Ο Γιάννης Γαΐτης (Αθήνα, 4 Μαρτίου 1923 – 22 Ιουλίου 1984) ήταν Έλληνας ζωγράφος, χαράκτης και γλύπτης. Είναι γνωστός για τα «Ανθρωπάκια» του, μορφές που δεν έχουν ατομικά χαρακτηριστικά και έχουν πανομοιότυπο ντύσιμο με ριγέ κοστούμι και καπέλο, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη μαζοποίηση του σύγχρονου ανθρώπου[5].
Βιογραφία
Ο πατέρας του ήταν Τήνιος και η μητέρα του Πελοποννήσια. Σπούδασε αρχικά στην ΑΣΚΤ και έπειτα στο Παρίσι. Ανάμεσα στους δασκάλους του ήταν και ο Κωνσταντίνος Παρθένης. Το 1949 συμμετείχε μαζί με άλλους καλλιτέχνες όπως ο Αλέκος Κοντόπουλος στην ίδρυση της καλλιτεχνικής ομάδας των λεγόμενων «Ακραίων», της οποίας τα μέλη ξεχώρισαν για την ενασχόλησή τους με μορφές αφηρημένης τέχνης.[6] Το 1954 μετέβη στο Παρίσι με σκοπό να ολοκληρώσει τις σπουδές του φοιτώντας στη Σχολή Καλών Τεχνών και στην Ακαδημία Grande Chaumiere.[6] Παράλληλα οργάνωσε εκθέσεις στην Αθήνα και στη γαλλική πρωτεύουσα, όπου εγκαταστάθηκε με τη σύζυγό του, Γαβριέλα Σίμοση, και έλαβε μέρος σε αρκετές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.[6]
Το 1967 παρουσίασε για πρώτη φορά τα «Ανθρωπάκια», το χαρακτηριστικό γνώρισμα του έργου του, με το οποίο απασχολήθηκε και τις επόμενες δεκαετίες, κάνοντάς το ένα είδος και μέσο ειρωνείας και κοινωνικής κριτικής.[7] Σταδιακά, από το 1975 οι σχηματοποιημένες μορφές πολλαπλασιάστηκαν και ενοποιήθηκαν με αποτέλεσμα τη δημιουργία ανθρώπινων τοπίων[8]. Απεβίωσε τον Ιούλιο του 1984, λίγες ημέρες μετά τα εγκαίνια της αναδρομικής έκθεσης του έργου του στην Εθνική Πινακοθήκη Αθηνών.[9]
Αντιπροσωπευτικό έργο με τα ανθρωπάκια, του Γαΐτη.
Παραπομπές
rkd.nl/explore/artists/29970. Ανακτήθηκε στις 22 Αυγούστου 2017.
«Yannis Gaitis». RKDartists. 29970.
«Yannis Gaitis». (Αγγλικά) Benezit Dictionary of Artists. 2006. B00069792. ISBN-13 978-0-19-977378-7.
Union List of Artist Names. 2 Δεκεμβρίου 2016. 500112428. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2019.
Νέα Εγκυκλοπαιδεία, εκδ. «Μαλλιάρης-Παιδεία», 2006, τόμος 6, σελ. 163.
Εθνική Πινακοθήκη – 100 Χρόνια. Τέσσερις Αιώνες Ελληνικής Ζωγραφικής. Από τις Συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης και του Ιδρύματος Ευριπίδη Κουτλίδη. ΕΠΜΑΣ, Αθήνα 1999, σελ. 654.
Εθνική Πινακοθήκη – 100 Χρόνια. Τέσσερις Αιώνες Ελληνικής Ζωγραφικής. Από τις Συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης και του Ιδρύματος Ευριπίδη Κουτλίδη. ΕΠΜΑΣ, Αθήνα 1999, σελ. 667.
Γιάννης Γαΐτης, περιοδικό Art Magazine, 8-11-2010, ανάκτηση 16-7-2013.
