Με τον "Γλάρο" εγκαινιάστηκε η ιδιότυπη σύνθεση της τσεχωφικής δραματουργίας, όπου τη θέση του ως τότε καθιερωμένου "κεντρικού ήρωα - ηρωίδας" παίρνει ένας όμιλος προσώπων, μια μικρή κοινωνία, με μοιρασμένη ανάμεσα τους τη δράση. Το ύφος του έργου είναι μικτό, μοιράζεται ανάμεσα στο δράμα και στην κωμωδία. Ο ίδιος ο Τσέχωφ χαρακτήρισε το έργο του ως «κωμωδία σε τέσσερις πράξεις».

Ο Τσέχωφ στον "Γλάρο" θίγει τις σχέσεις, τα κίνητρα, την ψυχολογία και τις διεκδικήσεις ανθρώπων που αγαπούν, υπηρετούν ή θέλουν να υπηρετήσουν την τέχνη, μέσω της συγγραφής και του θεάτρου. Γύρω τους περιστρέφονται οι άνθρωποι της καθημερινότητας που προσπαθούν να ξεπεράσουν τα αδιέξοδα της ζωής τους.

Πρόσωπα

Αρκάντινα (Κυρία Τρέπλιεβ) - ηθοποιός
Τρέπλιεφ - γιος της Αρκάντινα, νέος συγγραφέας
Σόριν - αδερφός της Αρκάντινα
Νίνα - κόρη πλούσιου κτηματία
Σαμράεβ - απόστρατος αξιωματικός, επιστάτης του Σόριν
Πωλίνα - γυναίκα του Σόριν
Μάσα - κόρη του Σόριν
Τριγκόριν - συγγραφέας
Ντορν - γιατρός
Μεντβεντένγκο - δάσκαλος
Γιάκοβ - εργάτης

Πράξεις

Το έργο διαδραματίζεται στο εξοχικό κτήμα του Σόριν.

Πράξη πρώτη - Αυγουστιάτικο βράδυ, στο πάρκο του κτήματος
Πράξη δεύτερη - Μεσημέρι, λίγες μέρες αργότερα, στο γήπεδο croquet που βρίσκεται στο κτήμα
Πράξη Τρίτη - Μεσημέρι, έπειτα από μια εβδομάδα, στην τραπεζαρία του εξοχικού
Πράξη Τέταρτη - Χειμωνιάτικο βράδυ, δύο χρόνια αργότερα, στο σαλόνι εξοχικού

Πλοκή

H Αρκάντινα είναι μια καταξιωμένη και δημοφιλής ηθοποιός του κατεστημένου θεάτρου, συνδέεται με τον Τριγκόριν, έναν επιτυχημένο συγγραφέα. Ο Τρέπλιεφ, ο γιος της Αρκάντινα, αναζητά, κάτω από την “σκιά” της μητέρας του, νέους τρόπους έκφρασης στην ποίηση και στο θέατρο. Παρουσιάζει το πρώτο του θεατρικό έργο στους ανθρώπους που βρίσκονται στο κτήμα, με πρωταγωνίστρια την αγαπημένη του, την Νίνα. Η παράσταση όμως θα τελειώσει άδοξα.

Η Νίνα θέλει να γίνει ηθοποιός και αποφασίζει να εγκαταλείψει το σπίτι και να ακολουθήσει τον Τριγκόριν.

Δύο χρόνια αργότερα, ο Τρέπλιεφ εξακολουθεί να ζει στο κτήμα του Σόριν και να παρακολουθεί από μακριά την προσωπική ζωή και την καριέρα της Νίνας. Η επιδείνωση της υγείας του Σόριν θα φέρει πάλι στο κτήμα την Αρκάντινα και τον Τριγκόριν. Στο ίδιο μέρος, θα επιστρέψει “τσακισμένη”, σαν τον νεκρό γλάρο που κάποτε είχε αποθέσει στα πόδια της ο Τρέπλιεφ, και η Νίνα. Η συνάντηση της με τον Τρέπλιεφ θα συμβάλει στο να δώσει τέρμα στη ζωή του.
Ενδεικτική Παραστασιολογία

