Ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος ή γνωστότερος με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Ζαν Μορεάς -Jean Moréas-, (15 Απριλίου 1856-Παρίσι 30 Μαρτίου 1910[3]) ήταν Έλληνας ποιητής και λογοτέχνης. Έγραψε ποιήματα στα ελληνικά και τα γαλλικά αλλά είναι περισσότερο γνωστός για την συνεισφορά του στα γαλλικά γράμματα με το ψευδώνυμο Ζαν Μορεάς.
Βίος
Ο Ζαν Μορεάς γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν γιος του Αδαμάντιου Παπαδιαμαντόπουλου, από την Πάτρα και διατελέσαντος εισαγγελέως του Αρείου Πάγου, [4] και της Σκεύως Γιουρδή, εγγονής του ναυάρχου Εμμανουήλ Τομπάζη και της Ξανθής Σαχίνη. Σπούδασε νομικά στη Γερμανία και τη Γαλλία. Ήδη νέος από τα χρόνια των σπουδών του στο Παρίσι το 1880 είχε ενταχθεί στους λογοτεχνικούς κύκλους της πόλης και ξεκίνησε να γράφει στα γαλλικά με το ψευδώνυμο Ζάν Μορέας. Όταν επέστρεψε στην Αθήνα συμμετείχε έντονα στην πνευματική ζωή: ενεπλάκη στη φιλολογική διαμάχη Ροΐδη – Βλάχου και το 1878 δημοσίευσε τη μοναδική ελληνόφωνη ποιητική του συλλογή, Τρυγόνες και Έχιδναι με την οποία ήτανε κατά την έκφραση του Παλαμά σαν να αποχαιρετούσε <<κάτι που έσβηνε>> αυτό ήτανε ή ρομαντική ποίηση του αθηναϊκού λογιοτατισμού την οποία και θα πάραμέριζε ή λογοτεχνική γενιά της δεκαετίας του 1880. Το 1880 εγκαταστάθηκε οριστικά στο Παρίσι και σταδιοδρόμησε στα γαλλικά γράμματα ως εκπρόσωπος και επικεφαλής του συμβολισμού και την υπερασπισή του από την ονομασία του "παρακμάζουν, ενώ ό ίδιος δημοσίευσε και το μανιφέστο του συμβολισμού του στις 18 Σεπτεμβρίου του 1886 στο λογοτεχνικό συμπλήρωμα του Figaro με το οποίο και δικαιολογεί τις καινοτομίες του νέου σχολείου όπως η φυσική ανάπτυξη του μετρικής της Mallarme[Μαλάρμε] και της Verlaine[Βερλαίν] ενώ πήγε και αυτός γαι να αποκηρύξει την άδεια που ισχυρίστηκαν οι συμβολισμοί έγινε ο ηγέτης ενός παρακλάδι από το κύριο σώμα γνωστό ως the'etole Romane[Κλεμμένα μυθιστορήματα], τα κύρια μέλη της οποίας είναι Raymond de la Tailhede[Ρέϊμοντ Ντε Λα Τάϊλχέντε ή Τάιλχεντέ], Maurice du Plessys[Μαουρίτς Ντου Πλέσσίς], Ernest Raynaud[Έρνεστ Ρέϊναντ], και ο κριτικός Charles Maurras[Τσάρλς Μάουρας ή Μούρας..
