O Κώστας Βάρναλης (Μπουργκάς 1883- Αθήνα 1974) ήταν λογοτέχνης. Έγραψε ποιήματα, αφηγηματικά έργα, κριτική και μεταφράσεις.

Βίος

Γεννήθηκε στον Πύργο (Μπουργκάς) της Βουλγαρίας το 1884*. Το επίθετό του, αν όχι καλλιτεχνικό δηλώνει καταγωγή από τη Βάρνα όπου έμεναν πολλοί Έλληνες. Έλαβε τη βασική μόρφωση στα Ζαρίφεια διδασκαλεία της Φιλιππούπολης και έπειτα με την υποστήριξη του Μητροπολίτη Αγχιάλου ήρθε στην Αθήνα για να σπουδάσει Φιλολογία. Το 1908 πήρε το πτυχίο του και άρχισε να εργάζεται στην εκπαίδευση στην αρχή στο ελληνικό διδασκαλείο του Πύργου (Μπουργκάς) και στη συνέχεια στην Ελλάδα όπου μεταξύ άλλων στην Ανωτάτη Παιδαγωγική Ακαδημία Αθηνών. Το 1919 πήγε στο Παρίσι με υποτροφία και παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας, φιλολογίας και κοινωνιολογίας. Τότε προσχώρησε στον μαρξισμό και τον διαλεκτικό υλισμό και αναθεώρησε τις προηγούμενες απόψεις του για την ποίηση, τόσο σε θεωρητικό, όσο και σε πρακτικό επίπεδο. Διετέλεσε για πολλά χρόνια καθηγητής μέσης εκπαίδευσης ενώ εργάστηκε για βιοποριστικούς λόγους και ως δημοσιογράφος. Υπήρξε συνεργάτης σε πολλά περιοδικά και εγκυκλοπαίδειες μεταξύ των οποίων και στη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια. Πέθανε στις 16 Δεκεμβρίου 1974.

(*) Κατά τη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, της οποίας υπήρξε συνεργάτης.

Έργο

Το έργο του είναι γραμμένο στη δημοτική και έχει καλά επιμελημένη μορφή και πλαστικότητα στην έκφραση. Χαρακτηρίζεται από θερμή λυρική φαντασία και σατιρική διάθεση με ενδιαφέρον για τον σύγχρονο άνθρωπο. Η ποίηση του, ιδιαίτερα, χαρακτηρίζεται από έντονο "διονυσιασμό", μια παιχνιδιάρικη διάθεση και ένα βαθύ μουσικό αίσθημα που συνδυάζεται άριστα με τη σάτιρα. Ο Βάρναλης διατήρησε την ποιητική αλλά και την ανθρώπινη εγρήγορση του μέχρι τα βαθιά του γεράματα.

Κώστας Βάρναλης, 1935

Ποίηση

* Ποιητικές συνθέσεις

• Ο Προσκυνητής (1919)
  
• Το Φώς που καίει (Αλεξάνδρεια 1922 με το ψευδώνυμο Δήμος Τανάλιας). Το 1933 επανατυπώθηκε στην Αθήνα με αναθεωρήσεις.
  
• Σκλάβοι Πολιορκημένοι (1927)
  

* Ποιητικές συλλογές

• Κηρήθρες (1905)
  
• Ποιητικά (1956)
  
• Ελεύθερος κόσμος (1965)
  
• Οργή λαού (1975)
  

* Πεζά και κριτικά έργα

• Ο λαός των μουνούχων (Φιλ.ψευδ. Δήμος Τανάλιας) (1923)
  
• Ο Σολωμός χωρίς μεταφυσική (1925)
  
• Η Αληθινή απολογία του Σωκράτη (1931)
  
• Αληθινοί άνθρωποι (1938)
  
• Το ημερολόγιο της Πηνελόπης (1947)
  
• Πεζός λόγος (1957)
  
• Σολωμικά (1957)
  
• Αισθητικά Κριτικά Α και Β (1958)
  
• Ανθρωποι. Ζωντανοί - Αληθινοί (1958)
  
• Οι δικτάτορες (1965)
  
• Φιλολογικά Απομνημονεύματα (1980)
  

* Θέατρο

• Άτταλος ο Τρίτος (1972)
  

* Μεταφράσεις

• Αριστοφάνης - Βάτραχοι
  
• Αριστοφάνης - Εκκλησιάζουσες
  
• Αριστοφάνης - Ιππείς
  
• Αριστοφάνης - Λυσιστράτη
  
• Αριστοφάνης - Πλούτος
  
• Ευριπίδης - Ιππόλυτος
  
• Ευριπίδης - Τρωαδίτισσες
  
• Κινέζικα τραγούδια
  
• Μολιέρος - Μισάνθρωπος
  

Μες την υπόγεια την ταβέρνα,
μες σε καπνούς και σε βρισιές
(απάνω στρίγγλιζε η λατέρνα)
όλ' η παρέα πίναμ' εψές,
εψές, σαν όλα τα βραδάκια,
να πάνε κάτου τα φαρμάκια.
Σφιγγόταν ένας πλάι στον άλλο
και κάπου εφτυούσε καταγής.
Ω! Πόσο βάσανο μεγάλο
το βάσανο είναι της ζωής!
Όσο κι ο νούς να τυραννιέται
άσπρην ημέρα δε θυμιέται.
Ήλιε και θάλασσα γαλάζια
και βάθος τ' άσωτ' ουρανού!
Ω! της αβγής κροκάτη γάζα,
γαρούφαλα του δειλινού,
λάμπετε, σβήνετε μακριά μας,
χωρίς να μπείτε στην καρδιά μας!
Σαν τα σκουλήκια, κάθε φτέρνα
όπου μας έβρει μας πατεί
Του ενού ο πατέρας χρόνια δέκα
παράλυτος, ίδιο στοιχειό,
τ' άλλου κοντόημερ' η γυναίκα
στο σπίτι λυώνει από χτικιό,
στο Παλαμήδι ο γυιός του Μάζη
κ' η κόρη του Γιαβή στο Γκάζι.
- Φταίει το ζαβό το ριζικό μας.
-Φταίει ο Θεός που μας μισεί!
- Φταίει το κεφάλι το κακό μας!
- Φταίει πρώτ' απ' όλα το κρασί!

«Οι μοιραίοι», χειρόγραφο του ποιητή

Οι Πόνοι της Παναγιάς