Ο Γιώργος Φτέρης, γεννηθείς ως Γιώργος Τσιμπίδαρος (14 Σεπτεμβρίου 1891 - 14 Σεπτεμβρίου 1967), ήταν Έλληνας δημοσιογράφος, ανταποκριτής, κριτικός, συγγραφέας και ποιητής. Γεννήθηκε στην Καρέα της Μάνης, και σπούδασε νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.[1]
Οικογένεια
Είχε τέσσερα αδέρφια, τον Γιάννη (ή Γιάγκο) ο οποίος έμενε στη Μάνη. Ο Βασίλης πολέμησε στον Μακεδονικό Αγώνα ως αρχηγός ανταρτών και σκοτώθηκε σε μάχη. Ο Πότης, όπως και ο αδερφός του Γιώργος, σπούδασε νομική, αρθρογράφησε σε αρκετές εφημερίδες και έγινε αρχισυντάκτης σε μια. Αργότερα έγινε γραμματέας του Ελευθέριου Βενιζέλου και εξελέγη βουλευτής Αθηνών, Το 1963, έγινε σύμβουλος στο γραφείο του Πρωθυπουργού. Είχαν επίσης μια αδερφή, την Όλγα, η οποία ήταν παντρεμένη με τον Γιάννη Χαραμή από την Κρεμαστή Λακωνίας. Το 1931, ο Γιώργος Φτέρης παντρεύτηκε τη Ρέα Βραχίνου, και στις 13 Ιουλίου 1934, γέννησαν τη μοναδική τους κόρη Ελυάνα.[2]
Ο Γιώργος Φτέρης (καθήμενος) με τη σύζυγο του Ρέα (αριστερά) και την κόρη τους Ελυάνα
Δημοσιογράφος
Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, ο Γιώργος Φτέρης, ήταν ανταποκριτής εφημερίδων στο εξωτερικό. Αρχικά, ήταν στη Ρώμη, και αργότερα στη Γαλλία.[1] Περιόδευσε στην Ευρώπη για να συναντήσει αρκετά γνωστά πρόσωπα της εποχής, όπως ο Ιταλός δικτάτορας Μπενίτο Μουσολίνι, από τον οποίο έλαβε συνέντευξη αρκετές φορέας. Κατα τη διάρκεια των ταξιδιών του, γνώρισε και σχημάτισε δεσμούς φιλίας με αρκετά γνωστά άτομα, όπως ο συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης, ο γλύπτης Μιχαήλ Τόμπρος, ο πολιτικός Ελευθέριος Βενιζέλος, η ηθοποιός Έλλη Λαμπέτη, ακόμη και ο Πάμπλο Πικάσο.[2]
Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, έγινε αρχισυντάκτης της εφημερίδας Αθηναϊκά Νέα. Επίσης, εργάστηκε ως δημοσιογράφος για Το Βήμα. Αρθρογραφούσε το κύριο άρθρο της εφημερίδας κάθε Κυριακή.[2][1]
Μεταφραστής
Το 1930, έλαβε το Βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας (Ακαδημαϊκές δάφνες), για τη μετάφραση του από τα γαλλικά στα ελληνικά των «Αθλίων» (Les Miserables).[2] Το 1966, του απονεμήθηκε το Χρυσό Μετάλλιο Δημοσιογραφίας από το Βασιλιά Κωνσταντίνο Β΄. Τιμήθηκε αρκετές φορές από την Ελληνική κυβέρνηση για το έργο του στη λογοτεχνία και τη δημοσιογραφία.[2][1]
Συγγραφέας
Έγραψε αρκετά βιβλία και άρθρα.[3] Η κόρη του Ελυάνα δήλωσε για τον πατέρα της: «Τα βιβλία του έχουν βαθύ νόημα και είναι δύσκολα στην κατανόηση επειδή ήθελε να κάνει τους ανθρώπους καλύτερους. Τα βιβλία του ήταν γραμμένα σε απλή γλώσσα, αλλά είχαν βαθιά νοήματα. Δεν ήθελε οι άνθρωποι να διαβάζουν 'σκουπίδια', αλλά να ερευνούν, να βελτιώνουν τους εαυτούς τους, να ρωτούν, και να κάνουν την ανθρωπότητα πιο έξυπνη. Βασικά, να κάνουν έναν άνθρωπο να συλλογιστεί.»[4]
Η κατασκευή της βιβλιοθήκης της Αρεόπολης, υποστηρίχθηκε από τον ίδιο.[3]
«Η Χωριάτα»
Προτομή του Γεώργιου Φτέρη
