.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Κεντρική Μακεδονία
Νομός : Σερρών

Νομός Σερρών

-- Δήμος Σκοτούσσης --

Η Σκοτούσσα είναι χωριό του νομού Σερρών. Ανήκει στον δήμο Ηρακλείας, στη Δημοτική Ενότητα Σκοτούσσης και ειναι 18χλμ. βορειοδυτικά της πόλης των Σερρών. Είναι σε υψόμετρο 25μ. από την επιφάνεια της θάλασσας. Έχει έκταση 15 περίπου τχλμ. και πληθυσμό 1.415 κατοίκους (σύμφωνα με την απογραφή 2011).

Ιστορία

Η Σκοτούσσα ήταν σημαντική πόλη-κράτος της οδομαντικής επαρχίας της Μακεδονίας.[1] Κατά τον Στράβωνα και τον Πτολεμαίο βρισκόταν ανατολικά του Στρυμόνα (κοντά στην αριστερή όχθη του) και σύμφωνα με τον Πευτιγγεριανό πίνακα απείχε 4 ρωμαϊκά μίλια από την Ηράκλεια τη Σιντική και 18 ρωμαϊκά μίλια από την πόλη των Σερρών.[2][3] H θέση της ταυτίζεται πιθανώς με τα αρχαία ερείπια ανάμεσα στα σημερινά χωριά Βαμβακόφυτο και Παλαιόκαστρο.[2][4]

Ίδρυση

Κτίστηκε απ τους Σιντούς ή Σίντιους γύρω στον 19ο αιώνα π.Χ. ερχόμενοι από την Σιντιίδα , τη σημερινή Λήμνο. Το ελληνικό αυτό φύλο, αφού έφτασε στα παράλια της Θράκης, στον Στρυμονικό Κόλπο, ακολούθησε το ρου του Στρυμόνα, που τα χρόνια εκείνα αποτελούσε το φυσικό δρόμο για τις Βαλκανικές χώρες. Με τη διορατικότητά τους χαρακτήρισαν την παραστρυμόνια περιχή σαν ιδανικό τόπο εγκατάστασής τους. Κατά το Στράβωνα ήταν Θρακικό φύλο. Αλλοι ιστορικοί υποστηρίζουν πως ήταν πελασγική φυλή, συγγενική με τους Σιντίους της Σαμοθράκης που ο Όμηρος ονομάζει "Αγριόφωνες".

Το όνομα όμως Σκοτούσα είναι πελασγικό και αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα πως οι Σίντιοι της Σκοτούσας ήταν καθαρά πελασγικής φυλής. Οι Πελασγοί ήταν πανάρχαια φυλή που ζούσε στον Ελλαδικό χώρο, κυρίως στην σημερινή Θεσσαλία. Ηρθαν σε συγκρούσεις με τα μετέπειτα Ελληνικά φύλα. Οι Σίντιοι κτίζουν την πόλη-κράτος της Σκοτούσας μετά τον 19ο αιώνα π.Χ. Την εποχή εκείνη κτίζουν και την Γηρασκό, Ορβηλία, Τρίστολο, Παροικόπολη, Ηράκλεια.
Ελληνιστική περίοδος

Η Σκοτούσα κατόπιν αποκτά το πρώτο νόμισμά της. Ιστορικοί αναφέρουν πως απεικονίζει τον Μυθικό Ηρακλή Ροπαλοφόρο. Γνωρίζει πολύ μεγάλη ανάπτυξη, κυρίως στον τομέα του εμπορίου. Το 168 π.Χ., οι κάτοικοι στο πλευρό του τελευταίου βασιλιά της Μακεδονίας, Περσέα πολεμούν κατά των Ρωμαίων στη Μάχη της Πύδνας, στην Πιερία. Οι Μακεδόνες υπερφαλαγγίζονται και όπως όλα τα Μακεδονικά κράτη , έτσι και το κράτος της Σκοτούσας υποτάχθηκε στους Ρωμαίους.
Ρωμαϊκή εποχή

Η Μακεδονία χωρίζεται σε τέσσερα διακεκριμένα τμήματα, η Σκοτούσα περιελήφθηκε στο Πρώτο μέρος, του οποίου πρωτεύουσα ήταν η Αμφίπολη. Το 42 π.Χ. μετά την Μάχη των Φιλίππων κάθε αρχαία πόλη της Μακεδονίας, μεταξύ αυτών η Θεσσαλονίκη, η Αμφίπολη και η Σκοτούσα υπάγεται στο καθεστώς των ελεύθερων πόλεων (civitates liberae). Κατά τη ρωμαϊκή εποχή από τη Σκοτούσσα διερχόταν μια διακλάδωση της Εγνατίας οδού, η οποία προς βορρά οδηγούσε στην Ηράκλεια τη Σιντική κι από κει, μέσω των στενών του Κλειδιού (Ρούπελ), στη Σαρδική (σημ. Σόφια).[5] Γότθοι και Έρουλοι στα μέσα του 3ου αιώνα λεηλατούν το κράτος-πόλη των Κοτουσαίων παράλληλα με πολλές άλλες πόλεις της Μακεδονίας. Οι κάτοικοι ξανακτίζουν την πόλη με την πάροδο του χρόνου. Ποτέ όμως η Σκοτούσα δεν γνώρισε την αίγλη που είχε ως τότε.
Τουρκοκρατία

Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας γίνεται αναφορά από τον Σερραίο ιερέα Παπασυνοδινό στους κατοίκους του χωριού με την ονομασία "προσάνικοι". Η Σκοτούσσα εκείνη την περίοδο λεγόταν Πρόσνικ. Ενώ η υπόλοιπη Ελλάδα απαλάσσεται σιγά σιγά απο την Τούρκικη κατοχή, στην Μακεδονία έχουμε την αρχή των Μακεδονικών Αγώνων (την προσπάθεια δηλαδή για την απελευθέρωση της Μακεδονίας απο Τούρκους και Βούλγαρους). Μεγάλο ρόλο διαδραμάτησε και η Σκοτούσσα στην απελευθέρωση αυτή. Μάλιστα στον αγώνα για την ανεξαρτησία έχασε την ζωή του και ένας σπουδαίος Σκοτουσσαίος Μακεδονομάχος, ο Αθανάσιος Χατζηπανταζής (2 Σεπτεμβρίου 1906).
Δημογραφικά Στοιχεία

Το φαινόμενο της μείωσης του πληθυσμού ακολουθεί και η Σκοτούσσα. Ο πληθυσμός του χωριού (σύμφωνα με στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας και του Δήμου) είναι:

1920 → 774 κάτοικοι

1928 → 1307 κάτοικοι

1940 → 1499 κάτοικοι

1951 → 1584 κάτοικοι

1961 → 1792 κάτοικοι

1971 → 1451 κάτοικοι

1981 → 1534 κάτοικοι

1991 → 1619 κάτοικοι

2001 → 1440 κάτοικοι

2011 → 1415 κάτοικοι
Πανηγύρι Σκοτούσσας

Το μεγαλύτερο των Σερρών και από τα μεγαλύτερα της Μακεδονίας και της Ελλάδας γενικά. Το πανηγύρι της Σκοτούσσας έλκει την καταγωγή του από την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Άρχιζε στις 23 Απριλίου, ημέρα του Αγίου Γεωργίου προς τιμήν του οποίου είναι και ο ναός του χωριού και διαρκούσε 4 ημέρες στον χώρο που σήμερα βρίσκεται το Γυμνάσιο και το γήπεδο του χωριού.

Μέχρι το 1955 διατηρεί τον θρησκευτικό του χαρακτήρα. Τότε, μετά από απόφαση του διοικητικού συμβουλίου και της κοινότητας μετατρέπεται σε εμποροπανήγυρη και αρχίζει πλέον να εορτάζεται στις 8 Σεπτεμβρίου ανήμερα της γιορτής των ''γενεθλίων της Θεοτόκου''. Η εμποροπανήγυρη συγκέντρωνε το ενδιαφέρον όλων των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής, οι οποίοι κατέφθαναν με κάθε μέσο, κυρίως με ζώα και κάρα. Συγκεντρώνονταν επίσης και πολλοί έμποροι (κυρίως ζώων) για τις εμπορικές συναλλαγές. Κατά την τρίτη μέρα του πανηγυριού διεξάγονταν αγώνες πάλης κάτω από τους ήχους των ζουρνάδων μεταξύ ανθρώπων της γύρω περιοχής. Με την λήξη των αγώνων σηματοδοτούνταν και το τέλος του πανηγυριού.

Σήμερα το πανηγύρι έχει λάβει τον χαρακτήρα έκθεσης ρούχων και υποδημάτων, οικιακών ειδών, γεωργικών προϊόντων, παιχνιδιών, γεωργικών μηχανημάτων καθώς επίσης υπάρχει και πλήθος ταβερνών, καντινών και μικροπωλητών μέσα στον χώρο του πανηγυριού. Η επίσημη έναρξή του είναι στις 7 Σεπτεμβρίου και η λήξη του είναι στις 11 Σεπτεμβρίου (μετά τους αγώνες της πάλης οι οποίοι διεξάγονται έως και σήμερα). Γίνεται στον χώρο στην είσοδο του χωριού, σε μία τεράστια έκταση κάτω από τα πλατάνια και γύρω από την εκκλησία και το Δημοτικό Σχολείο (όπου τα τελευταία χρόνια λειτουργεί τις ημέρες του πανηγυριού λούνα παρκ). Πέρα από το διάστημα των 5 αυτών ημερών, ένα μικρό διάστημα πριν την έναρξή του στον χώρο του πανηγυριού και γενικότερα σε όλο το χωριό γίνονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις (π.χ. θέατρα, παραστάσεις, συναυλίες, πολιτιστικοί χοροί, αγώνες δρόμου). Κάθε χρόνο προσεγγίζει όλο και περισσότερο κόσμο και δικαίως θεωρέιται ως ένα από τα μεγαλύτερα γεγονότα του νομού.
Εκπαίδευση
Παιδικός Σταθμός

