Ο Ιωάννης (Γιαννάκης) Στράτος ( 1793 - 1848 ) ήταν αρματολός και αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Μετά τη δημιουργία του ελληνικού κράτους διετέλεσε αξιωματικός της Βασιλικής Φάλαγγας.
Βιογραφία
Ο Στράτος γεννήθηκε το 1793 στο χωριό Λουτρό Αιτωλοακαρνανίας και ήταν γόνος παλιάς αρματολικής οικογένειας της Δυτικής Ελλάδας. Κατά την έναρξη της επανάστασης, ακολούθησε μαζί με τον αδελφό του Νικόλαο και τον ξάδελφό του Σωτήριο, τον γνωστό αρματολό Γώγο Μπακόλα και διακρίθηκε στις μάχες του Μακρυνόρους τον Ιούνιο του 1821[1]. Τον Μάρτιο του 1822, βρισκόταν στο Μακρυνόρος όπου ενώθηκε με τις δυνάμεις του Γενναίου Κολοκοτρώνη που είχε καταφτάσει από την Πελοπόννησο[2][3] Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1825, μπήκε με το τμήμα του στο πολιορκημένο Μεσολόγγι[4]. Μετά την πτώση του Μεσολογγίου, μετέβη στο Ναύπλιο όπου ορίστηκε ως φρούραρχος του κάστρου Ιτς Καλέ ( από κοινού με τον Αθανάσιο Φωτομάρα ) ως αντιστάθμισμα στην κατοχή του Παλαμηδίου από τον Θεόδωρο Γρίβα[1], με τον οποίο βρισκόταν σε αντίθεση[5] παρά το γεγονός πως ήταν ξαδέλφια[6]. Το 1827 οι δύο οπλαρχηγοί ήρθαν σε ένοπλη σύγκρουση με επακόλουθο κανονιοβολισμούς μεταξύ των δύο φρουρίων αλλά και φονικών οδομαχιών μέσα στο Ναύπλιο, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν και να τραυματιστούν περίπου πενήντα άτομα. Παράλληλα, οι άνδρες του Στράτου αιχμαλώτισαν αρκετούς κατοίκους, μεταξύ των οποίων και τους Αναγνώστη και Κανέλλο Δεληγιάννη, οι οποίοι είχαν συνάψει συμμαχία με τον Γρίβα μέσω κουμπαριάς[7]. Αυτές οι συγκρούσεις προκάλεσαν αλγεινή εντύπωση στους ξένους που βρίσκονταν εκείνη την εποχή στο Ναύπλιο[8].
Στις 21 Ιουλίου του 1827, ο Στράτος παρέδωσε το φρούριο[9] στον Βελισάριο Καλόγερο και κατέλαβε θέσεις έξω από την πόλη του Ναυπλίου, που του υποδείχτηκαν από την κυβέρνηση[10]. Αργότερα οι άνδρες του ήρθαν σε ένοπλη αντιπαράθεση με χωρικούς του Άργους που είχαν αρνηθεί να τους παραχωρήσουν τρόφιμα που προορίζονταν για τα στρατεύματα[11]. Με τη μεταρρύθμιση του στρατού επί Καποδίστρια προήχθη σε χίλιαρχο[12][13]. Ως επικεφαλής της Γ' χιλιαρχίας πήρε μέρος στην εκστρατεία για την απελευθέρωση της Στερεάς Ελλάδας και διακρίθηκε στις μάχες της Τέρνοβας[14][15], του Μαυρίλου[16] και της Πέτρας[17][18].
Το 1832, συμμετείχε σε μια από τις κατά τόπους κυβερνήσεις που δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα έπειτα από την αποχώρηση του Αυγουστίνου Καποδίστρια[19]. Κατά τα επόμενα χρόνια, ο Στράτος ανήκε στο λεγόμενο "γαλλικό κόμμα" [20]. Το 1843 εξελέγη πληρεξούσιος στην Εθνοσυνέλευση. Εντάχτηκε στη Βασιλική φάλαγγα φτάνοντας ως το βαθμό του υποστράτηγου. Σκοτώθηκε το 1848, όταν καταδιώκοντας ομάδα ληστών, έπεσε σε ενέδρα.[21]
Παραπομπές
Σύγχρονος Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, τ. 22ος, σ. 815.
Κόκκινος, 1974, τ. Β΄, σ. 496.
Βακαλόπουλος, 1982, τ. ΣΤ', σ. 147.
Δημήτρης Φωτιάδης, 1971, τ. Γ', σ. 177.
Κασομούλη, 2013, τ. Β', σ. 326 - 327.
Τσιάμαλος, 2007, σ. 237.
Κωστή Παπαγιώργη, Κανέλλος Δεληγιάννης, εκδόσεις Καστανιώτη, πέμπτη έκδοση, Αθήνα 2001, σελ. 330.
Βακαλόπουλος, 1986, Ζ', σ. 767 - 771.
Δημήτρης Φωτιάδης, 1971, τ. Δ', σ. 18.
Βακαλόπουλος, 1986, Ζ', σ. 769.
Βακαλόπουλος, 1986, Ζ', σ. 771.
Παπαγεωργίου, σ. 225.
Φωτιάδης, 1971, τ. Δ',σ. 106.
Παπαγεωργίου, σ. 247.
Φωτιάδης, 1971, τ. Δ', σ. 415.
Παπαγεωργίου, σ. 249.
Φωτιάδης, 1971, τ. Δ', σ. 163 - 164.
Παπαγεωργίου, σ. 254.
Χ. Ν. Φιλαδελφέως ( επιμ.), Διάφορα έγγραφα και επιστολαί εκ της συλλογής του υποστρατήγου Γενναίου Κολοκοτρώνη, αφορώντα τας κατά το 1832 μετά τον θάνατον του Κυβερνήτου Ι. Καποδίστρια συμβάσας κατά την Ελλάδα ανωμαλίας και αναρχίας, Αθήνησι, 1855, σ. 41 - 44.
Παπαγεωργίου, σ. 363.
«Στράτος Γιαννάκης». kapodistrias.info. Ιωάννης Καποδίστριας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2016.
Βιβλιογραφία
Αποστόλου Ε. Βακαλοπούλου, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, τόμοι ΣΤ' και Ζ', Θεσσαλονίκη 1982, 1986.
Νικολάου Κασομούλη, Ενθυμήματα στρατιωτικά της επανάστασης των Ελλήνων 1821 - 1833, Πελακάνος, τ. Β', 2013.
Διονυσίου Κοκκίνου, Η Ελληνική Επανάστασις, εκδόσεις Μέλισσα, έκτη έκδοσις, τόμος Β΄, Αθήναι 1974.
Στέφανος Π. Παπαγεωργίου, Από το Γένος στο Έθνος, 1821-1862, εκδόσεις Παπαζήση, 2005 ISBN 960-02-1769-6.
Δημήτριος Τσιάμαλος, Κοινωνική και επαναστατική συνείδηση των ενόπλων της Ρούμελης στην επανάσταση του 1821, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Διδακτορική Διατριβή, Αθήνα, 2007.
Κωστή Παπαγιώργη, Κανέλλος Δεληγιάννης, εκδόσεις Καστανιώτη, πέμπτη έκδοση, Αθήνα 2001.
Δημήτρης Φωτιάδης, Ιστορία τού 21, Μέλισσα, Αθήναι, 1971.
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
