ART

 

EVENTS

 

.

ΕλλάδαΕλλάδα

Περιφέρεια : Νότιο Αιγαίο
Νομός : Κυκλάδων


Το χωριό Πύργος.. (*)

Ο Πύργος Καλλίστης ή συνήθως Πύργος και παλαιότερα Καινουργιομπούργο, είναι το ψηλότερο χωριό της Σαντορίνης, το οποίο βρίσκεται 10 χιλιόμετρα νοτιονανατολικά των Φηρών. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 έχει 732 κατοίκους. Διοικητικά, ανήκει στο Τοπικό διαμέρισμα Πύργου Καλλίστης του Δήμου Θήρας


View Larger Map

Ιστορία

Ο Πύργος ήταν ένα από τα πέντε καστέλια του νησιού και ήταν η πρωτεύουσα της Σαντορίνης μετά την εγκατάλειψη του Κάστρου του Σκάρου στο Ημεροβίγλι και πριν την σημερινή πρωτεύουσα, Φηρά.

Κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, τον 18ο αιώνα, ιδρύθηκε στον Πύργο η πρώτη σχολή Θήρας μετά από πρωτοβουλία των προκρίτων της περιοχής και του ηγούμενου της Μονής του Προφήτη Ηλία Παϊσίου. Σημαντική συμβολή στην λειτουργία της σχολής είχε και ο Κωνσταντίνος Μουρούζης.[1] Σήμερα στην θέση της παλαιάς σχολής (θέση Μαρτινού, στο παλιό δρόμο από τον Πύργο προς την Μονή του Προφήτη Ηλία) βρίσκεται ο ναός των Αγίων Αποστόλων, ο οποίος είναι η παλιά αίθουσα διδασκαλίας της σχολής, ενώ γύρω υπάρχουν τα ερείπια από τις αίθουσες διαμονής των δασκάλων και των μαθητών.

Το καστέλι υπέστη πολύ μεγάλες ζημιές με τον σεισμό του 1956.

Το καστέλι του Πύργου

Η είσοδος στο καστέλι γινόταν από ένα και μοναδικό σημείο, την Πόρτα. Πάνω από αυτή προεξείχε - γύρω στο μισό μέτρο - τετράγωνο κτίσμα, ανοικτό στο κάτω μέρος του, από το οποίο μπορούσαν να ρίχνουν καυτό λάδι σε εισβολείς που προσπαθούσαν να παραβιάσουν την είσοδο. Το κτίσμα αυτό, το οποίο σήμερα δεν υπάρχει, το αποκαλούσαν πολεμίστρα ή φόνισσα. Κάτω από το καστέλι υπήρχε σύστημα στοών το οποίο χρησίμευε για την προστασία και την διαφυγή των κατοίκων σε ώρα ανάγκης. Έξω από το καστέλι και γύρω από αυτό έχει οικοδομηθεί η νεώτερη πόλη, η οποία παλιότερα από τους ντόπιους ονομαζόταν Ξέπορτο.[2]

Η πλατεία που βρίσκεται μπροστά από την είσοδο του καστελιού, ονομαζόταν παλιά Υψηλός Καφενές, γιατί εκεί μαζεύονταν οι καλουπαξίδες, οι αριστοκράτες, δηλαδή, του χωριού και συζητούσαν. Σήμερα στην πλατεία υπάρχει το μνημείο των πεσόντων του χωριού στους πολέμους της περιόδου 1912 - 1921.

Όπως και σε όλα τα άλλα καστέλια της Σαντορίνης, έξω από το καστέλι, πολύ κοντά στην είσοδο του, υπάρχει εκκλησία της Αγίας Θεοδοσίας.

Εκκλησίες

Το 2005 καταγράφτηκαν 48 εκκλησίες και παρεκκλήσια στην ευρύτερη περιοχή του Πύργου και του βουνού του Προφήτη Ηλία.[3]

Εντός του καστελιού

Μέσα στο καστέλι του Πύργου, στην δυτική πλευρά του, βρίσκεται το Θεοτοκάκι ή Κοίμησις της Θεοτόκου, μια από τις παλαιότερες εκκλησίες της Σαντορίνης, η οποία πιστεύεται ότι έχει κτιστεί τον 10ο αιώνα. Η σημερινή της μορφή είναι αποτέλεσμα πολλών προσθηκών που έχουν γίνει κατά καιρούς. Στο εσωτερικό της εκκλησίας υπάρχουν πολύτιμες εικόνες και ξυλόγλυπτο τέμπλο. Η κύρια εικόνα της Κοιμήσεως, πάντως, εκλάπη το 1983.

Σημαντική είναι και η εκκλησία των Εισοδίων της Θεοτόκου, η οποία βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο του καστελιού. Χτίστηκε κατά την διάρκεια των ετών 1660 - 1661 και εκεί την Μεγάλη Παρασκευή γίνεται ο σημαντικότερος επιτάφιος του χωριού.

Εκτός του καστελιού

Ο Άγιος Γεώργιος χτίστηκε το 1754 και βρίσκεται σε απόκρυμνη πλαγιά απέναντι από τον Πύργο, στο βουνό του Προφήτη Ηλία. Ονομάζεται και Καταφυό γιατί αποτελούσε το καταφύγιο των κατοίκων σε εχθρικές επιδρομές, λόγω της δύσβατης πρόσβασης σε αυτό.[4]

Στην πλατεία πριν την είσοδο του καστελιού υπάρχει ο ναός του Αγίου Νικολάου, ο οποίος έχει κτιστεί το 1660.

