.
Ο Ευάγγελος Κοφινιώτης (1836–1916) υπήρξε καθηγητής και συγγραφέας ο οποίος ανάλωσε την ζωή του διδάσκοντας και συγγράφοντας πολυάριθμα βιβλία, τόσο για την σπουδάζουσα νεολαία όσο και για ενήλικες. Στην Εθνική βιβλιοθήκη της Ελλάδος έχουν κατατεθεί τουλάχιστον 35 βιβλία του, φιλολογικά και θεολογικά. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τον Όμηρο. Το «Ομηρικό Λεξικό» (1886) και η «Ομηρική Γεωγραφία» (1884) παραμένουν, σύμφωνα με την γνώμη σύγχρονου εκδότη, «από τις σπουδαιότερες εργασίες, όχι μόνο στην ελληνική, αλλά και στην παγκόσμια βιβλιογραφία». Αξιοσημείωτη επίσης έκδοση αποτελεί το έργο του «Παλαιστίνη – Ιστορία και γεωγραφία της Αγίας Γης» (1890), καθώς και ο «Χάρτης της Ιερουσαλήμ» (1892) τον οποίο συνέταξε βασιζόμενος στις Άγιες Γραφές. Αδερφός του ο Ιωάννης Κοφινιώτης.
Η επιστημονική του πορεία
Η "Ομηρική Γεωγραφία" (1884)
Γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1836. Το αρχικό επώνυμο της οικογενείας ήταν «Κωνσταντίνου». Ο Ευάγγελος όμως το άλλαξε σε «Κοφινιώτης» για να τιμήσει τον τόπο της αρχικής καταγωγής του, το Κοφίνι Ναυπλίου, το οποίο τώρα ονομάζεται Νέα Τίρυνθα. Σπούδασε φιλολογία και θεολογία. Έλαβε τον τίτλο του διδάκτορος Φιλοσοφίας το 1866 από το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Δίδαξε μεταξύ άλλων στο Γυμνάσιο Πειραιώς, στο Α’ Γυμνάσιο Αθηνών και στο Βαρβάκειο. Εξέδιδε συνεχώς μελέτες, σχόλια, καθώς και όλο και πιο τελειοποιημένα τα σχολικά εγχειρίδια, σύμφωνα με το πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας, το οποίο είχε συνδιαμορφώσει, για την πληρέστερη μόρφωση των Ελληνοπαίδων, «συμβάλλων», όπως λέει ο ίδιος στους προλόγους του, «εις την του ήθους διάπλασιν και την της καρδίας μόρφωσιν».
Αλλεπάλληλες είναι οι εκδόσεις των βιβλίων του, τα οποία εκτύπωνε στο ιδιόκτητο τυπογραφείο του «Ο Παλαμήδης», στο ισόγειο του σπιτιού του, στην οδό Αγίου Μάρκου 28, στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας σε συνεργασία με τον Γερμανό τυπογράφο Μάισνερ (Meissner). Πολλά από τα βιβλία του συνοδεύονταν από επεξηγηματικά σχέδια και χάρτες. Στο τυπογραφείο αυτό, το οποίο χρησιμοποιήθηκε και ως βιβλιοπωλείο, εξεδόθησαν παράλληλα και βιβλία τουλάχιστον άλλων 12 συγγραφέων (βλ. μερικό κατάλογο εκδόσεων "Παλαμήδης" [1]). Μερικά από τα βιβλία του Ευαγγέλου Κοφινιώτη (όπως το Ομηρικό Λεξικό, η Ομηρική Γεωγραφία και η Γραμματική της Ομηρικής Διαλέκτου) επανεκδίδονται ακόμα και σήμερα κατά καιρούς, με πρωτοβουλία διαφόρων εκδοτών.
