Αινησίδημος

Ο Αινησίδημος ή Αινεσίδημος που αναφέρεται και ως Αινησίδημος της Κνωσού ή ο Κνώσιος (1ος αι. π.Χ.) ήταν Σκεπτικός φιλόσοφος από την Κνωσό που δίδαξε στην Αλεξάνδρεια στους χρόνους του Κικέρωνα. Ο Αινησίδημος επανέλαβε τις αρνήσεις του κατά των στωικών υιοθετώντας την «πυρρώνειον σκέψιν» (σκεπτικήν αγωγήν) στην Αλεξάνδρεια του 1ου αι.

Σύνοψη

Ο Αινησίδημος έθεσε ως σκοπό του να επαναφέρει τον ακαδημαϊκό σκεπτικισμό, που τότε είχε μεταλλαχθεί σε εκλεκτικισμό από τον Φίλωνα τον Λαρισαίο και τον Αντίοχο τον Ασκαλωνίτη, στην πιο αυθεντική διδασκαλία τού Πύρρωνα.[1] Με τα έργα του «Πυρρωνείων λόγων βιβλία οκτώ», «Υποτύπωσις εις τα Πυρρώνεια»,[2] «Περί ζητήσεως», «Κατά σοφίας» αμφισβήτησε και απέρριψε τους «τρόπους» των στωικών φιλοσόφων στο πρόβλημα της δυνατότητας για γνώση και υιοθέτησε την Πυρρώνεια σκέψη,[3] προβάλλοντας τους περίφημους «Δέκα Τρόπους» (δηλ. αντιρρήσεις), σύμφωνα με τους οποίους η γνώση είναι αδύνατη και τους οποίους ο μαθητής του Αγρίππας περιόρισε σε πέντε.

Μερικοί από τους δέκα τρόπους

Τα όργανα των αισθήσεων (για παράδειγμα οι οφθαλμοί) διαφόρων ζώων, ακόμη και ανθρώπων, ποικίλλουν από άποψη μορφής και κατασκευής και προφανώς παρέχουν διαφορετικές εικόνες του κόσμου: Πώς μπορούμε να γνωρίζουμε ποια εικόνα είναι αληθής;
Οι αισθήσεις αποκαλύπτουν μόνο ένα μέρος του αντικειμένου π.χ. ένα περιορισμένο αριθμό χρωμάτων, ήχων και οσμών. Προφανές είναι ότι η αντίληψη που σχηματίζουμε για τα αντικείμενα είναι μερική και αβέβαιη.
Η μια αίσθηση αντικρούει μερικές φορές την άλλη.
Η φυσική και πνευματική μας κατάσταση χρωματίζει και ίσως αποχρωματίζει τις παραστάσεις μας (κοιμώμενοι ή εγρηγορούντες, σε περίοδο νεότητας ή γήρατος ευρισκόμενοι, σε κίνηση ή σε στάση, πεινώντες και διψώντες ή χορτασμένοι, ευρισκόμενοι υπό την επήρεια μίσους ή αγάπης.
Η όψη ενός αντικειμένου ποικίλλει ανάλογα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος (φως, αέρας, ψύχος, καύσωνας, υγρασία κλπ.) Ποια όψη αποδίδει την πραγματικότητα;
Τίποτε αφεαυτού δεν είναι απόλυτα γνωστό, αλλά πάντοτε σε σχέση προς κάτι άλλο «Τα πρός τι».
Οι πεποιθήσεις ενός ατόμου εξαρτώνται από τα έθιμα, τη θρησκεία, τους θεσμούς και τους νόμους που υπάρχουν μέσα στο περιβάλλον στο οποίο ανατράφηκε.[4] Κανείς δεν μπορεί να σκεφτεί αντικειμενικά.[5]

Παραπομπές

Εγκυκλοπαίδεια Δομή, τόμ. 1, σ. 754 ISBN 960-8177-51-0
Σέξτος ο Εμπειρικός «Πυρρώνειες υποτυπώσεις Α΄και Β΄», εκδόσεις ΖΗΤΡΟΣ, 2007 ISBN 978-960-8437-93-7
Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τόμ.1, σ. 97, 1983
Γουίλ Ντυράντ, Παγκόσμια Ιστορία του Πολιτισμού, τόμ. Γ, σ. 576, εκδοτικός οίκος Αφοί Συρόπουλοι και Κουμουνδουρέας, 1958
Λουκιανός, Ικαρομένιππος «ώσπερ ο Πύρρων (ο Δίας) επείχεν έτι και διεσκέπτετο» 25.29