Οι Κουτσονικαίοι ήταν ένα από τα 3 αρχηγά γένη του Σουλίου. Ο επικεφαλής της φάρας κατά την πτώση του Σουλίου ήταν ο Νικόλαος Κουτσονίκας (ο γερο Κουτσονίκας) που ήταν ο μόνος εκ των τριών ηγετών που κράτησε τη φάρα του στο Σούλι αγωνιζόμενοι στην Κιάφα μέχρι το τέλος[1]. Η φάρα Κουτσονίκα ήταν αυτή που έδωσε το Ζάλογγο συγκλονίζοντας τον κόσμο και αποτέλεσε φάρο της ελληνικής επανάστασης του 1821. Η μάχη των Κουτσονικαίων συνεχίστηκε στη Μάχη του Σέλτσου, στη μονή Σέλτσου[2] (1804) όπου σκοτώθηκε ο γέρο Κουτσονίκας[3] και ξεκληρίστηκε το μεγαλύτερο μέρος της φάρας[4].
Συμμετοχή στην Ελληνική Επανάσταση του 1821
Τα λίγα παιδιά και οι γυναίκες της φάρας που έμειναν περιπλανήθηκαν βιώνοντας μεγάλη φτώχεια και στερήσεις μέχρι την έναρξη του 1821. Οι Σουλιώτες χτύπησαν πρώτοι τους Τούρκους στις 6.12.1820 (παραπλανώντας και τον Αλήπασα σύμφωνα με τις οδηγίες του Αλέξανδρου Υψηλάντη[5] και των Φιλικών για να κερδίσουν χρόνο οι επαναστάτες στον Μωριά)[1]. Οι λίγοι Κουτσονικαίοι που γλίτωσαν και συμμετείχαν στην επανάσταση[6] αφού είχαν εν τω μεταξύ μεγαλώσει ήταν:
Μάρκος Κουτσονίκας
Αθανάσιος Κουτσονίκας
Ιωάννης Κουτσονίκας
Χρήστος Κουτσονίκας
Γιώργος Κουτσονίκας ο Καραΐσκος
Λάμπρος Κουτσονίκας
Πολεμική δραστηριότητα 1820-1829
Έλαβαν μέρος από την έναρξη του Αγώνα και πολεμούσαν αδιάκοπα μέχρι την Ανεξαρτησία. Οι σημαντικότερες συμμετοχές τους ήταν:
στις εκστρατείες των Σουλιωτών (επικεφαλής Μάρκος Μπότσαρης)
στο Μεσολόγγι (επικεφαλής Νότης Μπότσαρης)[7]
στο Δίστομο (επικεφαλής Γεώργιος Καραϊσκάκης)[8]
στην Κορωνησία (επικεφαλής Αθανάσιος Κουτσονίκας)[9]
Μετά την απελευθέρωση εγκαστάθηκαν στο Αγρίνιο[10] αρνούμενοι εγκατάσταση στην Αθήνα για να είναι κοντά στο Σούλι.... το απελευθέρωσαν το επόμενο αιώνα πολεμώντας και οι Κουτσονικαίοι στους Βαλκανικούς Πολέμους.
Οι Κουτσονικαίοι στο Αγρίνιο
Koutsonikaioi agriniou 1834.jpg
Το 1834 οι Κουτσονικαίοι βρίσκονται στο Αγρίνιο (Βραχώρι) όπου σε κατάσταση του Επάρχου Ζαβού με ημερομηνία 12 Μαΐου 1834[11] καταγράφονται 5 οικογένειες Κουτσονικαίων με 26 μέλη συνολικά.
Πηγές
Κουτσονίκας, Λάμπρος (2002) [1863]. Γενική Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, τόμος Α (ανατυπωμένη έκδοση). Αθήνα, εκδόσεις Βεργίνα. σελ. 33,197. ISBN 9789607171979.
Περάνθης, Μιχαήλ (2008) [2004]. Σουλιώτες (ανατυπωμένη έκδοση). Αθήνα: Εστία. σελ. 445. ISBN 9789604691210.
Σχισμένος, Αριστείδης (2004). Το ολοκαύτωμα των Σουλιωτών στο Σέλτσο. Αθήνα. σελ. 164. ISBN 9608266130.
Οικονόμου, Ναπολέων (2009). Ο χαλασμός των Μποτσαρέων στο Σέλτσο. Αθήνα. σελ. 174.
Βουρνάς, Τάσος (1960). Φιλική Εταιρεία. Αθήνα. σελ. 158.
Τσατσάνης, Γεώργιος (2005). Δυτικορουμελιώτες Αγωνιστές του 1821. Αθήνα: Βεργίνα. σελ. 152. ISBN 9789608280335.
Περραιβός, Χριστόφορος (1836). Απομνημονεύματα Πολεμικά διαφόρων μαχών 1820-1829. Αθήναι: Τυπογραφεία Ανδρέου Κορομηλά. σελ. 111.
Αινιάν, Δημήτριος (1903). Η Βιογραφία του Στρατηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη (2η έκδοση). Αθήναι: Ιωάννου Βλαχογιάννη. σελ. 158.
Κουτσονίκας, Λάμπρος (2002) [1863]. Γενική Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, τόμος Β (ανατυπωμένη έκδοση). Αθήνα: Βεργίνα. σελίδες 240–244. ISBN 9789607171979.
Χατζηιακώβου ΑΕ, Εκδόσεις (1980). Εγκυκλοπαίδεια Επιστήμη και Ζωή, τόμος 17. Αθήνα. σελίδες 157–8.
Γενικά Αρχεία του Κράτους (συλλογή Βλαχογιάννη)
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