Και οι νέοι οπαδοί του επέστρεψαν στην παραδοσιακή σοβαρότητα του γαλλικού στιχουργίας, και στην κλασσική και αντίκα παράδοση.Τα κυριότερα ποιήματά του στα γαλλικά ήταν οι 6 τόμοι με τίτλο Στροφές (Stances) τα οποία και έγραψε με βάση της νέες αιασθητικές αρχές του και υποστηρίζοντας μια χαλάρωση των αυστηρών κανόνων που διέπουν τον γαλλικό στίχο και που του εξασφάλισε μιά πάρα πολύ σημαντική θέση στην Γαλλική ποίηση.Μέσα σε αυτό μετέφερε της εντυπώσεις,της απογοητεύσεις,την λατρεία του στην ποίηση και την στωϊκή μελαγχολία.Στα σύντομα αυτά ποιήματα ό Μορέας επιδίωξε την μορφική τελειότητα και υπέβαλλε την ευαισθησία του σε μιά αυστηρή πειθαρχία.Ή Ελλάδα είναι στο έργο αυτό παρούσα με πολλούς στίχους που τους διαπνέει μιά βαθιά νοσταλγία.Ή Ελλάδα είναι παρούσα μέ πολλούς στίχους τους οποίους και διαπνέει μία πολλή βαθιά νοσταλγία.Όμως και μέσα στην αποσταγμένη λεπτότητα των συμβολιστικών ποιημάτων του ό Μορέας διατήρησε την αίσθηση της πλαστικής ελληνικής γλώσσας και της κλασικής ωμορφιάς και για αυτό και το 1891 ίδρυσε την Ρωμανική Σχολή{Ecole Romane) ή οποία και εκδηλώθηκε κατά της σκοτεινότητας του συμβολισμού.Πέθανε στο Παρίσι το 1910.
Έργα
Ποιήματα
Τρυγώνες και Εχίδναι, Αθήνα Νέα Εστία, 1878.
Les Syrtes[Λές ή Οί Σύρτες επηρρεασμένο από την ποίηση του Μπωντλάιρ], 1884
Les Cantilènes[Λές ή Οί Καντρίλλιες ή ψαλμωδίες επηρεασμένο από την ποίηση του Μπωντλαίρ με το οποίο και κερδισε την αναγνώώριση περα πό τα όρια του σχολείου], 1886
Στροφές[Εξάτομο], Αθήνα, 1890.
Le Pèlerin passionné[ό παθιασμένος προσκυνητής με το οποίο και κερδισε την αναγνώώριση περα πό τα όρια του σχολείου ], 1891
Stances[Θέσεις ή στάσεις εξάτομο], 1899
Poesies[Ποιήματα εξάτομο], 1900.
Histoire de Jean de Paris[Ιστορία του Ζάν Ντέ Πάρίς], FOI de Γαλλία (1902),
Voyage à Gryce[Ταξίδι εν γκράις] EN 1897 (1902).
Contes de la vieille France[παραμύθια της παλιάς Γαλλίας], 1904
Iphigénie De Aulide[Ιφιγένεια Εν Αυλίδι κλασικό δράμα στον στίχο ή σε στενή απομίμηση του Ευριπίδη, η οποία εκπροσωπήθηκε
στις 24 Αυγούστου του 1903 στο αρχαίο θέατρο της Orange, και στη συνέχεια στο Ωδείο στο Παρίσι], 1904.
En rêvant sur un album de dessins[Ονειρεύεται ένα άλμπουμ των σχεδίων], 1911
Οι Στροφές· Με προλεγόμενα· [Ά Συγκεντρωτική έκδοση] Μετάφραση Σ.Σκίπη. Αθήνα, 1915 .
Οι Στροφές· [΄Β Συγκεντρωτική έκδοση] Μετάφραση Μ.Μαλακάση. Αθήνα, 1920.
Οι Στροφές· [΄Γ Συγκεντρωτική έκδοση] μεταφραστής Τέλλος Άγρας. Αθήνα, Ελευθερουδάκης, 1921.
Εκλογή από το ποιητικό του έργο• Les syrtes - Les cantilenes - Le pelerin passione – Poemes et sylves. [Συγκεντρωτική έκδοση]
Μεταφραστής Τέλλος Άγρας με πρόλογον. Αθήνα, Ζηκάκης, 1926.
Poemes et sylves[Ποιήματα του Σ και Ίβς], Παρίσι, 1928.
Στροφές· [΄Δ Συγκεντρωτική έκδοση] Μετάφρασις Ελένης Κεσίσογλου. Αθήνα, 1933.
Στροφές του Ζαν Μωρεάς• [Έ και Τελική Συγκεντρωτική έκδοση] Μεταφρασμένες από τον Κλέωνα Β. Παράσχο μ’ ένα μελέτημα για
το έργο κ’ ένα σημείωμα για τη μετάφραση. Αθήνα, 1964.
