.
Η Μπεάτα Κιτσίκη γεννημένη Μερόπη Πετυχάκη, στο Ηράκλειο της Κρήτης, στις 14 Ιουλίου 1907, απεβίωσε στην Αθήνα στις 7 Φεβρουαρίου 1986, αγωνίστρια των δικαιωμάτων των γυναικῶν από μαρξιστική-λενινιστική σκοπιά, απόλυτα δοσμένη στην κομμουνιστική πάλη κατά την διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, 1944-1949, κατά του καθεστώτος του Γεωργίου Παπανδρέου που υπεστηρίχθη το 1944 από τα βρετανικά όπλα. Σύζυγος του Νίκου Κιτσίκη και μητέρα του Δημήτρη Κιτσίκη.
Βίος
Ο πατέρας της ο Εμμανουήλ Πετυχάκης (1842- 1915 ) ήταν κρητικός αλλά είχε εγκατασταθή στο Κάϊρο ως επιχειρηματίας. Εκεί νυμφεύθηκε την Κορίννα, κόρη του Δαυΐδ Αντωνιάδη, κόμη ντ' Αντόνιο, ελληνοϊταλό από την Τεργέστη. Η Κορίννα είχε γεννηθή το 1861 στο Κάϊρο και πέθανε στην Αθήνα το 1925. Η μητέρα της, η Άννα ήταν Γαλλίδα και είχε 16 παιδιά: 8 βαπτίσθηκαν καθολικά και 8 όρθόδοξα, μεταξύ αυτών δε και η Κορίννα.
Μπεάτα Κιτσίκη, αγωνίστρια του ΚΚΕ (*)
Ο Εμμανουήλ Πετυχάκης είχε 12 παιδιά, όλα γεννημένα στο Κάϊρο έκτός το τελευταίο, την Μπεάτα, που γεννήθηκε στο Ηράκλειο το 1907. Ο Εμμανουήλ Πετυχάκης είχε επιστρέψει με την οικογένειά του στην Κρήτη επειδή τα παιδιά του πέθαιναι από τύφο στην Αίγυπτο. Στο Ηράκλειο πέθανε το 1915 αφήνοντας χήρα την Κορίννα, 19 χρόνια νεότερή του. Τον αντικατέστησε με τον δικηγόρο της οικογενείας, τον Αριστείδη Στεργιάδη που ήταν συνομήλικός της (1861-1949), τον μετέπειτα ύπατο αρμοστή στη Σμύρνη (1919-1922) που έτσι έγινε ο πατριός της Μπεάτας. Ο Στεργιάδης πήρε μαζί του την Μπεάτα στην Σμύρνη το 1919. Επιστρέφοντας στο Ηράκλειο εγνώρισε το 1921 τον ήδη τότε τακτικό καθηγητή στο Πολυτεχνείο Νίκο Κιτσίκη που είχε έρθη στο Ηράκλειο για να χτίση το λιμάνι. Ο Κιτσίκης την πήρε μαζί του στην Αθήνα και τη νυμφεύθηκε το 1923. Η Μπεάτα έζησε έκτοτε στην κολωνακιώτικη αστική κοινωνία της πρωτεύουσας[1] και έκαμε τρία παιδιά: την Μπεάτα, την Έλσα και τον Δημήτρη.
