Ο Αγαμέμνων Γκράτζιος[1] (1922 - 11 Αυγούστου 1993) ήταν αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού, ο οποίος έφτασε στο βαθμό του στρατηγού. Διατέλεσε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού (ΓΕΣ) από τον Σεπτέμβριο του 1976 έως τον Ιανουάριο του 1980 και στην συνέχεια αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ) από τον Ιανουάριο 1980 μέχρι τον Ιανουάριο του 1982.[2]
Βιογραφία
Γεννήθηκε στον Ελαφότοπο Ιωαννίνων το 1922. Ακολούθησε στρατιωτικές σπουδές στην Σχολή Ευελπίδων, τις οποίες αναγκάστηκε να διακόψει το 1940, με το ξέσπασμα του πολέμου.[3] Μαζί με άλλους Ευέλπιδες, πολέμησε στην μάχη της Κρήτης το 1941, όπου και τραυματίστηκε.[3] Κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου, είχε πλούσια δράση σε πολλά μέτωπα, και τραυματίστηκε για δεύτερη φορά το 1949 στην μάχη για την ανακατάληψη της Νάουσας, η οποία είχε προσωρινά κυριευθεί από τους αντάρτες του ΔΣΕ.[3]
Ο Γκράτζιος ήταν αξιωματικός του Πυροβολικού, αλλά απέκτησε σημαντική εμπειρία και στις Ειδικές Δυνάμεις, αποφοιτώντας από σχολές καταδρομών και αλεξιπτωτιστών σε Ελλάδα και Δυτική Γερμανία. Ειδικότερα, ήταν απόφοιτος της Σχολής Πυροβολικού, του τότε Κέντρου Εκπαίδευσης Μονάδων Καταδρομών (ΚΕΜΚ), της Σχολής Αλεξιπτωτιστών, της Σχολής Ειδικών Όπλων Ενόπλων Δυνάμεων (ΣΕΟΕΔ) και της Σχολής Αερομεταφορών-Αεραποβάσεων στην Δυτική Γερμανία.[3]
Ο Γκράτζιος έτυχε ευμενούς αντιμετώπισης από το χουντικό καθεστώς, καθώς προήχθη διαδοχικά σε ταξίαρχο, υποστράτηγο και αντιστράτηγο μεταξύ 1971 και 1974. Στις αρχές του 1974 τοποθετήθηκε διοικητής της ΑΣΔΕΝ.[4] Για την στάση του την περίοδο αυτή, δέχτηκε έντονες επικρίσεις μεταπολιτευτικά, από εφημερίδες όπως η Ελευθεροτυπία και η Αυριανή, αλλά και στην Βουλή από τον Ανδρέα Παπανδρέου (τότε στην Αντιπολίτευση).
Παρ'όλα αυτά, ο Γκράτζιος αποτέλεσε βασικό παράγοντα του «συστήματος Αβέρωφ» που κυριάρχησε στις Ένοπλες Δυνάμεις κατά την επταετία 1974-81, διατελώντας, διαδοχικά, διοικητής του Γ΄ Σώματος Στρατού στην Θεσσαλονίκη ως τον Σεπτέμβριο του 1976, αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού από τον Σεπτέμβριο του 1976 έως τον Ιανουάριο του 1980 και αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ) από τον Ιανουάριο 1980 μέχρι τον Ιανουάριο του 1982.[5]
Επειδή οι σχέσεις του Γκράτζιου με τον Ανδρέα Παπανδρέου ήταν κάκιστες, σκόπευε να παραιτηθεί αμέσως μετά τις εκλογές του 1981, που έφεραν στην εξουσία το ΠΑΣΟΚ, αλλά μεταπείσθηκε την τελευταία στιγμή από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Καραμανλή.[6] Ωστόσο, τρεις μήνες αργότερα, τον Ιανουάριο του 1982, η κυβέρνηση Παπανδρέου προχώρησε σε σε έκτακτες κρίσεις αξιωματικών στις Ένοπλες Δυνάμεις και ο Γκράτζιος αποστρατεύθηκε.[7] Νέος αρχηγός ΓΕΕΘΑ τοποθετήθηκε ο ναύαρχος Θεόδωρος Ντεγιάννης.[8]
| Αγαμέμνων Γκράτσιος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1922 Ελαφότοπος Ιωαννίνων |
| Θάνατος | 11 Αυγούστου 1993 |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Νέα ελληνική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Βαθμός/στρατός | στρατηγός/Ελληνικός Στρατός Ξηράς |
| Πόλεμοι/μάχες | Ελληνοϊταλικός πόλεμος του 1940-1941, Μάχη της Κρήτης και Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος 1946-1949 |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Αρχηγός Γενικού Επιτελείου Στρατού της Ελλάδας (1976–1980) Αρχηγός Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας (1980–1982) |
Παραπομπές
αναφέρεται σε πολλά δημοσιεύματα και ως Γκράτσιος. Στα επίσημα έγγραφα του Στρατού χρησιμοποιείται το Γκράτζιος
Αξιολόγηση Αρχηγών ΓΕΣ από το 1901 μέχρι το 2011
«Στρατηγός ΓΚΡΑΤΖΙΟΣ ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, ΑΜ 23048.» (PDF). Συνοπτική Ιστορία του Γενικού Επιτελείου Στρατού 1901–2001 [A Concise History of the Hellenic Army General Staff 1901–2001]. Αθήνα. 2001. σελ. 186.
Γρηγόριος Μπονάνος, Η Αλήθεια: 21η Απριλίου, 25η Νοεμβρίου, Κυπριακόν, σελ. 153, 1986, ιδιωτική έκδοση, κεντρική διάθεση Αθανάσιος Χρηστάκης
Αξιολόγηση Αρχηγών ΓΕΣ από το 1901 μέχρι το 2011
Τα τανκς της Μεταπολίτευσης Εφ. Ελευθεροτυπία
Σπύρος Λιναρδάτος, Πολιτικοί και Πολιτική: 70 χρόνια αναμνήσεις, αγώνες, ντοκουμέντα, σελ. 444, Εκδ. Προσκήνιο, 1999
Σπύρος Λιναρδάτος, Πολιτικοί και Πολιτική: 70 χρόνια αναμνήσεις, αγώνες, ντοκουμέντα, σελ. 444, Εκδ. Προσκήνιο, 1999
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
