Η Μαρία Λαμπαδαρίδου Πόθου (1933) είναι Ελληνίδα ποιήτρια, πεζογράφος και θεατρική συγγραφέας από τη Λήμνο.
Βιογραφικές πληροφορίες
Γεννήθηκε στη Μύρινα Λήμνου και από τα νεανικά της χρόνια ασχολήθηκε με τη συγγραφή.
Από το ακριτικό νησί της Λήμνου εκδίδει την πρώτη ποιητική της συλλογή “Συναντήσεις”. Πρώτος ο Οδυσσέας Ελύτης την αποκαλεί “ποιήτρια” και γράφει πως ο ποιητικός της λόγος είναι “ώριμος” και “τείνει να συλλάβει την παρθενικότητα και την μοναδικότητα των πραγμάτων”. Διορίζεται υπάλληλος στο Επαρχείο Λήμνου, κατόπιν διαγωνισμού, και ευθύς δίνει εξετάσεις στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και το 1963 παίρνει το πτυχίο με απόσπαση στη Νομαρχία Αττικής.
Ακολουθούν τα βιβλία της, Σπουδή, Το Όραμα του Αλέξη Φερά, Μικρό Κλουβί, στο Βιβλιοπωλείο της Εστίας. Το 1965, Το Μικρό Κλουβί βραβεύεται από την Ομάδα των Δώδεκα, που την αποτελούσαν οι κορυφαίοι της εποχής, μεταξύ των οποίων, Ελύτης, Τερζάκης, Θεοτοκάς, Αθανασιάδης Άλκης Θρύλος. Και ταυτόχρονα της προσφέρεται μια υποτροφία από την Γαλλική Κυβέρνηση για σπουδές Θεάτρου ενός έτους στη Σορβόννη, 1966 – 1967.
Εκεί γνωρίζεται με τα σύγχρονα ρεύματα της δυτικής διανόησης, με τη φιλοσοφία του μηδενός, με το Θέατρο του Παραλόγου, με τους συγγραφείς της υπαρξιακής αγωνίας, Albert Camu, Kafka, Bertolt Breht, Samuel Beckett. O Samuel Beckett την επηρέασε βαθύτατα. Όταν είδε το έργο του Oh les beaux jours, το 1967, στο θέατρο Odéon του Παρισιού, αμέσως ζήτησε από τον ίδιον να το μεταφράσει και ξεκίνησε μια αλληλογραφία μαζί του που κράτησε πολλά χρόνια. Έγινε μεταφράστρια των έργων του αλλά και έγραψε ένα δοκιμιακό βιβλίο με τίτλο: “Samuel Beckett – Η εμπειρία της υπαρξιακής οδύνης”, που κυκλοφόρησε το 1983 από τις εκδόσεις Φιλιππότη, με έναν σημαντικό Πρόλογο του Jacques Lacarrière, και το 2016, συμπληρωμένο με νέα κείμενα, από τις εκδόσεις Έναστρον.
Στη Σορβόννη του Παρισιού, παρακολουθεί, ως υπότροφος, μαθήματα θεάτρου. Αλλά και γράφει θέατρο. Το ποιητικό υπερρεαλιστικό έργο της “Το Γυάλινο Κιβώτιο” μεταφρασμένο στα Γαλλικά από την Ann Creushez, εγκρίνεται στο Θέατρο Odéon του Παρισιού, μαζί με το θεατρικό της έργο “Μικρό Κλουβί”.
Δεν είχαν την τύχη της παράστασης, λόγω των γεγονότων, τότε, του Παρισινού Μαϊου.
Αργότερα, το έργο αυτό είχε εντυπωσιάσει τον Σάμουελ Μπέκετ και ζήτησε να την γνωρίσει.
Βρισκόταν ακόμα στο Παρίσι, όταν η δικτατορία χτύπησε την Ελλάδα. Τότε έγραψε το θεατρικό έργο της “Αντιγόνη – Ή νοσταλγία της Τραγωδίας”. Το έργο αυτό αγάπησε ιδιαίτερα ο διαπρεπής Γάλλος θεατρολόγος Bernard Dort, που ήταν καθηγητής της στη Σορβόνη. Επίσης, χρόνια μετά, το 1996, το έργο αυτό, μεταφρασμένο στα αγγλικά από τον Μίνωα Πόθο και την καθηγήτρια Rhoda Kaufman, παίχθηκε στο πανεπιστήμιο Hayward της Καλιφόρνιας, όπου και οργανώθηκε “Εβδομάδα Ελληνικού Πολιτισμού” παράλληλα με τις παραστάσεις του έργου.
Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα, το 1967, μετά το χτύπημα της χούντας, η ζωή της ήταν δύσκολη, γιατί στο Παρίσι συμμετείχε στις διαδηλώσεις που οργάνωνε για την Ελλάδα ο Jacques Lacarrière. Ωστόσο δεν δίστασε να δώσει το έργο της “Ο Χορός της Ηλέκτρας”, που απεικόνιζε το καθεστώς της χούντας, στο Εθνικό Θέατρο. Και το έργο εγκρίνεται. Με μουσική σύνθεση του Σαύρου Ξαρχάκου και σκηνογραφία του Διονύση Φωτόπουλου. Το έργο απορρίπτεται από τη λογοκρισία της χούντας. Όμως τελικά, ύστερα από προσπάθειες, ανεβαίνει, με αστυνομική παρακολούθηση. Και είχε μεγάλη απήχηση.
Θεατρικά της έργα έχουν παιχτεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό: Παιχνίδι με τον Χρόνο, Είμαι ένα άστρο που κλαίει μονάχο, Σχεδίες, Το Γυάλινο Κιβώτιο στο Εθνικό Θέατρο, The Rafts στο Τορόντο Καναδά, The Glass Box διδάχτηκε στη Σορβόνη από τον καθηγητή Charles Antonetti και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Education et Theatre, Antigone Or the Nostalgia of Tragedy, στο πανεπιστήμιο Hayward της Καλιφόρνιας.
To 1982, όταν διευθυντής της ΕΡΤ ήταν ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, μεταδίδονται τα κείμενά της Γράμμα στο γιο μου κι ένα άστρο και ήταν το πρώτο της βιβλίο που είχε αγαπηθεί από ένα πλατύ ακροαματικό κοινό. Και στη συνέχεια, ως βιβλίο, υπήρξε από τα πιο αγαπημένα των αναγνωστών της.
Πέντε διδακτορικές εργασίες έχουν γίνει πάνω στα βιβλία της. Οι δύο στο πανεπιστήμιο Bari της Ιταλίας. Δύο στο πανεπιστήμιο Αθηνών. Και μία στο πανεπιστήμιο Πάτρας.
Για χρόνια υπήρξε συνεργάτης σε λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες, Καθημερινή και Καθημερινή της Κυριακής, Βήμα της Κυριακής, Ελευθεροτυπία, Έθνος, περιοδικό Διαβάζω, Θέματα Λογοτεχνίας, με αμέτρητα κείμενα, κριτικές βιβλίων, επετειακά, πνευματικοί προβληματισμοί της επικαιρότητας και πλήθος άλλα.
Βιβλία της διδάσκονται σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Τον Οκτώβριο του 2017, στα εγκαίνια της Αίθουσας “Μαρία Λαμπαδαρίδου Πόθου”, προσφορά του Δήμου Λήμνου προς την Λημνιά συγγραφέα για να στεγάσει το συγγραφικό έργο της, ο Δήμαρχος Λήμνου κύριος Δημήτριος Μαρινάκης τής πρόσφερε το τιμητικό μετάλλιο του Δήμου.
Επί σειρά ετών συνεργάστηκε με ημερήσιες εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά (Το Βήμα, Καθημερινή και Καθημερινή της Κυριακής, Ελευθεροτυπία, Έθνος, Θέματα Λογοτεχνίας) και έγραψε αμέτρητα άρθρα, κριτικές βιβλίων, επειτειακά, πνευματική επικαιρότητα, και άλλα.
