.
Ο Νίκος Καχτίτσης (Γαστούνη Ηλείας, 26 Φεβρουαρίου 1926 – Πάτρα, 25 Μαΐου 1970) ήταν έλληνας πεζογράφος της μεταπολεμικής γενιάς, ο οποίος έζησε για μεγάλο διάστημα και δημιούργησε στο Μόντρεαλ του Καναδά.
Βιογραφία
Ο πατέρας του ήταν Ηπειρώτης στην καταγωγή και η μητέρα του Ζακυνθινή. Τα παιδικά του χρόνια τα έζησε στην Πελοπόννησο. Τελείωσε το Α΄ (εξατάξιο) Γυμνάσιο Πατρών με συμμαθητές και στενούς φίλους τούς μετέπειτα γνωστούς ποιητές Τάκη Σινόπουλο και Γιώργη Παυλόπουλο.
Υπηρέτησε στον Ελληνικό Στρατό αμέσως μετά το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου και αποστρατεύτηκε το 1952 με τον βαθμό του εφέδρου ανθυπολοχαγού. Με το τέλος της θητείας του, μετανάστευσε στο Καμερούν, όπου εργάστηκε ως λογιστής σε εταιρεία ελλήνων ομογενών. Το 1956 με πρόσκληση της μετέπειτα συζύγου του, Θάλειας, μετανάστευσε στο Μόντρεαλ του Καναδά. Το 1962 απέκτησε έναν γιο, τον Θωμά.
Στο Μόντρεαλ εργάστηκε σε διάφορες θέσεις για να εξασφαλίσει τα προς το ζην: διερμηνέας στα δικαστήρια, υπάλληλος σε ταξιδιωτικό γραφείο, κ.ά. Υπήρξε μανιώδης συλλέκτης βιβλίων και περιοδικών, ενώ είχε μεγάλο πάθος με την τυπογραφία. Στο υπόγειο του σπιτιού του είχε στήσει τυπογραφείο, ενώ είχε ιδρύσει και εκδοτικό οίκο με την ονομασία «Anthelion Press». Παρότι άνθρωπος συνεσταλμένος, δεν δίστασε να εναντιωθεί στην Δικτατορία του 1967, με δικές του εκδόσεις και με άρθρα στο Ελληνοκαναδικό Βήμα, μία παροικιακή εφημερίδα του Μόντρεαλ.
Στις αρχές του 1970 προσβλήθηκε από λευχαιμία. Αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το γράψιμο και τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους επέστρεψε στην Ελλάδα. Πέθανε λίγο καιρό αργότερα στο Νοσοκομείο της Πάτρας.
Το έργο του
Από έφηβος, ο Καχτίτσης άρχισε να εκδίδει χειρόγραφα λογοτεχνικά περιοδικά με πιο χαρακτηριστικό την Πολιορκημένη Γάνδη. Νέος δημοσίευσε επίσης συνεργασίες του στα περοδικά Βωμός (Πύργος), Διάπλασις των Παίδων (Αθήνα) και Μορφές (Θεσσαλονίκη). Το 1949, έγραψε μία συλλογή ποιημάτων στα αγγλικά με τίτλο Vulnerable Point (Τρωτό σημείο), η οποία εκδόθηκε τελικά από τον ίδιο στο Μόντρεαλ το 1968.
Κατά την διάρκεια της παραμονής του στο Καμερούν (1953–1955), έγραψε πολλές ανταποκρίσεις για την αθηναϊκή εφημερίδα Ελευθερία, χωρίς ποτέ να λάβει καμιά αμοιβή. Το πρώτο μεγάλο του πεζογράφημα ήταν το αφήγημα Ποιοι οι φίλοι που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Διαγώνιος της Θεσσαλονίκης το 1959. Ακολούθησαν τα αφηγήματα Η Ομορφάσχημη (Διαγώνιος, Θεσσαλονίκη 1960) και Το ενύπνιο («Ιδίοις αναλώμασιν», Θεσσαλονίκη 1960). Το 1964 εξέδωσε την νουβέλα Ο εξώστης (εκδ. Πρώτη Ύλη, Αθήνα 1964). Οι δυσκολίες που αντιμετώπισε στην έκδοση του Εξώστη αποτέλεσαν το αντικείμενο ένος άλλου αφηγήματος που εξέδωσε μόνος του στο Μόντρεαλ (Η περιπέτεια ενός βιβλίου (Μοντρεάλη 1965). Τελευταίο του πεζογράφημα ήταν Ο ήρωας της Γάνδης (εκδ. Λωτοφάγος, Μοντρεάλη 1967), που εξέδωσε επίσης μόνος του με πολλές δυσκολίες.
