Ο Νίκος Γαρδέλης (1931) είναι Έλληνας διευθυντής φωτογραφίας και σκηνοθέτης. Έχει κάνει τη διεύθυνση φωτογραφίας για την υποψήφια για Όσκαρ ταινία Τα κόκκινα φανάρια και μεγάλες εμπορικές επιτυχίες όπως οι Γάμος αλά ελληνικά, Επαναστάτης Ποπολάρος, Μια τρελή, τρελή Σαραντάρα κ.ά. Η μοναδική ταινία που σκηνοθέτησε, Ξεχασμένοι Ήρωες, κέρδισε το βραβείο καλύτερης ταινίας στο 7ο Φεστιβάλ ελληνικού κινηματογράφου.[1]
Βιογραφικό
Ο Νίκος Γαρδέλης γεννήθηκε στο Βαρθολομιό Ηλείας το 1931.[2] Σπούδασε αρχικά ζωγραφική στην ΑΣΚΤ και το 1954 συνέχισε τις σπουδές του σε σκηνοθεσία και φωτογραφία στη Σχολή Σταυράκου. Ξεκίνησε την επαγγελματική του καριέρα το 1956 όταν ο σκηνοθέτης Φρίξος Ηλιάδης του εμπιστεύτηκε τη διεύθυνση φωτογραφίας στην ταινίας του Γραφείο συνοικεσίων, έχοντας μείνει ικανοποιημένος από τα πλάνα που είχε τραβήξει ο Γαρδέλης με την ερασιτεχνική του κάμερα για μια ημιτελή ταινία του Βασίλη Γεωργιάδη. Το 1963 είχε μια πολύ πιο πετυχημένη συνεργασία με το Γεωργιάδη σαν διευθυντής φωτογραφίας της ταινίας «Τα κόκκινα φανάρια» η οποία προτάθηκε για βραβείο Όσκαρ καλύτερης ξένης ταινίας.[3] Το 1964 κέρδισε το βραβείο φωτογραφίας[4] στο 5ο Φεστιβάλ ελληνικού κινηματογράφου, όπως λεγόταν τότε το μετέπειτα γνωστό ως Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, για την πολεμική ταινία Προδοσία του Κώστα Μανουσάκη. Το 1966 σκηνοθέτησε την ταινία Ξεχασμενοι ήρωες, μια πολεμική παραγωγή του Τζέιμς Πάρις. Αν και κέρδισε το βραβείο καλύτερης ταινίας στο 7ο Φεστιβάλ ελληνικού κινηματογράφου, ο Γαρδέλης δεν σκηνοθέτησε ξανά.
Από το 1968 μέχρι το 1976 συνεργάστηκε σχεδόν αποκλειστικά με τη Φίνος Φιλμ[5] σαν διευθυντής φωτογραφίας σε γνωστές ταινίες όπως οι Ξύπνα, Βασίλη, Γάμος αλά ελληνικά, Μια τρελή, τρελή Σαραντάρα κ.α. Μετά την παρακμή του εμπορικού κινηματογράφου εργάστηκε κυρίως για ντοκυμαντέρ και δημοφιλείς τηλεοπτικές σειρές όπως το Λούνα Παρκ και τα Βαμμένα κόκκινα μαλλιά. Παράλληλα για πολλά χρόνια δίδαξε διεύθυνση φωτογραφίας στη Σχολή Σταυράκου.[6]
Φιλμογραφία
Διευθυντής Φωτογραφίας
Ταινίες
Κυνηγώντας τον έρωτα (1956)
Το παιδί του δρόμου (1957)
Τα μαναβάκια (1957)
Ραντεβού με τον έρωτα (1957)
Μπάρμπα-Γιάννης ο κανατάς (1957)
Το νησί της σιωπής (1958)
Κάθε εμπόδιο για καλό (1958)
Έρωτας στους αμμόλοφους (1958)
Ψιτ... κορίτσια! (1959)
Ζάλογγο το κάστρο της λευτεριάς (1959)
Το μυστικό του κόκκινου μανδύα (1960)
Οικογένεια Παπαδοπούλου (1960)
Μήτρος και Μητρούσης στην Αθήνα (1960)
Το έξυπνο πουλί (1961)
Η κατάρα της μάνας (1961)
Ευτυχώς... τρελάθηκα! (1961)
Έξω οι κλέφτες (1961)
Οργή (1962)
Ο γαμπρός μου, ο δικηγόρος! (1962)
Δέκα μέρες στο Παρίσι (1962)
