.
O Κώστας Προβατάς ήταν Έλληνας λαϊκός ζωγράφος.
Βιογραφία
Γεννήθηκε στην Πρέβεζα το 1906 όταν αυτή ήταν ακόμα τουρκοκρατούμενη και πέθανε επίσης στην Πρέβεζα στις 18 Απριλίου 2001. Ασχολήθηκε σε μεγάλη ηλικία με τη ζωγραφική, με μια νέα τεχνοτροπία ναΐφ και έγινε γνωστός στο πανελλήνιο μόλις μια δεκαετία πριν το θάνατό του.[1]
Τα πρώτα χρόνια
Κώστας Προβατάς: Μαρασμός στην Άνοιξη (υδατογραφία, 1991)
Όταν ήταν έξι ετών, το 1912 η Πρέβεζα απελευθερώθηκε από τους Τούρκους. Νωρίς έμεινε ορφανός και μέχρις ηλικίας εννέα ετών παρέμεινε αγράμματος. Το έτος 1915 , σε ηλικία εννέα ετών, έμαθε τα άλλα παιδιά να κατασκευάζουν χαρταετούς, και εκείνα τον έμαθαν ανάγνωση και γραφή. Το έτος 1916, σε ηλικία 10 ετών, η μητέρα του τον έστειλε να μάθει τσαγκάρης. Ταυτόχρονα, συνέχιζε να μαθαίνει μόνος του ανάγνωση και γραφή. Σε ηλικία 17 ετών, το 1923 ήταν ήδη έμπειρος υποδηματοποιός και άνοιξε μόνος του δικό του εργαστήριο στην Πρέβεζα, στην οδό 21ης Οκτωβρίου. Σύντομα άρχισε να σχεδιάζει πρωτότυπα αντρικά και γυναικεία παπούτσια, τα οποία προωθούσε ως σχέδια στο τότε ειδικό περιοδικό «Φιγουρίνι» των Αθηνών (1925). Γρήγορα τον ανακάλυψαν μέσω του περιοδικού, Γάλλοι σχεδιαστές υποδημάτων, οπότε άρχισε η συνεργασία του με αποστολή σχεδίων στο Παρίσι.[1][2][3]
Πόλεμος και Εμφύλιος
Μετά τη στρατιωτική του θητεία έλαβε μέρος στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο και τραυματίστηκε. Έλαβε μέρος επίσης στην Εθνική Αντίσταση. Από το 1942-1944 συμμετείχε σε δράση με πλοία του ΕΛΑΝ και τον Σεπτέμβριο 1944 έλαβε μέρος στον Εμφύλιο Πόλεμο με την πλευρά του ΕΛΑΣ στη Μάχη της Πρέβεζας. Η ομάδα του ΕΛΑΝ, μεταξύ των οποίων ήταν ο Κώστας Προβατάς και ο Αβραάμ Λεσπέρογλου βρισκόταν κλεισμένοι στο κτίριο της Εθνικής Τράπεζας Πρέβεζας, το οποίο σφυροκοπήθηκε με πολυβόλα και όλμους από δυνάμεις του ΕΔΕΣ. Το 1945 μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας πολιτικοί αντίπαλοί του πυρπόλησαν το σπίτι του στην Πρέβεζα και έτσι μετακόμισε στην Αθήνα το 1946. Συνελήφθη πάλι και εξορίστηκε στη Μακρόνησο.[1][2][3]
Επαγγελματική δραστηριότητα
Απελευθερώθηκε το 1947 και ίδρυσε μεγάλη βιοτεχνία υποδημάτων η οποία προμήθευσε τους γνωστούς οίκους «Σεβαστάκης» , «Μούγερ» κλπ. Κατασκεύαζε υποδήματα πολυτελείας με σφραγίδα "Μούγερ", "Σεβαστάκης" κλπ τα οποία πωλούσε στην υψηλή κοινωνία της Ελλάδας. Το 1952 λόγω οικονομικών προβλημάτων εκ διαγραφής των χρεών των Ιονίων Νήσων λόγω του μεγάλου σεισμού της Κεφαλλονιάς, μεταβίβασε τη βιοτεχνία στα παιδιά του αλλά επανήλθε το έτος 1960 με επέκταση της βιοτεχνίας υποδημάτων που απασχολούσε 15 άτομα. Ταυτόχρονα το 1960, άρχισε να ασχολείται περιστασιακά με τη ζωγραφική, τη ποίηση και τη λογοτεχνία.[1][2][3]
