.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Ηπείρου
Νομός : Πρεβέζης

Νομός Πρεβέζης

-- Δήμος Φιλιππιάδος --

Το σπήλαιο Ασπροχάλικο βρίσκεται 3 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του χωριού Άγιος Γεώργιος του νομού Πρεβέζης στην Ήπειρο, στην δυτική όχθη του ποταμού Λούρου.

Σπήλαιο Ασπροχάλικο Πρέβεζας Δρ. Χαράλαμπος Γκούβας (*)

Εισαγωγή - Γεωγραφία: Είναι γνωστό σήμερα (2007) ότι τα τρία τεκμηριωμένα σημεία όπου ανευρέθησαν αποδείξεις διαβίωσης νοημόνων ανθρώπων στην Ελλάδα είναι τρία. Πρώτον, το διάσημο διεθνώς Σπήλαιο των Πετραλώνων Χαλκιδικής όπου βρέθηκε κρανίο ανθρώπου Homo Erectus Prosapiens, ή Homo Erectus Trigliensis (700.000 πΧ). Αυτό ανασκάφηκε και μελετήθηκε τη δεκαετία του 60 και μετέπειτα. Δεύτερον ο προϊστορικός Λιμναίος Οικισμός στο Δισπηλιό της Καστοριάς (60.000 πΧ). Τρίτον το Σπήλαιο και Βραχοσκεπή Ασπροχάλικου Πρέβεζας (100.000 πΧ). Η θέση Ασπροχάλικο, βρίσκεται παραπλεύρως της Εθνικής Οδού Πρέβεζας - Ιωαννίνων, λίγο πιο βόρεια από το χωριό Άγιος Γεώργιος Πρέβεζας, όπου υπάρχει ένας βραχώδης λόφος ύψους 20-30m παρά τον ποταμό Λούρο, το οποίο σχηματίζει απόκρημνα βράχια με εσοχές, (βραχοσκεπή) και ένα σπήλαιο. Η σπουδαιότητα του Ασπροχάλικου βρίσκεται στη διαχρονική χρήση του τόσο κατά τη Μέση Παλαιολιθική όσο και κατά την Ανώτερη Παλαιολιθική περίοδο από νομάδες κυνηγούς οι οποίοι κυνηγούσαν κοπάδια αγρίων ζώων. Σημειώνεται ότι ο χώρος είναι αρχαιότερος των σπηλαίων με βραχογραφίες στο Lascaut της Γαλλίας και στην Altamira της Ισπανίας, αλλά δυστυχώς δεν έχει προβληθεί επαρκώς.

Αρχαιολογικές έρευνες: Η πρώτη αρχαιολογική έρευνα στο Ασπροχάλικο έγινε το 1964-1966, από την Βρετανική Σχολή Αρχαιολογίας υπό τον καθηγητή Αρχαιολογίας της Οξφόρδης E.S.Higgs (+) και τον Έλληνα καθηγητή Σωτήριο Δάκαρη (+), δημιούργησε μια τομή εδάφους βάθους 7 μέτρων, στην οποία τομή αποκαλύφθηκαν σε στρώμα που αντιστοιχεί στο 100.000-30.000 πΧ, οστά ζώων, λίθινα εργαλεία από πυριτόλιθο, δόντια ζώων, και μάλιστα ένα τεράστιο δόντι ρινόκερου. Όλα αυτά εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων. Οστά ανθρώπων δεν ανευρέθησαν στη Βραχοσκεπή Ασπροχάλικου. Υπολογίζεται ότι πρόκειται για ομάδα ανθρώπων της παλαιολιθικής περιόδου, οι οποίοι κυνηγούσαν θηράματα (τροφοσυλλέκτες) κοντά στο Λούρο Ποταμό, όπου τα ζώα πήγαιναν να πιούν νερό. Στη συνέχεια ανέβαιναν στο μικρό ύψωμα του Ασπροχάλικου, που πραγματικά έχει πανοραμική θέα, και υπό τη σκιά των πελώριων βράχων έψηναν και έτρωγαν τα θηράματα. Πέραν των λίθινων εργαλείων χρησιμοποιούσαν και οστέϊνα εργαλεία (πχ οστέϊνο βέλος, συλλογή Ιδρύματος «Μουσείο Τεχνών και Επιστημών Χαράλαμπος Γκούβας»). Το παραπλεύρως της βραχοσκεπής Ασπροχάλικου Σπήλαιο πιθανότατα εκατοικείτο όπως φαίνεται από την καπνισμένη οροφή της φωτογραφίας. Όμως η οπή του σπηλαίου είναι στενή και η είσοδος των προϊστορικών ανθρώπων πρέπει να γινόταν έρποντας, αν και αυτοί ήταν μικρόσωμοι. Δεν έχουν ανακοινωθεί έρευνες εντός του σπηλαίου αυτού. Προσωπικά αποφύγαμε την έρευνα στο σπήλαιο λόγω έλλειψης ειδικού εξοπλισμού και λόγω του φόβου ύπαρξης ερπετών. Παρόμοια ευρήματα εκτίθενται από την περιοχή Κοκκινοπηλός που βρίσκεται 7 Km βορειοδυτικά του Ασπροχάλικου. Το Σπήλαιο Ασπροχάλικου του Νομού Πρέβεζας και τα σημαντικά ευρήματά του αναφέρονται στο βιβλίο Ιστορίας της Α΄ Γυμνασίου. Ο Χαράλαμπος Γκούβας, είχε την τιμή ως μαθητής σε ηλικία 9 ετών να παρευρεθεί το 1965 στην ανασκαφή αυτή των καθηγητών E.S. Higgs και Σωτήριου Δάκαρη οι οποίοι και φιλοξενήθηκαν στο διπλανό χωριό Παντάνασσα. Στις 18 Οκτωβρίου 2000, σε τηλεφωνική επικοινωνία του Χαράλαμπου Γκούβα με τον Καθηγητή Ανθρωπολογίας Δρ. Άρη Πουλιανό, (ζεί στα Πετράλωνα Χαλκιδικής) ο δεύτερος δήλωσε ότι «επισκέφθηκε το 1965 το σπήλαιο Ασπροχάλικου με τον καθηγητή αρχαιολογίας Ιωαννίνων Σωτήριο Δάκαρη. Μάλιστα θυμάται ότι στις ανασκαφές που έκανε τότε ο καθηγητής αρχαιολογίας E.S.Higgs της Οξφόρδης, “οι μαθητές του σήκωσαν και μετέφεραν από το Ασπροχάλικο στην Οξφόρδη τρείς κασέλες με ευρήματα”. Ο καθηγητής Άρης Πουλιανός είναι διεθνώς διάσημος για τις μελέτες του σχετικά με το σπήλαιο και το κρανίο ανθρώπου των Πετραλώνων Χαλκιδικής (Πετραλώνειος αρχάνθρωπος, Homo Petralonensis, Homo Erectus Trigliensis, ή Homo Sapiens Prosapiens) αναφέρεται δε σχετικά στο λήμμα Anthropology της Αμερικανικής εγκυκλοπαίδειας Microsoft Encarta 2000 αλλά και σε αρκετές ιστοσελίδες του διαδικτύου. Το τηλέφωνό του είναι 23730-71671 στα Πετράλωνα Χαλκιδικής.