Όταν λείπει η γάτα! (1962)
Τα κόκκινα φανάρια (1963)
Αυτό το κάτι άλλο (1963)
Προδοσία (1964)
Γάμος αλά Ελληνικά (1964)
Μοντέρνα Σταχτοπούτα (1965)
Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα (1965)
Επιστροφή (1965)
Ο φόβος (1966)
Ξεχασμένοι ήρωες (1966)
Η έβδομη μέρα της δημιουργίας (1966)
Διπλοπεννιές (1966)
Μιας πεντάρας νιάτα (1967)
Αχ αυτή η γυναίκα μου (1967)
Έρωτες στη Λέσβο (1967)
Ραντεβού με μια άγνωστη (1968)
Κορίτσια στον ήλιο (1968)
Η ώρα της οργής (1968)
Το ανθρωπάκι (1969)
Πεθαίνω κάθε ξημέρωμα (1969)
Ο γόης (1969)
Ξύπνα, Βασίλη (1969)
Θυμήσου αγάπη μου (1969)
Η Παριζιάνα (1969)
Η κόμισσα της φάμπρικας (1969)
Υπολοχαγός Νατάσσα (1970)
Μια τρελή τρελή σαραντάρα (1970)
Αγάπη για πάντα (1970)
Φρενίτις (1971)
Οι αμαρτωλοί (1971)
Ο κατεργάρης (1971)
Ο επαναστάτης ποπολάρος (1971)
Ξένοιαστος παλαβιάρης (1971)
Μαριχουάνα στοπ (1971)
Το κοροϊδάκι της πριγκηπέσας (1972)
Οργισμένη γενιά (1972)
Ο μάγκας με το τρίκυκλο (1972)
Η αμαρτία της ομορφιάς (1972)
Εχθρός ενός λαού (1972)
Σ' έχω ανάγκη απόψε πολύ (1973)
Οι γενναίοι πεθαίνουν δυο φορές (1973)
Ο φαντασμένος (1973)
Αστερισμός της Παρθένου (1973)
20 γυναίκες κι εγώ! (1973)
Εραστές του ονείρου (1974)
Αγάπη μου Ουά-Ουά (1974)
Ένας νομοταγής πολίτης (1974)
Τραγούδια της φωτιάς (1975)
Οι βάσεις και η Βασούλα (1975)
Ο τρομοκράτης (1975)
Ένα τανκς στο... κρεββάτι μου (1975)
Τα παιδιά του διαβόλου (1976)
Υπόθεση Πολκ (1978)
Το χαμόγελο της Πυθίας (1979)
Ψάχνοντας για την Πηνελόπη (1981)
Ο Κώτσος έξω από το Ν.Α.Τ.Ο. (1981)
Δέσποινα (1990)
Κόκκινο τριαντάφυλλο σου έκοψα (1993)
Τηλεοπτικές σειρές
Λούνα Παρκ (1974) ΕΙΡΤ
Λέσχη μυστηρίου: Η Πολιτεία κατηγορεί (1974) ΕΡΤ
Λέσχη μυστηρίου: Μια μέρα νωρίτερα (1977) ΕΡΤ
Υποψίες: Η τελευταία άνοιξη (1977) ΕΡΤ
Το φως του Αυγερινού (1980) ΕΡΤ
Οι δικηγόροι (1982) ΕΡΤ
Ημέρες οργής (1991) ΕΤ1
Βαμμένα κόκκινα μαλλιά (1992) ΑΝΤ1
Βιντεοταινίες
Η πολιτεία κατηγορεί (1985)
Σκηνοθέτης
Ξεχασμένοι ήρωες (1966)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Σελίδα του Νίκου Γαρδέλη στην Internet Movie Database
Σελίδα του Νίκου Γαρδέλη στον επίσημο ιστότοπο της Φίνος Φιλμς
Σελίδα του Νίκου Γαρδέλη στη Retro DB
Σελίδα του Νίκου Γαρδέλη στον επίσημο ιστότοπο της Καραγιάννης-Καρατζόπουλος
Παραπομπές
«7o Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου». Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
«Γαρδέλης Νίκος». Καραγιάννης-Καρατζόπουλος.
«Τα κόκκινα φανάρια» (στα Αγγλικά). Internet Movie Database.
«1964 Βραβεια». Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
«Νίκος Γαρδέλης». Φίνος Φιλμ.
«Καθηγητές». Σχολή Σταυράκου.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
