Ο Λάμπρος Κουτσονίκας (Σούλι, 1799 - Αγρίνιο, 2 Ιουνίου 1879) ήταν σπουδαίος Σουλιώτης αγωνιστής, παρά το νεαρό της ηλικίας του, στην Επανάσταση του 1821, αξιωματικός του στρατού καθώς και ιστοριογράφος του Σουλίου, της Αλβανίας και της Ελληνικής Επανάστασης.[2]
Ήταν γιος του Γιάννου και της Ελένης Κουτσονίκα, Σουλιώτη αγωνιστή της Φάρας Κουτσονίκα, μικρότερος αδελφός του Αθανασίου Κουτσονίκα. Ο πατέρας του και ο θείος του σκοτώθηκαν το 1804 στη Μάχη του Σέλτσου εναντίον των Αλβανών του Αλή Πασά. Ο Λάμπρος που ήταν παιδί εκείνη την εποχή, πιάστηκαν αιχμάλωτοι από το στρατό του Αλή Πασά μαζί με τη μητέρα και τον αδερφό του.
Αργότερα, ο Λάμπρος αγωνίστηκε ως επικεφαλής μιας ένοπλης μονάδας κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, υπηρέτησε στον ελληνικό στρατό και προήχθη στο βαθμό του πεντακοσίαρχου (επικεφαλής 500 ανδρών).
Με την έλευση του Βασιλέα Όθωνα κατατάχτηκε στη Βασιλική φάλαγγα και μετέπειτα στο στρατό από τον οποίο αποστρατεύθηκε επί Βασιλέως Γεωργίου Α΄.
Συνέγραψε τη «Γενική Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως», που δημοσιεύθηκε το 1863-64 στην Αθήνα. Ο πρώτος τόμος του έργου του περιέχει ένα μεγάλο κεφάλαιο για την ιστορία του Σουλίου και των Σουλιώτων και είναι μια από τις λίγες βασικές πηγές του θέματος, που γραμμένη από Σουλιώτη. [3] Ο Κουτσονίκας, βασισμένος στην προφορική παράδοση, αναφέρει ότι οι Σουλιώτες αντιστάθηκαν στην οθωμανική εισβολή από τον 15ο αιώνα και παρέμειναν ελεύθεροι και ανεξάρτητοι μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα, και ήταν οι πρώτοι που εξεγέρθηκαν το 1820. [4]
Πέθανε σε βαθύ γήρας[2] στο Αγρίνιο στις 2 Ιουνίου 1879[5].
Το όνομα της φάρας του αναφέρεται σε μερικά από τα Σουλιώτικα τραγούδια, που δημοσιεύθηκαν αρχικά από τον Claude Fauriel το 1823 και αναδημοσιεύθηκαν αργότερα από άλλους. [6] Από αυτήν τη φάρα, (οικογένεια), προέρχονταν και οι αγωνιστές Καραΐσκος Κουτσονίκας, Ιωάννης, Γεώργιος και Χρήστος Κουτσονίκας που συμμετείχαν όλοι ως αξιωματικοί της φάλαγγας.[2]
Έργα του
Λάμπρος Κουτσονίκας (1863). Γενική ιστορία της ελληνικής επαναστάσεως, Τόμος Α΄. Εν Αθήναις: Εκ του «Ευαγγέλιμου» Δ. Καρακατζάνη. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2011.
Πηγές
"Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ.ΙΕ΄, σελ.96.
Αναφορές
Anemi, The Digital Library of Modern Greek Studies
Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ.ΙΕ΄, σελ.96.
Γενική Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως) τομ. 1. Παρουσίαση σύγχρονης έκδοσης του βιβλίου. Εκδόσεις Βεργίνα, 2002
Γενική Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως τομ. 1, Ιστορία του Σουλίου, σελ. 7
«Γενική ιστορία της Ελληνικής επαναστάσεως ΙΙ Λάμπρου Κουτσονίκα αγωνιστή 1821 - Λάμπρος Κουτσονίκας - 9789607171986 | Protoporia.gr». www.protoporia.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2021.
Comte de Marcellus, Marie-Louis (1795-1865), “Chants populaires de la Grèce moderne”, Paris, 1860. IV. Le Siége de Souli 1803, etc
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
