Ο Κάλλιππος (370-300 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας αστρονόμος και μαθηματικός.
Ο Κάλλιππος γεννήθηκε στην Κύζικο της Μικράς Ασίας και σπούδασε με δάσκαλο τον Εύδοξο τον Κνίδιο στην Ακαδημία του Πλάτωνος. Εργάστηκε επίσης στο Λύκειον του Αριστοτέλους, πράγμα που σημαίνει ότι ήταν ενεργός στην Αθήνα πριν από το θάνατο του Αριστοτέλη το 322. Παρατήρησε τις κινήσεις των πλανητών και προσπάθησε να χρησιμοποιήσει σύστημα Εύδοξος το οποίο αποτελείτο από σφαίρες που συνδέονταν μεταξύ τους για να υπολογίσει τις μετακινήσεις τους. Ωστόσο, βρήκε ότι 27 σφαίρες ήταν ανεπαρκής αριθμός για τις πλανητικές κινήσεις, έτσι και πρόσθεσε επτά έχοντας σύνολο 34. Σύμφωνα με την περιγραφή στα Μετά τα Φυσικά του Αριστοτέλους, πρόσθεσε δύο σφαίρες για τον Ήλιο, δύο για τη Σελήνη, και από μία για τον Ερμή, την Αφροδίτη και τον Άρη.
Ο Κάλλιππος έκανε προσεκτικές μετρήσεις της χρονικής διάρκειας των εποχών, βρίσκοντας (αρχής γενομένης με την εαρινή ισημερία) να είναι 94 ημέρες, 92 ημέρες, 89 ημέρες και 90 ημέρες. Αυτή η διακύμανση των εποχών συνεπάγεται μεταβολή της ταχύτητας του Ήλιου, που ονομάζεται ηλιακή ανωμαλία. Επίσης, ακολούθησε το έργο του Μέτωνος του Αθηναίου για να μετρήσει το μήκος του χρόνου και να κατασκευάσει ένα ακριβές ηλιοσεληνιακό ημερολόγιο. Ο κύκλος του Μέτωνος διαθέτει 19 τροπικά έτη και 235 συνοδικούς μήνες σε 6940 ημέρες. Ο κύκλος του Καλλίππου συγχρονίζει ημέρες ανά τροχιά και περιστροφές ανά τροχιά εντός του κύκλου του Μέτωνος, επισημαίνοντας τη διαφορά μετά από 4 Μετωνικούς κύκλους, να είναι διάρκειας 76 ετών. Η διάκριση των περιστροφών και των ημερών συνάγει γνώση του κύκλου μεταπτώσεως.
Ο Κάλλιππος ξεκίνησε τις παρατηρήσεις του κατά τη διάρκεια του θερινού ηλιοστασίου, 330 π.Χ., (28 Ιουνίου στο Ιουλιανό ημερολόγιο). Η αρχική θέση του κύκλου του Καλλίπου, η αστρική θέση και ο αστρικός χρόνος (για το συγχρονισμό μέτρησης της έκλειψης), χρησιμοποιήθηκε από τους μετέπειτα αστρονόμους για τη βαθμονόμηση των παρατηρήσεών τους σε σχέση με τις επόμενες εκλείψεις. Ο κύκλος Καλλίππου των 76 ετών χρησιμοποιείται στο μηχανισμό των Αντικυθήρων, ένα αρχαίο αστρονομικό μηχανικό ρολόι παρατήρησης του 4ου αιώνα π.Χ. (που ανακαλύφθηκαν στα ύδατα της Μεσογείου στην Ελλάδα). Ο μηχανισμός έχει μια επιλογή για τον κύκλο του Καλλίππου και τα 76 χρόνια του αναφέρονται στο ελληνικό κείμενο του εγχειριδίου αυτής της παλιάς συσκευής για τον προσδιορισμό των φάσεων της Σελήνης.
Τέλος, έχει δοθεί το όνομα του Καλλίπου σε έναν από τους κρατήρες της Σελήνης.
Αναφορές
Kieffer, John S. "Callippus." Dictionary of Scientific Biography 3:21-22.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Βιογραφία Καλλίπου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