Νέο σχετικά κτήριο το οποίο λειτουργεί από τις 8 Ιανουαρίου 1976.
Νηπιαγωγείο

Το Νηπιαγωγείο Σκοτούσσας ξεκίνησε να λειτουργεί από το 1925 συστεγαζόμενο με το Δημοτικό Σχολείο για αρκετά χρόνια. Το 1970 κατασκευάζεται ακριβώς από δίπλα το σημερινό κτήριο, σε οικόπεδο έκτασης 1.717 τμ.
Δημοτικό

Το Δημοτικό σχολείο Σκοτούσσας λειτούργησε για πρώτη φορά το 1916 ως διθέσιο σε ξήλινο παράπηγμα. Το σημερινό σχολείο άρχισε να κτίζεται σε μεγάλη έκταση (10.361 τμ.) το 1928 σε χώρο που παραχωρήθηκε από την κοινότητα. Αρχικά, σύμφωνα με την μελέτη του Υπουργείου Παιδείας, ήταν να κατασκευαστεί ως ένα μονόροφο κτίριο με 3 αίθουσες. Ωστόσο ο τότε κοινοτάρχης του χωριού (Μητρούσης Χατζηπανταζής) επέστρεψε την μελέτη πίσω στο Υπουργείο ζητώντας την ανέγερση διώροφου κτηρίου με τις διπλάσιες αίθουσες, με την προϋπόθεση το υπόλοιπο κόστος να το καλύψει η κοινότητα και οι κάτοικοι του χωριού. Το Υπουργείο Παιδείας δέχτηκε την πρόταση. Έτσι το υπόλοιπο μισό της συνολικής δαπάνης καλύφτηκε από την κοινότητα και τους κατοίκους. Μάλιστα κάποιοι από αυτούς συμμετείχαν και οικειοθελώς στις εργασίες. Έτσι το 1930 περατώθηκε το νέο σχολείο ως τριθέσιο. Το 1934 αναβαθμίστηκε σε τετραθέσιο. Το 1959 αρχίζει να λειτουργεί σαν πενταθέσιο. Από το 1963 και μετά (έως και σήμερα) λειτουργεί ως εξαθέσιο, με την μορφή να παραμένει ίδια.
Γυμνάσιο

Το Γυμνάσιο λειτουργεί για πρώτη φορά το 1964 ως ιδιωτικό. Με τη μετατροπή του σε Δημόσιο εξακολουθεί να στεγάζεται σε χώρους ιδιωτών. Το 1986 αρχίζει η ανέγερση του σημερινού κτηρίου. Η κατασκευή του ολοκληρώνεται σε περίπου έναν χρόνο και το 1987-88 είναι η πρώτη φορά που λειτουργεί. Η αυλή του σχολείου κατά μεγάλο μέρος πρωτοδιαμορφώθηκε από τους μαθητές στα πλαίσια της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, ενώ το υπόλοιπο μέρος καλύπτεται από γήπεδα.
Προσωπικότητες

Αθανάσιος Χατζηπανταζής, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός
Σοφία Χατζηπανταζή, Μακεδονομάχος οπλαρχηγός

Παραπομπές

Mitrev,Georgi. - On Skotoussa and „Scotusaei liberi” from the valley of the Strymon River, Arheologia Bulgarica, XII, 2008, 2, 47-58.
[1] Δ. Κ. Σαμσάρης, Ιστορική γεωγραφία της Ανατολικής Μακεδονίας κατά την αρχαιότητα, Θεσσαλονίκη 1976 (Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών), σ. 131-132. ISBN 960-7265-16-5.
[2] Δ. Κ. Σαμσάρης, Ιστορία των Σερρών κατά την αρχαία και ρωμαϊκή εποχή, Θεσσαλονίκη 1999, σ. 75-77 (Ιστoσελίδα του Δήμου Σερρών)
[3] Δ. Κ. Σαμσάρης, Ιστορία των Σερρών κατά την αρχαία και ρωμαϊκή εποχή, σ. 76-77
[4] Δ. Κ. Σαμσάρης, Ιστορία των Σερρών κατά την αρχαία και ρωμαϊκή εποχή, σ. 148-149

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΚΟΤΟΥΣΣΗΣ
Τοπική Κοινότητα Αμμουδιάς
Αμμουδιά, η
Τοπική Κοινότητα Γεφυρουδίου
Γεφυρούδι, το
Τοπική Κοινότητα Μελενικιτσίου
Μελενικίτσι, το
Τοπική Κοινότητα Νέας Τυρολόης
Νέα Τυρολόη, η
Τοπική Κοινότητα Παλαιοκάστρου
Παλαιόκαστρον, το
Τοπική Κοινότητα Σκοτούσσης
Σκοτούσσα, η

Νομός Σερρών: Δήμος, Κοινότητα

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Σερρών

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

Σκοτούσσα Σερρών

.