρώπων και μεγάλων πιθήκων έζησε περίπου 8 με 4 εκατομμύρια χρόνια πριν. Πρώτα οι γορίλες και έπειτα οι χιμπαντζήδες διαχωρίστηκαν από την εξελικτική πορεία των ανθρώπων. Το ανθρώπινο DNA είναι 98,4% όμοιο με αυτό των πυγμαίων χιμπαντζήδων. Ο στενότερος επιζών συγγενής των ανθρώπων είναι οι γορίλες και οι χιμπαντζήδες. Οι άνθρωποι δεν εξελίχτηκαν από αυτά τα είδη, αλλά μοιράζονται έναν κοινό πρόγονο μαζί τους.[11]

Η πορεία του ανθρώπινου είδους.

Οι άνθρωποι έχουν στενότερη εξελικτική συγγένεια με τα δύο είδη των χιμπαντζήδων: τον Κοινό Χιμπαντζή και τους Μπονόμπο (ή Πυγμαίους Χιμπαντζήδες).[11] Διεξοδική έρευνα του γονιδιώματος έχει οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι "έπειτα από 6.5 εκατομμύρια χρόνια ξεχωριστής εξέλιξης, οι διαφορές μεταξύ χιμπαντζήδων και ανθρώπων είναι δέκα φορές μεγαλύτερες από αυτές μεταξύ δύο τυχαίων ανθρώπων, και δέκα φορές λιγότερες από τις διαφορές μεταξύ αρουραίων και ποντικιών". Οι ομοιότητες του DNA ανθρώπων και χιμπαντζήδων κυμαίνονται μεταξύ 95% και 99%.[12][13][14][15]

Η ανθρώπινη εξέλιξη χαρακτηρίζεται από έναν μεγάλο αριθμό σημαντικών μορφολογικών, εξελικτικών, φυσιολογικών και συμπεριφορικών αλλαγών, οι οποίες συνέβησαν από τότε που διαχωρίστηκε η εξελικτική πορεία του ανθρώπου από τους χιμπαντζήδες. Η πρώτη σημαντική διαφορά είναι η ανάπτυξη της δίποδης όρθιας στάσης[16] η οποία επιφέρει και άλλες ανατομικές αλλαγές.

Έπειτα, οι αρχαϊκοί άνθρωποι ανέπτυξαν έναν πολύ μεγαλύτερο εγκέφαλο, με μέγεθος περίπου 1.400 cm³ - διπλάσιο από αυτόν των χιμπαντζήδων και των γορίλων.

Άλλες σημαντικές μορφολογικές αλλαγές αποτελούν η εξέλιξη της δύναμης και τις ακρίβειας στις κινήσεις των άκρων, ένα μικρότερο μασητικό σύστημα, η μείωση των κυνοδόντων, και η κάθοδος του λάρυγγα που έκανε δυνατή την ομιλία.

Οι δυνάμεις της φυσικής επιλογής εξακολουθούν να επηρεάζουν τους ανθρώπινους πληθυσμούς, όπως αποδεικνείεται από γενετικές συγκρίσεις των τελευταίων 15.000 χρόνων.[17]
Παλαιολιθική εποχή

Οι ανατομικά σύχρονοι άνθρωποι εξελίχτηκαν από τους αρχαϊκούς Homo sapiens κατά τη Μέση Παλαιολιθική περίοδο στην Αφρική, 200.000 χρόνια πριν. Στην αρχή της Ύστερης Παλαιολιθικής περιόδου, το 50.000 Π.Κ.Ε (προ Κοινής Εποχής), είχαν ήδη εμφανιστεί τα σύγχρονα χαρακτηριστικά και επιτεύγματα του ανθρώπου όπως η ομιλία, η μουσική και άλλα.

Η μετακίνηση των πληθυσμών έξω από την Αφρική εκτιμάται πως έγινε το 70.000 Π.Κ.Ε. Οι σύγχρονοι άνθρωποι σταδιακά εξαπλώθηκαν σε όλες τις ηπείρους, αντικαθιστώντας τις άλλες ανθρωπίδες: έφτασαν στην Ευρασία και την Ωκεανία το 40.000 Π.Κ.Ε, και στην Αμερική μέχρι τουλάχιστον το 14.500 Π.Κ.Ε.[18] Μία θεωρία υποστηρίζει πως αντικατέστησαν τους πληθυσμούς του Homo neanderthalensis και άλλων ειδών που καταγόντουσαν από τον Homo erectus (που βρισκόντουσαν ήδη στην Ευρασία για τουλάχιστον 2 εκατομμύρια χρόνια) χάρη στο ιδανικότερο σύστημα αναπαραγωγής και την διαρκή αναζήτηση φυσικών πόρων.[19]
Μετάβαση στoν πολιτισμό

Κύριο λήμμα: Παγκόσμια Ιστορία

Χάρτης των πρώιμων ανθρώπινων πολιτισμών το 2000 π.Χ.
Η ανάπτυξη της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, οδήγησε στην δημιουργία ανθρώπινων οικισμών.

