.

Ο Φραντσέσκο Αλμπάνι (ιταλικά: Francesco Albani, αναφέρεται και ως Albano (17 Μαρτίου ή 17 Αυγούστου 1578 – 4 Οκτωβρίου 1660) ήταν Ιταλός ζωγράφος της τεχνοτροπίας του μπαρόκ, ο οποίος δραστηριοποιήθηκε διαδοχικά σε Μπολόνια (1591 - 1600), Ρώμη (1600–1609), Μπολόνια (1609), Βιτέρμπο (1609–1610), Μπολόνια (1610), Ρώμη (1610–1617), Μπολόνια (1618–1660), Μάντοβα (1621–1622), Ρώμη (1623–1625) και Φλωρεντία (1633).

Τα πρώτα χρόνια στη Μπολόνια

Ο Αλμπάνι γεννήθηκε στη Μπολόνια το 1578,[1] γιος ενός εμπόρου μεταξιού που τον προόριζε για διάδοχό του στο επάγγελμα. Ωστόσο, ο Φραντσέσκο σε ηλικία 12 ετών έγινε μαθητής του μανιεριστή ζωγράφου Ντένις Κάλφερτ, στο εργαστήριο του οποίου συνάντησε τον Γκουίντο Ρένι. Σύντομα τον ακολούθησε στην αποκαλούμενη "ακαδημία" που ίδρυσαν οι Αννιμπάλε Καρράτσι, ο Λουντοβίκο Καρράτσι και ο εξάδελφός τους Αγκοστίνο Καρράτσι. Το εργαστήριο αυτό διαμόρφωσε τις σταδιοδρομίες πολλών καλλιτεχνών της Σχολής της Μπολόνια, όπως οι Ντομενικίνο, Λούτσιο Μασσάρι, Τζοβάννι Μπαττίστα Βιόλα, Τζοβάννι Λανφράνκο, Τζοβάννι Γκριμάλντι, [[Πιέτρο Φατσίνι[[, Ρεμίτζιο Κανταγκαλλίνα και Γκουίντο Ρένι.
Ωριμότητα στη Ρώμη

Το 1600 ο Αλμπάνι πήγε στη Ρώμη για να εργαστεί στις διακοσμητικές τοιχογραφίες της πινακοθήκης του Ανακτόρου Φαρνέζε, τις οποίες ολοκλήρωνε το εργαστήριο του Αννιμπάλε Καρράτσι. Εκείνη την εποχή η Ρώμη, υπό την ηγεσία του Πάπα Κλήμεντος Η΄ (της οικογένειας Αλντομπραντίνι, 1592–1605) τελούσε υπό διοικητική σταθερότητα και ανανέωσε τις προστασίες των καλλιτεχνών. Παρά το ότι ο Πάπας Κλήμης είχε γεννηθεί από φλωρεντινή οικογένεια που διέμενε στο Ουρμπίνο, η οικογένειά του είχε συνδεθεί με την Εμίλια Ρομάνια λόγω του γάμου του Ρανούτσιο Α΄ Φαρνέζε, δούκα της Πάρμα με την Μαργκερίτα Αλντομπραντίνι. Η Πάρμα, όπως και η Μπολόνια, αποτελούσε τμήμα της Εμίλια Ρομάνια και δεν αποτελούσε έκπληξη το ότι ο Καρδινάλιος Οντοάρντο Φαρνέζε, αδελφός του Ρανούτσιο, επέλεξε να γίνει ο προστάτης των Καρράτσι από τη Μπολόνια, εγκαθιδρύοντας έτσι την κυριαρχία της Μπολόνια στις τοιχογραφίες που φτιάχνονταν στη Ρώμη επί σχεδόν δύο δεκαετίες.

Ο Αλμπάνι έγινε ένας από τους πλέον επιφανείς μαθητές του Αννιμπάλε. Με σχέδια του Αννιμπάλε και βοηθούμενος από τους Λανφράνκο και Σίστο Μπανταλόκκιο, ο Αλμπάνι ολοκλήρωσε τις τοιχογραφίες στο παρεκκλήσιο του Σαν Ντιέγκο του ναού του Αγίου Ιακώβου των Σπανιόλων στο διάστημα 1602 με 1607. Το 1606-07 ο Αλμπάνι ολοκλήρωσε τις τοιχογραφίες στο Ανάκτορο Ματτέι ντι Τζόβε (Palazzo Mattei di Giove) της Ρώμης. Αργότερα ολοκλήρωσε δύο ακόμη τοιχογραφίες στο ίδιο Ανάκτορο, πάντα με το ίδιο θέμα, "η ζωή του Ιωσήφ". Το 1609 ολοκλήρωσε την οροφή μιας μεγάλης αίθουσας, στην οποία ζωγράφισε την Πτώση του Φαέθωνος και το Συμβούλιο των Θεών για το Ανάκτορο Τζουστινιάνι (σήμερα [[Ανάκτορο Οντεσκάλκι (Odescalchi)) στο Μπασσάνο Ρομάνο (Bassano Romano). Την εργασία αυτή του ανέθεσε ο μαρκήσιος Βιντσέντσο Τζουστινιάνι, γνωστός επίσης και ως προστάτης του Καραβάτζιο.