Δοκίμια
Ολίγαι σελίδες επ’ ευκαιρία της μεταξύ των κ.κ. Ροΐδη και Βλάχου αναφυείσης φιλολογικής έριδος. Αθήνα, τυπ. Εφημερίδος των
συζητήσεων, 1878.
Μιλτιάδης Μαλκάσης ό άνθρωπος, Αθήνα, Νουμάς, 1900.
Μιλτιάδης Μαλκάσης Αναμνήσεις, Αθήνα, Νουμάς, 1915 .
Μεγάλη ελληνική εγκυκλοπαίδεια[Τετράτομο] Ζάν Μωρέας, 1931.
Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας[Τετράτομο] Ζάν Μωρέας, 1932.
Kerofilas Costas, Moreas en Grece. Tirage a part du Messager d’ Athenes[Kεροφιλάς Κώστας, στην Ελλάδα. Αντλώντας
μέρος του αγγελιοφόρου της Αθήνας, ίκαρος, 1932.
Embiricos Alexandre, Les etapes de Jean Moreas· Preface de Charles Baoudouin. Lausanne, ed.La concorde[Εμπειρίκου Αλεξάντρ,
τα στάδια του Jean Πρόλογος του Τσαρλς Baoudouin. Λωζάνη, Εντ. Αθήνα Ομόνοια,Εκδοτική Αθηνών, 1948
Οί ποιητές του ΊΘ αιώνα, 1954.
Παγκόσμιο βιογραφικό λεξικό[Εξάτομο], Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1970.
Παπαγεωργίου Αλέκος Γ., Ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος μεταφραστής του «Βέρθερου» του Goethe. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών 1963
(ανάτυπο από το περιοδικό Παρνασσός, τομ . Ε΄, αρ.2).
Jouanny Robert A., Jean Moreas ecrivain grecque· La jeunesse de Ioannis Papadiamantopoulos en Grece. Παρίσι, 1975 (στη σειρά
Bibliotheques de Lettres Modernes, αρ.25)[Τζάν Ρόμπερτ Aντρεου., ο Έλληνας συγγραφέας του Τζάν ·Η νεολαία του Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλος
στην Ελλάδα-Παρίσι 1975 (στη σειρά σύγχρονες βιβλιοθήκες γραμμάτων, Αρ. 25).
Η ελληνική ποίηση· Ρομαντικοί – Εποχή του Παλαμά - Μεταπαλαμικοί· Ανθολογία – Γραμματολογία, Αθήνα, Σοκόλης, 1977.
Μυρτιώτισσα-φιλολογική πρωτοχρονιά, Αθήνα, Νουμάς, 1978.
Νιρβάνας Παύλος, Φιλολογικά απομνημονεύματα, Αθήνα, 1979.
Νιρβάνας Παύλος, Φιλολογικά απομνημονεύματα, Αθήαν, Ίκαρος, 1980.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
MOREAS, JEAN (1856-1910)
Βιογραφικό-Ενδεικτική βιβλιογραφία-Εργογραφία
Παραπομπές
«Мореас, Жан»
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2015.
http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Jean+Moreas
Ελευθερία Ντάνου, «Ζαν Μωρεάς», Ιστορία Εικονογραφημένη,τχ.196, (Οκτώβριος 1984), σελ.28
Σύνδεσμοι σε καταλόγους καθιερωμένων όρων
WorldCat VIAF: 49229308 BiblioNet: 23063 LCCN: n50016865 ISNI: 0000 0001 0857 2909 GND: 11878479X SELIBR: 78093 SUDOC: 027037258 BNF: cb11916749s (data) BIBSYS: 5101815 MusicBrainz: d051ad99-e55b-4aa1-b13f-12fe743eff0d NLA: 35361830 NKC: jn19990005830 BNE: XX1333493
Πηγές
Ελευθερία Ντάνου, «Ζαν Μωρεάς», Ιστορία Εικονογραφημένη,τχ.196, (Οκτώβριος 1984), σελ.28-31
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