Μέχρι περίπου 10.000 χρόνια πριν, οι περισσότεροι άνθρωποι ζούσαν ως τροφοσυλλέκτες. Σχημάτιζαν μικρές νομαδικές ομάδες, που αποτελούσαν τις απλούστερες μορφές κοινωνίας. Η ανάπτυξη της γεωργίας οδήγησε στην Νεολιθική επανάσταση, όπου οι άνθρωποι εγκαταστάθηκαν για πρώτη φορά σε μόνιμους οικισμούς, εξημέρωσαν τα ζώα και αξιοποίησαν τη χρήση μεταλλικών εργαλείων. Η γεωργία βοήθησε στην ανάπτυξη του εμπορίου και της συνεργασίας, και συνέβαλε στη δημιουργία πολύπλοκων κοινωνιών.

Περίπου 6.000 χρόνια πριν, τα πρώτα κράτη δημιουργήθηκαν στη Μεσοποταμία, την Αίγυπτο και στην περιοχή του Ινδού ποταμού. Για προστασία δημιουργήθηκαν στρατιωτικές δυνάμεις, καθώς και διοικητικά όργανα για να συντονίσουν την κοινωνία. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των κρατών για την εξασφάλιση σημαντικών πόρων οδηγούσε πολλές φορές στον πόλεμο. Περίπου 2.000-3.000 χρόνια πριν, μερικά κράτη, όπως η Ινδία, η Κίνα, η Ρώμη και η Ελλάδα, κατόρθωσαν να επεκτείνουν τα εδάφη τους μέσω εκστρατειών. Διάφορες θρησκείες όπως ο Ιουδαϊσμός και ο Ινδουισμός που εμφανίστηκαν εκείνη την εποχή επηρέασαν σημαντικά τις κοινωνίες των ανθρώπινων πληθυσμών.

Στα τέλη της Μεσαιωνικής περιόδου εμφανίστηκαν επαναστατικές ιδέες και καινοτομίες. Στην Κίνα οι ανεπτυγμένες και αστικοποιημένες κοινωνίες προωθούσαν την ανάπτυξη της επιστήμης και καινοτομίες όπως οι πρώτες μορφές τυπογραφίας και εξελιγμένες γεωργικές μηχανές δημιουργήθηκαν. Στην Ινδία, σημαντική πρόοδο παρουσίασαν οι μαθηματικές και φιλοσοφικές επιστήμες. Η Χρυσή Εποχή του Ισλάμ συνέβαλε σημαντικά στην επιστημονική ανάπτυξη τών Μουσουλμανικών κοινωνιών. Στην Ευρώπη, η επανασχόληση με τις κλασσικές επιστήμες οδήγησε στην Αναγέννηση τον 14ο και 15ο αιώνα. Τα επόμενα 500 χρόνια, οι ανακαλύψεις και η αποικιοκρατία βοήθησαν στην επέκταση μερικών Ευρωπαϊκών κρατών εις βάρος των τοπικών πληθυσμών. Η Επιστημονική επανάσταση του 17ου αιώνα και η Βιομηχανική Επανάσταση τον 18ο και 19ο αιώνα συνέβαλαν καθοριστικά στην ανάπτυξη της ανθρώπινης τεχνολογίας. Ο Διαφωτισμός και στη συνέχεια η Γαλλική Επανάσταση εξύψωσαν το ανθρώπινο πνεύμα, θεμελίωσαν τα ανθρώπινα δικαιώματα και ενέπνευσαν διάφορες επαναστάσεις για ανεξαρτησία τους τελευταίους τρεις αιώνες.

Η αυγή της Εποχής της πληροφορίας στα τέλη του 20ου αιώνα, χαρακτηρίζεται από την παγκοσμιοποίηση και τη διασύνδεση των ανθρώπων από όλον τον κόσμο. Σύμφωνα με στοιχεία, το 2010 σχεδόν 2 δισεκατομμύρια άτομα μπορούν να επικοινωνήσουν μέσω του Διαδικτύου[20] και 3,3 δισεκατομμύρια μέσω κινητών τηλεφώνων.[21]

Παρόλο που η διασύνδεση μεταξύ των ανθρώπων συνέβαλε στην πρόοδο της επιστήμης, της τέχνης, της επικοινωνίας, και της τεχνολογίας, οδήγησε επίσης σε πολιτισμικές συγκρούσεις και στην ανάπτυξη όπλων μαζικής καταστροφής. Ο ανθρώπινος πολιτισμός ευθύνεται για την περιβαλλοντική καταστροφή και την ρύπανση, καθώς και για τον αφανισμό εκατοντάδων οργανισμών,[22] φαινόμενο που μπορεί να χειροτερεύσει περαιτέρω εξαιτίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη.[23]
Τάση ανθρώπινου πληθυσμού παγκοσμίως

Ανοδική ↑

Περιβάλλον και πληθυσμός
Οι άνθρωποι συχνά σχηματίζουν κοινωνικές δομές που βασίζονται στην οικογένεια και δημιουργούν τεχνητά καταφύγια.