Συλλογικό έργο Γιάννη Γαΐτη, BiblioNet.gr, ανάκτηση 16-7-2013.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Φάκελοι Γ. Γαΐτη στον ιστότοπο του Τελλόγλειου Ιδρύματος Τεχνών του ΑΠΘ, αρχείο Τώνη Σπητέρη
Πανδέκτης
http://www.nationalgallery.gr/site/content.php?sel=685&artist_id=4369 (28/4/2015)
Τελλόγλειο Ίδρυμα -ΑΠΘ
Βιβλιογραφία
Εθνική Πινακοθήκη – 100 Χρόνια. Τέσσερις Αιώνες Ελληνικής Ζωγραφικής. Από τις Συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης και του Ιδρύματος Ευριπίδη Κουτλίδη, ΕΠΜΑΣ, Αθήνα 1999.
Κωστοπούλου Α., Κριτικός κατάλογος των έργων του Γιάννη Γαϊτη : ζωγραφική, γλυπτική, κατασκευές, Ίδρυμα Ι. Κωστόπουλου, Αθήνα 2003.
Λυδάκης Στ., "Οι Έλληνες ζωγράφοι", τόμ. 3ος, εκδ. «Μέλισσα», Αθήνα 1976.
Παπαδάκης Ν., "Γιάννης Γαΐτης, ένας επαναστάτης δημιουργός", Σύγχρονοι Έλληνες Καλλιτέχνες, τόμ. 1ος, Πολυπλάνο, Αθήνα 1980.
Χρήστου Χρ., "Ζωγραφική του 20ού αιώνα", Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1996.
Αφιέρωμα στο Γιάννη Γαΐτη. Αναδρομική έκθεση 1956-1980, ΚΘ΄ Δημήτρια, Δήμος Θεσσαλονίκης-Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, 19 Οκτωβρίου-20 Νοεμβρίου 1994
Γιάννης Γαΐτης, κείμενο Τζουλιάνο Σεραφίνι, εκδ. «Μέδουσα», χ.χ.
Γιάννης Γαΐτης, Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών, Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα, Δεκέμβριος 1984
Ευάγγελος Ανδρέου, Γαΐτης/Gaitis. "Σύγχρονοι Έλληνες Καλλιτέχνες" ΄Εκδ. Επίπεδα, Αθήνα 1984 - 18ο Συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης (AICA)
Ευάγγελος Ανδρέου, Γαΐτης/Gaitis. "Ζωγραφική Σύγχρονες Τάσεις" ΄Εκδ. Επίπεδα, Αθήνα 1985 - Αθήνα, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης
Evangelos Andreou, GAITIS. "The meaning of educational manifestations and the participation of the intellectual man - and four artists", Ed. ABHE RAO – SHANTHA INTERNATIONAL INC.,New York - 2002
Τώνια Γιαννουδάκη, Εθνική Γλυπτοθήκη. Μόνιμη συλλογή, Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα 2006
Αντωνία Γιαννουδάκη, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ίδρυμα Ευριπίδη Κουτλίδη. Η συλλογή νεοελληνικής γλυπτικής και η ιστορία της 1900-2006 (διδακτορική διατριβή), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τομέας Ιστορίας της Τέχνης, Θεσσαλονίκη 2009 (http://ikee.lib.auth.gr/record/115849) (7/5/2015)
Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών. Ζωγράφοι - Γλύπτες - Χαράκτες, 16ος-20ός αιώνας, επιστημονική επιμέλεια Ευγένιος Δ. Ματθιόπουλος, τόμ. 1, Μέλισσα, Αθήνα 1997-2000
Στέλιος Λυδάκης, Οι έλληνες γλύπτες. Η νεοελληνική γλυπτική. Ιστορία-τυπολογία-λεξικό γλυπτών, τόμ. 5, Μέλισσα, Αθήνα 1981
Χρύσανθος Χρήστου – Μυρτώ Κουμβακάλη-Αναστασιάδη, Νεοελληνική γλυπτική 1800-1940, έκδοση Εμπορικής Τραπέζης της Ελλάδος
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Γιάννης Γαΐτης στον Πανδέκτη, του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