Κατά το χρονικό διάστημα 1612-14 ο Αλμπάνι ολοκλήρωσε τις τοιχογραφίες στο χοροστάσιο του ναού Santa Maria della Pace της Ρώμης, η οποία είχε ανακατασκευαστεί από τον Πιέτρο ντα Κορτόνα. Το 1616 δημιούργησε τοιχογραφίες, με θέμα "Ο Απόλλων και οι Εποχές" στο Ανάκτορο Βερόσπι στην οδό Κόρσο (Via del Corso), κεντρικό δρόμο του ιστορικού κέντρου της Ρώμης, κατά παραγγελία του καρδιναλίου Φαμπρίτσιο Βερόσπι.

Κατά την τελευταία περίοδο της ζωής του ανέπτυξε έναν αμοιβαίο, αλλά με αλληλοσεβασμό, ανταγωνισμό με τον πιο επιτυχημένο Γκουίντο Ρένι, ο οποίος είχε επίσης ισχυρή υποστήριξη από την οικογένεια Αλντομπραντίνι και υπό τον οποίο είχε εργαστεί ο Αλμπάνι στο παρεκκλήσιο του Ανακτόρου του Κυρηναλίου.

Οι πιο άρτιες τοιχογραφίες του Αλμπάνι είναι αυτές που έχουν μυθολογικά θέματα. Ανάμεσα στα καλύτερα θρησκευτικά του θέματα συγκαταλέγονται ένας "Άγιος Σεβαστιανός" και ένας "Ευαγγελισμός της Θεοτόκου", που και τα δύο βρίσκονται στον ναό του Αγίου Σεβαστιανού εκτός των Τειχών στη Ρώμη. Ήταν ανάμεσα στους Ιταλούς ζωγράφους που αφιερώθηκε στη δημιουργία μικρών πινάκων (αποκαλούνται cabinet paintings κι έχουν διαστάσεις κάτω των 60 εκ.). Στα μυθολογικά του θέματα συγκαταλέγονται "Η κοιμωμένη Αφροδίτη", "Η Άρτεμις στο λουτρό", "Η ανακλινόμενη Δανάη", "Η Γαλάτεια στη θάλασσα" και "Η αρπαγή της Ευρώπης". Ένα σπάνιο χαρακτικό, "Ο θάνατος της Διδούς", αποδίδεται σε αυτόν.

Ύστερα από τον θάνατο της συζύγου του επέστρεψε στη Μπολόνια, όπου νυμφεύτηκε για δεύτερη φορά, ζώντας στην πόλη ως τον θάνατό του.
Επιδράσεις

Ο Αλμπάνι ποτέ δεν απέκτησε τη μνημειακότητα ή τον τενεμπρισμό των συγχρόνων του ζωγράφων και συχνά έγινε αντικείμενο χλευασμού για τη λυρική, σχεδόν χερουβεική γλυκύτητα, η οποία δεν είχε, ακόμη, "ταρακουνήσει" τη μανιεριστική κομψότητα. Ενώ η θεματική του Αλμπάνι πιθανόν να είχε προσελκύσει τον Νικολά Πουσέν, του έλειπε όμως η δραματικότητα του Γάλλου ζωγράφου. Το ύφος του μερικές φορές μοιάζει να έχει περισσότερα κοινά με το διακοσμητικό ροκοκό παρά με τη ζωγραφική των συγχρόνων του.

Ανάμεσα στους μαθητές του ήταν οι Κάρλο Τσινιάνι, Αντρέα Σάκκι, Φραντσέσκο Μόλα και Τζοβάννι Φραντσέσκο Γκριμάλντι, ο αδελφός του Τζοβάννι Μπαττίστα Αλμπάνι, Τζακίντο Μπελλίνι, Τζιρόλαμο Μπονίνι, Τζακίντο Καμπάνια Αντόνιο Καταλάνι, Κάρλο Τσινιάνι, Τζοβάννι Μαρία Γκάλλι, Φιλίππο Μεντσάνι, Μπαρτολομέο Μορέλλι, Εμίλιο Ταρούφφι κ. ά.[2]
Κυριότερα έργα