Οι πρώτοι ανθρώπινοι οικισμοί ήταν εξαρτημένοι από την απόσταση τους από το νερό και, ανάλογα με τον τρόπο ζωής τους, από άλλους πόρους όπως είναι η αρόσιμη γη για την καλλιέργεια σιτηρών και η ανάπτυξη της κτηνοτροφίας, ή το εποχιακό κυνήγι. Παρόλα αυτά οι άνθρωποι κατόρθωσαν να μεταβάλλουν το περιβάλλον τους με διάφορες μεθόδους, όπως ήταν η άρδευση, η οργάνωση των οικισμών, οι κατασκευές, η μεταφορά, η παραγωγή προϊόντων, η αποψίλωση δασών και η ερημοποίηση. Η εσκεμμένη τροποποίηση του περιβάλλοντος γίνεται συχνά για την αύξηση του ορυκτού πλούτου, την αξιοποίηση διαφόρων πηγών τροφής, για αισθητικούς λόγους ή για να διευκολύνει την πρόσβαση σε ανθρώπινους οικισμούς.

Η τεχνολογία επέτρεψε στους ανθρώπους να δημιουργήσουν αποικίες σε όλες τις ηπείρους και να προσαρμοστούν σε όλα τα κλίματα. Μέσα στον τελευταίο αιώνα, οι άνθρωποι εξερεύνησαν την Ανταρκτική, τα βάθη των ωκεανών, το διάστημα, αν και η μόνιμη εγκατάσταση μεγάλων πληθυσμών σε αυτά τα μέρη δεν είναι ακόμα δυνατή. Με ένα πληθυσμό έξι δισεκατομμυρίων ατόμων, οι άνθρωποι είναι μεταξύ των πιο πολυπληθέστερων θηλαστικών. Οι περισσότεροι άνθρωποι (61%) ζουν στην Ασία. Οι υπόλοιποι ζουν στην Αμερική (14%), την Αφρική (14%), την Ευρώπη (11%) και την Ωκεανία (0,5%).

Η κατοίκηση του ανθρώπου σε κλειστά οικολογικά συτήματα σε αφιλόξενο περιβάλλον, όπως η Ανταρκτική ή το διάστημα, έχει μεγάλο κόστος, συνήθως μικρή διάρκεια, και μέχρι σήμερα περιορίζεται σε επιστημονικές, στρατιωτικές ή βιομηχανικές μελέτες. Η ζωή στο διάστημα είναι πολύ σποραδική, με λιγότερους από δεκατρείς ανθρώπους να είναι στο διάστημα ανά πάσα χρονική στιγμή.

Από το 1800 μέχρι σήμερα, ο ανθρώπινος πληθυσμός αυξήθηκε από ένα δισεκατομμύριο σε περισσότερο από έξι δισεκατομμύρια.[24] Το 2004, περίπου 2.5 δις από τους 6.3 δις ανθρώπους (39.7%) ζούσαν σε αστικές περιοχές, ποσοστό που αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω στον 21ο αιώνα. Τον Φεβρουάριο του 2008, εκτιμήσεις του Ο.Η.Ε αναφέρουν πως ο μισός πληθυσμός της γης θα ζούσε σε αστικές περιοχές μέχρι το τέλος του έτους.[25] Βασικά προβλήματα της ζωής στα αστικά κέντρα περιλαμβάνουν διάφορες μορφές ρύπανσης και εγκληματικότητας.[26]
Βιολογία
Ανατομία

Κύριο λήμμα: Ανθρώπινη ανατομία

Τα βασικά ανατομικά χαρακτηριστικά των γυναικών και ανδρών.

Ανατομικά οι άνθρωποι μπορεί να διαφέρουν αρκετά μεταξύ τους. Αν και το μέγεθος του σώματος καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τα γονίδια, επηρεάζεται εξίσου από δευτερογενείς παράγοντες όπως η διατροφή και η άσκηση. Το μέσο ανθρώπινο ύψος είναι περίπου 1,5 με 1,8 μέτρα, αν και διαφέρει από τόπο σε τόπο.[27][28] Η μέση ανθρώπινη μάζα είναι περίπου 54–64 κιλά για τις γυναίκες και 76–83 κιλά για τους άντρες.[29] Το ανθρώπινο βάρος μπορεί να ποικίλει εξίσου (λ.χ παχυσαρκία). Σε αντίθεση με τα άλλα πρωτεύοντα, οι άνθρωποι είναι ικανοί να κινούνται στα δύο άκρα, εντούτοις χρησιμοποιούν τα δύο ελεύθερα άκρα για να επεξεργάζονται αντικείμενα.