Συμμετείχε σε πολλά διεθνή συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Εργογραφία
| (2017) | Πήραν την Πόλη, πήραν την..., Εκδόσεις Πατάκη, Επανέκδοση 2017 |
| (2016) | Τα μονοπάτια του Αγγέλου μου, Εκδόσεις Πατάκη |
| (2015) | Samuel Beckett, Η εμπειρία της υπαρξιακής οδύνης, Έναστρον |
| (2015) | Αγάπησέ με... και άλλα παραμύθια, Εκδόσεις Πατάκη |
| (2014) | Συνέντευξη με το φάντασμα του βάλτου, Εκδόσεις Πατάκη |
| (2014) | Συνέντευξη με το φάντασμα του βάλτου, Εκδόσεις Πατάκη |
| (2013) | Η δίψα με καίει εμένα και χάνομαι, Εκδόσεις Πατάκη |
| (2012) | Κι η άβυσσος μού ανέβηκε ως το γόνατο, Εκδόσεις Γκοβόστη |
| (2012) | Τα θαύματα θυμώνουν όταν δεν τα πιστεύεις, Εκδόσεις Γκοβόστη |
| (2011) | Γκρίζα πολιτεία, Εκδόσεις Γκοβόστη |
| (2011) | Ζωή, μια μέρα μόνο, Εκδόσεις Γκοβόστη |
| (2010) | Θέατρο, Κέδρος |
| (2010) | Θέατρο: Πλωτή νύχτα. Να πατάς στις μύτες των ποδιών, καληνύχτα. Η εκτέλεση του ποιητή. Έκτωρ, ο αγαπημένος των θεών, Κέδρος |
| (2010) | Στον παράδεισο θα σε ψάχνω μοναχή, Άγκυρα |
| (2010) | Υψιπύλη, Εκδόσεις Πατάκη |
| (2009) | Υγρό φεγγαρόφωτο, Κέδρος |
| (2008) | Με τη λάμπα θυέλλης, Κέδρος |
| (2007) | Μαζεύω τα υπάρχοντά μου, Κέδρος |
| (2006) | Το ξύλινο τείχος, Εκδόσεις Πατάκη, Επανέκδοση 2018 |
| (2003) | Ο ιερός ποταμός, Εκδόσεις Πατάκη |
| (2002) | Γράμμα στο γιο μου κι ένα άστρο, Κέδρος |
| (2002) | Η επέτειος των ρόδων, Κέδρος |
| (2002) | Το όραμα του Αλέξη Φερά, Κέδρος |
| (2001) | Γκρίζα πολιτεία, Εκδόσεις Πατάκη |
| (2001) | Ναταλία και Χριστίνα, Εκδόσεις Πατάκη |
| (2001) | Ο άγγελος της στάχτης, Κέδρος |
| (2000) | Είμαι ένα άστρο που κλαίει μονάχο, Άγκυρα |
| (1999) | Η έκτη σφραγίδα, Κέδρος |
| (1999) | Περπατώ κι ονειρεύομαι, Χατζηνικολή |
| (1998) | Θέατρο, Κέδρος |
| (1998) | Και θέα προς το αμίλητο, Κέδρος |
| (1996) | Πήραν την πόλη πήραν την..., Κέδρος |
| (1995) | Γκρίζα πολιτεία, Καλέντης |
| (1995) | Σπίτι μου της Μικρασίας, Κέδρος |
| (1995) | Σώμα, θυμήσου όχι μόνο το πόσο αγαπήθηκες, Καλέντης |
| (1994) | Γράμμα στο γιο μου κι ένα άστρο, Ελληνική Λέσχη Βιβλίου |
| (1994) | Ναταλία και Χριστίνα, Καλέντης |
| (1994) | Οδυσσέας Ελύτης ένα όραμα του κόσμου, Παπαδήμας Δημ. |
| (1993) | Με τη λάμπα θυέλλης, Καλέντης |
| (1992) | Νικηφόρος Φωκάς, Κέδρος |
| (1991) | Απάντηση σ' ένα γράμμα και μια τύψη, Ελληνική Λέσχη Βιβλίου |
| (1991) | Η Μαρούλα της Λήμνου, Κέδρος |
| (1990) | Η Δοξανιώ, Κέδρος |
| (1989) | Μυστικό πέρασμα, Ευθύνη |
| (1984) | Νύχτες του φεγγαριού, Βιβλιοπωλείον της Εστίας |
| (1980) | Ο Ορφέας στο μαγεμένο δάσος, Χατζηνικολή |
Βραβεία - Διακρίσεις
2014: Βραβείο του Ελληνικού Τμήματος ΙΒΒΥ για το νεανικό μυθιστόρημα Συνέντευξη με το φάντασμα του βάλτου.
2001: Κρατικό Βραβείο Θεάτρου (Β΄) για το θεατρικό έργο της Πλωτή Νύχτα.
1966: Βραβείο λογοτεχνίας της "Ομάδας των Δώδεκα".
1987: Α΄ Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το μυθιστόρημα "Η Μαρούλα της Λήμνου".
1991: προτάθηκε για το Αριστείο της Ευρώπης για την ποιητική συλλογή "Μυστικό Πέρασμα".
1995: Βραβείο πεζογραφίας του ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας για το μυθιστόρημα "Με τη λάμπα θυέλλης".
Θεατρικά έργα
Αντιγόνη Ή Νοσταλγία της Τραγωδίας – είναι μια σύγχρονη απόδοση της τραγωδίας του Σοφοκλή:
1978. Στο κρατικό ραδιόφωνο, Αθήνα
1996. Στο πανεπιστήμιο Hayward της Καλιφόρνιας, σε σκηνοθεσία του καθηγητή Edgardo De La Cruz.