Τοιχογραφίες στην αίθουσα του Αινεία -Ανάκτορο Φάβα, Μπολόνια
Τοιχογραφίες στο Παρεκκλήσιο του Αγίου Κολομπάνο - Μπολόνια
Τοιχογραφίες στην αίθουσα του Αινεία (1601–1602) - Ανάκτορο Doria Pamphilj, Ρώμη
Τοιχογραφίες για τον Άγιο Ιάκωβο των Σπανιόλων (1602–1607) - Μουσείο Πράδο και Μουσείο Βαρκελώνης
Η Αγία Οικογένεια με Αγγέλους (1608–1610) - MFA, Βοστώνη
Αλληγορικοί πίνακες με τις "Εποχές" Άνοιξη,Καλοκαίρι,Φθινόπωρο and Χειμώνας (1616–1617) - Πινακοθήκη Μποργκέζε, Ρώμη
Η Βάπτιση του Χριστού (περ. 1620) -λάδι σε καμβά, 428,5 x 224,5 cm, Εθνική Πινακοθήκη Μπολόνια
Άρτεμις και Ακταίων (1625–1630) - Λάδι σε ξύλο, (μεταφορά σε καμβά), 74,5 x 99,5 cm, Πινακοθήκη της Δρέσδης
Τα τέσσερα στοιχεία (1628–1630) - Πινακοθήκη, Τορίνο
Η Αγία Οκογένεια με Αγγέλους (1630–1635) - λάδι σε καμβά, 57 x 43 cm, Παλάτσο Πίττι, [[Φλωρεντία]
Αυτοπροσωπογραφία (περ. 1630) - λάδι σε καμβά, 75 x 59,5 cm, Εθνική Πινακοθήκη Μπολόνια
Η Αφροδίτη ακολουθούμενη από Νύμφες και Έρωτες (1633) -λάδι σε καμβά, 114 x 171 cm, Μουσείο Πράδο)[1]
Ευαγγελισμός της Θεοτόκου (1633) - Ναός Αγίου Βαρθολομαίου, Μπολόνια
Ευαγγελισμός της Θεοτόκου - λάδι σε χαλκό, 62 x 47 cm, Μουσείο Ερμιτάζ[2]
Παναγία Βρεφοκρατούσα εν δόξη με τους Αγίους Ιερώνυμο και Φραγκίσκο (περ. 1640) - λάδι σε χαλκό, 43,5 x 31,8 cm, Εθνική Πινακοθήκη Μπολόνια
Η Βάπτιση του Χριστού (περ. 1640) - λάδι σε καμβά, 268 x 195 cm, Μουσείο Ερμιτάζ
Η Αρπαγή της Ευρώπης (περ. 1640-1645) - λάδι σε καμβά, 170 x 224 cm, Μουσείο Ερμιτάζ
Ευαγγελισμός της Θεοτόκου (περ. 1640-1645) - λάδι σε χαλκό, 62 x 47 cm, Μουσείο Ερμιτάζ
Οι Άγιες Γυναίκες στον Τάφο του Ιησού (1640s-1650s) - λάδι σε καμβά, 170 x 224 cm, Μουσείο Ερμιτάζ
Ο χορός των εραστών - Πινακοθήκη Μπρέρα, Μιλάνο
Κύκλος των Μποργκέζε - Πινακοθήκη Μποργκέζε, Ρώμη
Τοπία του Τάσσο - Πινακοθήκη Κολόννα, Ρώμη
Η Αγία Οικογένεια -Ιερός ναός Madonna di Galliera, Μπολόνια

Έργα στο Μουσείο του Λούβρου

Ο Ακταίων μεταμορφώνεται σε ελάφι (περ. 1630)
Ο Ακταίων μεταμορφώνεται σε ελάφι (περ. 1617)
Ο Άδωνις οδηγείται από έρωτες στην Αφροδίτη (1621–1633)
Απόλλων και Δάφνη (περ. 1615-1620)
Θρήνος του Ιησού (περ. 1601-1602)
Ο καλλωπισμός της Αφροδίτης (1621–1633)
Ευαγγελισμός της Θεοτόκου (περ. 1620-1625)
Μη μου άπτου (περ. 1620-1625)
Ο Αιώνιος Πατέρας και ο Αρχάγγελος Γαβριήλ (περ. 1650-1660)
Αφροδίτη και Ήφαιστος σε ανάπαυση (1621–1633)
Νύμφες αφοπλίζουν έρωτες (1621–1633)
Ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης προσεύχεται ενώπιον Εσταυρωμένου (περ. 1630-1650)
Σαλμακίς και Ερμαφρόδιτος (περ. 1630-1640)
Αφροδίτη και Άδωνις (περ. 1630-1640)
Η Γέννηση (περ. 1600) - Αποδιδόμενος στον Αλμπάνι

Δείτε επίσης

Κατάλογος Ιταλών ζωγράφων

Πηγές

Wittkower, Rudolf (1993). Art and Architecture Italy, 1600-1750. Penguin Books, Pelican History of Art, σελ. 78–80, 82–83.
Το παρόν λήμμα ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Albani, Francesco» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press

Ζωγράφοι

Ιταλοί

Εγκυκλοπαίδεια Ιταλίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License