Ο Δημήτριος Παπατσώνης (περ. 1798 - 24 Ιουνίου 1825) ήταν αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 από την Πελοπόννησο. Σκοτώθηκε σε ηλικία 27 ετών[1], τον Ιούνιο του 1825 κατά τη μάχη των Τρικόρφων εναντίον των αιγυπτιακών δυνάμεων του Ιμπραήμ.
Δράση
Καταγόταν[2] από από το Ναζήρι Μεσσηνίας (σήμερα χωριό Εύα) και η οικογένειά του ήταν προεπαναστατικά από τις σημαντικότερες της συγκεκριμένης περιοχής[3]. Ήταν γιος[2] του Αναγνώστη Παπατσώνη, προεστού της επαρχίας της Ανδρούσης που πέθανε από δηλητηρίαση το 1811 και αδερφός του Ιωάννη Παπατσώνη. Στις 26 Μαρτίου, με την έκρηξη της επανάστασης, συμμετείχε στην κατάληψη της Κυπαρισσίας, την οποία είχαν ενδιάμεσα εγκαταλείψει οι ντόπιοι Οθωμανοί[4] και έπειτα μετέβη, μαζί με άλλους προκρίτους και οπλαρχηγούς, στο στρατόπεδο της Καρύταινας που συστάθηκε εκείνες τις ημέρες[5].
Τον Μάιο του 1821 έλαβε μέρος στην καθοριστική μάχη του Βαλτετσίου[6] και τον Ιούλιο του ίδιου έτους ορίστηκε ως ένας εκ των υπαρχηγών των μεσσηνιακών σωμάτων που συμμετείχαν στον αποκλεισμό της Τριπολιτσάς[7]. Κατά την άλωση της Τριπολιτσάς, οι άνδρες του εισήλθαν στην πόλη από την πύλη του Μυστρά, μαζί με τους άνδρες του Κρεββατά, των Γιατράκων, του Κεφάλα και του Θεοδώρητου Βρεσθένης[8]. Το επόμενο έτος, συμμετείχε στην καταστροφή του εκστρατευτικού σώματος του Μαχμούτ Δράμαλη, έχοντας μαζί με τους Κεφάλα και Μητροπέτροβα την διοίκηση 600 ενόπλων από την Ανδρούσα και το Λεοντάρι[9][10].
Μετά την άλωση της Τριπολιτσάς διετέλεσε μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας και αντιπρόσωπος της επαρχίας Εμπλακίων ή Ιμπλακίων. Μάλιστα, τον Ιούλιο του 1823 κατηγορήθηκε από μερίδα κατοίκων της επαρχίας για κατάχρηση εξουσίας[11]. Αργότερα, κατά τη διάρκεια των εμφύλιων συγκρούσεων της περιόδου 1823 - 1825, όντας στο πλευρό του Κολοκοτρώνη, φυλακίστηκε για ένα διάστημα από την κυβέρνηση Κουντουριώτη[3].
Αργότερα έλαβε μέρος στις πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον του αιγυπτιακού εκστρατευτικού σώματος του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο. Συγκεκριμένα, συμμετείχε στη μάχη της Τραμπάλας, έχοντας υπό τις διαταγές του 767 άνδρες[12]. Μετά την αρνητική, για τα ελληνικά όπλα, έκβαση της μάχης, κατέφυγε μαζί με τους Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, Πλαπούτα και Κανέλλο Δεληγιάννη στο Χρυσοβίτσι Αρκαδίας[13].
Στις 24 Ιουνίου του 1825 έλαβε μέρος στη φονική μάχη των Τρικόρφων, όντας επιφορτισμένος με τη διανομή πυρομαχικών προς τους στρατιώτες. Η μάχη ολοκληρώθηκε με ήττα των Ελλήνων ενώ ο Παπατσώνης ήταν μεταξύ των νεκρών. Μάλιστα, το πτώμα του βεβηλώθηκε από τους αντιπάλους, οι οποίοι του αφαίρεσαν τα όπλα, την χρυσοκέντητη ενδυμασία του καθώς και χρηματικό ποσό 350 λιρών που έφερε πάνω του[14].
Παραπομπές
Βακαλοπούλου, 1986, Ζ΄, 158.
Αρχείο Παπατσώνη, από το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο
Φωτάκος, 1888, σ. 99.
Κόκκινου, 1974, Α΄, σ. 506.
Κόκκινου, 1974, Α΄, σ. 360.
Κόκκινου, 1974, Α΄, σ. 433 - 436.
Κόκκινου, 1974, Β΄, σ. 77.
Κόκκινου, 1974, Β΄, σ. 218.
Κόκκινου, 1974, Β΄, σ. 566 - 574.
Βακαλοπούλου, 1982, ΣΤ΄, 229, 245 - 247.
Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, 1821 - 1832, 1976, τ. 9ος, σ. 5, 144 - 145.
Βακαλοπούλου, 1986, Ζ΄, 127.
Βακαλοπούλου, 1986, Ζ΄, 129.
Βακαλοπούλου, 1986, Ζ΄, 155 - 158.
Βιβλιογραφία
Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας, 1821 - 1832, Έκδοσις Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων - εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, τόμος 9ος, Αθήναι, 1976.
Αποστόλου Ε. Βακαλοπούλου, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, τόμος ΣΤ΄, Θεσσαλονίκη 1982.
Αποστόλου Ε. Βακαλοπούλου, Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, τόμος Ζ΄, Θεσσαλονίκη 1986.
Διονυσίου Κοκκίνου, Η Ελληνική Επανάστασις, εκδόσεις Μέλισσα, έκτη έκδοσις, Αθήναι 1974.
Φώτιος Χρυσανθόπουλος, επιμ. (1888). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως. Αθήνα: Σταύρος Ανδρόπουλος, Τυπογραφείο Π. Δ. Σακελλαρίου. Ανακτήθηκε στις 10 Απριλίου 2010.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
