Ο Δημήτριος Λεβίδης (8 Απριλίου 1886, Αθήνα - 29 Μαΐου 1951, Παλαιό Φάληρο)[2] ήταν Έλληνας συνθέτης, ο οποίος αργότερα, το 1929, έλαβε τη Γαλλική υπηκοότητα.
Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια της Κωνσταντινούπολης με Βυζαντινές ρίζες. Σπούδασε στην Αθήνα, τη Λωζάνη και το Μόναχο. Στους διδασκάλους του συμπεριλαμβανόταν οι Φρίντριχ Κλόζε, Φέλιξ Μοτλ και Ρίχαρντ Στράους, με τον τελευταίο να είναι ο καθηγητής σύνθεσης του από το 1907 έως το 1908. Έλαβε το Βραβείο Φραντς Λιστ για το έργο του Σονάτα για Πιάνο αρ. 16. Μετά από μια μικρή περίοδο στην Ελλάδα, εγκαταστάθηκε στο Παρίσι (1910-1932), όπου υπηρέτησε στον Γαλλικό Στρατό κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και έλαβε τη Γαλλική υπηκοότητα το 1929.
Έγραψε μουσική πολλών ειδών, με μια εκλεπτυσμένη τεχνική που συνδύαζε την αρμονία του Στράους και τον ιμπρεσσιονισμό του Ραβέλ,[3] αξιοποιώντας εξίσου και τους Ελληνικούς τρόπους, σε ένα ελκυοστικό ύφος με μεγαλύτερη ομοιογένεια από εκείνη πολλών σύγχρονών του. Ο Δημήτριος Λεβίδης εντυπωσιάστηκε από την αρμονική συντομία του Κλωντ Ντεμπισσύ όπως φαίνεται στα τελευταία του έργα.[4] Ήταν ένας αξιωσημείωτος πειραματιστής με νέους συνδυασμούς και νέα μέσα: Το ενδιαφέρον του σε νέους ήχους τον οδήγησε να γίνει ένας από τους πρώτους που έγραψε μουσική για το όργανο Ondes Martenot (το έργο του Poème symphonique, ένα μοντερνιστικό Συμφωνικό Ποίημα για Ηλεκτρικά Όργανα και Ορχήστρα, (αρ.43-B), δημοσιεύθηκε με την ευκαιρία της πρώτης δημόσιας εμφάνισης του οργάνου αυτού, που έκανε πρεμιέρα στις 20 Απριλίου 1928, στο Παλέ Γκαρνιέ του Παρισιού) υπό τη μουσική διεύθυνση του Ρενέ-Μπατόν (Rhene-Baton). Ο Μωρίς Μαρτενό (Maurice Martenot) ήταν ο σολίστας, που εκτέλεσε για πρώτη φορά δημοσίως μουσική με το ηλεκτρονικό όργανο, που ήταν εφεύρεση του.[5] Μετά από το εντυπωσιακό του ντεμπούτο, ο μαέστρος Λέοπολντ Στοκόφσκι (Leopold Stokowski) κάλεσε τον Μαρτενό στις Ηνωμένες Πολιτείες για να εκτελέσει το έργο του Λεβίδη μαζί με την Ορχήστρα της Φιλαδέλφειας. Η παράσταση αυτή οδήγησε σε ένα τεράστιο ξέσπασμα για σύνθεση μουσικής με το όργανο αυτό.[6]
Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, το 1932, διορίστηκε από το Υπουργείο Παιδείας για να διδάξει μουσική στο Ελληνικό Ωδείο και στο Μουσικό Λύκειο. Το 1934 ίδρυσε το Ωδείο Φαλήρου, το οποίο αργότερα απορροφήθηκε από το Ελληνικό Ωδείο, και τη περίοδο 1946-1947 ήταν πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Συνθετών. Επέστρεψε στο Παρίσι ξανά από το 1947 έως το 1948.
Ενδεικτική εργογραφία
Menuet (1898)
Tristesse (1899)
Piano Impromptus (1902)
Erste Griechische Romantische Piano Sonate op.16 (1908)
Preludes In d. minor (1910)
Divertissent Orch. (1911)
4 Persian Rubajats (1912-1914)
Chant payen for oboe and strings
Divertissement op.25 (1911)
Patre et Nymphe (1924) Μπαλέτο
Poeme Symphonique, pour solo d'Ondes Musicales et Orchestre, op.43-B (1928)
De Profundis (1929)
4 tableaux en un acte op.45 (;)
L' illiade, Orch. Ορατόριο. (1942-1943)
La Terre dans l'Espace. Συμφωνικό Ποίημα για Ορχήστρα
The Talisman of The Gods op.41 μπαλέτο. (ατελές) (1925-1945)
Παραπομπές
(Γαλλικά) BNF authorities. data.bnf.fr/ark:/12148/cb163850638. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
«Ο Έλληνας συνθέτης Δημήτριος Λεβίδης - Ωδείο Όπερα Αθηνών». sites.google.com. Ανακτήθηκε στις 2016-07-13.
The New Grove Dictionary Of Music and Musicians. Macmillan 1980
The Music Review, Geoffrey Newton Sharp. 1940
Musical Times, χειμώνας 2001
T. B. Holmes, Electronics and Experimental Music:Pioneers in Technology and Composition. σελ. 68, 2002
Πηγές
Everyman's dictionary of music, σελ. 321
Π.Κ. Μπουμπουλίδης: Νεοέλληνες μουσουργοί: Ι. Δημήτριος Λεβίδης: συμβολή εις την ιστορίαν της νεοελληνικής μουσικής (Αθήνα, 1949)
Σ.Κ. Σπανούδη: «Λεβίδης, Δημήτριος», Ήλιος, τχ. 12 (Αθήνα, 1950), σελ. 168
Γ. Σκλάβος: «Δημήτριος Λεβίδης», Ελληνική δημιουργία, τχ. 8 (1951), σελ. 67–8
Α.Σ. Θεοδωροπούλου: «Δημήτριος Λεβιδης», Νέα Εστία, τχ. 49 (1951), σελ. 819
Φ. Ανογιαννάκης: «Η μουσική στη νεότερη Ελλάδα», στο Κ. Νεφ: Εισαγωγή εις την ιστορίαν της μουσικής (Αθήνα, 1958), σελ. 590–92
Nicolas Slonimsky: "New Music in Greece", Musical Quarterly. 1965; τχ. 50, σελ. 225-235
Γ. Λεωτσάκος: «Ο Δημήτριος Λεβίδης και το αίνιγμα της 'Μικρής φαντασίας"», εισαγωγή στο Δ. Λεβίδης: «Μικρή Φαντασία», (Αθήνα, 1982)
Βιογραφικό Λεξικό της Μουσικής, του Χάρβαρντ
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
