.

Ιράν

Η Ραστ (περσ. رشت) είναι μεγάλη πόλη του βόρειου Ιράν, πρωτεύουσα της Επαρχίας Γκιλάν. Είναι γνωστή και ως «Πόλη της βροχής» (شهر باران, Ŝahre Bārān). Στην απογραφή του 2016 είχε πληθυσμό 956.971 κατοίκους[4], κάτι που την κατατάσσει ως την ενδέκατη μεγαλύτερη πόλη ολόκληρης της χώρας.

Η Ραστ είναι η μεγαλύτερη πόλη στην παρόχθια περιοχή της Κασπίας Θάλασσας. Αποτελεί σημαντικό κέντρο του εμπορίου ανάμεσα στην Καυκασία, τη Ρωσία και το Ιράν, με χρήση του λιμανιού του Μπαντάρ-ε Ανζάλι, που είναι το επίνειο της Ραστ (η ίδια η Ραστ απέχει περί τα 17 χιλιόμετρα από την όχθη της Κασπίας). Σήμερα είναι επιπλέον σημαντικός τουριστικός προορισμός, με το χωριό Μασουλέ στα γειτονικά βουνά και τις παραλίες της Κασπίας ως κάποιους σημαντικούς πόλους έλξεως.

Ιστορικώς η Ραστ υπήρξε μείζον μεταφορικό και επιχειρηματικό κέντρο, που συνέδεε το Ιράν με τη Ρωσία και την υπόλοιπη Ευρώπη. Εξαιτίας αυτού, ήταν γνωστή ως «η πύλη της Ευρώπης». Η ιστορία της χρονολογείται από τον 7ο αιώνα, αλλά η σύγχρονη ιστορία της αρχίζει στην εποχή των Σαφαβιδών, οπότε η Ραστ έγινε κέντρο εμπορίου μεταξιού, μεταξουργίας και υφαντουργίας.
Ιστορία
Μικρός χρονολογικός πίνακας

682: Η Ραστ αναφέρεται για πρώτη φορά σε ιστορικά έγγραφα.
1669: Ο Κοζάκος πολέμαρχος Στένκα Ράζιν λεηλατεί την πόλη.
1714: Η πόλη καταστρέφεται από σεισμό.
1722-1732: Ρωσική κατοχή εξαιτίας του Ρωσοπερσικού πολέμου.
1901: Μεγάλη επιδημία αφανίζει μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
1917-1920: Ρωσικές και βρετανικές στρατιωτικές δυνάμεις μάχονται στο επίνειο Μπαντάρ-ε Ανζάλι και στη Ραστ. Τελικώς οι Βρετανοί υποχωρούν και οι Ρώσοι καταλαμβάνουν την περιοχή.
1920: Ιδρύεται η βραχύβια Περσική Σοσιαλιστική Σοβιετική Δημοκρατία ή «Σοσιαλιστική Σοβιετική Δημοκρατία του Γκιλάν», με πρωτεύουσά της τη Ραστ.
1974: Ιδρύεται για πρώτη φορά πανεπιστήμιο στην πόλη.

Γενικά

Η ονομασία Ραστ προέρχεται μάλλον από το περσικό ρήμα reshtan, που σημαίνει «υφαίνω» (αλλά και resh = ψιχάλα, βλ. εισαγωγή). Η πόλη ανέπτυξε, μαζί με περιοχές γύρω από την Ταυρίδα και την Τεχεράνη, μία από τις πρώτες βιομηχανίες, κατά το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, κυρίως στα πεδία της τυποποιήσεως του χαβιαριού και των αλιευμάτων, την κατασκεύη του πετρελαιαγωγού της Κασπίας και της υφαντουργίας. Κατά το μεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώνα, μέχρι την Ιρανική Επανάσταση, η περιοχή της Ραστ ήταν η τρίτη μεγαλύτερη βιομηχανική πόλη στο Ιράν με κριτήρια τον αριθμό βιομηχανικών εργατών και την παραγωγικότητα ανά κάτοικο. Απώλεσε τη βιομηχανική σημασία της σε μεγάλο βαθμό μετά το 1970s.

Οι κάτοικοι της Ραστ διεδραμάτισαν εξέχοντα ρόλο στην υποκίνηση της Περσικής Συνταγματικής Επαναστάσεως (1905-1907) και σε αυτή γεννήθηκε ο Μιρζά Κουτσάκ Χαν, μία από τις ηγετικές μορφές αυτής της εξεγέρσεως. Το κίνημά του στην πόλη Τζιλάν, το «Τζανγκαλιχά», αντιπροσώπευε ένα προνεοτερικό σοσιαλδημοκρατικό πρόγραμμα για τη μεταρρύθμιση των μουσουλμανικών ηθών και παραδόσεων. Ο Μιρζά εγκαθιδρυσε τη βραχύβια Περσική Σοσιαλιστική Σοβιετική Δημοκρατία το 1920, μετά την ήττα των συνταγματικών δυνάμεων και σε συμμαχία με τους Ιρανούς κομμουνιστές έχοντας τη στήριξη του ρωσικού Ερυθρού Στρατού. Αλλά η σοβιετική κυβέρνηση, μετά από μια στροφή στη στρατηγική της που πρότεινε ο Τρότσκι, απέσυρε την υποστήριξή της, ενώ η ίδια η Περσική Σ.Σ.Δ. βασανιζόταν από εσωτερικές συγκρούσεις ανάμεσα στο νεοϊδρυθέν Ιρανικό Κομμουνιστικό Κόμμα (1919), το Τζανγκαλιχά και άλλες φατρίες. Τελικώς η Περσική ΣΣΔ ηττήθηκε στρατιωτικώς και καταλύθηκε από τον ιρανικό στρατό του Ρεζά Σαχ.
«Πρωτιές» στο Ιράν
Το πρώτο λεωφορείο στο Ιράν, στην πόλη Ραστ