Η οικογένειά του
H "Γραμματική της Ομηρικής Διαλέκτου" (Β' 'Eκδοση 1885)
Παράλληλα με τις επιστημονικές του δραστηριότητες, παντρεύτηκε στην Αθήνα το 1869 την Αθηνά Σατά, η οποία μόλις είχε τελειώσει το Αρσάκειο, σε ηλικία 16 ετών. Απέκτησαν 13 παιδιά. Η μητέρα του Ευαγγέλου, εκ Ναυπλίου, είχε γεννηθεί στις αρχές του 19ου αιώνα επί Τουρκοκρατίας. Η πεθερά του, Αικατερίνη Σατά-Γονίδη (από το Κάστρο της Σίφνου), τοποθετήθηκε από την Βασίλισσα Όλγα της Ελλάδας ως διευθύντρια του πρώτου Γυναικείου Συλλόγου που ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 1872 για την εκπαίδευση απόρων κοριτσιών. Παρέμεινε δε στην θέση αυτή επί 22 χρόνια (1878-1900). Πρόκειται για τον νυν Σύλλογο Εκπαιδεύσεως Νεανίδων – ΣΕΝ. Από τα 13 παιδιά, τα 9 ήταν κορίτσια και τελείωσαν όλα το Αρσάκειο. Τα δε μεγαλύτερα, παράλληλα με το Αρσάκειο, διδάχτηκαν γερμανικά, τα μεν μικρότερα γαλλικά. Τα τέσσερα αγόρια σπούδασαν σε ανώτατες σχολές. Μερικοί απόγονοι ενδεικτικά:
Αναστάσιος Κοφινιώτης (υιός Ε.Κ.): Προϊστάμενος της Δασοτεχνικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Γεωργίας. Έργο του: «Δάση και Χείμαρροι» (1933).
Μιχαήλ Κοφινιώτης [2](υιός Ε.Κ.): Τενόρος και ηθοποιός του Λυρικού Θεάτρου. Εκδότης της εφημερίδας "Η Φωνή του Θεάτρου" (1952). Γενικός Γραμματεύς (1917-1929) και αργότερα Πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Ηθοποιών (ΣΕΗ). Τιμήθηκε με το μετάλλιο του Γεωργίου Β΄ της Ελλάδας.
Παναγιώτης Βανδώρος, Ναύαρχος (εγγονός Ε.Κ.): Έφερε στην Ελλάδα στις 21.12.1927 το νεοαποκτηθέν Υποβρύχιο του Πολεμικού Ναυτικού «Παπανικολής»[3] από την Νάντη της Γαλλίας ως πρώτος κυβερνήτης του, με τον βαθμό του Αντιπλοιάρχου τότε.
Χρίστος Δέδες (1926 - 2010) (δισέγγονος Ε.Κ.), Ομότιμος Καθηγητής Ποινικού Δικαίου Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών (βλ. μερικά έργα του [4]).
Ο νεότερος αδελφός του Ευαγγέλου, ο Ιωάννης Κοφινιώτης, φιλόλογος-αρχαιολόγος, ασχολήθηκε με την ανασκαφή της Ακροπόλεως του Άργους και της μικρής Επιδαύρου. Το δε εικονογραφημένο βιβλίο του «Ιστορία του Άργους» (Εκδόσεις «Ο Παλαμήδης» (1892)) είναι σημαντικότατη μελέτη για την αρχαία αυτή πόλη. Ο τρίτος αδελφός του Ε. Κοφινιώτη, Στυλιανός, ιατρός, είναι ο πατέρας του γνωστού στιχουργού Κώστα Κοφινιώτη (βλ. μερικά έργα του [5]).
Το σπίτι του Ε. Κοφινιώτη, το οποίο έχει πλέον κατεδαφιστεί, βρισκόταν πίσω από την Χρυσοσπηλιώτισσα όπου ο Ε. Κοφινιώτης ήταν επίτροπος. Το εξοχικό του βρισκόταν στην Κηφισιά, στην οδό Πεσματζόγλου, και είχε επίσης μία μικρή ιδιοκτησία στα «Αλώνια» της Κηφισιάς όπου εξέτρεφε μελίσσια.
Εργογραφία
Φιλολογικά βιβλία
Τα "Στοιχεία Στιχουργίας των Ελλήνων και Ρωμαίων ποιητών" (1883)
H "Λατινική Χρηστομάθεια" (Δ' 'Eκδοση 1885)
Γραμματική της Ομηρικής διαλέκτου (1883)
Ομηρική Γεωγραφία (1884)
Ομηρικόν Λεξικόν (1886)
Γραμματική των διαλέκτων της ελληνικής γλώσσης (1875)
Ελληνική Χρηστομάθεια (1884)
Στοιχεία Στιχουργίας Ελλήνων και Ρωμαίων ποιητών (1883)
Αναγνώσματα Ελλήνων λογογράφων και ποιητών (1886)
Συντακτικόν Αρχαίας Ελληνικής
Ελληνική Γραμματική (τη συνεργασία Γ. Βανδώρου), βραβευθήσα (1897)
Γραμματική της Αττικής διαλέκτου, βραβευθήσα
Γραμματικαί Ασκήσεις (1898)
Αρριανού Αλεξάνδρου ανάβασις
Ηροδότου Μηδικοί πόλεμοι (1882)
Θεοκρίτου Ειδύλλια
Ισοκράτους Λόγοι (1879)
Λουκιανού ενύπνιον
Ξενοφώντος Κύρου Ανάβασις
Λατινική Χρηστομάθεια (1871)
Λατινικόν Συντακτικόν (1882)
Λατινική Γραμματική (1871)
Λατινικά Θέματα και Ασκήσεις
Κορνηλίου Νέπωτος Βίοι (1879)
Ιουλίου Καίσαρος απομνημονεύματα (1878)
Κικέρωνος επιστολαί (1878)
Θεολογικά βιβλία
Η "Παλαιστίνη" (1891)
Παλαιστίνη (Ιστορία και Γεωγραφία της Αγίας Γής) (1891)
Χάρτης της Ιερουσαλήμ της εποχής του Χριστού (με ερμηνία εκάστου μέρους, σε μεγάλο σχήμα) (1891)
Η Εκκλησία εν Ελλάδι (με στατιστικά στοιχεία) (1897).
