Ο Νικόλαος Λύτρας (Αθήνα 1883–Αθήνα 1927) ήταν διακεκριμένος έλληνας ζωγράφος των αρχών του 20ού αι.

Όπως ο πατέρας του, Νικηφόρος Λύτρας, σπούδασε και αυτός ζωγραφική στην Ακαδημία του Μονάχου. Όμως, πιο ανοιχτός στα καλλιτεχνικά ρεύματα της εποχής, ο Νικόλαος Λύτρας έγινε ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον ρομαντικό ρεαλισμό του 19ου αι. και την μοντέρνα τέχνη του 20ού αι.

Το 1917, μαζί με τον Κωνσταντίνο Παρθένη, τον Περικλή Βυζάντιο, τον Θεόφραστο Τριανταφυλλίδη και τον Λυκούργο Κογεβίνα, δημιούργησε την πρώτη «Ομάδα Τέχνης», με στόχο την απαλλαγή από τον ζυγό της ακαδημαϊκής (γερμανικής) ζωγραφικής. Οι εκθέσεις της Ομάδας το 1917, το 1918 και το 1928 έφεραν την αύρα της γαλλικής ζωγραφικής στον ελλαδικό χώρο.

Το 1923 ο Νικόλαος Λύτρας ήταν συνυποψήφιος με τον Κωνσταντίνο Παρθένη για την έδρα ζωγραφικής της Σχολής Καλών Τεχνών. Τελικά την έδρα την κέρδισε ο Λύτρας, με αποτέλεσμα να κατηγορηθεί ότι, μιας και ήταν γιος του Νικηφόρου Λύτρα, εκπροσωπούσε την ξεπερασμένη Σχολή του Μονάχου. Εντούτοις σύγχρονοι τεχνοκριτικοί θεωρούν ότι ο Νικόλαος Λύτρας όχι μόνο δεν εξέφραζε τον ακαδημαϊκό ρεαλισμό του 19ου αι., αλλά ήταν πιο μοντέρνος και από τον συνυποψήφιό του Παρθένη.

Ο Νικόλαος Λύτρας, με την ιδιαίτερη τεχνοτροπία του σε σχέση με το χρώμα, εισήγαγε στην Ελλάδα τον εξπρεσιονισμό. Τα φωτεινά τοπία και οι προσωπογραφίες του με τις αδρές πινελιές δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τα έργα αντίστοιχων ευρωπαίων εξπρεσιονιστών. Δυστυχώς για τον ζωγράφο, πέθανε νέος και η αναγνώριση του πρωτοποριακού του έργου άργησε να έλθει.