Η πρώτη τράπεζα στο Ιράν ιδρύθηκε στη Ραστ[5] το 1925.
Το πρώτο σχολείο θηλέων στο Ιράν ιδρύθηκε στη Ραστ.[6][7]
Το πρώτο φαρμακείο 24ωρης λειτουργίας ιδρύθηκε στη Ραστ.[8]
Το πρώτο σανατόριο-άσυλο για τους ηλικιωμένους και τους ανάπηρους στο Ιράν ιδρύθηκε στη Ραστ.[9]
Η πρώτη Εθνική Βιβλιοθήκη του Ιράν ιδρύθηκε στη Ραστ[6] το 1920.
Το πρώτο λεωφορείο στο Ιράν, εισαγμένο από Βέλγο έμπορο, έφθασε στη Ραστ.[10]
Η πρώτη πόλη με αποχετευτικό σύστημα στο Ιράν ήταν η Ραστ.
Η πρώτη πόλη στην οποία άνοιξαν προξενεία η Ρωσία, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία και η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν η Ραστ.[6]
Το πρώτο μεταξουργείο στο Ιράν λειτούργησε στη Ραστ.[11]
Το πρώτο κρατικό νοσοκομείο στο Ιράν, το «Νοσοκομείο Πουρσίνα»[12], λειτούργησε στη Ραστ.
Το πρώτο κλασικό θέατρο στο Ιράν λειτούργησε στη Ραστ.[13]
Η πρώτη εφημερίδα δυτικού τύπου στο Ιράν μετά την Περσική Συνταγματική Επανάσταση, η Nasim e Shomal, εκδόθηκε αρχικώς στη Ραστ, αν και κατόπιν η έδρα της μεταφέρθηκε στο Καζβίν.

Κλίμα

Η Ραστ έχει υγρό υποτροπικό κλίμα (Cfa κατά Köppen), ένα από τα υγρότερα σε ολόκληρο το Ιράν, με θερμά καλοκαίρια και μέσους χειμώνες.[14] Η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι 1.255,5 χιλιοστόμετρα. Το κλίμα είναι επίσης πιο ηπειρωτικό σε σχέση με μεγάλο μέρος της χώρας, με μεγαλύτερες εποχικές διακυμάνσεις της θερμοκρασίας, παρά τη θέση της Ραστ κοντά στην Κασπία.
«Αδελφές» πόλεις

Η Ραστ είναι «αδελφοποιημένη» με τις εξής πόλεις[15]:

Άστραχαν της Ρωσίας
Μόσχα της Ρωσίας
Μουλτάν του Πακιστάν
Τραπεζούντα της Τουρκίας

Παραπομπές

(Αγγλικά) GeoNames. 2005.
www.citypopulation.de/Iran-MajorCities.html.
«جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری». (περσικά) Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2023.
«Rasht, Gilan, Iran». citypopulation.de. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2017.
«History of the first Iranian bank». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2022.
RASHT i. The City / Encyclopædia Iranica
Rasht city of silver rain
«History of Iran's first pharmacy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2022.
Janet D. Lazarian: Encyclopedia of Iranian Armenians, Hirmand Publisher, Τεχεράνη 2003, σσ. 301-302
«The first bus to enter Iran»
History of the Russian presence in Iran / Page 395
A Survey of Patients' Satisfaction in Emergency Department of Rasht Poursina Hospital
Gilan, the cradle of Iranian theater
«Rasht, Iran Climate Summary». Weatherbase. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2015.
«About city». gums.ac.ir. Guilan University of Medical Sciences. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2021.

Χώρες της Ασίας

Ανεξάρτητα κράτη

Εξαρτημένα εδάφη

Αυστραλία	Νήσος των Χριστουγέννων \| Νησιά Κόκος \| Νήσοι Χερντ και Μακντόναλντ
Ηνωμένο Βασίλειο	Τσάγκος Αρχιπέλαγος
Γαλλία	Κεργκελέν \| Άγιος Παύλος \| Νήσος Άμστερνταμ

Αμφισβητούμενα εδάφη

Νησιά Παρασέλ | Νησιά Σπράτλυ

Μερικώς αναγνωρισμένα κράτη

Ταϊβάν (Δημοκρατία της Κίνας)

¹ Τμήμα της χώρας ανήκει στην Αφρική. ² Συνήθως γεωγραφικά θεωρείται Ασιατική χώρα, αλλά ωστόσο για πολιτισμικούς και ιστορικούς λόγους εντάσσεται συχνά στην Ευρώπη. ³ Τμήμα της χώρας ανήκει στην Ευρώπη.

Εγκυκλοπαίδεια Ιράν

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License