Ένα από τα μεγαλύτερα και πιο αξιομνημόνευτα επιτεύγματα του, είναι ένα τραγούδι με την ονομασία «Η Χωριάτα». Τον χειμώνα 1941–42,τον πρώτο χειμώνα της Γερμανικής Κατοχής, έγραψε ένα αλληγορικό τραγούδι το οποίο έδωσε στη Σοφία Βέμπο, την πιο γνωστή τραγουδίστρια της εποχής και επίσης οικογενειακή φίλη του. Το τραγούδησε σε θέατρα ανά την Ελλάδα, φορώντας φόρεμα με τα χρώματα της Ελλάδας, μπλέ και λευκό. 35 χρόνια αργότερα, σχολιάζοντας το τραγούδι, ο Γιώργος Φτέρης είπε: «Είναι μια φωνή ελπίδας και συνέχισης της ύπαρξης. Αντήχησε σε μεγάλο βαθμό στις καρδιές του τότε σκλαβωμένου λαού.» Στο τραγούδι, η Ελλάδα παρουσιάζεται ως μια χωριατοπούλα, και τα νιάτα της ως ένα εκκολαπτόμενο δέντρο.[5]
Κατά τη περίοδο αυτή, όλα τα πατριωτικά τραγούδια απαγορευόταν από τους Ναζί. Ο Φτέρης το γνώριζε, και έγραψε κάθε στίχο του τραγουδιού με αλληγορικό τρόπο. Η κόρη του είπε: «Κάθε φορά που τραγουδούνταν, το κοινό 'ηλεκτριζόταν'. Ακούγαν το τραγούδι και το κατανοούσαν, και έτσι τους έδινε ελπίδα, τους εμχύψωνε. Φόβιζε τον εχθρό, και ήταν σαν απειλή.»[4]
Πολύς κόσμος λάτρεψε το τραγούδι του Φτέρη, και το μήνυμα του διαδώθηκε στην Ελλάδα. Το τραγούδι έπαιζε συνεχώς στα θέατρα. Αλλά αμέσως μετά οι Ναζί κατέλαβαν τον έλεγχο. Το τραγούδι απαγορεύθηκε, και τα θέατρα κλείσαν. Ορίστηκε ποινή για κάθε έναν που τραγουδούσε το τραγούδι, και οι Ναζί πήγαν στο σπίτι του Φτέρη, απειλώντας τον με σύλληψη. Η Βέμπο συνέχισε να τραγουδά την «Χωριάτα» στις συναυλίες της στη Μέση Ανατολή και συνέχισε να εμπνέει το κίνημα της Εθνικής Αντίστασης. Αν και το τραγούδι είχε καταπνιγεί στην Ελλάδα, η ζημιά για τους Γερμανούς είχε γίνει. Οι καταπονεμένοι και χωρίς ελπίδα Έλληνες πολέμησαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως λέει το τραγούδι με «καινούργιους κλώνους και κλαδιά».[5]
Θάνατος
Ο Γιώργος Φτέρης-Τσιμπίδαρος απεβίωσε το 1967 από καρκίνο του ήπατος. Το σώμα του έχει ταφεί στην πατρίδα του, Μάνη. Επί της οδού μεταξύ Αρεόπολης και Γυθείου, σε ένα λόφο έχει χτιστεί και αφιερωθεί σε αυτόν ένα μνημείο. Αν και εγκατέλειψε το χωρίο του και τους περιορισμούς του, στην εφηβική του ηλικία, πάντοτε είχε τη Μάνη στην καρδιά του. Κάποτε είχε γράψει[3],
« «Τη θύμηση της Μάνης, της πέτρας και του αέρα της Μάνης, την έπαιρνα πάντα μαζί μου, όπου κι αν πήγαινα. Σαν φυλαχτό» »
Το μνημείο του είναι μια προτομή, σκαλισμένη από τον φίλο του Μιχαήλ Τόμπρο. Στον ώμο του, μια γυναίκα που αναπαριστά τη Μάνη δακρύζει, θρηνώντας για τον θάνατο του. Η κόρη του Ελυάνα δήλωσε, «Ο πατέρας που ποτέ δεν ήθελε μνημείο για τον εαυτό του, μιας και ήταν πολύ ταπεινός άνθρωπος. Ποτέ δεν πίστευε στα μνημεία, όμως η μητέρα που επέμενε πως του άξιζε ένα.»[4]
Παραπομπές
«Φτέρης Γεώργιος». www.mani.org.gr. Ανακτήθηκε στις 2016-08-04.
Φτέρη, Ρέα (χ.ε.). Δίπλα στον Άντρα μου. Αθήνα: Δίφρος.
«Φτέρης Γιώργος - Βιβλία». www.mani.org.gr. Ανακτήθηκε στις 2016-08-04.
Δαμιανός, Γιάννης, Προσωπική συνέντευξη με την Ελυάνα Δαμιανού-Φτέρη, 2 Μαΐου 2008
«Η Χωριάτα». www.mani.org.gr. Ανακτήθηκε στις 2016-08-04.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
«Χωριάτα είμαι όλο γειά» Το τραγούδι του Φτέρη, που τραγούδησε η Σοφία Βέμπο
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
