Ο Αθανάσιος Κουτσονίκας ή Νάσης Κουτσονίκας ή Νάσης Νίκας ήταν Σουλιώτης αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.
| Αθανάσιος Κουτσονίκας | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1790 (περίπου) Σούλι Θεσπρωτίας |
| Εθνικότητα | Έλληνας |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός |
| Οικογένεια | |
| Αδέλφια | Λάμπρος Κουτσονίκας |
Γέννηση και ανατροφή
Ο Αθανάσιος Κουτσονίκας ήταν εγγόνι του γερο Κουτσονίκα και γεννήθηκε στο Σούλι περί τα 1790 από τον Ιωάννη Κουτσονίκα του Νικολάου. Στα 13 του χρόνια ακολούθησε τη φάρα του στην έξοδο από το Σούλι προς το Ζάλογγο. Μετά την εποποιΐα του Ζαλόγγου συνέχισε με τη φάρα των Κουτσονικαίων προς το Βουλγαρέλι όπου ακολούθησε η νέα εποποιΐα στη μονή Σέλτσου[1]. Εκεί σκοτώθηκε ο παππούς του γερό Κουτσονίκας[2], ο πατέρας του Ιωάννης, οι θείοι του αλλά και ξεκληρίστηκε το μεγαλύτερο μέρος των Κουτσονικαίων[3]. Ο μικρός Αθανάσιος μαζί με λίγα γυναικόπαιδα που σώθηκαν παρέμεινε αιχμάλωτος μέχρις ότου ελευθερώθηκε με τη βοήθεια Ηπειρωτών και Αρβανίτων προεστών. Οι απελευθερωμένοι Κουτσονικαίοι ακολούθησαν τη μοίρα των υπολοίπων Σουλιωτών κυρίως στα Εφτάνησα όπου διέμεναν υπό δύσκολες συνθήκες και μεγάλη φτώχεια ως την Επανάσταση.
Πολεμική δράση στην Επανάσταση του 1821
Ο Αθανάσιος Κουτσονίκας πήρε μέρος στην Επανάσταση από την αρχή ως το τέλος όπου διακρίθηκε για την απαράμιλλη ανδρεία του (το 1824 προήχθη στο βαθμό του αντιστρατήγου) και πληγώθηκε τρεις φορές[1]. Ξεκίνησε μαζί με τους υπόλοιπους Κουτσονικαίους[4] Ιωάννη, Χρήστο, Γιώργο και Λάμπρο υπό την αρχηγία του μεγαλύτερου αδερφού του Μάρκου Κουτσονίκα συναρχηγού του Μάρκου Μπότσαρη, με τον οποίο επικεφαλής αποτέλεσαν το περίφημο Σουλιώτικο Σώμα. Οι Σουλιώτες άνοιξαν την πολεμική δράση εναντίων των τούρκων για την ελληνική επανάσταση στις 6.12.1820 σύμφωνα με το σχέδιο του Αλέξανδρου Υψηλάντη και τις οδηγίες των Φιλικών[5]. Ο Μάρκος Κουτσονίκας σκοτώθηκε νωρίς (Απρίλιος 1821) οπότε ο Αθανάσιος Κουτσονίκας μαζί με τα αδέρφια και τα ξαδέρφια του συνέχισαν τον αγώνα του Σουλίου (λύση της πολιορκίας Σουλίου 1822) δίπλα στον Μάρκο Μπότσαρη[6] ως τον θάνατό του (μάχη του Καρπενησίου 1823). Ο Αθανάσιος Κουτσονίκας ήταν αυτός που, μαζί με τον Τούσια Μπότσαρη, μετέφερε τον νεκρό Μάρκο εκτός του πεδίου της μάχης. Στη συνέχεια[7] οι κυριότερες μάχες στις οποίες πολέμησε ήταν στο Μεσολόγγι στη θέση Σκαλί (1823), στη Γαστούνη στη μάχη Λεχαινών (1824), στο Νιόκαστρο στη θέση Κρεμμύδι (1825), στα Σάλωνα στη θέση Άγιος Ηλίας (1825), στην πολιορκία και την Έξοδο του Μεσολογγίου (1826)[8], στην εκστρατεία του Καραϊσκάκη[6] σε