Όπως προαναφέρθηκε, η βραχοσκεπή Ασπροχάλικου ανασκάφηκε στο διάστημα 1964-66 από τη Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή υπό την διεύθυνση του Καθηγητή στην Οξφόρδη E.S.Higgs. Οι ανασκαφές έφεραν στο φως επιχώσεις πάχους 5 m. Το κατώτερο τμήμα της στρωματογραφίας (στρώματα 19-16) χρονολογείται στα 100.000 χρόνια πριν από το παρόν και περιλαμβάνει μέσες παλαιολιθικές λιθοτεχνίες ("Μουστέριες") με έντονη παρουσία λεπιδόμορφων τεχνέργων. Το επόμενο στρώμα (στρώμα 14), χρονολογημένο σε περίπου 40.000 χρόνια πριν από το παρόν, χαρακτηρίζεται επίσης από μέσες παλαιολιθικές λιθοτεχνίες ("Μικρομουστέριες") με μικρά εργαλεία σε φολίδες. Το ανώτερο τμήμα (στρώματα 10, 7, 4) της στρωματογραφίας περιλαμβάνει ανώτερες παλαιολιθικές λιθοτεχνίες με μικρολεπιδικά εργαλεία, οι οποίες χρονολογούνται περίπου στα 26.000 χρόνια πριν από το παρόν.

Επίσκεψη: Ο αρχαιολογικός χώρος της Βραχοσκεπής και του Σπήλαιου Ασπροχάλικου, είναι επαρκώς σεσημασμένος από απόψεως πινακίδων. Υπάρχει επαρκής και ασφαλής χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων στην Εθνική Οδό Πρέβεζας Ιωαννίνων δεξιά. Το σπήλαιο είναι αριστερά. Χρειάζεται ανάβαση σε ανώμαλο ανηφορικό έδαφος περίπου 200m. Δεν υπάρχει πλακόστρωτο μονοπάτι και χρειάζεται προσοχή για αποφυγή ατυχημάτων από πτώση ή από ερπετά το καλοκαίρι. Ο χώρος είναι περιφραγμένος με ανοικτή πλέον την πύλη. Παρακαλούμε θερμά να αποφύγετε κάθε παρέμβαση στο χώρο γιατί – πέραν του ότι αποτελεί ποινικό αδίκημα - δεν έχει επαρκώς μελετηθεί και σαφώς στο μέλλον θα γίνουν επιπλέον ανασκαφές όπου μπορεί να βρεθούν σημαντικά από επιστημονική άποψη για την Ευρωπαϊκή ιστορία ευρήματα. Πριν επισκεφθείτε το χώρο του Ασπροχάλικου σας συνιστούμε να δείτε τις σχετικές φωτογραφίες στην ιστοσελίδα του ιδρύματος ‘’Μουσείο Τεχνών Επιστημών Χαράλαμπος Γκούβας’’ https://www.facebook.com/people/Harry-Gouvas/100020340752017/ και για κάθε πληροφορία παρακαλούμε επικοινωνήστε με το e-mail: prevezamuseum@gmail.com. (*) Copyright©: Δρ. Χαράλαμπος Γκούβας, διευθυντής του ιδρύματος ‘’Μουσείο Τεχνών Επιστημών Πρέβεζας Χαράλαμπος Γκούβας’’. prevezamuseum@gmail.com.

Νομός Πρέβεζας : Δήμος, Κοινότητα

Κρανέας

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης: Διοικητική διαίρεση νομού Πρέβεζας

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License