Ο Νάσος Δετζώρτζης (Κέρκυρα, 2 Φεβρουαρίου 1911 – Αθήνα, Ιούνιος 2003) ήταν πεζογράφος, ποιητής, αρθρογράφος, μεταφραστής, επιμελητής εκδόσεων, αποδέκτης του Ειδικού Κρατικού Βραβείου Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του το 1995[2].
Σπουδές - πρώτες εκδόσεις
Σπούδασε μέχρι τα 18 του χρόνια στην Κέρκυρα. Το 1929 πήγε στην Αθήνα, όπου εργάστηκε στη σύνταξη της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαίδειας του Πυρσού. Από το 1932 μέχρι το 1943 ανέλαβε τη Γραμματεία Συντάξεως του περιοδικού Νέα Εστία, διαδεχόμενος τον Τέλλο Άγρα, ο οποίος και τον σύστησε για τη θέση αυτή. Στην Αθήνα έγινε φοιτητής στη Φιλοσοφική Σχολή, όπου επηρεάστηκε από τον καθηγητή του Ιωάννη Συκουτρή.[2]
Συμμετείχε στην έκδοση του περιοδικού Προπύλαια το 1938, μαζί με τους επίσης φοιτητές Κωνσταντίνο Δεσποτόπουλο (μετέπειτα ακαδημαϊκό), Ηρώ Κορμπέτη, Παναγιώτη Παπαληγούρα (μετέπειτα πολιτικό) και Ηρώ Πεζοπούλου (μετέπειτα κριτικό θεάτρου και βουλευτή). Δεν προσήλθε στις εξετάσεις για τη Φιλοσοφική Σχολή και έμεινε χωρίς πτυχίο (ο ίδιος αυτοσαρκαζόμενος δήλωνε «απτυχίωτος»). Κατά την Κατοχή ήταν ήδη στη στρατιωτική θητεία του στην Κέρκυρα. Γνωρίστηκε με την ποιήτρια και μεταφράστρια Δέσποινα Καμπάνη, με την οποία παντρεύτηκαν το 1950.[2]
Μετά την Κατοχή, περιοδικό Κύκλος
Από το 1942 εργάστηκε στην Τράπεζα της Ελλάδος, όπου παρέμεινε μέχρι τον Δεκέμβριο του 1968, οπότε παραιτήθηκε. Μετά τη λήξη της συνεργασίας του με τη Νέα Εστία το 1943, από το 1945 μέχρι το 1950, ανέλαβε την επιμέλεια όλων των εκδόσεων των Φίλων του Βιβλίου, εταιρείας του επιχειρηματία Σπύρου Μόσχου. Το 1961 αναλαμβάνει τη φιλολογική και τυπογραφική επιμέλεια του Κύκλου, φιλολογικού περιοδικού που ίδρυσε η Τράπεζα της Ελλάδος με τη πρωτοβουλία του Διοικητή της Ξενοφώντα Ζολώτα και του υποδιοικητή της Γιάγκου Πεσμαζόγλου. Με την έλευση της δικτατορίας, σταδιακά απομακρύνθηκε από την επιμέλεια του περιοδικού, του οποίου η έκδοση διακόπηκε οριστικά τον Δεκέμβριο του 1968, και έτσι παραιτήθηκε από την τράπεζα, ασχολούμενος με μεταφράσεις έργων.[2]
Μεταπολίτευση
Μετά την μεταπολίτευση τοποθετείται προϊστάμενος της υπηρεσίας μεταγλωττίσεως των δελτίων ειδήσεων του ΕΙΡ και το 1975 ο τότε υπουργός Παιδείας Γεώργιος Ράλλης του αναθέτει την αναθεώρηση της Νεοελληνικής Γραμματικής του ΟΕΔΒ, όπου ο Δετζώρτζης καθιερώνει το -ει (αντί για το -η) ως κατάληξη των ρημάτων.[2]
Έργα του και βράβευση
Το 1984 εξέδωσε το βιβλίο:
Ερωτικό (1984)
Το έργο του βρίσκεται διεσπαρμένο σε όσα περιοδικά και έντυπα συνεργάστηκε (Νέα Γράμματα, Φιλολογικός Νέος Κόσμος, Κύκλος, Γράμματα και Τέχνες, Διαβάζω και Εντευκτήριο, Ελληνίς[3][4]). Στη δεκαετία του 1990 εκδίδει επτά τόμους με όσα από το σύνολο του έργου του επέλεξε (εκδ. Γαβριηλίδης)[2]:
Συνεντεύξεις και έρευνες (1994)
Παραλλαγές στο ίδιο θέμα (1994)
Τέσσερα παράταιρα διηγήματα (1994)
Πέντε κείμενα του Samuel Beckett στα ελληνικά (1995)
Ποικίλα χρονολογικώς (1995)
Mετά τις εκδόσεις αυτές, το 1995 έλαβε το Ειδικό Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του[2].
Στη συνέχεια δημοσίευσε και τα:
Μια ανά-γνωση της Eroica (1998)
Μια ανά-γνωση του Τέλου Άγρα (1997)
Όταν πέθανε το 2003, η εφημερίδα Καθημερινή ανήγγειλε τον θάνατό του αποκαλώντας τον «άρχοντα των γραμμάτων»[5].
Βιβλιογραφία
Αντιγόνη Βλαβιανού: «Νάσος Δετζώρτζης, Μια υποθήκη ως «τόκος εν τω καλώ»», Νέα Εστία, Έτος 88, τόμος 176, τεύχος 1863, Σεπτέμβριος 2014, σελ. 53-72 (μέρος Αφιερώματος στον Νάσο Δετζώρτζη)
Αναστασία Νάτσινα: «Ένας ακριβής εραστής της τέχνης», Η Καθημερινή, 17 Δεκεμβρίου 2016
Αναφορές
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13481689d. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
Αντιγόνη Βλαβιανού, Νέα Εστία, Σεπτέμβριος 2014
Δετζώρτζης, Νάσος, 1911-2003, Βιβλιονέτ
Δετζώρτζης, Νάσος, ΔΟΜΗ
«Νάσος Δετζώρτζης, ο άρχοντας των γραμμάτων», εφημερίδα Η Καθημερινή, 1 Ιουλίου 2003
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Νάσος Δετζώρτζης στον Πανδέκτη, του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.
«Ένας ακριβής εραστής της τέχνης»
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