Συλλογή Εικόνων και Εκκλησιαστικών Κειμηλίων Πύργου

Στον αναστηλωμένο καθολικό ναό της Αγίας Τριάδος, δίπλα στον ναό των Εισοδείων της Θεοτόκου, βρίσκεται η Συλλογή Εικόνων και Εκκλησιαστικών Κειμηλίων. Ο ναός αναστηλώθηκε το 1975 με πρωτοβουλία του Συλλόγου Πυργίων Θήρας και ιδιαίτερα της τότε προέδρου του Λίζας Πατινιώτη και αρχικά στέγαζε την συλλογή κειμηλίων του Πύργου. Από το 1997 τελεί υπό την αιγίδα της 2ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού. Η παλαιότερη εικόνα της συλλογής είναι του Αγίου Γεωργίου, η οποία χρονολογείται από το τέλος 15ου αιώνα και προέρχεται από το παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου που βρίσκεται δίπλα στην εκκλησία των Εισοδίων της Θεοτόκου. Στην συλλογή υπάρχουν, εκτός από εικόνες, ξυλόγλυπτα και διάφορα εκκλησιαστικά αντικείμενα.

Εορτές

Η νύχτα του Επιταφίου (*)

Από τις πιο γραφικές στιγμές στον Πύργο είναι η περιφορά του Επιταφίου το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, όταν ανάβουν φωτιές σε τενεκεδένια λυχνάρια σε ολόκληρο το χωριό...

Στις 14 Αυγούστου γίνεται περιφορά του επιταφίου της Παναγίας, η οποία ξεκινάει από τον ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου, όπου φυλάσσεται η εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, αντίγραφο της κλαπείσας από το Θεοτοκάκι εικόνας

Αναφορές

  1. ↑ Ναυπλιώτου Γ. Αρχαία και Σημερινή Θήρα από το βιβλίου του Δανέζη Μ. Σαντορίνη 1939-1940
  2. ↑ Λαγκαδάς Ν. Το Καστέλλι του Πύργου από το βιβλίου του Δανέζη Μ. Σαντορίνη 1939-1940
  3. ↑ Οι Εκκλησίες του Χωριού μας. Εκδόσεις Καλλίστη. Θήρα, 2005.
  4. ↑ Κατσίπης Φ. Τα καστέλια και η προστάτις των Αγία Θεοδοσία, Βίγλες και Γουλάδες, Καταφύγια από το βιβλίου του Δανέζη Μ. Σαντορίνη 1939-1940

(*) Φωτογραφίες από τον Κλέαρχο Π. Καπούτση.

Δημοτική Ενότητα Θήρας
Δημοτική Κοινότητα Εμπορείου
Άγιος Γεώργιος Θήρας, ο
Εμπορείο Θήρας, το
Εξωμύτης Θήρας, ο
Καρδιώτισσα Θήρας, η
Δημοτική Κοινότητα Επισκοπής Γωνιάς
Επισκοπή Γωνιάς Γωνιάς Θήρας, η
Καμάρι Θήρας, το
Δημοτική Κοινότητα Θήρας
Ασκανιά Θήρας, τα (νησίδα)
Ασκανιά Θήρας, το (νησίδα)
Έξω Γιαλός Θήρας, ο (Δ.Κ.Θήρας)
Έξω Κατοικίες Θήρας, οι
Εσχάτη Θήρας, η (νησίδα)
Θήρα (πόλη), η
Μέσα Κατοικίες Θήρας, οι
Νέα Καμένη Θήρας, η
Όρμος Φηρών Θήρας, ο
Παλαιά Καμένη Θήρας, η
Όρμος Φηρών Θήρας, τα (νησίδα)
Δημοτική Κοινότητα Καρτεράδου
Έξω Γιαλός Θήρας, ο (Δ.Κ.Καρτεράδου)
Καρτεράδος Θήρας, ο
Δημοτική Κοινότητα Μεσαριάς
Μεσαριά Θήρας, η
Μονόλιθος Θήρας, ο
Τοπική Κοινότητα Ακρωτηρίου
Άγιος Νικόλαος Θήρας, ο
Ακρωτήρι Θήρας, το
Φάρος Θήρας, ο - Μέσα Χωριό Θήρας, το
Τοπική Κοινότητα Βόθωνος
Αγία Παρασκευή Θήρας, η
Βόθων Θήρας, ο
Τοπική Κοινότητα Βουρβούλου
Βουρβούλος Θήρας, ο
Τοπική Κοινότητα Έξω Γωνιάς
Έξω Γωνιά Θήρας, η
Περιβόλια Θήρας, τα
Τοπική Κοινότητα Ημεροβιγλίου
Ημεροβίγλι Θήρας, το
Παναγία Καλού Θήρας, η
Τοπική Κοινότητα Μεγαλοχωρίου
Μεγαλοχώρι Θήρας, το
Τοπική Κοινότητα Πύργου Καλλίστης
Μονή Προφήτου Ηλιού Θήρας, η
Όρμος Αθηνιός Θήρας, ο
Πύργος Καλλίστης Θήρας, ο

Νομός Κυκλάδων : Δήμος, Κοινότητα

Ερμουπόλεως | Αμοργού | Άνδρου | Άνω Σύρου | Δρυμαλίας | Εξωμβούργου | Θήρας | Ιητών | Κέας | Κορθίου | Κύθνου | Μήλου | Μυκόνου | Νάξου | Πάρου | Ποσειδωνίας | Σερίφου | Σίφνου | Τήνου | Υδρούσας

Ανάφης | Αντιπάρου | Δονούσης | Ηρακλείας | Κιμώλου | Κουφονησίων | Οίας | Πανόρμου | Σικίνου | Σχοινούσσης | Φολεγάνδρου |

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης: Διοικητική διαίρεση νομού Κυκλάδων

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία

Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License