Τα πεπραγμένα εν τω ιερώ ναώ Χρυσοσπηλαιωτίσσης (1835-1908)
Αγιολόγιον (Βίοι Αγίων)
Απολυτίκια Δεσποτικών εορτών
Φωνή της Εκκλησίας (εβδομαδιαίο περιοδικό) (1884-5)
Επίτομος Λειτουργική (1884)
Τα τέσσερα Ευαγγέλια
Ιερά Κατήχησις (Παλαιά και Καινή Διαθήκη) (1883)
Εγκόλπιον λειτουργικόν (1888) (Θησαυρός Ορθοδόξου Χριστιανού (1912))
Θρησκευτικά μαθήματα (1894)
Ο Ακάθιστος Ύμνος (1901)
Τι ήσαν αι ακρίδες ας έτρωγεν ο Ιωάννης Βαπτιστής (1890)
Κρίσις περί των εικόνων του Μυστικού Δείπνου (1906)
Διατριβαί δημοσιευθείσαι εις ημερολόγιον Ιεροσολύμων (1889).
Παραπομπές
↑ "[1]". Κατάλογος βιβλίων των εκδόσεων "Παλαμήδης" στην ψηφιακή βιβλιοθήκη "Ανέμη" (ανακτήθηκε στις 24-12-2009).
↑ "[2]". Λήμμα "Κοφινιώτης Μιχαήλ" στoν τόπο www.musipedia.gr (aνακτήθηκε στις 24-12-2009).
↑ "[3]". Επίσημα στοιχεία του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού σχετικά με το υποβρύχιο "Παπανικολής" (ανακτήθηκε στις 24-12-2009).
↑ "[4]". Κατάλογος βιβλίων καθηγητού Χρίστου Δέδε στον OPAC του Πανεπιστημίου Αθηνών (ανακτήθηκε στις 6-1-2010).
↑ "[5]". Κατάλογος τραγουδιών του Κώστα Κοφινιώτη στον τόπο palia.kithara.gr (ανακτήθηκε στις 24-12-2009).
Βιβλιογραφία
Αθηναϊκό Ημερολόγιο 2009, Γ. Καιροφυλάς & Σ. Φιλιππότης, Εκδόσεις Φιλιππότη 2009. ISBN 9780002950480.
Γραμματική των διαλέκτων της ελληνικής γλώσσης, Ε. Κοφινιώτης, Εκδόσεις Κουλτούρα 2002, ISBN 9780007375578.
Γραμματική της Ομηρικής Διαλέκτου, Ε. Κοφινιώτης, Εκδόσεις Ελεύθερη Σκέψις 2000. ISBN 960-7931-33-5.
Ομηρικόν Λεξικόν, Ε. Κοφινιώτης, Εκδόσεις Δημιουργία 1996. ISBN 9789940005221.
Ομηρική Γεωγραφία, Ε. Κοφινιώτης, Εκδόσεις Δημιουργία 1988, 1995. ISBN 9780008492106.
Λεξικόν Ομηρικόν, Ε. Κοφινιώτης, Εκδόσεις Μπάυρον 1983.
Εξωτερικές συνδέσεις
Πανδέκτης Λειτουργών Εκπαίδευσης.
Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος
Βιβλιοθήκη Βουλής των Ελλήνων.
Κατάλογος ελληνικών ψηφιακών βιβλιοθηκών.
Ψηφιακή βιβλιοθήκη "Ανέμη"
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