Παρόλο που οι άνθρωποι μοιάζουν άτριχοι συγκριτικά με τα άλλα πρωτεύοντα, ο μέσος άνθρωπος έχει περισσότερους θύλακες τρίχας από τον μέσο χιμπαντζή. Η κύρια όμως διαφορά έγκειται στη μορφή της τρίχας, η οποία στον άνθρωπο είναι κοντύτερη, λεπτότερη και λιγότερο έντονη από αυτή του χιμπαντζή.[30]

Το χρώμα του ανθρώπινου δέρματος καθορίζεται από την ύπαρξη μίας οργανικής χρωστικής ουσίας, γνωστής και ως μελανίνη. Οι διάφορες αποχρώσεις του ανθρώπινου δέρματος ποικίλουν από πολύ σκούρο καφέ μέχρι πολύ απαλό ροζ. Το χρώμα των ανθρώπινων μαλλιών μπορεί να είναι λευκό, γκρίζο, ξανθό, καστανό, κόκκινο ή μαύρο.[31] Αυτό εξαρτάται από την ποσότητα μελανίνης που βρίσκεται στο δέρμα, η οποία τείνει να χάσει την ένταση της στις μεγάλες ηλικίες. Οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν πως η ανάπτυξη του σκούρου δέρματος ήταν αποτέλεσμα της φυσικής επιλογής για την προστασία από τη βλαβερή ηλιακή ακτινοβολία. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν πως συγκεκριμένες αποχρώσεις του δέρματος βοηθούν στην εξισορρόπηση των ποσοτήτων του φολικού οξέως (βιταμίνη Β9) στον οργανισμό, το οποίο καταστρέφεται από την ηλιακή ακτινοβολία, καθώς επίσης και στην παραγωγή βιταμίνης D, η οποία χρειάζεται το ηλιακό φως για να παραχθεί.[32] Οι αποχρώσεις του δέρματος είναι γεωγραφικά συσχετισμένες και καθορίζονται κυρίως από τα επίπεδα της υπεριώδους ακτινοβολίας. Το ανθρώπινο δέρμα έχει επίσης την ικανότητα να σκουραίνει προσωρινά ως συνέπεια της έκθεσης στον ήλιο.[33][34] Οι άνθρωποι είναι αδύναμοι, συγκριτικά με άλλα παρόμοια πρωτεύοντα.[35]

Η μορφή του πυελού (λεκάνης) διαφέρει από τα άλλα πρωτεύοντα, όπως και τα δάχτυλα των ποδιών. Ως συνέπεια, οι άνθρωποι είναι πιο αργοί σε μικρές αποστάσεις συγκριτικά με τα άλλα ζώα, αλλά είναι μεταξύ των ζώων με τη μεγαλύτερη αντοχή στην κάλυψη μεγάλων αποστάσεων.[36] Το λεπτότερο ανθρώπινο σώμα, καθώς και οι ιδρωτοποιοί αδένες συμβάλουν στη μείωση της κόπωσης κρατώντας τη θερμοκρασία του σώματος χαμηλή. Αυτός είναι ο λόγος που το "επίμονο κυνήγι" ήταν η πιο αποτελεσματική μέθοδος κυνηγιού στους πρώτους ανθρώπους - σύμφωνα με αυτή τη μέθοδο, οι άνθρωποι κυνηγούσαν το θήραμα μέχρι να κουραστεί. Το μόνο ίσως μεγάλο μειονέκτημα που επέφερε η αλλαγή της ανθρώπινης λεκάνης είναι η δυσκολία στον τοκετό.

Η κατασκευή των ανθρώπινων ώμων τους επιτρέπει να ρίχνουν όπλα, κάτι που ήταν σχεδόν αδύνατο για τους Νεάντερταλ.[37]

Συστατικά του ανθρώπινου σώματος Σε ένα άτομο 60 κιλών
Συστατικό	Βάρος[38]	Ποσοστό ατόμων[38]
Οξυγόνο	38.8 kg	25.5%
Άνθρακας	10.9 kg	9.5%
Υδρογόνο	6.0 kg	63.0%
Άζωτο	1.9 kg	1.4%
Άλλα	2.4 kg	0.6%

Οι άνθρωποι έχουν λεπτότερο ουρανίσκο και πολύ μικρότερα δόντια σε σχέση με τα άλλα ζώα. Είναι τα μόνα πρωτεύοντα που έχουν τόσο μικρούς, σχεδόν ισεπίπεδους κυνόδοντες. Το ανθρώπινο είδος σταδιακά χάνει τους φρονιμίτες, οι οποίοι είναι ήδη απόντες σε μερικούς ανθρώπους.[39]
Φυσιολογία