Στη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου κατά της Ιταλίας, το 1940-1941, για να βοηθήσει τους φαντάρους που τραυματισμένοι επέστρεφαν από το μέτωπο, μαζί με πολλές άλλες κυρίες του Κολωνακιού εργάσθηκε νυχθημερόν ως εθελόντρια νοσοκόμα στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός των Αθηνών, δίπλα στο χειρούργο, τον κομμουνιστή Πέτρο Κόκκαλη που την επηρέασε ιδεολογικά αλλά και λόγω της φοβερής κόπωσης έπαθε έλκος και έκτοτε η υγεία της κατεστράφη.[2]
Κατὰ τὴν διάρκεια της Κατοχής, μαζί με τον σύζυγό της τον Νίκο Κιτσίκη, πρύτανη του Ε.Μ. Πολυτεχνείου κατετάγη στις γραμμές του [ΕΑΜ] και στην Απελευθέρωση έγινε μέλος του ΚΚΕ και μέλος της κομμουνιστικής πολιτοφυλακής ΟΠΛΑ.[3]
Η πολύκροτη δίκη της Μπεάτας
Στις 9 Απριλίου 1948, εν μέσω του εμφυλίου πολέμου, άρχισε ενώπιον του εκτάκτου στρατιωτικού δικαστηρίου των Αθηνών η δίκη της Μπεάτας για κατασκοπία προς όφελος του εκτός νόμου ΚΚΕ, τη στιγμή που ο σύζυγός της ο Νίκος Κιτσίκης ήταν ακόμη πρόεδρος του Ελληνοσοβιετικού Συνδέσμου. Με την φήμη που την περιέβαλε της ελληνικής Πασιονάριας, κατεδικάσθη σε θάνατο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της μεροληψίας των στρατιωτικών δικαστών ήταν ο Γεώργιος Ιω. Στασινόπουλος, ο οποίος στην Πελοπόννησο είχε πολεμήσει στην Κατοχή κατά του ΕΛΑΣ, είχε συλληφθή από τους ελασίτες που τον κατεδίκασαν σε θάνατο. Το 1977 υπήρξε υποψήφιος βουλευτής του ακροδεξιού κόμματος της "Ἐθνικής Παρατάξεως".[4]
Παρὰ τὰ σκληρὰ βασανιστήρια τὰ οποία υπέστη, η Μπεάτα ποτέ δε δέχθηκε να υπογράψει δήλωση μετανοίας και ηρωποιήθηκε από τη νεολαία. Σε πολλά κορίτσια που γεννήθηκαν εκείνη την εποχή δόθηκε το όνομα Μπεάτα.[5]Στη διάρκεια της δίκης της κατηγορήθηκε ότι είχε προδώσει την τάξη της, αὐτήν του Κολωνακίου.
Την 1η Μαΐου 1948, ο υπουργος Δικαιοσύνης Χρήστος Λαδάς, που είχε υπογράψει τη θανατική της καταδίκη, δολοφονήθηκε από μέλος της ΟΠΛΑ[6]. Οι εφημερίδες της εποχής αμέσως κατηγόρησαν την Μπεάτα ότι από την φυλακή είχε δώσει διαταγή στην ΟΠΛΑ να προβεί στην δολοφονία του υπουργού.[7]
Παρά ταύτα, λόγω της φήμης και του σεβασμού που ο κόσμος συνέχιζε να φέρει προς το πρόσωπο του Νίκου Κιτσίκη, η Μπεάτα δεν εξετελέσθη και μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου αφέθηκε ελεύθερη, στα τέλη του 1951. Η υγεία της όμως είχε πλέον καταστραφεί και τα βασανιστήρια είχαν επηρεάσει τον ψυχικό της κόσμο.
