Ο Θεόδωρος Κουκουλάκης (περ. 1879 - 1909) ήταν Έλληνας οπλαρχηγός από την Κρήτη. Συμμετείχε στην Κρητική Επανάσταση του 1897 και στον Μακεδονικό Αγώνα.
Βιογραφία
Ο μακεδονομάχος Θεόδωρος Κουκουλάκης σε πόζα εμπνευσμένη από τον Παύλο Μελά.[1]
Ο Κουκουλάκης καταγόταν από οικογένεια αγωνιστών, προερχόμενη από τους Λάκκους Κυδωνίας Χανίων[2]: συγκεκριμένα ήταν δισέγγονος του αγωνιστή του 1821 Ιωάννη Κούκουλου, εγγονός του εκτελεσμένου το 1867 από τις τουρκικές δυνάμεις Μιχάλη Κουκουλάκη και γιος του ανθυπίλαρχου του ελληνικού στρατού και αγωνιστή της επανάστασης του 1866, Ιωάννη Κουκουλάκη.[3]
Ένοπλη δράση
Τον Νοέμβριο του 1904 εισήλθε στη Μακεδονία ως μέλος του σώματος του, επίσης Κρητικού, Τσόντου – Βάρδα. Αργότερα, αναδείχτηκε από τον Βάρδα επικεφαλής σώματος που δρούσε στα Καστανοχώρια[4] και συμμετείχε ενεργά στις πολεμικές επιχειρήσεις κατά το διάστημα 1904-1905.[5]
Στις αρχές του 1905 ο Κουκουλάκης δρούσε με το ολιγάριθμο σώμα του μεταξύ Δροσοπηγής και Λέχοβου. Τον Φεβρουάριο πραγματοποίησε ενέδρα κατά Βουλγάρων χωρικών που μετέφεραν όπλα στους κομιτατζήδες[6], προκαλώντας τους απώλειες πέντε ή επτά νεκρών ενώ στη συνέχεια απέφυγε με επιτυχία την εκκαθαριστική επιχείρηση που πραγματοποίησε εναντίον του η τουρκική χωροφυλακή ως επακόλουθο της προηγούμενης ενέδρας.[7] Τον Μάρτιο του 1905, συμμετείχε μαζί με άλλους οπλαρχηγούς στην επίθεση κατά του εξαρχικού χωριού της Βασιλειάδας, χτυπώντας μαζί με τον Ιωάννη Πούλακα από τη βόρεια πλευρά του χωριού.[8] Μάλιστα σύμφωνα με την αφήγηση του Ευθυμίου Καούδη (με τον οποίο ο Κουκουλάκης είχε εχθρικές σχέσεις[9]) πρωταγωνίστησε μαζί με τον Πούλακα και τον Σκουντρή σε επί τόπου εκτελέσεις.[10] Το καλοκαίρι του 1905 συμμετείχε ενεργά στη μάχη του Καστανόφυτου εναντίον των σωμάτων των κομιτατζήδων Μήτρου Βλάχου και Κυριαζώφ.[9][11]
Η συμμετοχή στις αντάρτικες επιχειρήσεις και οι κακουχίες του Μακεδονικού Αγώνα επέφεραν σοβαρές επιπλοκές στην υγεία του με αποτέλεσμα να επανέλθει στην Ελλάδα κατά τα τέλη του 1905 ή τις αρχές του 1906.[9] Απεβίωσε στις 14 Σεπτεμβρίου του 1909 στην Αθήνα όπου διέμενε[3], σε ηλικία τριάντα ετών.[5]
Παραπομπές
Τα Νέα, Ο Μακεδονικός Αγώνας μέσα από τις φωτογραφίες του (1904-1908), σ. 7.
Η σημασία της θυσίας των Κρητών Μακεδονομάχων.
Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια, Αθήναι 1929, τόμος 4, σ. 207.
Τσάμη Παύλου Λ., Μακεδονικός Αγών, Μακεδονική Λαϊκή Βιβλιοθήκη: Δημοσιεύματα της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1975, σ. 221 - 222.
Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα: Συλλογή Φωτογραφιών.
Άγγελος Α. Χοτζίδης, Ευθύμιος Καούδης - Ένας κρητικός αγωνίζεται για τη Μακεδονία (Απομνημονεύματα 1903-1907), Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, Θεσσαλονίκη 1996, σ. 92.
Τσάμη Παύλου Λ., 1975, σ. 239 - 241.
Τσάμη Παύλου Λ., 1975, σ. 245 - 246.
Εμπρός, 13 Φεβρουαρίου 1907, σ. 3.
Ως φαίνεται ήτο συμμορία κομιτατζήδων μέσα. Έγινε μεγάλο κακό γιατί αφηνίασαν μερικοί και δεν ακούγανε. Ο Πούλακας...ο Κουκουλάκης, ο Σκουντρής, όποιον ευρίσκανε τον σκότωναν., εφώναζεν ο Βάρδας, αλλά δεν τον άκουγαν (βλ. Άγγελος Α. Χοτζίδης, 1996, σ. 97-98).
Τσάμη Παύλου Λ., 1975, σ. 264.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