Κύριο λήμμα: Ανθρώπινη φυσιολογία

Η ανθρώπινη φυσιολογία είναι επιστήμη που μελετά τους μηχανικούς, φυσικούς και βιοχημικούς μηχανισμούς που διατηρούν σε καλή κατάσταση την υγεία του ανθρώπου, τα όργανα του και τα κύτταρα από τα οποία συνθέτονται. Η φυσιολογία και η ανατομία είναι στενά συνδεδεμένα επιστημονικά πεδία: η ανατομία μελετά τη μορφή, και η φυσιολογία μελετά τους μηχανισμούς που βρίσκονται στο ανθρώπινο σώμα.
Γενετική

Κύριο λήμμα: Ανθρώπινη γενετική

Ο άνθρωπος είναι ευκαρυωτικό είδος. Τα ανθρώπινα κύτταρα είναι διπλοειδή και έχουν δύο ομάδες 23 χρωμοσωμάτων, τις οποίες έχουν κληρονομήσει από τους δύο γονείς αντίστοιχα. Από αυτά 22 είναι διαφορετικοί τύποι αυτοσωμάτων, και 2 είναι φυλετικά χρωμοσώματα. Κάθε άνθρωπος έχει περίπου 20.000-25.000 γονίδια. Όπως και στα υπόλοιπα θηλαστικά, ο καθορισμός του φύλου προσδιορίζεται από το σύστημα XY, σύμφωνα με το οποίο τα θηλυκά έχουν φυλετικά χρωμοσώματα XX και τα αρσενικά έχουν φυλετικά χρωμοσώματα XY. Το χρωμόσωμα Χ περιλαμβάνει αρκετά γονίδια που δεν υπάρχουν στο χρωμόσωμα Υ, γεγονός που εξηγεί γιατί οι κληρονομικές παθήσεις, όπως π.χ η αιμοφιλία, επηρεάζουν συχνότερα στους άνδρες, παρά τις γυναίκες.
Κύκλος ζωής

Κύριο λήμμα: Κύκλος ζωής του ανθρώπου

Ένα 10 χιλιοστών ανθρώπινο έμβρυο στις 5 εβδομάδες.

Ο ανθρώπινος βιολογικός κύκλος ζωής δεν διαφέρει από αυτόν των άλλων πλακουντοφόρων θηλαστικών. Το ζυγωτό διαιρείται μέσα στη γυναικεία μήτρα ώστε να γίνει έμβρυο για μία περίοδο κύησης διάρκειας 38 εβδομάδων (9 μήνες). Μετά από αυτό το διάστημα το πλήρως ανεπτυγμένο έμβρυο γεννιέται και αναπνέει μόνο του, όντας βρέφος, για πρώτη φορά.

Αδύναμος κατά τη γέννηση, ο άνθρωπος συνεχίζει να αναπτύσσεται για μερικά χρόνια, μέχρι να φτάσει στη σεξουαλική ωριμότητα συνήθως κατά τα 12 με 15 έτη. Οι γυναίκες συνεχίζουν να αναπτύσσονται σωματικά μέχρι περίπου την ηλικία των 18 ετών, ενώ η ανάπτυξη στους άνδρες συνεχίζεται μέχρι περίπου την ηλικία των 21. Η ανθρώπινη ζωή μπορεί να χωριστεί σε πολλά στάδια: την βρεφική ηλικία, την παιδική ηλικία, την εφηβεία, την ενηλικίωση των νέων, την ενηλικίωση και το γήρας.

Σε σύγκριση με άλλα πρωτεύοντα θηλαστικά, οι άνθρωποι παρουσιάζουν μια ασυνήθιστα ταχεία τόνωση των ορμών κατά τη διάρκεια της εφηβείας, όπου το σώμα αυξάνεται κατά 25% σε μέγεθος. Στους χιμπατζήδες, για παράδειγμα, αυξάνεται μόνο κατά 14%, χωρίς επίμονη ανάπτυξη.[40] Η παρουσία της εκρηκτικής αύξησης είναι ίσως αναγκαία για να κρατήσει τα παιδιά σωματικά μικρά μέχρι να ωριμάσουν ψυχολογικά. Ο άνθρωπος είναι ένα από τα λίγα είδη στα οποία οι γυναίκες υφίστανται εμμηνόπαυση. Έχει προταθεί ότι η εμμηνόπαυση αυξάνει συνολικά την αναπαραγωγική επιτυχία της γυναίκας, επιτρέποντας της να επενδύσει περισσότερο χρόνο και πόρους σε υφιστάμενους απογόνους της ή και στα παιδιά τους (ως γιαγιά), και όχι να εξακολουθούν να φέρνουν παιδιά σε μεγάλη ηλικία.[41][42]

