.
Ο Ευάγγελος Κουκουδέας ήταν σημαντικός Έλληνας Μακεδονομάχος οπλαρχηγός και ήρωας των Βαλκανικών Πολέμων από τη Στρώμνιτσα της Μακεδονίας.
Βιογραφικά στοιχεία
Ο Ευάγγελος Κουκουδέας γεννήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στη Στρώμνιτσα της πΓΔΜ. Κατάγονταν από παλιά και σημαντική οικογένεια της Στρώμνιτσας. Συγγενείς του ήταν ο βιολιστής Δημήτριος Κουκουδέας ή Σέμσης και η δασκάλα του παρθεναγωγίου Στρωμνίτσης, Αικατερίνη Κουκουδέα. Αφού τελείωσε το Ελληνικό σχολείο στη γενέτειρά του, Στρώμνιτσα μετέβη στην Αθήνα το 1905 για να αποφύγει τις Βουλγαρικές επιθέσεις και να καταταγεί στα σώματα που συγκεντρώνονταν για το Μακεδονικό Αγώνα[1]. Στην Αθήνα τελείωσε τη Γυμνασιακή Σχολή και κατατάχτηκε στο Βασιλικό Πολεμικό Ναυτικό, ως δίοπος.
Μακεδονικός Αγώνας
Μετά τη θητεία του εκεί, μετέβη στη Μακεδονία και πολέμησε στη λίμνη των Γιαννιτσών υπό τις γενικές οδηγίες του Ι. Δεμέστιχα. Στις 14 Φεβρουαρίου του 1907 τα ενωμένα Ελληνικά σώματα υπό τον Ι. Δεμέστιχα, τον Ευάγγελο Κουκουδέα, το Νικόλαο Ζαφειρίου από τη Χαλκιδική και αρκετούς Μακεδόνες και Κρητικούς οπλίτες ξεκίνησαν από το Τσέκρι (Παραλίμνη) της λίμνης των Γιαννιτσών και επιτέθηκαν κατά του κομιτατζή Κ. Δεληθανάση, στο Μπόζετς (Άθυρα) Πέλλας. Αφού εξόντωσαν τον αρχικομιτατζή, πέτυχαν την εξόντωση και αρκετών οπλιτών του που πολεμούσαν μέσα από την οικία του. Τελικά αποχώρησαν καθώς στο χωριό προσήλθε Οθωμανικό στρατιωτικό απόσπασμα. Το Μάρτιο του 1907 επικεφαλής μικρής ομάδας συμμετείχε σε επιχειρήσεις εναντίον κομιτατζήδων στα Κουφάλια.[2] Πολέμησε στο λίμνη των Γιαννιτσών έως το τέλος του Μακεδονικού Αγώνα.
Ο Ιωάννης Δεμέστιχας έγραψε για τον Ευάγγελο Κουκουδέα:
...Τα μακριά του μαλλιά, και η σεμνότητα του θυμίζουν τον ήρωα της Επανάστασης Αθανάσιο Διάκο. Ξεχυλίζει από πατριωτικό ενθουσιασμό, ενθουσιασμό όμως ελεγχόμενο, χωρίς υπερβολές.
...Του είχα πλήρη εμπιστοσύνη και ήμουν σίγουρος ότι θα έκανε το καθήκον του κάτω και από τις δυσκολότερες περιστάσεις. Θα προτιμούσε να σκοτωθεί παρά να με εγκαταλείψει σε περίπτωση κινδύνου.[3]
Ο οπλαρχηγός Ευάγγελος Κουκουδέας
Βαλκανικοί Πόλεμοι
Πριν από τους Βαλκανικούς Πολέμους, κατά τον Ιταλοτουρκικό πόλεμο (1911 - 1912) και ενώ οι Ιταλοί είχαν καταλάβει τα Δωδεκάνησα, μετέβη στην Ικαρία και κήρυξε την επανάσταση από τον Οθωμανικό ζυγό τον Ιούλιο του 1912. Έτσι πρόλαβε την κατάληψη της Ικαρίας από την Ιταλία και κηρύχτηκε κυβερνήτης της νήσου. Στη συνέχεια δημιούργησε σώμα Ικαριωτών εθελοντών και αποβιβάστηκε στη Χίο στις 14 Δεκεμβρίου του 1912, όπου πήρε μέρος στη Μάχη της Βολισσού και στη Μάχη του Αίπους κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, που οδήγησαν στην απελευθέρωση της Χίου.[4][5]
Βόρεια Ήπειρος, Α' Παγκόσμιος Πόλεμος και Μικρασιατική εκστρατεία
Μετά το τέλος των Βαλκανικών Πολέμων πολέμησε στη Βόρεια Ήπειρο. Στη συνέχεια μετέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, όπου μετά το Κίνημα Εθνικής Άμυνας στη Θεσσαλονίκη και την είσοδο της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οργάνωσε πολιτοφυλακή ώστε να διευκολύνει τη μεταφορά εθελοντών προς την Ελλάδα. Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο πολέμησε ως έφεδρος αξιωματικός του πεζικού και στη συνέχεια μονιμοποιήθηκε στον Ελληνικό Στρατό, ως ανθυπολοχαγός. Συμμετείχε στη Μικρασιατική εκστρατεία, όπου αιχμαλωτίστηκε από τους Τούρκους. Μετά την απελευθέρωσή του και τη λήξη του πολέμου, συνέχισε την πορεία του στον Ελληνικό Στρατό, φτάνοντας το βαθμό του συνταγματάρχη.[6]
Πηγές
Πέτρος Γ. Καρακασσώνης, Ιστορία της απελευθερώσεως της Χίου κατά το 1912
Γαρδίκας, Ο ναύαρχος Ιωάννης Ν. Δεμέστιχας, Αθήνα 1964
Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, Συλλογή Φωτογραφιών, Ευάγγελος Κουκουδέας
Παραπομπές
↑ Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 286
↑ Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 189
↑ Γυμνάσιο Βροντάδου & Φιλοπρόοδος Όμιλος Βροντάδου, πολιτιστικό πρόγραμμα "Η μάχη του Αίπους. 100 χρόνια μετά", Ευάγγελος Κουκουδέας
↑ Γυμνάσιο Βροντάδου & Φιλοπρόοδος Όμιλος Βροντάδου, πολιτιστικό πρόγραμμα "Η μάχη του Αίπους. 100 χρόνια μετά", Οι εθελοντές
↑ Γυμνάσιο Βροντάδου & Φιλοπρόοδος Όμιλος Βροντάδου, πολιτιστικό πρόγραμμα "Η μάχη του Αίπους. 100 χρόνια μετά", Ευάγγελος Κουκουδέας
↑ Γυμνάσιο Βροντάδου & Φιλοπρόοδος Όμιλος Βροντάδου, πολιτιστικό πρόγραμμα "Η μάχη του Αίπους. 100 χρόνια μετά", Ευάγγελος Κουκουδέας
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