Εκτός από συγγραφέας, τυπογράφος και εκδότης, ο Καχτίτσης ήταν και ένας μανιώδης επιστολογράφος. Επιστολές του προς διάφορους φίλους έχουν δημοσιευθεί σποραδικά σε ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά. Προσφάτως, δημοσιεύθηκαν οι επιστολές που έστειλε στον ποιητή Γιώργη Παυλόπουλο (Τα γράμματα του Νίκου Καχτίτση στον Γιώργη Παυλόπουλο 1952-1967, εκδ. Σοκόλη, Αθήνα 2001).
Η μεταθανάτια αναγνώριση του Καχτίτση ήρθε με την επανέκδοση όλων των πεζών του και την παρουσίαση αφιερωμάτων σε γνωστά ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά (π.χ. Αντί 1985, Η λέξη 1986, Νέα Εστία 2003, κ.ά.). Η νουβέλα του Ο εξώστης μεταφράστηκε στα γαλλικά (Nikos Kachtitsis, L'Hôtel Atlantic, trad. par Effi Hadziforou, Éditions Hatier, 1995, ISBN 2-218-70502-8).
Ο χαρακτήρας του έργου του
Τα πεζά, αλλά και τα λίγα ποιήματα του Καχτίτση διακατέχονται από μία διαρκή αγωνία και ένα άγχος που συνθλίβει τον άνθρωπο. Οι «ήρωές» του είναι παγιδευμένοι στα αμαρτήματα ενός πρόσφατου παρελθόντος και τρέμουν στην ιδέα να κάνουν ένα νέο βήμα για το αύριο. Όλοι οι χαρακτήρες του Εξώστη και του Ήρωα της Γάνδης είναι καχύποπτοι, ύπουλοι και προσπαθούν να εξοντώσουν ψυχολογικά ο ένας τον άλλον. Δεν είναι τυχαίο ότι οι «ήρωες» του Καχτίτση είναι άτομα με έντονες εμμονές που ζουν ή συνδέονται με την Γάνδη, μία πόλη του Βελγίου που ο Καχτίτσης δεν επισκέφθηκε ποτέ και την οποία ο Καχτίτσης την παρουσιάζει πολιορκημένη στα χρόνια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Καχτίτσης, φανατικός λάτρης του βιβλίου, δέχθηκε κυρίως επιδράσεις από τα ρεύματα του ευρωπαϊκού αισθητισμού και συμβολισμού πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα μοντέλα του ήταν οι κλασικοί προπολεμικοί συγγραφείς όπως ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, ο Τζέιμς Τζόυς, η Βιρτζίνια Γουλφ, ο Φραντς Κάφκα και ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Το έργο του επίσης συνδεέται με την μεταπολεμική πεζογραφική παραγωγή της Θεσσαλονίκης, κυρίως με την λεγόμενη σχολή του εσωτερικού μονολόγου (Νίκος-Γαβριήλ Πεντζίκης, Γιώργος Δέλιος κ.ά.).
Αναμφισβήτητα ο Καχτίτσης ήταν ένας εστέτ της ελληνικής λογοτεχνίας, ο οποίος υπέφερε από τις πληγές που άφησε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και από τις διάφορες προσωπικές δυσκολίες.
Βιβλιογραφία
Το έργο του Καχτίτση το έχει μελετήσει εκτενώς ο ποιητής και δοκιμιογράφος Γιώργος Δανιήλ, που κι αυτός δυστυχώς χάθηκε πρόωρα. Στην Ελλάδα κυκλοφορούν δύο σχετικά βιβλία:
- Γιώργος Δανιήλ, Ο λεπιδοπτερολόγος της αγωνίας - Νίκος Καχτίτσης, Εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα 1981.
- Γιώργος Δανιήλ, Αίγλη και άγχος: Το έργο του Νίκου Καχτίτση 1926-1970, Εκδόσεις Εστία, Αθήνα περί το 1986.
Πολλά στοιχεία για τον Καχτίτση υπάρχουν επίσης στο αφιέρωμα:
Νέα Εστία, τεύχος 1755, Απρίλιος 2003.
Εξωτερικές συνδέσεις
- [1] Άρθρο της Μάρης Θεοδοσοπούλου στην εφημερίδα Το Βήμα, 19 Μαΐου 2002).
- [2] Ένα κείμενο του Σταύρου Ζουμπουλάκη και ένα διήγημα του Νίκου Καχτίτση από την Νέα Εστία, τεύχος 1755, Απρίλιος 2003.
- [3] Άρθρο του Δημήτρη Γκιώνη στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία, 3 Μαΐου 2003.
- [4] Κριτική του Δημήτρη Αλεξάκη για την γαλλική μετάφραση του Εξώστη (στα γαλλικά).
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