Υπάρχουν σημαντικές διαφορές στο προσδόκιμο ζωής σε όλο τον κόσμο ανάλογα με την περιοχή και τον πολιτισμό. Tο μέσο προσδόκιμο ζωής σε παγκόσμιο επίπεδο είναι τα 67,59 χρόνια.[43]

Μια επιλογή τυχαίων ανθρώπων σε διαφορετικά ηλικιακά στάδια

• 

  Κορίτσι (πριν την εφηβεία)

• 

  Γυναίκα στην αναπαραγωγική ηλικία

• 

  Ηλικιωμένη γυναίκα (μετά την εμμηνόπαυση)

• 

  Αγόρι (πριν την εφηβεία)

• 

  Μεσήλικας άντρας

• 

  Ηλικιωμένος άντρας

Ψυχολογία
Αναπαράσταση του ανθρώπινου εγκέφαλου.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος, ο οποίος αποτελεί το σημαντικότερο τμήμα του κεντρικού νευρικού συστήματος στους ανθρώπους, ελέγχει το περιφερικό νευρικό σύστημα. Εκτός από τον έλεγχο των αυτόνομων διαδικασιών, όπως είναι η αναπνοή και η πέψη, είναι επίσης το κέντρο πιο περίπλοκων διαδικασιών όπως είναι η σκέψη, η λογική και οι αφηρημένες ιδέες.[44] Αυτοί οι νοητικοί μηχανισμοί συνιστούν το μυαλό, και, μαζί με τις συμπεριφορικές επιπτώσεις που προκαλούν, εξετάζονται κυρίως από τον κλάδο της ψυχολογίας.

Λόγω αυτών των χαρακτηριστικών ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι γενικά αποδεκτός ως ο πιο νοήμων εγκέφαλος σε σχέση με τα άλλα ζώα. Παρόλα αυτά, τα περισσότερα είδη έχουν τις ίδιες νοητικές ικανότητες, αλλά σε πιο πρωτόγονη μορφή. Η σύγχρονη ανθρωπολογία επιβεβαιώνει την πρόταση του Δαρβίνου που υποστήριζε πως "η διαφορά του μυαλού μεταξύ του ανθρώπου και των ανώτερων ζώων, όσο μεγάλη και αν είναι, είναι ζήτημα βαθμού και όχι είδους."[45]
Συνείδηση και σκέψη

Οι άνθρωποι είναι μόνο ένα από τα εννέα είδη που περνούν το τεστ του καθρέφτη το οποίο εξετάζει εάν ένα ζώο αναγνωρίζει την αντανάκλαση του ως εικόνα του εαυτού του- μαζί με όλους τους άλλους μεγάλους πιθήκους (γορίλες, χιμπαντζήδες, ουραγκοτάγκους), τα Ρινοδέλφινα , τους ασιατικούς ελέφαντες, τις καρακάξες και τις όρκες. Τα περισσότερα ανθρώπινα παιδιά περνούν τη δοκιμή με τον καθρέφτη σε ηλικία 18 μηνών. Εντούτοις, η αξιοπιστία αυτής της δοκιμής έχει αμφισβητηθεί.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος αντιλαμβάνεται τον εξωτερικό κόσμο μέσω των αισθήσεων, και κάθε μεμονωμένος άνθρωπος επηρεάζεται πολύ από την εμπειρία του. Οι άνθρωποι κατέχουν συνείδηση και μυαλό, το οποίο αντιστοιχεί στην διανοητική διαδικασία της σκέψης. Επίσης έχουν ικανότητες όπως η ευαισθησία, η σοφία, και την δυνατότητα να αντιλαμβάνονται τη σχέση μεταξύ του εαυτού τους και του περιβάλλουν του. Ο βαθμός στον οποίο το μυαλό κατασκευάζει ή δοκιμάζει τον εξωτερικό κόσμο είναι ένα ζήτημα που απασχολεί διαχρονικά.

Οι άνθρωποι μελετούν τις πιο φυσικές πτυχές του μυαλού και του εγκεφάλου, και κατ' επέκταση του νευρικού συστήματος, στον τομέα της νευρολογίας, την συμπεριφορά στον τομέα της ψυχολογίας. Η ψυχολογία δεν αναφέρεται απαραιτήτως στον εγκέφαλο ή το νευρικό σύστημα, και μπορεί να πλαισιωθεί καθαρά από την άποψη ότι η ψυχολογική κατάσταση οφείλεται στην επεξεργασία πληροφοριών από το μυαλό. Όλο και περισσότερο, εντούτοις, η κατανόηση των λειτουργιών του εγκεφάλου περιλαμβάνεται στις ψυχολογικές θεωρίες και την πρακτική, ιδιαίτερα σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η νευροψυχολογία, και η γνωστική νευρολογία.

