Ο Δίφιλος ο Σινωπεύς (4ος/3ος αιώνας π.Χ.) ήταν σημαντικός ποιητής της νέας αττικής κωμωδίας με καταγωγή από την Σινώπη του Εύξεινου Πόντου.[1] Ήταν σύγχρονος του Μενάνδρου (342 - 291 π.Χ.), και τα περισσότερα από τα έργα του γράφτηκαν και διαδραματίστηκαν στην Αθήνα. Ο ίδιος ωστόσο ταξίδεψε αρκετά και πέθανε στην Σμύρνη.[2]
Περιγραφή
Διατηρούσε ερωτική σχέση με την εταίρα Γνάθαινα, και συχνά όταν διακατεχόταν από κρίσεις ζηλείας της επιτιθόταν δια μέσου αναφορών στα έργα του. Αναφέρεται πως έγραψε 100 κωμωδίες, από τα έργα αυτά όμως διασώζονται μόνο οι τίτλοι και αποσπάσματα από 54 από αυτές. Μερικές φορές συμμετείχε και ο ίδιος ως ηθοποιός στα έργα του. Ο Ρωμαίος ποιητής Πλαύτος ανέφερε πως υιοθέτησε αρκετά από τα στοιχεία και χαρακτήρες του Διφίλου (για παράδειγμα την Casina από το έργο Κληρούμενοι, Asinaria από το Ὀναγός, κ.α.), κάτι που δείχνει πως οι ικανότητες του Διφίλου στην δημιουργία της πλοκής ήταν πολύ ανεπτυγμένες. Από τους Ρωμαίους, ο Τερέντιος επίσης αναφέρει πως εισήγαγε στο έργο του με τίτλο Adelphi μια σκηνή από το έργο Συναποθνήσκοντες, κάτι που ο Πλαύτος είχε παραλείψει στην δική του εκδοχή του έργου με τίτλο Commorientes.[2]
Η τεχνοτροπία του Διφίλου κρίνεται πως είναι απλή και φυσική, και η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι ορθή αττική διάλεκτος, ενώ πρόσεχε ιδιαίτερα τους στίχους του και είχε δημιουργήσει και το δικό του ιδιόμορφο ποιητικό μέτρο. Κατά την αρχαιότητα ήταν αβέβαιο το αν καταλέγονταν ανάμεσα στους ποιητές της Νέας ή της Μέσης κωμωδίας, καθώς η συχνή χρήση μυθολογικών ηρώων στα έργα του (Ηρακλής, Θησέας), και η αναφορά επί της σκηνής των ποιητών Αρχίλοχου (7ος αιώνας π.Χ.) και Ιππώνακτος (6ος αιώνας π.Χ.) ως ανταγωνιστών της Σαπφούς (6ος/5ος αιώνας π.Χ.), ταιριάζει περισσότερο με το πνεύμα της Μέσης κωμωδίας.[1][2]
Με τα αποσπάσματα και ιδιόμορφο ποιητικό μέτρο του Διφίλου ασχολήθηκε ο Γερμανός κλασικιστής του 19ου αιώνα Άουγκουστ Μάινεκε.[1]
Έργα
Οι γνωστοί τίτλοι έργων του είναι όπως παρακάτω:[1]
Ἄγνοια, έχει επίσης αποδοθεί στον Καλλιάδη
Ἀδελφοί
Αἱρησιτείχης, υπήρξε δεύτερη έκδοση από τον Καλλίμαχο ως Εὐνοῦχος ή Στρατιώτης
Ἀλείπτρια, έχει επίσης αποδοθεί στον Αντιφάνη και τον Άλεξις
Ἄμαστρις ἢ Ἀθηναῖος
Ἀνάγυρος
Ἀνασωιζόμενοι
Ἄπληστος
Ἀποβάτης
Ἀπολιποῦσα, έχει επίσης αποδοθεί στον Σώσιππο
Βαλανεῖον
Βοιώτιος
Χρυσοχόος
Γάμος
Δαναίδες
Διαμαρτάνουσα
Ἐγκαλοῦντες
Ἑκάτη
Ἐλαιὼν ἢ Φρουροῦντες
Ἔμπορος
Ἐναγίζοντες
Ἐπιδικαζόμενος
Ἐπίκληρος
Ἐπιτροπή, ή γνωστό και ως Ἑπιτροπεύς
Ἑλενηφοροῦντες
Ἑλλεβοριζόμενοι
Ζωγράφος
Ἡρακλῆς
Ἥρως
Θησαυρός
Θησεύς
Κιθαρωιδός
Κληρούμενοι
Λημνίαι
Μαινόμενος
Μνημάτιον
Ὄναγρος
Παιδερασταί
Παλλακή
Παράσιτος
Πελίαδες
Πιθραύστης
Πλινθοφόρος
Πολυπράγμων
Πύρρα
Σαπφώ
Σικελικός, πιθανώς έργο του Φιλήμωνα
Συναποθνήισκοντες
Σύντροφοι
Συνωρίς, για το οποίο είναι γνωστό πως υπήρξαν 2 εκδόσεις
Σχεδία
Τελεσίας
Φιλάδελφος, ή γνωστό και ως Φιλάδελφοι
Φρέαρ
Παραπομπές
«A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology, Di'philus (2)». www.perseus.tufts.edu. Ανακτήθηκε στις 2017-08-10.
«Diphilus». 1911 Encyclopædia Britannica Volume 8.
Σχετική βιβλιογραφία
(Αγγλικά) R. Kassel-C. Austin, "Poetae Comici Graeci" (PCG) τομ. 5 (πριν στο T. Kock, Comicorum Atticorum fragmenta ii και J. Denis, La Comédie grecque (1886), ii. σελ. 414; R.W. Bond "Classical Review" 24(1) (Φεβρουάριος 1910) (Αποσπάσματα)
(Γαλλικά) J. Denis, La Comédie grecque (1886), ii. p. 414
(Λατινικά) Johannes Kirchner, Prosopographia attica, vol. 1, Berlino, G. Reimer, 1901.
(Λατινικά) Rudolf Kassel e Colin Austin, Poetae Comici Graeci, V, Berlino-New York, De Gruyter, 1986, ISBN 978-3-11-086203-4.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