Δόμβραινα, Αράχωβα, Τουρκοχώρι και Δίστομο (1827)[9]. Στο Δίστομο ο Αθανάσιος Κουτσονίκας ορίστηκε από τον Καραϊσκάκη (που τον είχαν σώσει από βέβαιο θάνατο) να παραμείνει με τους υπόλοιπους Κουτσονικαίους και λοιπούς Σουλιώτες ως φρουρά[10]. Μετά το θάνατο του Καραϊσκάκη και την υποταγή της Ρούμελης στον Κιουταχή ο Αθανάσιος Κουτσονίκας με άλλους Σουλιώτες και Ρουμελιώτες οπλαρχηγούς δεν προσκύνησαν αναζητώντας ευκαιρία να ξαναχτυπήσουν. Το 1828 επί Καποδίστρια ο Αθανάσιος Κουτσονίκας λαμβάνει μέρος στην εκστρατεία απελευθέρωσης της Δυτικής Ελλάδας και ορίζεται χιλίαρχος από τον άγγλο αρχιστράτηγο Τζώρτζ. Αποκορύφωση της Εκστρατείας είναι η άγνωστη στους πολλούς νικηφόρα μάχη της Κορωνησίας (8 Μαρτίου 1829) το μικρό νησάκι του Αμβρακικού όπου ο Αθανάσιος Κουτσονίκας σε αποστολή αυτοκτονίας με χίλια λιοντάρια κυρίως Σουλιώτες σταμάτησαν τον Κιουταχή. Αν ο αρχιστράτηγος του Σουλτάνου πλεον Κιουταχής έμπαινε στη Ρούμελη αυτή θα σκλαβώνονταν για πάντα και θα έμενε εκτός του ελεύθερου κράτους. Όμως η μυθική νίκη της σουλιώτικης χιλιαρχίας του Κουτσονίκα θεμελίωσε την οριστική απελευθέρωση της Ρούμελης και την ενσωμάτωσή της στην ελεύθερη Ελλάδα με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου στις 10 Μαρτίου 1829 με σύνορα ως τον Αμβρακικό.
Πηγές
Κουτσονίκας, Λάμπρος (2002). Γενική Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, τόμος Α. Αθήνα. σελ. 5. ISBN 9789607171979.
Σχισμένος, Αριστείδης (2004). Το ολοκαύτωμα των Σουλιωτών στο Σέλτσο. Αθήνα. σελ. 152. ISBN 96082661300 Check |isbn= value: length (βοήθεια).
Οικονόμου, Ναπολέων (2009). Ο χαλασμός των Μποτσαρέων στο Σέλτσο. Αθήνα. σελ. 174.
Βουλή των Ελλήνων (22 Μαρτίου 2018). «Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας». Ελληνικό Κοινοβούλιο. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2018.
Βουρνάς, Τάσος (1960). Φιλική Εταιρεία. Αθήνα. σελ. 158.
Περραιβός, Χριστόφορος (1836). Απομνημονεύματα Πολεμικά διαφόρων μαχών 1820-1829. Αθήναι, εκ της τυπογραφείας Ανδρέου Κορομηλά. σελ. 51, 112.
Τσατσάνης, Γεώργιος (2005). Δυτικορουμελιώτες Αγωνιστές του 1821, τόμος Β. Αθήνα, εκδόσεις Βεργίνα. σελ. 164. ISBN 9789608280335.
Νίκος, Μήτσης (22 Μαρτίου 2018). «Μεσολόγγι: Οι πολιορκίες, η συνθήκη και η απελευθέρωση της πόλης το 1829». iaitoloakarnania.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαρτίου 2018.
Σούτσος, Παναγιώτης (1842). Τρια Λυρικά δράματα. Αθήναι, εκ της τυπογραφίας Άγγελου Αγγελίδου. σελ. 95.
Αινιάν, Δημήτριος (1903). Βιογραφία Στρατηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη. Αθήναι. σελ. 99.
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