1932 - Θίασος Κοτοπούλη
1940 - Θίασος Κοτοπούλη, σκηνοθεσία Κ. Κουν
1957 - Εθνικό Θέατρο, σκηνοθεσία Α. Σολωμός
1965 - ΚΘΒΕ, σκηνοθεσία Π. Κατσέλης
1966 - Θίασος Φέρτη - Καλογεροπούλου, σκηνοθεσία Τ. Φαρμάκης
1976 - Εθνικό Θέατρο, σκηνοθεσία Γ. Θεοδοσιάδης
1976 - Θίασος Α. Αλεξανδράκη, Ν. Κούρκουλου, Ν. Γαληνέα, σκηνοθεσία Φρ. Χώζερ
1985 - ΚΘΒΕ, σκηνοθεσία Δ. Χρονόπουλος
1986 - Δημοτικό Θέατρο Κρήτης, σκηνοθεσία Λ. Καλλέργης
1986 - Σύγχρονο Θέατρο Αθήνας, σκηνοθεσία I. Yenei και Γ. Κιμούλης
1986 - Εθνικό Θέατρο, σκηνοθεσία Ζ. Ντασσέν
1993 - Θίασος Δανδουλάκη, σκηνοθεσία Γ. Λιουμπίμωφ
2002 - Εταιρεία Θεάτρου Πράξη, σκηνοθεσία Ν. Μαστοράκης
2002 - Νέα Σκηνή Τέχνης, σκηνοθεσία Β. Θεοδωρακόπουλος
2007 - ΚΘΒΕ, σκηνοθεσία Π. Ζηβανός
2010 - Διάχρονο Θέατρο, σκηνοθεσία Γ. Μόρτζος
2011 - Εταιρεία Θεάτρου Pequod, σκηνοθεσία Δ.Ξανθόπουλος
2011 - Ομάδα 7, σκηνοθεσία Β. Παπαδάκη

Ενδεικτικές Μεταφράσεις

Θεοφάνους Κώστας - Εκδόσεις Δαμιανός
Καλλέργης Λυκούργος - Εκδόσεις Γκόνη, 1960 και Εκδόσεις Δωδώνη, 1986
Καλογεροπούλου Ξένια - Εκδόσεις Κέδρος, 2002
Κωνσταντινίδης Αγαθοκλής - περιοδικό Ηλύσια , 1906
Μπελιές Ερρίκος - Εκδόσεις Ύψιλον, 2003 και Εκδόσεις Ηριδανός, 2009
Ντινόπουλος Βασίλης - Εκδόσεις Βιβλιοπωλείων της Εστίας, 1995
Πλωρίτης Μάριος - Εκδόσεις Καστανιώτη, 1993
Σαραντίδη Αθηνά - 1976
Φιλιπποπούλου Αντιγόνη - Νέα Σκηνή Τέχνης, 2002

Βιβλιογραφία

Άντον Τσέχοφ, “Ο Γλάρος”, Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη, 1993
Άγγελος Τερζάκης, “Γύρω από τον Γλάρο”, Αθήνα: Εθνικό Θέατρο, 1976 (θεατρικό πρόγραμμα)
Συλλογικό, “Ο Γλάρος”, Αθήνα: Εθνικό Θέατρο, 1987 (θεατρικό πρόγραμμα)
Αλέξης Σολομός, "Θεατρικό Λεξικό: Πρόσωπα και πράγματα στο Παγκόσμιο θέατρο", Αθήνα: Κέδρος, 1989

Άλλες Πηγές

BiblioNet
Ψηφιοθήκη ΑΠΘ: Θεατρικές Κριτικές

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

Αρχείο της ΕΡΤ - Θέατρο της Δευτέρας: Ο Γλάρος Μέρος Ι και Μέρος ΙΙ