Ο Στρατής (Ευστράτιος) Ελευθεριάδης (Μυτιλήνη, 2 Μαΐου 1897 – Παρίσι, 23 Οκτωβρίου 1983), γνωστός και με το γαλλικό καλλιτεχνικό όνομα Tériade (Τεριάντ), ήταν τεχνοκριτικός, εκδότης καλλιτεχνικών εντύπων και συλλέκτης έργων τέχνης.[2]
| Στρατής Ελευθεριάδης | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα |
Tériade (Γαλλικά) |
| Γέννηση | 2 Μαΐου 1889 Μυτιλήνη[1] και Λέσβος |
| Θάνατος | 23 Οκτωβρίου 1983 Παρίσι |
| Υπηκοότητα | Γαλλία Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Νέα ελληνική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | εκδότης συγγραφέας |
Το 1915 πήγε στο Παρίσι για να σπουδάσει νομικά, αλλά σύντομα εγκατέλειψε τις σπουδές του για να αφοσιωθεί στην παρακολούθηση των καλλιτεχνικών εξελίξεων της εποχής του. Με τις πρώτες κριτικές του στο περιοδικό Cahiers d’Art από το 1926 έως το 1931 και κατόπιν στην απογευματινή εφημερίδα L'Intransigeant από το 1928 έως το 1933, ο Ελευθεριάδης έδωσε ώθηση σε νέους καλλιτέχνες της εποχής.[3] Έτσι, έχοντας κερδίσει την εμπιστοσύνη ζωγράφων και γλυπτών που έμελλε να σημαδέψουν τον 20ό αιώνα, υπήρξε συνιδρυτής του σουρεαλιστικού περιοδικού Minotaure (1933) (μαζί με τον Ελβετό εκδότη Albert Skira) και ιδρυτής του περιοδικού Verve (1937-1960)[4], στις σελίδες των οποίων παρουσίασαν τα έργα τους μεγάλοι ζωγράφοι όπως ο Μποννάρ (Pierre Bonnard), ο Ματίς, ο Μπρακ (Georges Braque), ο Πικάσο, ο Σαγκάλ, ο Λεζέ (Fernand Léger), ο Μιρό και άλλοι.[5]
Από το 1943 έως το 1975 ο Ελευθεριάδης εξέδωσε περίπου 27 βιβλία, με εικόνες σχεδιασμένες από μεγάλους ζωγράφους και χαράκτες.[6] Το 1979 δώρισε ένα μεγάλο μέρος του εκδοτικού του έργου, έργα Ελλήνων και Γάλλων ζωγράφων του 20ού αιώνα, καθώς και μεσαιωνικά χειρόγραφα, για να ιδρυθεί το φερώνυμο μουσείο στη Μυτιλήνη. Η χήρα του Αλίς (Alice), έχει επίσης δωρίσει μεγάλο μέρος της συλλογής του σε μουσείο στη Γαλλία. Στον Ελευθεριάδη οφείλεται και η ανακάλυψη του λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου.
Με δωρεά του Ελευθεριάδη χτίστηκε το μουσείο Θεοφίλου σε κτήμα της οικογένειάς του στη Βαρειά της Μυτιλήνης, κοντά στο παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής. Αργότερα χτίστηκε και το Μουσείο Tériade, λίγα μέτρα πιο πέρα, που φιλοξενεί έργα σπουδαίων Ελλήνων και ξένων ζωγράφων (Τσαρούχη, Πικάσο, Σαγκάλ, Ματίς κ.α.), τα οποία ανήκαν στη συλλογή του Ελευθεριάδη.[7]
Παραπομπές
Γερμανική Εθνική Βιβλιοθήκη, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2014.
Hommage à Tériade, Grand Palais, 16 mai - 3 septembre 1973, textes de Michel Anthonioz, Paris, Grand Palais, Centre National d’Art Contemporain, 1973
Tériade & les livres de peintres, textes de Isabelle Monod-Fontaine, Claude Laugier, Dominique Szymusiak, Musée Matisse, Le Cateau-Cambrésis,2002. 204 p. : ill. ; 34 cm. ISBN 2907545337
Χαρά Κολοκυθά, Το περιοδικό Verve: Δεκέμβριος 1937 - Ιούλιος 1960, Τομέας Αρχαιολογίας και Ιστορίας Τέχνης, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2011. 2 τομ, 498σελ.: ill, 30 εκ.
http://elocus.lib.uoc.gr/dlib/0/8/c/metadata-dlib-1331548351-236526-23092.tkl
Rebecca Rabinow: The legacy of la Rue Férou: Livres d’ artiste created for Tériade by Rouault, Bonnard, Matisse, Léger, Le Corbusier, Chagall, Giacometti and Miró, διατριβή στο New York University, 1995, 510 σελ.
http://www.lifo.gr/guide/cultureblogs/artsblog/31731
Βιβλιογραφία
Hommage à Tériade, Grand Palais, 16 mai - 3 septembre 1973, textes de Michel Anthonioz, Paris, Grand Palais, Centre National d’Art Contemporain, 1973, 68 p. : ill. ; 21 cm. ISBN 0900946245
Jean-Pierre De Rycke, “Η αλληλογραφία Γκίκα – Ζερβού: αναμνήσεις μιας φιλίας και χρονικό ζωής στο Παρίσι κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου (1933 – 40)”, Μουσείο Μπενάκη 1, 2001, σελ. 137-148.
Niki Papadopoulou, Tériade et le livre de peintre manuscrit (1943-1975), Thèse, Sciences des textes et documents sous la dir. de Anne-Marie Christin, Paris 7, 2004. 413 p. ; 30 cm.
Chagall et Tériade: l'empreinte d'un peintre, Musée Départemental Matisse - Le Cateau-Cambrésis. Catalogue, textes de François Chapon, Céline Chicha, Montreuil, Gourcuff Gradenigo, 2006. 223 p. : ill. en noir et en coul., 30 cm. ISBN 2353400124
Χαρά Κολοκυθά, Το περιοδικό Verve: Δεκέμβριος 1937 - Ιούλιος 1960, Τομέας Αρχαιολογίας και Ιστορίας Τέχνης, Πανεπιστήμιο Κρήτης, 2011. 2 τομ, 498 σελ.: ill, 30 εκ.
Γιάννης Κολοκοτρώνης (επιμ. μετφρ), Τεριάντ, Κείμενα για την Τέχνη, εκδ. Καστανιώτης, 1990
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Μουσείο Τεριάντ
Teriade Project
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
