Ο Στέλιος Γεράνης (πραγματικό όνομα: Στέλιος Παναγιωτόπουλος, 1920 - 1993) ήταν Έλληνας ποιητής.
Τα πρώτα χρόνια
Γεννήθηκε το 1920 στην Αθήνα. Καταγόταν από τη Νέα Έφεσο της Μικράς Ασίας. Παρακολούθησε μαθήματα στην Πάντειο το διάστημα 1938-1940. Εργάστηκε ως βοηθός λογιστή, ως δημοσιογράφος και κατόπιν ως εκτελωνιστής.
Το 1935 εγκαταστάθηκε στον Πειραιά, όπου κατά καιρούς ανέλαβε την πρωτοβουλία για τη διοργάνωση καλλιτεχνικών και λογοτεχνικών εκδηλώσεων. Το 1938 για πρώτη φορά δημοσίευσε ποιήματά του στα περιοδικά «Νεότης» και «Αργώ» του Πειραιά. Το πρώτο του ποίημα σε ελεύθερο στίχο παρουσιάστηκε στο περιοδικό «Οδυσσέας» του Πύργου (Ιανουάριος - Φεβρουάριος 1944, τεύχος 5-6).
Δράση
Το 1944 έγινε γραμματέας του 1ου Παμπειραϊκού Συνεδρίου Παραγωγικών Εμπορικών και Επιστημονικών Τάξεων. Διετέλεσε μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ενώσεως Συντακτών Πειραιώς, πρόεδρος του Επαγγελματικού Σωματείου Βοηθών Εκτελωνιστών, πρόεδρος της «Κινηματογραφικής Λέσχης Πειραιώς», γενικός γραμματέας του Εκπολιτιστικού Ομίλου Πειραιώς «Οι φίλοι της Τέχνης», της «Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς, εκδότης και διευθυντής του περιοδικού «Νεοελληνική Μούσα» (1943), αρχισυντάκτης της εφημερίδας «Δημοκρατικός Φρουρός» (1947), υπεύθυνος ύλης των περιοδικών «Πορεία» (1945 με τον Σ. Αυγερινό), «Φιλολογική» (1953), «Πειραϊκή Έρευνα» (1953-1954), «Το περιοδικό μας» (1958-1960), «Θερμοπύλες», «Εκτελωνιστική Επιθεώρηση» (1972-1973), μέλος της εκδοτικής ομάδας του περιοδικού «Η εφημερίδα των ποιητών».
Συνέταξε περί τα 50 λήμματα-μελετήματα σχετικά με προσωπικότητες της ελληνικής λογοτεχνίας στη δωδεκάτομη «Εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» του Χάρη Πάτση.
Βραβεύσεις
Το 1975 του απονεμήθηκε το 2ο Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το έργο «Τα μικρά μου θαύματα», ενώ το 1992 το Βραβείο Ποίησης του Ιδρύματος Ουράνη.
Τα ποιητικά του άπαντα κυκλοφόρησαν το 1998. Υπήρξε μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και πρόεδρος της Εταιρείας Γραμμάτων και Τεχνών του Πειραιά.
Πέθανε το 1993 στον Πειραιά.
Χαρακτηριστικά του έργου του
Στο έργο του ανακαλύπτουμε κοινά σημεία με τον ουμανιστικό λυρισμό του Νικηφόρου Βρεττάκου. Παρότι της ίδιας περίπου ηλικίας με τους ποιητές της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς (στην οποία εντάσσεται), στο έργο του δεν καθιστά δική του ενοχή την ιδεολογική κρίση της αριστεράς μετά την ήττα στον Εμφύλιο. Τα ποιήματά του δείχνουν ότι τουλάχιστον μέχρι τη δεκαετία 1960 είναι σταθερός στα αριστερά πολιτικά του ιδεώδη: στα προβλήματα της εποχής οι λύσεις που προτείνει έχουν αφετηρία τη βεβαιότητα για την αλήθεια του σοσιαλιστικού οράματος και την ταύτιση του ατομικού με το συλλογικό. [1] Το ύφος του είναι λυρικό και περιγραφικό.
Μεταφράσεις
Έχουν μεταφραστεί ποιήματά του σε πολλές γλώσσες. Μεταξύ άλλων:
στα αγγλικά από τον Ν. Σπάνια (ανθολογία «Resistance exile and love», 1977)]
στα γερμανικά από την Ισιδώρα Καμαρινέα το 1974 στην ετήσια έκδοση «Hellenikau»,
στα ρουμανικά από τον Ανδρέα Ράδο στο περιοδικό «Luceafarum» του Βουκουρεστίου το 1975 και το 1976,
στα πολωνικά, στο περιοδικό «Fakty» το 1975 και στο ανθολόγιο «Exodus» το 1976.
Έργα
Μεταπτώσεις (1944)
Πορεία προς το φως (1949)
Άνεμοι στο τέλμα (1951)
Η ποίηση του Νικηφόρου Βρεττάκου (1952, μελέτη)
Ένας καιρός ετοιμοθάνατος (1955)
Παθολογία (1960, το κατεξοχήν έργο που τον αντιπροσωπεύει)
Ο χορός των χρωμάτων (1964)
Ένας ψαλμός αιμόφυρτος (1969)
Ο Πειραιάς και οι ποιητές του μελέτημα και ανθολόγιο (1971)
Τα μικρά μου θαύματα (1974, 2ο Κρατικό Βραβείο Ποίησης)
Μνήμη βομβαρδισμού (1975)
Η παθολογία (2η έκδοση) - Τα μικρά μου θαύματα - Θανάσιμες απουσίες (1976)
Διάλογος με τον Διονύσιο Σολωμό (1978, εκφράζει τις θέσεις του για την ποίηση))
Μεσοτοιχίες τρελών (1981)
Κώστας Βάρναλης σάτιρα, ποίηση και σοφία (1985)
Κωστής Παλαμάς 130 χρόνια 1859-1989 χρονολόγιο, ποιητικό και κριτικό ανθολόγιο, αναμνήσεις, εργογραφία (1989 μαζί με τον Χρ. Αδαμόπουλο)
Κώστας Καρυωτάκης χωρίς αυθαιρεσίες και παραμορφώσεις (1990, δοκίμια)
Ξαναβρήκα την ποίηση (1991)
Ένας ευαίσθητος μποξέρ που έγινε αστυφύλακας (1983 πεζογραφία)
Παραπομπές
«Ο Νίκος Καββαδίας, ένας ουμανιστής ποιητής, αν ζούσε σήμερα». Ελευθεροτυπία. Ανακτήθηκε στις 2016-03-15.
Πηγές
Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (εκδόσεις Πατάκη, σελ. 375)
Η ελληνική ποίηση - η πρώτη μεταπολεμική γενιά (εκδόσεις Σοκόλη, σελ. 176-178)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Στέλιος Γεράνης στον Πανδέκτη, του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