Ο ρόλος της Μπεάτας στη σύσφιξη των ελληνοκινεζικών σχέσεων
Σὲ μία συνάντηση τοῦ Παγκοσμίου Κινήματος της Ειρήνης στη Στοκχόλμη, στὰ τέλη του 1955, οι Κινέζοι αντιπρόσωποι επλησίασαν τον Ελληνα απεσταλμένο, τον Νίκο Κιτσίκη και του εζήτησαν να προωθήσει στην Ελλάδα την Λαϊκή Κίνα η οποία τότε δεν ανεγνωρίζετο από τη Δύση. Η Μπεάτα Κιτσίκη ανέλαβε να ιδρύσει τον Σύνδεσμο φιλίας Ελλάδος-Λαϊκής Κίνας που γρήγορα εγνώρισε τεράστια επιτυχία στην ελληνική κοινωνία. Με την συνεργασία των Εκδόσεων Φέξη πολλές δεκάδες κινεζικά βιβλία μεταφράσθηκαν στα ελληνικά, λογοτεχνικά αλλά και πολιτικά, όπως τα Άπαντα του Μάο Τσετούνγκ. Με αλλεπάληλες αποστολές Ελλήνων προσωπικοτήτων στην Λαϊκή Κίνα αλλά και με την εξάπλωση της μαοϊκής ιδεολογίας στους νέους, η Κίνα έγινε ευρέως γνωστή στο ελληνικό κοινό. Η Μπεάτα, ταξιδεύοντας σχεδόν κάθε χρόνο στην Κίνα έγινε φίλη των Κινέζων ηγετών και προσωπικά του Μάο. Αν και το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 άνέκοψε την δράση της, η χούντα ανεγνώρισε και επισήμως το Πεκίνο. Η Μπεάτα όμως, στόχος των συνταγματαρχών, επέτυχε να τους ξεφύγει και με πλαστό ελβετικό διαβατήριο ευρήκε καταφύγιο στην Ελβετία και μετά στην Γαλλία, κοντά στα παιδιά της.
Ἐπιστρέφοντας στὴν Ελλάδα μετά την πτώση της χούντας, το 1974, η πολύ κακή υγεία της και ο θάνατος του Νίκου Κιτσίκη το 1978, ἰδίως η φυματίωση που είχε αρπάξει ως νοσοκόμα στη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου, την οδήγησαν στο θάνατο στις 7 φεβρουαρίου 1986, τιμώμενη από το ΚΚΕ και την κινεζική κυβέρνηση.
Σημειώσεις
↑ Έλλη Παππά, Νίκος Κιτσίκης. Ο επιστήμονας, ο άνθρωπος, ο πολιτικός, Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, 1986, σ. 15
↑ Έλλη Παππά, Νίκος Κιτσίκης, σ.24
↑ Αντώνιος Σβώκος, "Γυναίκες κατάσκοποι του ΚΚΕ", Βραδυνή, 2 Νοεμβρίου 1954. Φωτοτυπία αίτησης της Μπεάτας Κιτσίκη για κατάταξή της στήν ΟΠΛΑ
↑ Ελεύθερος Κόσμος, Αθήνα, 30 Οκτωβρίου 1977
↑ Το 1948, πολλά σταυρόλεξα εφημερίδων είχαν ως ερώτημα: "όνομα φημισμένης ερυθράς κυρίας"
↑ Γ. Μαρμαρίδης, "Πως έγινε η δολοφονία του Χρήστου Λαδά". Ακρόπολις, 1ης Μαΐου 1978
↑ Αντ. Σβώκος, "Διατί εδολοφονήθη ο Χρ. Λαδάς", Βραδυνή, 1 Νοεμβρίου 1954
Βιβλιογραφία
Μπεάτα Κιτσίκη - Γνώρισα τους Κόκκινους Φρουρούς. Αθήνα, Κέδρος, 1982.
Μπεάτα Κιτσίκη - Αποστολή 1963-1964. Απ'όσα είδαμε στην Κίνα. Αθήνα, Εκδόσεις Φέξη, 1964.
Μπεάτα Κιτσίκη - Ματιές στην Κίνα. Αθήνα, Εκδόσεις Π. Μπόλαρη, 1957.
Γυναικείες φυλακὲς Αβέρωφ. Τραγούδι πίσω απὸ τα κάγκελα. Αθήνα, Ριζοσπάστης, CD, 2009.
Έλλη Παππά, Νίκος Κιτσίκης. Ο επιστήμονας, ο άνθρωπος, ο πολιτικός, Αθήνα, Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, 1986.
Ολυμπία Βασιλικής Γ. Παπαδούκα, Γυναικείες φυλακές Αβέρωφ, Αθήνα, 1981.
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
