Ζέλι Φθιώτιδας

Περιφέρεια : Στερεάς Ελλάδας
Νομός : Φθιώτιδας

-- Δήμος Ελάτειας --

Το Ζέλιον (ή Ζέλι) Φθιώτιδος είναι ορεινό γραφικό χωριό, το οποίο ανήκει διοικητικά στον Δήμο Ελάτειας. Έχει περίπου 1000 μόνιμους κατοίκους ενώ το υψόμετρό του είναι περίπου στα 450 με 550 μέτρα. Σε απόσταση τεσσάρων χιλιομέτρων βρίσκεται το χωριό Καλαπόδι.

Φυσική και οικονομική εξέταση

Το Ζέλιον είναι καταπράσινο από ορεινή χλωρίδα, δηλαδή έχει πουρνάρια, λεβάντα, χαμομήλι, αγριοσίταρο κ.α. Το χωριό έχει πλούσια παραγωγή σε καπνό, σιτάρι και σύκα. Βέβαια, σε κάθε σπίτι μπορεί κάποιος να δει πάντα περιβόλι, είτε χειμωνιάτικο(λάχανο, μαρούλι, κρεμμυδάκια, ραπανάκια, μπρόκολα, καρότα κ.α.) είτε καλοκαιρινό (ντομάτες, πατάτες, αγγούρια, πιπεριές, μελιτζάνες, κολοκυθάκια κ.α.).

Ιστορικά στοιχεία

Το όνομά του προέρχεται από την σλάβικη λέξη "Ζελιινάακοβ" που σημαίνει πράσινη κοιλάδα και μαρτυρά ότι την εποχή του Βυζαντίου πιθανώς ήταν σλαβονία.

Το πανηγύρι του χωριού τοποθετείται στις 6 Μαΐου, οπότε και γιορτάζεται η μνήμη του Οσίου Σεραφείμ. Ο Όσιος Σεραφείμ εγεννήθη στο Ζέλι το 1527, όπου και ασκήτεψε τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Έπειτα, έφυγε και πήγε στην Δομβό Βοιωτίας, όπου έφτιαξε το μοναστήρι του κι εκοιμήθη το 1602.

Αξιοθέατα

Αξιοθέατα του χωριού είναι το εκκλησάκι της Παναγίας λίγα χιλιόμετρα έξω από το χωριό, όπου σε ένα ειδυλλιακό γεμάτο καρποφώρα δέντρα τοπίο βρίσκεται και το ασκητήριο του Οσίου Σεραφείμ. Επίσης, είναι και το μοναστήρι του Προφήτου Ηλία στη θέση Κάκαρος, το οποίο μετά από επισταμένες προσπάθειες του τέως Δημάρχου Ελάτειας κ.κ. Γώγου αναστηλώθηκε και είναι έτοιμο προς επίσκεψη από κάθε ενδιαφερόμενο. Η ακριβής χρονολογία ανέγερσης της μονής είναι άγνωστη. Πιθανόν ανεγέρθηκε στην περίοδο της Φραγκοκρατίας, υπέστη όμως εκτεταμένες επεμβάσεις και αναδιαρρυθμίσεις κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας. Η μονή διαθέτει έναν επιβλητικό οχυρωματικό περίβολο, που διατηρείται σε αρκετά καλή κατάσταση. Το καθολικό στη σημερινή του μορφή είναι μονόχωρο, καμαροσκεπές, με τρεις μεγάλες αντηρίδες στη νότια πλευρά του και με τοιχογραφικό διάκοσμο του τέλους του 18ου αι. Ωστόσο τα κλεισμένα οξυκόρυφα τοξωτά ανοίγματα στους πλάγιους τοίχους μαρτυρούν ότι στην αρχική του μορφή ήταν τρίκλιτη βασιλική, που πιθανότατα ανεγέρθηκε με την επίδραση δυτικών προτύπων. Ανάλογα στοιχεία εμφραγμένων οξυκόρυφων τόξων απαντούν και στα υπόλοιπα κτίσματα της μονής. Τα κελλιά είναι διώροφα και καταλαμβάνουν τις τέσσερις πλευρές του περιβόλου.

Πολιτισμός και αθλητισμός

Το Ζέλιο απέχει από την Αθήνα μόλις μιάμιση ώρα. Διαθέτει καφετέριες,καφενεία και ταβέρνες. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ζελίου με την ονομασία "ΌΣΙΟΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ" δραστηριοποιείται σε διάφορα πολιτιστικά δρώμενα στην περιοχή, όπως την διεξαγωγή τοπικών χορών στην πλατεία του χωριού και τη διοργάνωση του καρναβαλιού κάθε Καθαρά Δευτέρα. Με αυτόν απασχολούνται οι νέοι του χωριού. Βέβαια, το βεληνεκές του Συλλόγου αλλάζει κάθε φορά, εξαιτίας των εκάστοτε Προέδρων και συμφερόντων. Για το λόγο αυτό την εποχή αυτή διανύει μια περίοδο παρακμής και απαιτούνται δραστικά μέτρα για την αναδιοργάνωσή του.

Το χωριό διαθέτει και τοπική ομάδα ποδοσφαίρου, τον Πανζελιακό, ο οποίος παίζει σε Ερασιτεχνικές τοπικές κατηγορίες.

Δημοτική Ενότητα Ελάτειας
Δημοτική Κοινότητα Ελάτειας
Ελάτεια, η
Τοπική Κοινότητα Ζελίου
Ζέλι, το
Τοπική Κοινότητα Λευκοχωρίου
Λευκοχώρι, το
Τοπική Κοινότητα Παναγίτσας
Παναγίτσα, η
Τοπική Κοινότητα Σφάκας
Κατάλυμα, το
Σφάκα, η
Δημοτική Ενότητα Τιθορέας
Δημοτική Κοινότητα Κάτω Τιθορέας
Κάτω Τιθορέα, η
Τοπική Κοινότητα Αγίας Μαρίνης Λοκρίδος
Αγία Μαρίνα η
Ιερά Μονή Αγίας Μαρίνας, η
Τοπική Κοινότητα Αγίας Παρασκευής
Αγία Παρασκευή, η
Τοπική Κοινότητα Μοδίου
Ιερά Μονή Μοδίου, η
Μόδι, το
Τοπική Κοινότητα Τιθορέας
Ιερά Μονή Οδηγήτριας, η
Τιθορέα, η