Ο Χορός της Ηλέκτρας
1971-1972. Στο Εθνικό Θέατρο, με μουσική του Σταύρου Ξαρχάκου και σκηνογραφία του Διονύση Φωτόπουλου. Η λογοκρισία της δικτατορίας το είχε απορρίψει. Όμως ανέβηκε με αστυνομική εποπτεία. Και είχε μεγάλη απήχηση.
Σ' αποχαιρετώ με το φθινοπωρινό πρωτοβρόχι
1991. Παρουσιάστηκε στο Δεύτερο Συνέδριο Γυναικών Θεατρικών Συγγραφέων, στο Τορόντο Καναδά
Το Γυάλινο Κιβώτιο:
1966 – 1967. Διδάχτηκε στο θεατρικό τμήμα της Σορβόννης από τον καθηγητή σκηνοθεσίας Charles Antonetti.
1967. Δημοσιεύτηκε στο γαλλικό περιοδικό (number 46) περιοδικό “Education et Theatre”, στο Παρίσι.
1970-71. Στο Εθνικό Θέατρο Αθηνών
1988. Στο Πρώτο Διεθνές Συνέδριο Γυναικών Θεατρικών Συγραφέων, στο Buffalo της Νέας Υόρκης.
1990. Στην ελληνική τηλεόραση “Το Θέατρο της Δευτέρας”. Αρκετά άλλα θεατρικά έργα παίχτηκαν σε κρατικές και ελεύθερες θεατρικές σκηνές, όπως:
1991-92 Παιχνίδι με τον Χρόνο στο Θέατρο Βεργή
1997-98 Είμαι ένα άστρο που κλαίει μονάχο, στο Θέατρο Μάσκες
986-87 Σ’ αποχαιρετώ με το φθινοπωρινό πρωτοβρόχι, στο θέατρο Ζέριγγα
1969-70 Οι Σχεδίες, στο Πειραματικό Θέατρο της Μαριέτας Ριάλδη
Επίσης, έχουν εκδοθεί τέσσερις τόμοι με θεατρικά έργα. Τρεις στην Ελλάδα και ένας στο Τορόντο Καναδά από τις εκδόσεις Guernica, το 2002, με τίτλο A Woman of Lemnos
Μεταφράσεις βιβλίων στα γαλλικά, σουηδικά, αγγλικά
1995. Mystique Passage, ποίηση, εκδόσεις Le Temps qu’ il fait, Γαλλία, με πρόλογο του Γάλλου συγγραφέα Jacques Lacarière.
1996. Mystisk Passage, ποίηση, εκδόσεις Bonniers, Stoskholm, Sweden, σε σουηδικό και ελληνικό κείμενο, με πρόλογο του Σουηδού μεταφραστή Ingemar Rhedin.
2000. Mystic Passage, poetry, The Charioteer, USA, σε αγγλικό και ελληνικό κείμενο, με πρόλογο του καθηγητή Apostolos Athanasakis.
2001. A Woman of Lemnos, θεατρικά έργα και ποίηση, Editor Rhoda Kaufman, Guernica, Toronto, Canada. The volume includes the plays: The Glass Box,The Rafts, Bidding you farewell, Antigone or the Nostalgia of Tragedy, Paper Moon.
2016. Natalia and Christina, Νουβέλες. Κυκλοφόρησε από τον αγγλικό εκδοτικό οίκο Endeavour Press as ebook. Διατίθεται από το Amazon.
Πέντε βιβλία ποιητικής πρόζας (Ραδιοφωνικές εκπομπές)
1983. Γράμμα στο γιο μου κι ένα Άστρο
1983. Απάντηση σ' ένα γράμμα και μία τύψη
1984. Νύχτες του φεγγαριού
1986. Σπίτι μου της Μικρασίας
1987. Περπατώ και ονειρεύομαι
Πηγές
Το Βήμα της Κυριακής, Κριτική για το μυθιστόρημα Το Ξύλινο Τείχος από την καθ. του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης Ζωή Σαμαρά, 11/06/2006.
Ελευθεροτυπία, 26/02/1997.
Απογευματινή της Κυριακής, 27/10/1996.
Καθημερινή, της Μαρίας Λιτσαρδάκη καθ. του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης 24/09/2009.
Το Βήμα της Κυριακής, Κριτική για το μυθιστόρημα Ο ιερός ποταμός από την καθ. του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης Ζωή Σαμαρά14/03/2004.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
