.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Ηπείρου
Νομός : Ιωαννίνων

Νομός Ιωαννίνων Δήμος Άνω Πωγωνίου

-- Δήμος Άνω Πωγωνίου --

Το Βασιλικό (παλαιότερα: Τσαραπλανά) είναι χωριό του Δήμου Πωγωνίου του Νομού Ιωαννίνων.

Βρίσκεται χτισμένο μέσα σε δάση καστανιάς. Στο χωριό υπάρχουν πετρόκτιστα σπίτια και μια εκκλησία (Υπαπαντή του Χριστού). Η ιστορία του χωριού χάνεται στα βάθη των αιώνων, όπως μαρτυρούν τα αρχαιολογικά ευρήματα: Στις θέσεις Δράνια, Μεγάλες" και Τσαβάλου Αλώνι βρέθηκαν τάφοι που χρονολογούνται προ του 9ου π.Χ. αιώνα. Στην θέση "Παλαιόκαστρο" (ίσως "Πυρρόκαστρο") βρέθηκαν νομίσματα της εποχής του Πύρρου. Συνεχίζεται κατά την Ρωμαϊκή και Βυζαντινή εποχή, όπως μαρτυρείται από την ύπαρξη Βυζαντινών - Μεταβυζαντινών εκκλησιών (Αγ. Αθανάσιος, Αγ. Γεώργιος). Ακολουθεί η Ενετική κατάκτηση, που σύμφωνα με την παράδοση έφερε στο χωριό και την καλλιέργεια της καστανιάς. Στην πρώτη απογραφή που γίνεται από τους Τούρκους, μετά την υποδούλωση του Πωγωνίου, το 1431, το χωριό αναφέρεται ως "Girapnana" (Τσαραπλανά) και έχει 15 σπίτια. Κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, λόγω του Τουρκικού ζυγού, της βαρύτατης φορολογίας άλλα και των ληστρικών συμμοριών που λυμαίνονταν την περιοχή, οι περισσότεροι άνδρες αναγκάζονταν να ξενιτευτούν. Με την πάροδο των χρόνων οι ταξιδεμένοι έφεραν πίσω πλούτο και πρόοδο. Άνοιγαν δρόμους, έφτιαχναν πηγάδια και βρύσες, έχτιζαν εκκλησίες, πλήρωναν παπάδες και δασκάλους. Την περίοδο αυτή το χωριό είχε, σύμφωνα με τον Ι. Λαμπρίδη (1886), 4 συνοικίες: "Γκράτσιτα, Άγιον Μηνά, Μεσαίαν, ένθα και τα δημόσια κτίρια και Μαυρίκη" (διατηρήθηκε η ορθογραφία του συγγραφέα).

Το 1777, μετά το πρώτο πέρασμα του Αγ. Κοσμά του Αιτωλού (το 1776) εγκαθίσταται στο χωριό για να διδάξει στο νάρθηκα της εκκλησίας (μάλλον του Αη-Γιώργη) ο Ιερομόναχος Καραλής. Γύρω στο 1860 υπάρχει ήδη Ελληνικό Σχολείο. Λίγο αργότερα ιδρύεται και Παρθεναγωγείο. Το 1778 ο Ιερομόναχος Ν. Ματσικάτης ανήγειρε τον Ναό της Υπαπαντής, δαπανώντας 11.520 άσπρα. (Μέχρι τότε ενοριακός ναός ήταν ο Ναός του Αγ. Γεωργίου.) Ο ίδιος ίδρυσε την ίδια χρονιά και την Μονή του Αγ. Κωνσταντίνου στον "Πύργο".

Το 1886 (25 Μαρτίου) εγεννήθη στα Τσαραπλανά ο κατά κόσμον Αριστοκλής Σπύρου και μετέπειτα ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρα(25 Μαρ 1886 - 7 Ιουλ 1972)]

Υπήρξε εποχή που το Βασιλικό είχε 3 γιατρούς, 5 δασκάλους με 250 παιδιά στο δημοτικό σχολείο, 5 τσοπαναραίους για τα 3.000 αιγοπρόβατά του, 3 γελαδάρηδες , 300 υποζύγια, 3 παπάδες για τις 14 (τότε) εκκλησίες του. Οι κάτοικοι το 1895 (σύμφωνα με τα στοιχεία της Οθωμανικής διοίκησης) ήταν 1.280.

Η πολυπόθητη απελευθέρωση ήρθε το 1913. Η αναγνώριση της κοινότητας Τσαραπλανών έγινε με το ΒΔ. 7/8/1919, ενώ με το Δ. 13/2/1928 μετονομάσθηκε σε Βασιλικό.

Δυστυχώς ο σύγχρονος τρόπος ζωής έφερε την σταδιακή ερήμωση ολόκληρου του Πωγωνίου. Το Βασιλικό δεν γλίτωσε αυτήν την μοίρα. Σήμερα οι κάτοικοι είναι 254 (απογραφή 2001) Το Το χωριο εχει μια μεγαλη πλατεια η οποία εχει μια ταβέρνακαι μια πιτσαρια.

---

Βασιλικό Αχαΐας
Βασιλικό Εύβοιας
Βασιλικό Ιωαννίνων
Βασιλικό Μεσσηνίας

Νομός Ιωαννίνων : Δήμος, Κοινότητα

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Ιωαννίνων

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License