Η φύση της σκέψης είναι κεντρική στην ψυχολογία και τους σχετικούς τομείς. Η γνωστική ψυχολογία εξετάζει την διαδικασία της σκέψης, τις διανοητικές διαδικασίες και την ελλοχεύουσα συμπεριφορά. Χρησιμοποιεί την επεξεργασία πληροφοριών ως πλαίσιο για να εξετάζει το μυαλό. Η αντίληψη, η εκμάθηση, η επίλυση προβλήματος, η μνήμη, η προσοχή, η γλώσσα και η συγκίνηση είναι όλες καλά εξετασμένες περιοχές επίσης. Η γνωστική ψυχολογία συνδέεται με μια Σχολή Διαλογισμού γνωστή ως cognitivism, οι υποστηρικτές της οποίας υποστηρίζουν ένα πρότυπο επεξεργασίας πληροφοριών της διανοητικής λειτουργίας, που ενημερώνεται από το θετικισμό και την πειραματική ψυχολογία. Οι τεχνικές και τα πρότυπα από τη γνωστική ψυχολογία εφαρμόζονται ευρέως και διαμορφώνουν το στήριγμα των ψυχολογικών θεωριών σε πολλούς τομείς και της έρευνας και της εφαρμοσμένης ψυχολογίας. Κατά ένα μεγάλο μέρος εστιάζοντας στην ανάπτυξη του ανθρώπινου μυαλού μέσω του κύκλου ζωής, η αναπτυξιακή ψυχολογία επιδιώκει να καταλάβει πώς οι άνθρωποι μπορούν να αντιληφθούν, να καταλάβουν, και να ενεργήσουν μέσα στον κόσμο και πώς αυτές οι διαδικασίες αλλάζουν καθώς γερνούν. Αυτό μπορεί να εστιάσει στη διανοητική, γνωστική, νευρική, κοινωνική, ή ηθική ανάπτυξη.
Παραπομπές