Επιστροφή στην Πρέβεζα
Το 1980, σε ηλικία 74 ετών, ακολούθησε τα παιδιά του και εγκαταστάθηκε στη Νικόπολη Πρέβεζας (θέση Μάζωμα), όπου μεταφέρθηκε η βιοτεχνία υποδημάτων τους. Έκτοτε ασχολήθηκε αποκλειστικά και μόνο με τη ζωγραφική και την ποίηση. Το 1988 έκανε την πρώτη έκθεση ζωγραφικής του στη «Θεοφάνειο Αίθουσα Τέχνης» της Πρέβεζας. Το 1988, σε ηλικία 82 ετών, εντελώς τυχαία τον ανακάλυψε Ελληνίδα συλλέκτρια έργων Τέχνης και έκανε τη δεύτερη έκθεση ζωγραφικής του στην αίθουσα Τέχνης ΕΥΜΑΡΟΣ των Αθηνών, η οποία έκανε εισπράξεις πωλήσεων ορισμένων εκατομμυρίων δραχμών, ένα τμήμα από τα οποία τόνωσε την ήδη κακή του οικονομική κατάσταση. Δέχθηκε αρκετά ευνοϊκή κριτική σε όλο τον Αθηναϊκό Τύπο από την επιμελήτρια της Εθνικής Πινακοθήκης κ. Αγγέλα Ταμβάκη και η τεχνοτροπία του θεωρήθηκε ως «ναΐφ». Το 1990, σε ηλικία 84 ετών, εγκαινίασε την πρώτη ιδιωτική Γκαλερί και Καλλιτεχνικό Εργαστήρι στην ιστορία της Πρέβεζας. Το Μάρτιο 1994 έδειξε ένα άλλο ταλέντο του, την ερασιτεχνική γεωλογία και παρουσίασε για πρώτη φορά έκθεση πετρωμάτων στη Θεοφάνειο αίθουσα Τέχνης της Πρέβεζας. Το 1995 και 1996 έκανε νέες εκθέσεις ζωγραφικής. Την τελευταία του έκθεση την έκανε το καλοκαίρι του 2000 στο νέο εμπορικό κέντρο της Πρέβεζας. Τελικά πέθανε στις 18 Απριλίου 2001, σε ηλικία 95 ετών και η κηδεία του έγινε στη Νικόπολη Πρέβεζας σε στενό οικογενειακό περιβάλλον.[1][2][3]
Το καλλιτεχνικό του έργο
Ο Κώστας Προβατάς ζωγράφιζε πάντα υδατογραφίες σε χαρτόνια 40Χ60cm περίπου με ακρυλικά χρώματα. Ποτέ δεν ζωγράφισε σε καμβά.[4] H θεματολογία του μοιάζει σε όλα τα έργα. Κυριαρχεί ένα μικτό τοπίο με ανθισμένα λιβάδια αλλά και ξερά δένδρα και ίσως άνθρωποι. Είναι βέβαιο ότι θα μείνει στην αιωνιότητα μέσα από τα έργα του, στα οποία πέραν της τεχνοτροπίας «ναΐφ», υπάρχει μια απεικόνιση πρωτότυπη και ασυνήθιστη. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 500 έργα του βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές εκ των οποίων 200 στην Πρέβεζα.[1][2][3]
Παραπομπές
1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Χαράλαμπος Γκούβας: «Κώστας Προβατάς, ο λαϊκός ζωγράφος της Πρέβεζας», "Ελευθεροτυπία", Νοέμβριος, 1990
2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Χαράλαμπος Γκούβας: «Κώστας Προβατάς, ο λαϊκός ζωγράφος της Πρέβεζας» (επικήδειος),εφημερίδα "Τοπική Φωνή", Πρέβεζα, 2001
3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Χαράλαμπος Γκούβας: "H Ιστορία του Νομού Πρέβεζας" Α έκδοση, ιδρύματος «Μουσείο Τεχνών και Επιστημών Πρέβεζας Χαράλαμπος Γκούβας», ISBN 978-960-87328-2-7
4. ↑ Κώστας Προβατάς: Γιατί ζωγραφίζω σε χαρτόνια και όχι σε καμβά. Απάντηση σε ερώτηση του Χαρ.Γκούβα, 1991
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
