Ο Λάμπρος Πορφύρας (ψευδώνυμο του Δημητρίου Σύψωμου, 1879 - 4 Δεκεμβρίου 1932[1]) ήταν λυρικός ποιητής της μεταπαλαμικής περιόδου.

Η ζωή του

Γεννήθηκε το 1879 στη Χίο και λίγα χρόνια αργότερα μετακόμισε με την οικογένειά του πρώτα στη Σύρο και το 1884 στον Πειραιά. Γράφτηκε στη Νομική Σχολή Αθηνών αλλά δεν πήρε το πτυχίο λόγω βαριάς ασθένειας. Από το 1900 αφοσιώθηκε στην ποίηση και ξεκίνησε να μελετά ελληνική και ξένη λογοτεχνία κυρίως δε τους Γάλλους και Άγγλους λυρικούς, τα έργα των οποίων διάβαζε από το πρωτότυπο. Έμεινε για μικρά χρονικά διαστήματα στο Παρίσι, στο Λονδίνο και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Πολέμησε στους Βαλκανικούς πολέμους, άλλά καί στον Ά Παγκόσμιο πόλεμο ενώ πήρε μέρος καί στην κίνηση για τη δημοτική γλώσσα και υπήρξε από τους ιδρυτές της Σοσιαλιστικής Δημοτικιστικής Ένωσης ή κίνησης οποία είχε σκοπό την επικράτηση του Σοσιαλισμού καί του Δημοτικισμού. Το 1923 τιμήθηκε με το Εθνικόν Αριστείον Γραμμάτων και Τεχνών. Πέθανε στον Πειραιά το 1932.

Ο Πορφύρας ήταν πρώτος εξάδελφος του αρχιτέκτονα και Ακαδημαϊκού Δημήτρη Πικιώνη και του δημοσιογράφου και συνιδρυτή της εφημερίδας Το Βήμα Γεωργίου Συριώτη.

Το έργο του

Πρώτη φορά εμφανίστηκε στα γράμματα ενώ ήταν ακόμα μαθητής, με το ποίημα του Η θλίψη του μαρμάρου που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Στάδιον το 1894 και από το 1895 συνδέθηκε με τους φιλολογικούς κύκλους στην Αθήνα. Το 1920 εξέδωσε την ποιητική συλλογή Σκιές, που ήταν η μοναδική συλλογή του Πορφύρα που εκδόθηκε ενόσω ζούσε. Μετά το θάνατό του εκδόθηκε, με φροντίδα του αδερφού του, η ποιητική συλλογή Μουσικές φωνές (1934) που τιμήθηκε με το Εθνικό Αριστείο των Γραμμάτων καί των Τεχνών από την Ακαδημία Αθηνών την επόμενη χρονιά. Το 1956 εκδόθηκαν τα Άπαντα του, με εισαγωγή για τη ζωή και το έργο του, τα ποιήματα των δύο συλλογών του, την αλληλογραφία του, κριτικά υπομνήματα σχετικά με το έργο του κ.α.

Ό Πορφύρας μετέφρασε έργα του Γκιστάβ φλωμπέρ(Μαντάμ Μποβαρύ΄,Ό πειρασμός του Αγίου Αντωνίου),Ονόρε ντε Μπαλζάκ(Ανθρώπινη κωμωδία,ή εγκαταλειμμένη γυναίκα,ή τριαντάχρονη γυναίκα),Ουγκό(Ή παναγία των παρισίων,λουκρητία βοργία,ή τελευταία μέρα ενός κατάδικου,ρουί μπλάς καί πρόλογος στον Κρόμγουελ),Μποντλαίρ(ή φανφαρλό,κρασί και χασίς,τα άνθη του κακού,σάλονς[τρίτομο],ή ρομαντική τέχνη,τεχνητοί παράδεισοι),Προύστ(ηδονές καί ημέρες,αναζητώντας τον χαμένο χρόνο,ζάν σαντούιλ),Σαίξπηρ(βασιλιάς λήρ,ρωμαίος και ιουλιέτα,το ημέρωμ ατης στρίγγλας,ιούλιος καίσαρας),Ντεφόε(ροβινσώνας κρούσος,ημερολόγιο της χρονιάς της πανούκλας,συνταγματάρχης τζάκ),Ντίκενς(ή περιπέτειες του όλιβερ τουίστ,οι περιπέτειες του νίκλας νικλμπυ,το παλαιοπολείο,τα μεταθανάτια χαρτιά του πίκουικ κλάμπ),Μάρλοου(ταμερλάνος ό μέγας,ή τραγική ιστορία του δόκτορα φάουστους,ή πολυτάραχη βασιλεία καί ο οικτρός θάνατος του Εδουάρδου του ΄Β βασιλιά της Αγγλίας,ή πασίγνωστη τραγωδία του πλούσιου εβραίου της Μάλτας) Ο Πορφύρας ήταν άνθρωπος μελαγχολικός, και έζησε μοναχική ζωή μακριά από τους κοινωνικούς κύκλους,και απο τον βιοποριστικό αγώνα φού είχε καλή οικονομική κατάσταση.Ήταν θαμώνας της απλής λαϊκής ταβέρνας)όπως της Φρεαττύδας του Πειραιά) και στους στίχους του τραγούδησε τον έρωτα, τη θάλασσα και την ελληνική φύση, τα ταπεινά πράγματα και τα θλιμμένα ειδύλλια. Ακολούθησε μεν το συμβολισμό διαμόρφωσε όμως ένα ιδιαίτερο προσωπικό ύφος. Η γλώσσα του είναι απλή και η διάρθρωση των στίχων του δε διακρίνεται από πρωτοτυπία. Όμως την ποίησή του τη χαρακτηρίζει η γλυκύτητα της έκφρασης, η μουσικότητα του τόνου και η αρμονία. Ποιήματα του μελοποιήθηκαν από Έλληνες συνθέτες και μεταφράστηκαν σε ξένες γλώσσες.είχε προσωπικούς φίλους τους λογοτέχνες Δημοσθένη Βουτυρά,Κώστα Βάρναλη,Κώστα Πασαγιάννη,Γεράσιμο Σπαταλά,Φώτο Γιοφύλλη κ.α.

Ο Λάμπρος Πορφύρας συνεργάστηκε με διάφορα περιοδικά π.χ. το περιοδικό Τέχνη, το περιοδικό Διόνυσος, τα Παναθήναια, Νέα Ζωή κ.α.

Πηγή

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα, τ. 43

↑ Μιχαήλ Περάνθης, Μεγάλη Ελληνική Ανθολογία της Ποιήσεως: Από τη Άλωση ως σήμερα, 1964, σελ. 307

Εξωτερικοί σύνδεσμοι