Groves, C. (2005). Wilson, D. E., & Reeder, D. M.. ed. Mammal Species of the World (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-8221-4. http://www.bucknell.edu/msw3/browse.asp?id=12100795.
The Smithsonian Institution, Human Origins Program
«Le mycénien a-to-ro-qo rend quasi-certaine l’existence d’un second terme -okwo- (exprimant l’idée de visage ou d’aspect), cf. ὄψ, πρόσωπον, et apporterait un petit appui par ex. à l’explication par *ἄνδρ-ωπος», σελ. 91, Dictionnaire étymologique du grec του P. Chantraine (1999, β΄ έκδ.). Εντούτοις, ο R. Beekes θεωρεί ότι πρόκειται για όρο του προελληνικού γλωσσικού υποστρώματος (Etymological dictionary of Greek, Leiden 2010, vol. 1).
Human evolution: the fossil evidence in 3D, by Philip L. Walker and Edward H. Hagen, Dept. of Anthropology, University of California, Santa Barbara, retrieved April 5, 2005.
Green, R. E., Krause, J, Ptak, S. E., Briggs, A. W., Ronan, M. T., Simons, J. F., et al. (2006) Analysis of one million base pairs of Neanderthal DNA. Nature, 16, 330–336. http://www.nature.com/nature/journal/v444/n7117/abs/nature05336.html
http://www.nsf.gov/news/news_summ.jsp?cntn_id=102968
«Age of ancient humans reassessed». BBC News. February 16, 2005. Ανακτήθηκε στις April 10, 2010.
The Oldest Homo Sapiens: – URL retrieved May 15, 2009
Alemseged, Z., Coppens, Y., Geraads, D. (2002). «Hominid cranium from Homo: Description and taxonomy of Homo-323-1976-896». Am J Phys Anthropol 117 (2): 103–12. doi:10.1002/ajpa.10032. PMID 11815945.
Stoneking, Mark; Soodyall, Himla (1996). «Human evolution and the mitochondrial genome». Current Opinion in Genetics & Development 6 (6): 731–6. doi:10.1016/S0959-437X(96)80028-1.
Wood B, Richmond BG (July 2000). «Human evolution: taxonomy and paleobiology». J. Anat. 197 ( Pt 1): 19–60. doi:10.1046/j.1469-7580.2000.19710019.x. PMID 10999270.
Frans de Waal, Bonobo. Berkeley: University of California Press, 1997. ISBN 0-520-20535-9 [1]
Britten RJ (2002). «Divergence between samples of chimpanzee and human DNA sequences is 5%, counting indels». Proc Natl Acad Sci USA 99 (21): 13633–5. doi:10.1073/pnas.172510699. PMID 12368483. PMC 129726.
Wildman, D., Uddin, M., Liu, G., Grossman, L., Goodman, M. (2003). «Implications of natural selection in shaping 99.4% nonsynonymous DNA identity between humans and chimpanzees: enlarging genus Homo». Proc Natl Acad Sci USA 100 (12): 7181–8. doi:10.1073/pnas.1232172100. PMID 12766228. PMC 165850.
Ruvolo M (1 March 1997). «Molecular phylogeny of the hominoids: inferences from multiple independent DNA sequence data sets». Mol Biol Evol 14 (3): 248–65. PMID 9066793.
Vancata1 V., & Vancatova, M. A. "Major features in the evolution of early hominoid locomotion". Springer Netherlands, Volume 2, Number 6, December 1987. pp.517–537.
Wade, N (2006-03-07). «Still Evolving, Human Genes Tell New Story». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 2008-07-10.
Wolman, David (2008). "Fossil Feces Is Earliest Evidence of N. America Humans" National Geographic
How Neanderthals met a grisly fate: devoured by humans. The Observer. May 17, 2009.
«www.internetworldstats.com/stats.htm». Ανακτήθηκε στις 2008-08-08.
«www.investing.reuters.co.uk/news/articleinvesting.aspx?type=media&storyID=nL29172095». Ανακτήθηκε στις 2008-08-08.
Pimm S, Raven P, Peterson A, Sekercioglu CH, Ehrlich PR (2006). «Human impacts on the rates of recent, present, and future bird extinctions». Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 103 (29): 10941–6. doi:10.1073/pnas.0604181103. PMID 16829570.
*Barnosky AD, Koch PL, Feranec RS, Wing SL, Shabel AB (2004). «Assessing the causes of late Pleistocene extinctions on the continents». Science 306 (5693): 70–5. doi:10.1126/science.1101476. PMID 15459379.
Lewis OT (2006). «Climate change, species-area curves and the extinction crisis» (PDF). Philos. Trans. R. Soc. Lond., B, Biol. Sci. 361 (1465): 163–71. doi:10.1098/rstb.2005.1712. PMID 16553315. PMC 1831839.
Whitehouse, David. "World's population reaches six billion". BBC News, August 05, 1999. Retrieved on February 05, 2008.
Half of humanity set to go urban, BBC News
Urban, Suburban, and Rural Victimization, 1993–98 U.S. Department of Justice, Bureau of Justice Statistics,. Accessed 29 Oct 2006
de Beer H (2004). «Observations on the history of Dutch physical stature from the late-Middle Ages to the present». Econ Hum Biol 2 (1): 45–55. doi:10.1016/j.ehb.2003.11.001. PMID 15463992.
"Pygmy." Britannica Concise Encyclopedia. Encyclop?dia Britannica, Inc., 2006. Answers.com Accessed 30 Oct. 2006. http://www.answers.com/topic/pygmy
Human weight – ArticleWorld
Why Humans and Their Fur Parted Way by Nicholas Wade, New York Times, August 19, 2003.
Rogers, Alan R., Iltis, David & Wooding, Stephen (2004). «Genetic variation at the MC1R locus and the time since loss of human body hair». Current Anthropology 45 (1): 105–108. doi:10.1086/381006.
Jablonski, N.G. & Chaplin, G. (2000). The evolution of human skin coloration (pdf), 'Journal of Human Evolution 39: 57–106.
Harding RM, Healy E, Ray AJ, et al. (April 2000). «Evidence for variable selective pressures at MC1R». Am. J. Hum. Genet. 66 (4): 1351–61. doi:10.1086/302863. PMID 10733465.
Robin, Ashley (1991). Biological Perspectives on Human Pigmentation. Cambridge: Cambridge University Press.
Schwartz, Jeffrey (1987). The Red Ape: Orangutans and Human Origins. Cambridge, MA: Westview Press, σελ. 286. ISBN 0813340640.
http://www.nytimes.com/2009/10/27/health/27well.html
http://www.newscientist.com/article/dn16091-were-neanderthals-stoned-to-death-by-modern-humans.html
Page 3 in Chemical storylines. Author: George Burton. Edition 2, illustrated. Publisher: Heinemann, 2000. ISBN 0-435-63119-5, 9780435631192. Length: 312 pages
Collins, Desmond (1976). The Human Revolution: From Ape to Artist, σελ. 208.
Leakey, Richard; Lewin, Roger. Origins Reconsidered - In Search of What Makes Us Human. Sherma B.V., 1992.
Diamond, Jared (1997). Why is Sex Fun? The Evolution of Human Sexuality. Basic Books, σελ. 167–170. ISBN ISBN 0-465-03127-7.
Peccei, J.S. (2001). «Menopause: Adaptation or Epiphenomenon?». Evolutionary Anthropology 10: 47–57.
CIA - The World Factbook -- World - Life expectancy at birth
3-D Brain Anatomy, The Secret Life of the Brain, Public Broadcasting Service, retrieved April 3, 2005.
Jonathan Benthall Animal liberation and rights Anthropology Today 23/2 (April 2007):1

Άνθρωπος, Ανατομία, Φυσιολογία

Εγκυκλοπαίδεια Βιολογίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License